Göyəzən dağı — Kiçik Qafqazın dağətəyi sahəsində ekstruziv günbəz-dağ. Təbaşir dövründə püskürmüş vulkanın yerində əmələ gəlmişdir. Yer səthindən hündürlüyü 250 m, diametri 130 metrdən çoxdur. Düzənliyə basdırılmış möhtəşəm sütuna bənzəyir. Azərbaycanın Qazax rayonunun ərazisindədir.
Göyəzən dağı | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Dağ sistemi | Kiçik Qafqaz |
Dağ silsiləsi | Kiçik Qafqaz |
Mütləq hündürlüyü | 858 m |
Nisbi hündürlüyü | 250 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon |
|
| |
|
Ümumi məlumat
Göyəzən dağı Qazaxın rəmzi sayılır. O, mərkəzdən 20 km aralıda, Coğaz çayından 2 km solda, Alpoud və Abbasbəyli kəndləri ərazisində yerləşir. Nadir geoloji təbiət abidəsi vulkan püskürməsi nəticəsində yaranıb. Morfoloji xüsusiyyətinə və gözəlliyinə görə Mon-Pele tacından (Vest-hind adalarından biri olan Martunika adasında) sonra dünyada ikinci dağ sayılır. Hündürlüyü 250 metr olsa da, qazaxlılar buranı "dünyanın mərkəzi" hesab edirlər. Zirvəsi nisbətən düzən olub, geniş meydançanı xatırladır. Burada orta əsrlərə aid yeddi bürclü qala divarları və dördkünc bina qalıqları, həmçinin bir neçə mağara aşkar edilmişdir.
Dibində və ətəyində iri və qədim yaşayış yerin, yeddibürclü qalanın qalıqları görünür. Gövdəsində ilkin insanın məskəni sayılan mağara-otaqlar var. Zirvəsi nisbətən yastıdır. Deyilənə görə qədimdə bayramlarda və düşmən təhlükəsi olanda dağın zirvəsində tonqal qalanarmış. Göyəzən istehkamının IX–XII əsrlərə aid keşikçi məntəqəsi olması güman edilir. Göyəzən dağının adı IX əsrə aid gürcü mənbəyində Kavazin şəklində qeydə alınmışdır. Tədqiqatçıların ehtimalına görə, oronim türk dillərindəki kava (qaya, sıldırım) və sın/sin (dağ beli) komponentlərindən düzəlib, "sıldırımlı dağ beli" deməkdir. Tovuz rayonunun Bala Şamlıq kəndində də şiş bir qaya Göyəzən adlanır. Göyəzən toponimi ilə bağlı müxtəlif rəvayətlər və yozmalar da var.
Mənbə
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Bakı 2007 səh.23
İstinadlar
- "Göyəzən dağı". 2021-05-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-09-04.
Qazax rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Dağ ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Goyezen dagi Kicik Qafqazin dageteyi sahesinde ekstruziv gunbez dag Tebasir dovrunde puskurmus vulkanin yerinde emele gelmisdir Yer sethinden hundurluyu 250 m diametri 130 metrden coxdur Duzenliye basdirilmis mohtesem sutuna benzeyir Azerbaycanin Qazax rayonunun erazisindedir Goyezen dagiUmumi melumatlarDag sistemi Kicik QafqazDag silsilesi Kicik QafqazMutleq hundurluyu 858 mNisbi hundurluyu 250 mYerlesmesi41 05 19 sm e 45 15 05 s u Olke AzerbaycanRayon QazaxGoyezen dagiGoyezen dagiUmumi melumatGoyezen dagi Qazaxin remzi sayilir O merkezden 20 km aralida Cogaz cayindan 2 km solda Alpoud ve Abbasbeyli kendleri erazisinde yerlesir Nadir geoloji tebiet abidesi vulkan puskurmesi neticesinde yaranib Morfoloji xususiyyetine ve gozelliyine gore Mon Pele tacindan Vest hind adalarindan biri olan Martunika adasinda sonra dunyada ikinci dag sayilir Hundurluyu 250 metr olsa da qazaxlilar burani dunyanin merkezi hesab edirler Zirvesi nisbeten duzen olub genis meydancani xatirladir Burada orta esrlere aid yeddi burclu qala divarlari ve dordkunc bina qaliqlari hemcinin bir nece magara askar edilmisdir Dibinde ve eteyinde iri ve qedim yasayis yerin yeddiburclu qalanin qaliqlari gorunur Govdesinde ilkin insanin meskeni sayilan magara otaqlar var Zirvesi nisbeten yastidir Deyilene gore qedimde bayramlarda ve dusmen tehlukesi olanda dagin zirvesinde tonqal qalanarmis Goyezen istehkaminin IX XII esrlere aid kesikci menteqesi olmasi guman edilir Goyezen daginin adi IX esre aid gurcu menbeyinde Kavazin seklinde qeyde alinmisdir Tedqiqatcilarin ehtimalina gore oronim turk dillerindeki kava qaya sildirim ve sin sin dag beli komponentlerinden duzelib sildirimli dag beli demekdir Tovuz rayonunun Bala Samliq kendinde de sis bir qaya Goyezen adlanir Goyezen toponimi ile bagli muxtelif revayetler ve yozmalar da var MenbeAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi Baki 2007 seh 23Istinadlar Goyezen dagi 2021 05 10 tarixinde Istifade tarixi 2011 09 04 Qazax rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Dag ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin