Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Geokimyəvi landşaftların müasir təsnifatı müxtəlif vaxtlarda bir sıra geokimyaçılar tərəfindən işlənmiş müddəalar nəzərə alınmaqla A. İ. Perelman tərəfindən yaradılmışdır. A. İ. Perelmanın geokimyəvi təsnifatında (1961, 1966) landşaftda atomların miqrasiyası ilə əlaqədar materiyanın hərəkət formaları əsas götürülür. Bu təsnifata görə bütün geokimyəvi və elementar landşaftlar bu landşaftlarda üstünlük təşkil edən miqrasiyanın növündən asılı olaraq abiogen, biogen, texnogen (başqa sözlə antropogen, yaxud mədəni) landşaftlara ayrılır.
Abiogen landşaft
Abiogen landşaftların əsas fərqləndirici xüsusiyyətləri bu landşaftlarda elementlərin biogen miqrasiyasının praktiki olaraq mövcud olmamasıdır. Yüksək dağ zirvələri, suayrıcıların qar və qismən buzlaqlarla örtülmüş hissələri belə landşaftlara aid edilir.
Biogen landşaft
Abiogen landşaftlardan fərdi olaraq biogen landşaftlarda elementlərin bioloji dövranı prosesi fasiləsiz olaraq davam edir və burada elementlərin miqrasiyasında başlıca rol biogen miqrasiyanın üzərinə düşür. Bu landşaftlarda mexaniki və fiziki miqrasiya ikinci dərəcəli əhəmiyyət kəsb edir. Biogen landşaftların bölünməsi elementlərin bioloji dövranın xüsusiyyətlərinə və aparıcı miqrasiya növünə əsaslanır. Bioloji kütlənin (B) illik məhsulun miqdarına (M) olan nisbətinin dəyişməsindən asılı olaraq müxtəlif landşaft tipləri ayrılır. Başqa sözlə desək, landşaft tipləri məhz ümumi canlı varlığın-bioloji kütlənin (B) və illik məhsulun miqdarından (M), daha doğrusu hər ikisi hektarda sentrlərlə ölçülən bu kəmiyyətlərin nisbətindən asılı olaraq müəyyənləşdirilir (N. İ. Bazileviç, L. E. Rodin, 1965).
Böyük Qafqazda formalaşan landşaf tipləri
Landşaft yaradıcı amillərin, eləcə də oksigen, hidrogen, karbon və azot kimi əsas hava miqrantlarının bioloji dövranının xüsusiyyətlərinin təsiri altında Böyük Qafqazın cənub yamacında nival-subnival, yüksək dağ-çəmən (alp və subalp çəmənlikləri), dağ-meşə (orta dağ-meşə, alçaq dağ-meşə, dağətəyi meşə-kol) landşaftları, tədqiq etdiyimiz ərazinin cənuba davamı olan Alazan-Əyriçay vadisində isə dağətəyi maili-düzənlik (seyrək meşəliklər, kserofit kolluqlar, meşədən sonrakı çəmən və çəmən bataqlıq) landşaftları formalaşmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Böyük Qafqazın cənub yamacı landşaftlarının ekogeokimyəvi xüsusiyyətləri. Rüstəmov Q. İ., Rüstəmova A. M., Bakı 2016. səh 189.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Geokimyevi landsaftlarin muasir tesnifati muxtelif vaxtlarda bir sira geokimyacilar terefinden islenmis muddealar nezere alinmaqla A I Perelman terefinden yaradilmisdir A I Perelmanin geokimyevi tesnifatinda 1961 1966 landsaftda atomlarin miqrasiyasi ile elaqedar materiyanin hereket formalari esas goturulur Bu tesnifata gore butun geokimyevi ve elementar landsaftlar bu landsaftlarda ustunluk teskil eden miqrasiyanin novunden asili olaraq abiogen biogen texnogen basqa sozle antropogen yaxud medeni landsaftlara ayrilir Abiogen landsaftAbiogen landsaftlarin esas ferqlendirici xususiyyetleri bu landsaftlarda elementlerin biogen miqrasiyasinin praktiki olaraq movcud olmamasidir Yuksek dag zirveleri suayricilarin qar ve qismen buzlaqlarla ortulmus hisseleri bele landsaftlara aid edilir Biogen landsaftAbiogen landsaftlardan ferdi olaraq biogen landsaftlarda elementlerin bioloji dovrani prosesi fasilesiz olaraq davam edir ve burada elementlerin miqrasiyasinda baslica rol biogen miqrasiyanin uzerine dusur Bu landsaftlarda mexaniki ve fiziki miqrasiya ikinci dereceli ehemiyyet kesb edir Biogen landsaftlarin bolunmesi elementlerin bioloji dovranin xususiyyetlerine ve aparici miqrasiya novune esaslanir Bioloji kutlenin B illik mehsulun miqdarina M olan nisbetinin deyismesinden asili olaraq muxtelif landsaft tipleri ayrilir Basqa sozle desek landsaft tipleri mehz umumi canli varligin bioloji kutlenin B ve illik mehsulun miqdarindan M daha dogrusu her ikisi hektarda sentrlerle olculen bu kemiyyetlerin nisbetinden asili olaraq mueyyenlesdirilir N I Bazilevic L E Rodin 1965 Boyuk Qafqazda formalasan landsaf tipleriLandsaft yaradici amillerin elece de oksigen hidrogen karbon ve azot kimi esas hava miqrantlarinin bioloji dovraninin xususiyyetlerinin tesiri altinda Boyuk Qafqazin cenub yamacinda nival subnival yuksek dag cemen alp ve subalp cemenlikleri dag mese orta dag mese alcaq dag mese dageteyi mese kol landsaftlari tedqiq etdiyimiz erazinin cenuba davami olan Alazan Eyricay vadisinde ise dageteyi maili duzenlik seyrek meselikler kserofit kolluqlar meseden sonraki cemen ve cemen bataqliq landsaftlari formalasmisdir Hemcinin baxLandsaft Tebii zonalar Boyuk QafqazIstinadlarBoyuk Qafqazin cenub yamaci landsaftlarinin ekogeokimyevi xususiyyetleri Rustemov Q I Rustemova A M Baki 2016 seh 189