Azərbaycanca AzərbaycancaБеларускі БеларускіDansk DanskDeutsch DeutschEspañola EspañolaFrançais FrançaisIndonesia IndonesiaItaliana Italiana日本語 日本語Қазақ ҚазақLietuvos LietuvosNederlands NederlandsPortuguês PortuguêsРусский Русскийසිංහල සිංහලแบบไทย แบบไทยTürkçe TürkçeУкраїнська Українська中國人 中國人United State United StateAfrikaans Afrikaans
Dəstək
www.wikimedia.az-az.nina.az
  • Vikipediya

Gennadi ivanoviç Yanayev rus Генна дий Ива нович Яна ев 26 avqust 1937 Perevoz Nijeqorod vilayəti 24 sentyabr 2010 Moskv

Gennadi Yanayev

Gennadi Yanayev
www.wikimedia.az-az.nina.azhttps://www.wikimedia.az-az.nina.az

Gennadi İvanoviç Yanayev (rus. Генна́дий Ива́нович Яна́ев; 26 avqust 1937, Perevoz, Nijeqorod vilayəti – 24 sentyabr 2010[…], Moskva) — SSRİ siyasətçisi. O, olmuşdur. Yanayevin siyasi karyerası Xruşşovun, Brejnevin, Andropovun və Çernenkonun hakimiyyət illərini əhatə etmiş, Qorbaçovun hakimiyyəti dövründə kulminasiya nöqtəsinə çatmışdır. O, uzun illər yerli siyasətdə çalışdıqdan sonra Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının sədri kimi siyasi arenada tanınmağa başlamışdır. Yanayev həmçinin, Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr üzrə Sovet Cəmiyyətləri İttifaqı Rəyasət Heyəti sədrinin müavini kimi digər kiçik vəzifələrdə də çalışmışdır.

Gennadi Yanayev
rus. Геннадий Иванович Янаев
image
Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsinin mətbuat konfransı zamanı çəkilmiş fotoşəkil.
image
SSRİ Prezidentinin səlahiyyələrini icra edən
(mübahisəli)
19 avqust 1991 – 21 avqust 1991
ƏvvəlkiMixail Qorbaçov
SonrakıMixail Qorbaçov
image
27 dekabr 1990 – 4 sentyabr 1991
PrezidentMixail Qorbaçov
ƏvvəlkiAnatoliy Lukyanov (vitse-dövlət başçısı kimi)
Sonrakıvəzifə ləğv olunub
image
Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının sədri
17 aprel 1990 – 31 yanvar 1991
ƏvvəlkiStepan Şalayev
Sonrakıvəzifə ləğv olunub
image
XXVIII Politbüronun üzvü
14 iyul 1990 – 31 yanvar 1991
image
XXVIII Mərkəzi Komitənin katibi
14 iyul 1990 – 31 yanvar 1991
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 26 avqust 1937(1937-08-26)
Doğum yeri
  • Perevoz, Nijeqorod vilayəti, RSFSR, SSRİ
Vəfat tarixi 24 sentyabr 2010(2010-09-24)[…](73 yaşında)
Vəfat yeri
  • Moskva, Rusiya
Vəfat səbəbi ağciyər xərçəngi
Dəfn yeri
  • Troyekurov qəbiristanlığı
Milliyyəti rus
Partiya
  • Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası
Təhsili
  • Moskva Dövlət Hüquq Universiteti[d]
İxtisası mexanika mühəndisi
Fəaliyyəti siyasətçi
Atası İvan Yanayev
Həyat yoldaşları Roza Alekseyevna Yanayeva
(1959–1995-ci illər)
Marqariya Fyodorvna Zabelina
(1995–2010-cu illər)
Uşaqları Svetlana (1961)
Mariya (1971)
Elmi fəaliyyəti
Elmi dərəcəsi tarix elmləri namizədi
Təltifləri
image Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1990-cı ildə Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının sədri olduğuna görə Yanayev XXVIII Politbüronun və Mərkəzi Komitənin katibliyinin üzvü olmuşdur. O, həmin ilin sonunda, 27 dekabrda Mixail Qorbaçovun köməyi ilə SSRİ-nin birinci və yeganə vitse-prezidenti seçilmişdir. Qorbaçovun islahatlarının ölkəni apardığı yerə dair artan şübhələr səbəbilə Yanayev Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsi ilə əməkdaşlıq etməyə başlamış və nəticədə ona rəsmi olaraq rəhbərlik etmişdir. Bu komitə 1991-ci ildə baş tutan Avqust qiyamı nəticəsində Qorbaçovu devirmişdir. Qiyam üç gün sonra qismən Qərbin Boris Yeltsinə verdiyi dəstəyə görə uğursuz olmuşdu, lakin qısa müddət davam edən hakimiyyət zamanı Yanayev SSRİ-nin prezidentinin səlahiyyətlərini icra etmişdir. O, daha sonra qiyamda iştirak etdiyinə görə həbs edilmiş, lakin 1994-cü ildə əfv olunmuşdur. Yanayev bundan sonra Rusiyanın turizm sektorunda çalışmışdır. O, 24 sentyabr 2010-cu ildə uzun sürən ağır xəstəlikdən sonra vəfat etmişdir.

Erkən illəri

Gennadi İvanoviç Yanayev 26 avqust 1937-ci ildə, İosif Stalinin Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının baş katibi kimi hakimiyyətdə olduğu dövrdə SSRİ-nin Qorki vilayətinin Perevoz şəhərində anadan olmuşdur. O, 1959-cu ildə Maksim Qorki adına Kənd Təsərrüfatı İnstitutunu bitirmişdir. Yanayev buranı bitirdikdən sonra Mexanikləşdirilmiş Kənd Təsərrüfatı Birliyinin rəisi, sonra Qorki vilayətinin baş mühəndisi vəzifələrində çalışmışdır. O, 1962-ci ildə Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasına (Sov.İKP) üzv olmaq üçün müraciət etmiş və rəsmi olaraq partiyanın üzvü olmuşdur. Yanayev 1963–1968-ci illərdə Qorki komsomolunun ikinci, sonra birinci katibi vəzifələrində çalışmışdır. O, bundan sonra Gənclər Təşkilatları Komitəsinin sədri olmuş, 12 il bu vəzifədə qalmışdır. Yanayev 1980–1986-cı illərdə Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr üzrə Sovet Cəmiyyətləri İttifaqının sədr müavini vəzifəsində çalışmışdır. O, 1986-cı ildə Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının beynəlxalq məsələlər üzrə katibi, 1989-cu ildə isə həmkarlar ittifaqı sədrinin müavini olmuşdur. Yanayev 1990-cı ilin aprelində Ümumittifaq Həmkarlar İttifaqları Mərkəzi Şurasının sədri seçilmişdir. O, həmkarlar ittifaqlarının sədri kimi ölkədə əmək məsələləri ilə bağlı artan narazılığı yatıra bilməmişdi, lakin bu vəzifə onun Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin katibi seçilməsinə səbəb olmuş,Sovet İttifaqı Kommunist Partiyasının 1990-cı ildə keçirilmiş XXVIII qurultayına görə, Sov.İKP Politbürosunda yer qazandırmışdır.

Vitse-prezident

27 dekabr 1990-cı ildə SSRİ Prezidenti Mixail Qorbaçov Gennadi Yanayevi postuna təklif etmişdir. O, Qorbaçovun bu vəzifəyə üçüncü namizədi olmuşdu. Odur ki, xarici işlər naziri Eduard Şevardnadze və Qazaxıstan SSR-nin dövlət başçısı Nursultan Nazarbayev təklifi rədd etmişdilər.

Yanayev əvvəlcə Ali Sovet tərəfindən rədd edilmişdi, lakin sonda Qorbaçovun təkidi ilə ikinci səsvermədə o, 1,237 lehinə və 563 əleyhinə səslə vitse-prezident postuna gətirilmişdir. Bu, Şevardnadzenin Qorbaçovun mühafizəkarlara sərbəstlik verməyə hazır olmasını iddia edərək istefa verməsindən bir neçə gün sonra baş vermişdi. Yanayev səsvermədən sonra demişdir ki, "mən kökündən kommunistəm". Yanayevin vitse-prezident postuna seçilməsindən bir neçə həftə sonra yüksək rütbəli SSRİ rəsmisi onu "Qorbaçovun Kueyli – Qorbaçov üçün heç bir təhlükə yaratmayan, heç bir əhəmiyyəti olmayan, seçimi sağçıları sakinləşdirəcək bir mühafizəkar" kimi təsvir etmişdir. Yanayev 1991-ci ilin yanvar ayının əvvəlində yeni hökümətin formalaşdırılması üçün dövlət komitəsinə rəhbərlik etmişdir. O, daha sonra yeni yaradılmış müstəqil həmkarlar ittifaqı ilə danışıqlar aparmaq üçün Kuznetsk şəhərinə göndərilmişdir. Odur ki, 1917-ci ildən bəri ilk dəfə hansısa bir Rusiya dövlət məmuru həmkarlar ittifaqı ilə danışıqlar aparmışdı, lakin sovet hökumətinin diqqətini çəkən həmkarlar ittifaqları tətil planlarından əl çəkmək qərarına gəlmişdilər.

Avqust qiyamı

image Əsas məqalələr: Avqust qiyamı (SSRİ) və Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsi

Gennadi Yanaev vəzifəyə gəldikdən qısa müddət sonra nisbətən daha mühafizəkar olan kommunist siyasətçilərdən ibarət qrupa qoşulmuşdur. Bu qrupa DTK sədri Vladimir Kryuçkov rəhbərlik edirdi və o ümid edirdi ki, Qorbaçovu fövqəladə vəziyyət elan etməyə inandıra biləcək.

Mixail Qorbaçov SSRİ-nin yeni konfederasiya şəklində yenidən təşkili kimi Suveren Dövlətlər İttifaqının yaradılması ilə bağlı təklif etdikdən sonra Krımda öz daçasına istirahətə getmişdir. Bu yeni ittifaq müqaviləsinin SSRİ-nin süqut etməsinə səbəb olacağına inanan Dövlət Fövqəladə Vəziyyət Komitəsi müqavilənin imzalanmasına bir gün qalmış, 19 avqustda orbaçovu ev dustaqlığına almışdır. Həmin gün Sovet İttifaqı Teleqraf Agentliyi (TASS) qiyamçıların fərmanını dərc etmişdir. Fərmanda deyilirdi ki, "Mixail Qorbaçov səhhətinə görə artıq SSRİ Prezidentinin səlahiyyətlərini yerinə yetirə bilməyəcək. SSRİ Konstitusiyasının 127-ci maddəsinin 7-ci bəndinə uyğun olaraq, SSRİ Prezidentinin vəzifələrini vitse-prezident Gennadi Yanayev öz üzərinə götürmüşdür". Fərmanda ölkənin üzləşdiyi etnik gərginlik, siyasi qarşıdurma və xaos kimi artan problemlərdən bəhs edilmişdir. Qiyamçılara görə, bu, sovet cəmiyyətinin mövcudluğunu və SSRİ-nin ərazi bütövlüyünə təhdid idi. Yanayev bundan sonra iddia etmişdir ki, SSRİ süqut təhlükəsi ilə üz-üzədir və iqtisadi vəziyyət dərhal həll olunmasa, ittifaq süqut edəcək. Bundan əlavə, Yanayev və dövlət komitəsinin digər üzvləri Nazirlər Kabinetinə mənzil çatışmazlığı problemini zəiflətmək üçün o vaxt mövcud olan beşillik plana dəyişiklik etməyi tapşırmışdılar. Bu dəyişlikliyə görə, meyvə və tərəvəz yetişdirməklə qışda ərzaq çatışmazlığını aradan qaldırmaq üçün bütün şəhər sakinlərinin mülkiyyətinə hər birinə akrın üçdə biri qədər ərazi verilmişdir.

Mətbuat konfransında Qorbaçov haqqında suallara cavab verən Yanayev prezidentin məzuniyyətdə olduğunu və ölkədə müalicə aldığını bildirmişdir. O, əlavə etmişdir ki, Qorbaçov "uzun illərdən sonra çox yorulub və sağalması üçün vaxt lazımdır". Mətbuat konfransında Yanayevin əlləri kifayət qədər güclü titrəyirdi və bu səbəbdən bir çox jurnalistin diqqəti Qorbaçovun səhhətinin pis olmasına yox, Yanayevin açıq-aşkar içkili olmasına cəmlənmişdi.

image
SSRİ-nin son dövlət başçısı Mixail Qorbaçov. 1987-ci il.

19 avqustda Rusiyanın Ağ Evinin ətrafına toplaşan Moskva sakinləri burada barrikadalar qurmağa başlamışdır. Yanayev cavab olaraq, saat 16:00-da Moskvada fövqəladə vəziyyət elan etmişdir. O, saat 17:00-da keçirilən mətbuat konfransında Qorbaçovun "istirahət etdiyini" vurğulamışdır. Yanayev bildirmişdir ki, dövlət komitəsi Qorbaçovun islahatlarını davam etdirməyi planlaşdırır. Buna baxmayaraq, Yanayevin zəif duruşu, titrəyən əlləri və üz ifadəsi onun sözlərini inandırıcı etmirdi. 21 avqustda SSRİ Ali Sovetinin Rəyasət Heyəti ittifaq parlamentinin palata rəhbərlərinin sədrliyi ilə prezident Qorbaçovun tutduğu vəzifədən faktiki olaraq azad edilməsini və bunun ölkənin vitse-prezidentinə keçirilməsini qanunsuz hesab edən qərar qəbul etmişdir. Bununla əlaqədar olaraq, qurum vitse-prezident Yanayevdən prezident səlahiyyətlərinə əsaslanaraq qəbul edilən fərmanların və fövqəladə vəziyyətin ləğv edilməsini tələb etmişdir. Bəzi tarixçilərə görə, Yanayev dövlət komitəsinin ən qabaqcıl və nüfuzlu üzvü idi, lakin onun başçısı deyildi. Odur ki, bəzi mənbələrdə Kryuçkov "qiyamın ürəyi və ruhu" adlandırılmışdır. Yanayev yalnız 20 avqustdan dövlət komitəsinə rəhbərlik etməyə razılaşmışdır. Valentin Pavlov və Boris Puqo kimi digər qiyam liderləri ilə yanaşı Yanayev də vitse-prezident vəzifəsindən azad edilmiş, sonra isə sovet dövlətinə qarşı cinayətlərdə ittiham olunaraq həbs edilmişdir.

Yanayev Moskvada dərc olunan "Novıy Vzqlyad" həftəlik nəşrinə 1993-cü ildə verdiyi müsahibədə bildirmişdir ki, o, özünün prezident səlahiyyətlərini icra etməyini nəzərdə tutan təyinat haqqında fərmanı imzalayanda sərxoş halda idi. O, həmçinin əlavə etmişdir ki, sərxoş olması onun mühakiməsinə təsir etməmişdi. Yanayev 2008-ci ildə verdiyi müsahibədə prezident səlahiyyətlərini icra etdiyinə görə peşman olduğunu bildirmişdi. O həmçinin, öz prezidentliyini elan edən sənədləri imzalamaq üçün daha mühafizəkar üzvlər tərəfindən təzyiqə məruz qaldığını iddia etmişdir. Yanayev 1991-ci il hadisələrini ömrünün sonuna qədər ona əziyyət verəcək bir yük kimi təsvir etmişdir.

Növbəti illəri və ölümü

Gennadi Yanayev 1993-cü ilin yanvarında zaminə buraxılmış, 1994-cü ildə əfv edilmişdir. Bundan sonra o, Rusiya Beynəlxalq Turizm Akademiyasının tarix və beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müdiri kimi çalışmışdır. Yanayev 20 sentyabr 2010-cu ildə xəstələndi və Moskvada Mərkəzi Klinik Xəstəxanaya yerləşdirilmişdir. Burada ona ağciyər xərçəngi diaqnozu qoyuldu. Gennadi Yanayev 24 sentyabr 2010-cu ildə vəfat etmişdir.

Rusiya Federasiyası Kommunist Partiyasının (RFKP) Mərkəzi Komitəsi Gennadi Yanayevin ailəsinə başsağlığı vermişdir. RFKP-nin lideri Gennadi Zyuqanov onun haqqında "Yanayev maraqlı, çətin və layiqli həyat sürmüşdür" ifadələri işlətmişdir. RFKP onu rəsmi olaraq "yüksək peşəkar mütəxəssis [...] əziz və etibarlı yoldaş" kimi təsvir etmişdir. Odur ki, RFKP-nin bu dəfə öz rəsmi internet saytlarında dərc olunan başqa bir bəyanatında qeyd edilmişdir ki, "əgər onlar daha qətiyyətli hərəkət etsəydilər, vahid ölkəmiz qorunub saxlanılardı". Gennadi Yanayev Troyekurov qəbiristanlığında dəfn edilmişdir. Dəfn mərasiminda Kommunist Partiyasının bir neçə qabaqcıl siması iştirak etmişdir. Yanayevin ardında həyat yoldaşı və iki qızı qalmışdır.

Təltif və mükafatları

  • iki dəfə ;
  • iki dəfə .

İstinadlar

  1. "Постановление Съезда народных депутатов СССР от 4 сентября 1991 г. N 2390-I "Об освобождении Г. И. Янаева от обязанностей Вице-президента СССР"". 2021-02-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-04.
  2. Gennady Ivanovich Yanayev // Encyclopædia Britannica (ing.).
  3. Gennadi Janajew // Munzinger Personen (alm.).
  4. http://echo.msk.ru/news/712951-echo.html.
  5. The Independent (brit. ing.). Britain: 1986. ISSN 1741-9743
  6. http://www.archontology.org/nations/ussr/ussr_state/yanayev.php.
  7. Deutsche Nationalbibliothek Record #126688370 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  8. Baxşəliyev, Tahir Şamil oğlu. Məmmədov, H. N. (redaktor). Slavyan ölkələri tarixi. 1917–2015 (az.). Bakı: Bakı Universiteti. 2016. səh. 160.
  9. Schwirz, Michael. "Gennadi I. Yanayev, 73, Soviet Coup Plotter, Dies". The New York Times (ingilis). 24 sentyabr 2010. 2021-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  10. Громыко Андрей Андреевич (rus). hrono. 2021-05-08 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  11. Steele, Jonathan. "Gennady Yanayev obituary". The Guardian (ingilis). 26 sentyabr 2010. 2021-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  12. Kulikov, Anton. "The man, who tried to save the USSR" (ingilis). Pravda Online. 28 sentyabr 2010. 2014-11-01 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  13. Биография Геннадия Янаева: ветеран и инвалид госслужбы (rus). Temadnya. 2013-11-05 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  14. Pry, Peter Vincent. War Scare: Russia and America on the Nuclear Brink (ingilis). Westport, Connecticut: . 1999. səh. 58. ISBN . 2020-07-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  15. Union of Soviet Socialist Republics 2013-10-12 at the Wayback Machine at Encyclopædia Britannica  (ing.)
  16. Garthoff, Raymond L. The Great Transition: American-Soviet Relations and the End of the Cold War (ingilis). Washington, D.C.: . 1994. səh. 442. ISBN . 2020-12-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  17. "Mulig at Sjevardnadse forsetter" (norveç). Norwegian News Agency. 7 yanvar 1991.
  18. "Sovjetunionen: gruvearbeidere trekker plan om streik" (norveç). Norwegian News Agency. 3 mart 1991.
  19.  (rus.) sentyabr 1991 internal KGB report on the involvement of KGB in the coup 2011-04-08 at the Wayback Machine
  20.  (rus.) "Novaya Gazeta" No. 51 of 23 July 2001 2012-02-15 at the Wayback Machine (extracts from the indictment of the conspirators)
  21. "Указ вице-президента СССР от 18 августа 1991 года" (rus). 2019-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  22. "Заявление советского руководства" (rus). 2021-03-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  23. Neimanis, George J. The Collapse of the Soviet Empire: A View from Riga (ingilis). Westport, Connecticut: . 1997. səh. 76. ISBN . 2022-04-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  24. "Russian Reaction" (ingilis). . 19 avqust 1991. 2012-11-13 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  25. "Gennady Yanayev". The Daily Telegraph (ingilis). 6 iyul 2022. 2021-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  26. (rus). nr2. 18 avqust 2006. 7 yanvar 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  27. Государственный комитет по чрезвычайному положению в СССР (rus). souz. 2007-12-26 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  28. Постановление Президиума Верховного Совета СССР от 21 августа 1991 года № 2352-I «О неотложных мерах по восстановлению конституционного порядка в стране» 2016-08-09 at the Wayback Machine [1] 2021-08-10 at the Wayback Machine  (rus.)
  29. "Soviet coup leader Gennady Yanayev dies". BBC News (ingilis). 24 sentyabr 2010. 2021-03-08 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  30. "Soviet coup plotter Gennady Yanayev dies at 73". USA Today (ingilis). 24 sentyabr 2010. 2011-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  31. "Ъ-Газета — Пресс-конференция по делу ГКЧП" (rus). 2021-04-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-07-06.
  32. Один из идеологов ГКЧП Геннадий Янаев скончался в московской больнице (rus). echo.msk.ru. 24 sentyabr 2010. 2013-12-30 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  33. Янаев перед смертью раскрыл правду о ГКЧП (rus). . 24 sentyabr 2010. 2015-10-02 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  34. Antonova, Maria. "Soviet 1991 coup leader Gennady Yanayev dies at 73" (ingilis). Agence France-Presse. 24 sentyabr 2010. İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  35. 24 сентября на 74 году жизни после продолжительной и тяжёлой болезни скончался Геннадий Иванович Янаев 2013-12-30 at the Wayback Machine // Официальный сайт КПРФ  (rus.)
  36. Gutterman, Steve. "1991 Russian coup plotter dies". Toronto Sun (ingilis). Reuters. 24 sentyabr 2010. 2016-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.
  37. "Лидера ГКЧП Янаева похоронили в Москве" (rus). LifeNews. 27 sentyabr 2010. 2016-03-03 tarixində . İstifadə tarixi: 6 iyul 2022.

Əlavə ədəbiyyat

  • Yanayev, G. I. GKChP Against Gorbachev: The Last Battle for the USSR. Moscow: Eksmo Algorithm. 2010.

Xarici keçidlər

  • . РИА Новости (rus). 24 sentyabr 2010. 30 dekabr 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.

wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer

Gennadi Ivanovic Yanayev rus Genna dij Iva novich Yana ev 26 avqust 1937 Perevoz Nijeqorod vilayeti 24 sentyabr 2010 Moskva SSRI siyasetcisi O olmusdur Yanayevin siyasi karyerasi Xrussovun Brejnevin Andropovun ve Cernenkonun hakimiyyet illerini ehate etmis Qorbacovun hakimiyyeti dovrunde kulminasiya noqtesine catmisdir O uzun iller yerli siyasetde calisdiqdan sonra Umumittifaq Hemkarlar Ittifaqlari Merkezi Surasinin sedri kimi siyasi arenada taninmaga baslamisdir Yanayev hemcinin Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler uzre Sovet Cemiyyetleri Ittifaqi Reyaset Heyeti sedrinin muavini kimi diger kicik vezifelerde de calismisdir Gennadi Yanayevrus Gennadij Ivanovich YanaevDovlet Fovqelade Veziyyet Komitesinin metbuat konfransi zamani cekilmis fotosekil SSRI Prezidentinin selahiyyelerini icra eden mubahiseli 19 avqust 1991 21 avqust 1991EvvelkiMixail QorbacovSonrakiMixail Qorbacov27 dekabr 1990 4 sentyabr 1991PrezidentMixail QorbacovEvvelkiAnatoliy Lukyanov vitse dovlet bascisi kimi Sonrakivezife legv olunubUmumittifaq Hemkarlar Ittifaqlari Merkezi Surasinin sedri17 aprel 1990 31 yanvar 1991EvvelkiStepan SalayevSonrakivezife legv olunubXXVIII Politburonun uzvu14 iyul 1990 31 yanvar 1991XXVIII Merkezi Komitenin katibi14 iyul 1990 31 yanvar 1991Sexsi melumatlarDogum tarixi 26 avqust 1937 1937 08 26 Dogum yeri Perevoz Nijeqorod vilayeti RSFSR SSRIVefat tarixi 24 sentyabr 2010 2010 09 24 73 yasinda Vefat yeri Moskva RusiyaVefat sebebi agciyer xercengiDefn yeri Troyekurov qebiristanligiMilliyyeti rusPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist PartiyasiTehsili Moskva Dovlet Huquq Universiteti d Ixtisasi mexanika muhendisiFealiyyeti siyasetciAtasi Ivan YanayevHeyat yoldaslari Roza Alekseyevna Yanayeva 1959 1995 ci iller Marqariya Fyodorvna Zabelina 1995 2010 cu iller Usaqlari Svetlana 1961 Mariya 1971 Elmi fealiyyetiElmi derecesi tarix elmleri namizediTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1990 ci ilde Umumittifaq Hemkarlar Ittifaqlari Merkezi Surasinin sedri olduguna gore Yanayev XXVIII Politburonun ve Merkezi Komitenin katibliyinin uzvu olmusdur O hemin ilin sonunda 27 dekabrda Mixail Qorbacovun komeyi ile SSRI nin birinci ve yegane vitse prezidenti secilmisdir Qorbacovun islahatlarinin olkeni apardigi yere dair artan subheler sebebile Yanayev Dovlet Fovqelade Veziyyet Komitesi ile emekdasliq etmeye baslamis ve neticede ona resmi olaraq rehberlik etmisdir Bu komite 1991 ci ilde bas tutan Avqust qiyami neticesinde Qorbacovu devirmisdir Qiyam uc gun sonra qismen Qerbin Boris Yeltsine verdiyi desteye gore ugursuz olmusdu lakin qisa muddet davam eden hakimiyyet zamani Yanayev SSRI nin prezidentinin selahiyyetlerini icra etmisdir O daha sonra qiyamda istirak etdiyine gore hebs edilmis lakin 1994 cu ilde efv olunmusdur Yanayev bundan sonra Rusiyanin turizm sektorunda calismisdir O 24 sentyabr 2010 cu ilde uzun suren agir xestelikden sonra vefat etmisdir Erken illeriGennadi Ivanovic Yanayev 26 avqust 1937 ci ilde Iosif Stalinin Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin bas katibi kimi hakimiyyetde oldugu dovrde SSRI nin Qorki vilayetinin Perevoz seherinde anadan olmusdur O 1959 cu ilde Maksim Qorki adina Kend Teserrufati Institutunu bitirmisdir Yanayev burani bitirdikden sonra Mexaniklesdirilmis Kend Teserrufati Birliyinin reisi sonra Qorki vilayetinin bas muhendisi vezifelerinde calismisdir O 1962 ci ilde Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasina Sov IKP uzv olmaq ucun muraciet etmis ve resmi olaraq partiyanin uzvu olmusdur Yanayev 1963 1968 ci illerde Qorki komsomolunun ikinci sonra birinci katibi vezifelerinde calismisdir O bundan sonra Gencler Teskilatlari Komitesinin sedri olmus 12 il bu vezifede qalmisdir Yanayev 1980 1986 ci illerde Xarici Olkelerle Dostluq ve Medeni Elaqeler uzre Sovet Cemiyyetleri Ittifaqinin sedr muavini vezifesinde calismisdir O 1986 ci ilde Umumittifaq Hemkarlar Ittifaqlari Merkezi Surasinin beynelxalq meseleler uzre katibi 1989 cu ilde ise hemkarlar ittifaqi sedrinin muavini olmusdur Yanayev 1990 ci ilin aprelinde Umumittifaq Hemkarlar Ittifaqlari Merkezi Surasinin sedri secilmisdir O hemkarlar ittifaqlarinin sedri kimi olkede emek meseleleri ile bagli artan naraziligi yatira bilmemisdi lakin bu vezife onun Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi Merkezi Komitesinin katibi secilmesine sebeb olmus Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasinin 1990 ci ilde kecirilmis XXVIII qurultayina gore Sov IKP Politburosunda yer qazandirmisdir Vitse prezident27 dekabr 1990 ci ilde SSRI Prezidenti Mixail Qorbacov Gennadi Yanayevi postuna teklif etmisdir O Qorbacovun bu vezifeye ucuncu namizedi olmusdu Odur ki xarici isler naziri Eduard Sevardnadze ve Qazaxistan SSR nin dovlet bascisi Nursultan Nazarbayev teklifi redd etmisdiler Yanayev evvelce Ali Sovet terefinden redd edilmisdi lakin sonda Qorbacovun tekidi ile ikinci sesvermede o 1 237 lehine ve 563 eleyhine sesle vitse prezident postuna getirilmisdir Bu Sevardnadzenin Qorbacovun muhafizekarlara serbestlik vermeye hazir olmasini iddia ederek istefa vermesinden bir nece gun sonra bas vermisdi Yanayev sesvermeden sonra demisdir ki men kokunden kommunistem Yanayevin vitse prezident postuna secilmesinden bir nece hefte sonra yuksek rutbeli SSRI resmisi onu Qorbacovun Kueyli Qorbacov ucun hec bir tehluke yaratmayan hec bir ehemiyyeti olmayan secimi sagcilari sakinlesdirecek bir muhafizekar kimi tesvir etmisdir Yanayev 1991 ci ilin yanvar ayinin evvelinde yeni hokumetin formalasdirilmasi ucun dovlet komitesine rehberlik etmisdir O daha sonra yeni yaradilmis musteqil hemkarlar ittifaqi ile danisiqlar aparmaq ucun Kuznetsk seherine gonderilmisdir Odur ki 1917 ci ilden beri ilk defe hansisa bir Rusiya dovlet memuru hemkarlar ittifaqi ile danisiqlar aparmisdi lakin sovet hokumetinin diqqetini ceken hemkarlar ittifaqlari tetil planlarindan el cekmek qerarina gelmisdiler Avqust qiyami Esas meqaleler Avqust qiyami SSRI ve Dovlet Fovqelade Veziyyet Komitesi Gennadi Yanaev vezifeye geldikden qisa muddet sonra nisbeten daha muhafizekar olan kommunist siyasetcilerden ibaret qrupa qosulmusdur Bu qrupa DTK sedri Vladimir Kryuckov rehberlik edirdi ve o umid edirdi ki Qorbacovu fovqelade veziyyet elan etmeye inandira bilecek Mixail Qorbacov SSRI nin yeni konfederasiya seklinde yeniden teskili kimi Suveren Dovletler Ittifaqinin yaradilmasi ile bagli teklif etdikden sonra Krimda oz dacasina istirahete getmisdir Bu yeni ittifaq muqavilesinin SSRI nin suqut etmesine sebeb olacagina inanan Dovlet Fovqelade Veziyyet Komitesi muqavilenin imzalanmasina bir gun qalmis 19 avqustda orbacovu ev dustaqligina almisdir Hemin gun Sovet Ittifaqi Teleqraf Agentliyi TASS qiyamcilarin fermanini derc etmisdir Fermanda deyilirdi ki Mixail Qorbacov sehhetine gore artiq SSRI Prezidentinin selahiyyetlerini yerine yetire bilmeyecek SSRI Konstitusiyasinin 127 ci maddesinin 7 ci bendine uygun olaraq SSRI Prezidentinin vezifelerini vitse prezident Gennadi Yanayev oz uzerine goturmusdur Fermanda olkenin uzlesdiyi etnik gerginlik siyasi qarsidurma ve xaos kimi artan problemlerden behs edilmisdir Qiyamcilara gore bu sovet cemiyyetinin movcudlugunu ve SSRI nin erazi butovluyune tehdid idi Yanayev bundan sonra iddia etmisdir ki SSRI suqut tehlukesi ile uz uzedir ve iqtisadi veziyyet derhal hell olunmasa ittifaq suqut edecek Bundan elave Yanayev ve dovlet komitesinin diger uzvleri Nazirler Kabinetine menzil catismazligi problemini zeifletmek ucun o vaxt movcud olan besillik plana deyisiklik etmeyi tapsirmisdilar Bu deyislikliye gore meyve ve terevez yetisdirmekle qisda erzaq catismazligini aradan qaldirmaq ucun butun seher sakinlerinin mulkiyyetine her birine akrin ucde biri qeder erazi verilmisdir Metbuat konfransinda Qorbacov haqqinda suallara cavab veren Yanayev prezidentin mezuniyyetde oldugunu ve olkede mualice aldigini bildirmisdir O elave etmisdir ki Qorbacov uzun illerden sonra cox yorulub ve sagalmasi ucun vaxt lazimdir Metbuat konfransinda Yanayevin elleri kifayet qeder guclu titreyirdi ve bu sebebden bir cox jurnalistin diqqeti Qorbacovun sehhetinin pis olmasina yox Yanayevin aciq askar ickili olmasina cemlenmisdi SSRI nin son dovlet bascisi Mixail Qorbacov 1987 ci il 19 avqustda Rusiyanin Ag Evinin etrafina toplasan Moskva sakinleri burada barrikadalar qurmaga baslamisdir Yanayev cavab olaraq saat 16 00 da Moskvada fovqelade veziyyet elan etmisdir O saat 17 00 da kecirilen metbuat konfransinda Qorbacovun istirahet etdiyini vurgulamisdir Yanayev bildirmisdir ki dovlet komitesi Qorbacovun islahatlarini davam etdirmeyi planlasdirir Buna baxmayaraq Yanayevin zeif durusu titreyen elleri ve uz ifadesi onun sozlerini inandirici etmirdi 21 avqustda SSRI Ali Sovetinin Reyaset Heyeti ittifaq parlamentinin palata rehberlerinin sedrliyi ile prezident Qorbacovun tutdugu vezifeden faktiki olaraq azad edilmesini ve bunun olkenin vitse prezidentine kecirilmesini qanunsuz hesab eden qerar qebul etmisdir Bununla elaqedar olaraq qurum vitse prezident Yanayevden prezident selahiyyetlerine esaslanaraq qebul edilen fermanlarin ve fovqelade veziyyetin legv edilmesini teleb etmisdir Bezi tarixcilere gore Yanayev dovlet komitesinin en qabaqcil ve nufuzlu uzvu idi lakin onun bascisi deyildi Odur ki bezi menbelerde Kryuckov qiyamin ureyi ve ruhu adlandirilmisdir Yanayev yalniz 20 avqustdan dovlet komitesine rehberlik etmeye razilasmisdir Valentin Pavlov ve Boris Puqo kimi diger qiyam liderleri ile yanasi Yanayev de vitse prezident vezifesinden azad edilmis sonra ise sovet dovletine qarsi cinayetlerde ittiham olunaraq hebs edilmisdir Yanayev Moskvada derc olunan Noviy Vzqlyad heftelik nesrine 1993 cu ilde verdiyi musahibede bildirmisdir ki o ozunun prezident selahiyyetlerini icra etmeyini nezerde tutan teyinat haqqinda fermani imzalayanda serxos halda idi O hemcinin elave etmisdir ki serxos olmasi onun muhakimesine tesir etmemisdi Yanayev 2008 ci ilde verdiyi musahibede prezident selahiyyetlerini icra etdiyine gore pesman oldugunu bildirmisdi O hemcinin oz prezidentliyini elan eden senedleri imzalamaq ucun daha muhafizekar uzvler terefinden tezyiqe meruz qaldigini iddia etmisdir Yanayev 1991 ci il hadiselerini omrunun sonuna qeder ona eziyyet verecek bir yuk kimi tesvir etmisdir Novbeti illeri ve olumuGennadi Yanayev 1993 cu ilin yanvarinda zamine buraxilmis 1994 cu ilde efv edilmisdir Bundan sonra o Rusiya Beynelxalq Turizm Akademiyasinin tarix ve beynelxalq munasibetler kafedrasinin mudiri kimi calismisdir Yanayev 20 sentyabr 2010 cu ilde xestelendi ve Moskvada Merkezi Klinik Xestexanaya yerlesdirilmisdir Burada ona agciyer xercengi diaqnozu qoyuldu Gennadi Yanayev 24 sentyabr 2010 cu ilde vefat etmisdir Rusiya Federasiyasi Kommunist Partiyasinin RFKP Merkezi Komitesi Gennadi Yanayevin ailesine bassagligi vermisdir RFKP nin lideri Gennadi Zyuqanov onun haqqinda Yanayev maraqli cetin ve layiqli heyat surmusdur ifadeleri isletmisdir RFKP onu resmi olaraq yuksek pesekar mutexessis eziz ve etibarli yoldas kimi tesvir etmisdir Odur ki RFKP nin bu defe oz resmi internet saytlarinda derc olunan basqa bir beyanatinda qeyd edilmisdir ki eger onlar daha qetiyyetli hereket etseydiler vahid olkemiz qorunub saxlanilardi Gennadi Yanayev Troyekurov qebiristanliginda defn edilmisdir Defn merasiminda Kommunist Partiyasinin bir nece qabaqcil simasi istirak etmisdir Yanayevin ardinda heyat yoldasi ve iki qizi qalmisdir Teltif ve mukafatlariiki defe Qirmizi emek bayragi ordeni iki defe Seref nisani ordeni Istinadlar Postanovlenie Sezda narodnyh deputatov SSSR ot 4 sentyabrya 1991 g N 2390 I Ob osvobozhdenii G I Yanaeva ot obyazannostej Vice prezidenta SSSR 2021 02 25 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 04 Gennady Ivanovich Yanayev Encyclopaedia Britannica ing Gennadi Janajew Munzinger Personen alm http echo msk ru news 712951 echo html The Independent brit ing Britain 1986 ISSN 1741 9743 http www archontology org nations ussr ussr state yanayev php Deutsche Nationalbibliothek Record 126688370 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Baxseliyev Tahir Samil oglu Memmedov H N redaktor Slavyan olkeleri tarixi 1917 2015 az Baki Baki Universiteti 2016 seh 160 Schwirz Michael Gennadi I Yanayev 73 Soviet Coup Plotter Dies The New York Times ingilis 24 sentyabr 2010 2021 03 08 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Gromyko Andrej Andreevich rus hrono 2021 05 08 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Steele Jonathan Gennady Yanayev obituary The Guardian ingilis 26 sentyabr 2010 2021 03 08 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Kulikov Anton The man who tried to save the USSR ingilis Pravda Online 28 sentyabr 2010 2014 11 01 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Biografiya Gennadiya Yanaeva veteran i invalid gossluzhby rus Temadnya 2013 11 05 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Pry Peter Vincent War Scare Russia and America on the Nuclear Brink ingilis Westport Connecticut 1999 seh 58 ISBN 0 275 96643 7 2020 07 24 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 06 Union of Soviet Socialist Republics 2013 10 12 at the Wayback Machine at Encyclopaedia Britannica ing Garthoff Raymond L The Great Transition American Soviet Relations and the End of the Cold War ingilis Washington D C 1994 seh 442 ISBN 0 8157 3060 8 2020 12 05 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 06 Mulig at Sjevardnadse forsetter norvec Norwegian News Agency 7 yanvar 1991 Sovjetunionen gruvearbeidere trekker plan om streik norvec Norwegian News Agency 3 mart 1991 rus sentyabr 1991 internal KGB report on the involvement of KGB in the coup 2011 04 08 at the Wayback Machine rus Novaya Gazeta No 51 of 23 July 2001 2012 02 15 at the Wayback Machine extracts from the indictment of the conspirators Ukaz vice prezidenta SSSR ot 18 avgusta 1991 goda rus 2019 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 06 Zayavlenie sovetskogo rukovodstva rus 2021 03 29 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 06 Neimanis George J The Collapse of the Soviet Empire A View from Riga ingilis Westport Connecticut 1997 seh 76 ISBN 0 275 95713 6 2022 04 21 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 06 Russian Reaction ingilis 19 avqust 1991 2012 11 13 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Gennady Yanayev The Daily Telegraph ingilis 6 iyul 2022 2021 03 08 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 rus nr2 18 avqust 2006 7 yanvar 2008 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 6 iyul 2022 Gosudarstvennyj komitet po chrezvychajnomu polozheniyu v SSSR rus souz 2007 12 26 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Postanovlenie Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSSR ot 21 avgusta 1991 goda 2352 I O neotlozhnyh merah po vosstanovleniyu konstitucionnogo poryadka v strane 2016 08 09 at the Wayback Machine 1 2021 08 10 at the Wayback Machine rus Soviet coup leader Gennady Yanayev dies BBC News ingilis 24 sentyabr 2010 2021 03 08 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Soviet coup plotter Gennady Yanayev dies at 73 USA Today ingilis 24 sentyabr 2010 2011 01 30 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Gazeta Press konferenciya po delu GKChP rus 2021 04 05 tarixinde Istifade tarixi 2022 07 06 Odin iz ideologov GKChP Gennadij Yanaev skonchalsya v moskovskoj bolnice rus echo msk ru 24 sentyabr 2010 2013 12 30 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Yanaev pered smertyu raskryl pravdu o GKChP rus 24 sentyabr 2010 2015 10 02 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Antonova Maria Soviet 1991 coup leader Gennady Yanayev dies at 73 ingilis Agence France Presse 24 sentyabr 2010 Istifade tarixi 6 iyul 2022 24 sentyabrya na 74 godu zhizni posle prodolzhitelnoj i tyazhyoloj bolezni skonchalsya Gennadij Ivanovich Yanaev 2013 12 30 at the Wayback Machine Oficialnyj sajt KPRF rus Gutterman Steve 1991 Russian coup plotter dies Toronto Sun ingilis Reuters 24 sentyabr 2010 2016 03 03 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Lidera GKChP Yanaeva pohoronili v Moskve rus LifeNews 27 sentyabr 2010 2016 03 03 tarixinde Istifade tarixi 6 iyul 2022 Elave edebiyyatYanayev G I GKChP Against Gorbachev The Last Battle for the USSR Moscow Eksmo Algorithm 2010 Xarici kecidler RIA Novosti rus 24 sentyabr 2010 30 dekabr 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib

Nəşr tarixi: İyun 16, 2024, 23:01 pm
Ən çox oxunan
  • Avqust 30, 2024

    Andorra şəhərlərinin siyahısı

  • September 09, 2024

    Andaniya

  • September 08, 2024

    Ancistrus

  • September 27, 2024

    Anar Əliyev (hərbçi)

  • Noyabr 09, 2024

    Anastasiya (film, 1997)

Gündəlik

  • Karolinska İnstitutu

  • İsveç

  • Donald Tramp

  • ABŞ-də prezident seçkiləri (2024)

  • Livan

  • Beyrut

  • Kemari

  • Orrin Friman

  • BMT

  • Ümumdünya vaxt

NiNa.Az - Studiya

  • Vikipediya

Bülletendə Qeydiyyat

E-poçt siyahımıza abunə olmaqla siz həmişə bizdən ən son xəbərləri alacaqsınız.
Əlaqədə olmaq
Bizimlə əlaqə
DMCA Sitemap Feeds
© 2019 nina.az - Bütün hüquqlar qorunur.
Müəllif hüququ: Dadaş Mammedov
Yuxarı