Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
GIMP (Rastr Qrafikalı Proqram, ing. GNU Image Manipulation Program, GIMP) — rastr qrafikası ilə işləmək üçün proqram; qismən vektor qrafikasını da dəstəkləyir. Layihənin əsası 1995-ci ildə qoyulub və hazırda könüllülər qrupu tərəfindən dəstəklənir. GNU General Public License şərtləri üzrə yayılır.
| GIMP | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tipi | Qrafik redaktorlar, pulsuz və açıq mənbəli proqram |
| Repozitoriya | gitlab.gnome.org/GNOME/g… |
| Proqramlaşdırma dili | C |
| Əməliyyat sistemi | macOS, Microsoft Windows, FreeBSD, Solaris, OpenBSD, (OS/2) |
| İnterfeysin dili | çoxdilli[d] |
| Yayımlanma tarixi | 29 iyul 1995 |
| Platforma | Microsoft Windows |
| Sonuncu versiya |
|
| Oxunan fayl formatları | PNG, GIF, BMP, PDF, Encapsulated PostScript, SVG |
| Yaradılan fayl formatları | GIF, PNG, BMP, PDF, Encapsulated PostScript |
| Sayt | gimp.org |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Rastr qrafikası
Rastr təsvirin əsas, ən xırda elementi nöqtədir. Ekranda təsviri yaradan nöqtələr piksellər adlanır. Rastr təsvirinin hər pikseli məkanda yerləşdirildiyi yeri və rəngi kimi xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Piksellərin sayı çox, ölçüləri az olduqca təsvir daha keyfiyyətli görünür. Rastr təsvirlərin istifadəsində məlumatların böyük həcmi başlıca problemə çevrilir. Jurnal səhifəsi tipli iriölçülü illüstrasiyalarla iş üçün bir neçə Gbayt operativ yaddaşa, sürətli prosessora malik müasir kompüterlər tələb olunur. Rastr təsvirlərdə ayrı-ayrı detalları nəzərdən keçirmək üçün onların böyüdülməsi mümkün deyil. Təsvir nöqtələrdən ibarət olduğundan, onun böyüdülməsi yalnız ona gətirib çıxarır ki, nöqtələr böyüyür və mozaikanı xatırladır. Rastr təsvirin böyüdülməsində heç bir əlavə detalları nəzərdən keçirmək mümkün olmur. Üstəlik, rastr təsvirin nöqtələrinin böyüdülməsi illüstrasiyanı vizual təhrif edir və onu kobudlaşdırır. Bu effekt pikselləşmə adlanır.
Vektor qrafikası
Rastr təsvirinin əsas elementi nöqtə olduğu halda, vektor qrafikasının əsas elementi xətdir (düz və ya əyri). Əlbəttə, rastr qrafikasında da xətlər vardır, lakin bu xətlər nöqtələrin kombinasiyaları kimi nəzərdən keçirilir. Rastr qrafikasında xəttin hər nöqtəsi üçün bir və ya bir neçə yaddaş özəyi ayrılır (nöqtəni yaradan rənglərin sayı artdıqca, ona ayrılan yaddaş özəklərinin sayı da artır). Yəni rastr xətti uzandıqca, ona ayrılan yaddaşın həcmi də artır. Vektor qrafikasında xəttə ayrılan yaddaş həcmi xəttin ölçülərindən asılı deyildir, çünki xətt düsturlar şəklində, verilən parametrlər əsasında yaranır. Bu xətti hər hansı formada dəyişdirmək üçün yalnız yaddaş özəklərində saxlanan parametrləri dəyişdirmək lazım gəlir. İstənilən xəttə ayrılan yaddaş özəklərinin sayı isə dəyişməz qalır.
Xətt vektor qrafikasının elementar obyektidir. Vektor illüstrasiyası məhz xətlərdən ibarətdir. Sadə obyektlər mürəkkəb obyektlər şəklində birləşir, məsələn, dördbucaqlını dörd xəttin birləşməsindən yaranan obyekt kimi, kubu isə on iki əlaqəli xəttin, və ya altı dördbucaqlının birləşməsindən yaranan obyekt kimi nəzərdən keçirmək olar. Odur ki, vektor qrafikasını bəzən obyektə hesablanan qrafika adlandırırlar. Vektor qrafikasının obyektləri yaddaşda parametrlər sırası halında saxlansa da, ekranda təsvirlər nöqtələr şəklində canlanır, çünki ekran belə qurulub. Hər bir obyektin ekrana çıxarılması ərəfəsində kompüter proqramı həmin obyektin təsvirində ekran nöqtələrinin koordinatlarını hesablayır, odur ki. vektor qrafikasını bəzən hesablama qrafikası adlandırırlar. Obyektlərin printerdə çapında da analoji hesablamalar aparılır. Bütün obyektlər kimi xəttin müəyyən xüsusiyyətləri vardır. Buraya onun qalınlığı, forması, rəngi, növü (bütöv, qırıq-qırıq və s.) kimi xüsusiyyətləri daxildir. Qapalı xəttin daxili sahəsi tekstura, boya, xəritə və s. ilə doldurula bilər. Sadə, qapanmayan xəttin düyünlər adlanan iki zirvəsi var. Xəttin zirvələrinin görünüşü və iki xəttin uzlaşması düyünlərin öz xassələrindən asılıdır.
Fraktal qrafika
Fraktal təsvir eyni elementlərin birləşməsinin yaratdığı təsvirdir. Serpinski üçbucağı, Kox qar dənəciyi, Harter-Hetuey əjdahası, Mandelbrot çoxluğu kimi külli sayda fraktal qrafik təsvirlər vardır. Fraktal rəsm hər hansı alqoritm və ya təsvirlərin konkret düsturlar üzrə hesablamalara əsaslanan avtomatik generasiyası sayəsində qurulur. Alqoritmlərdə verilənlərin və ya düsturlarda əmsalın dəyişməsi nəticəsində həmin təsvirlər şəkildəyişməyə uğrayır. Fraktal qrafikanın əsas üstünlüyü ondadır ki, fraktal təsvirin faylında yalnız alqoritmlər və düsturlar saxlanır.
Üçölçülü qrafika
Üçölçülü qrafika (3d qrafika) real obyektlərin onları ifrat dərəcədə təkrarlayan üçölçülü həcmli modellərinin yaradılmasının üsul və fəndlərini öyrənir. Belə həcmli təsvirləri hərləmək və hər tərəfdən baxmaq olar. Həcmli təsvirlərin yaradılması üçün müxtəlif qrafik fiqurlardan və hamar səthdən istifadə edirlər. Onların köməyi ilə əvvəlcə obyektin karkası qurulur, sonra onun səthi real səthini təkrarlayan materiallarla örtülür. Sonra obyektin yerləşdiyi məkanın işıqlılığı, qravitasiyası, atmosferin xüsusiyyətləri və digər parametrləri təkrarlanır. Hərəkət edən obyektin sürəti, hərəkət trayektoriyası göstərilir.
Kompüter qrafikasının əsas anlayışları
Kompüter qrafikasında bəzən həll anlayışı ilə bağlı anlaşılmazlıq baş verir, çünki adətən müxtəlif obyektlərin eyni vaxtda bir neçə xüsusiyyəti ilə işləmək lazım gəlir. Ekran həlli, çap qurğusunun həlli və təsvir həlli kimi anlayışları dəqiq fərqləndirmək lazımdır. Bütün bu anlayışlar müxtəlif obyektlərə aid edilir. Əgər təsvirin monitorun ekranında, surətin kağız üzərində və ya faylın sərt diskdə fiziki ölçüsü müəyyən edilməyibsə, bu həll növlərinin bir-biri ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Ekran həlli kompüter sisteminin və əməliyyat sisteminin xüsusiyyətlərindəndir, monitor və videokartdan asılıdır. Ekran həlli piksellər, nöqtələrlə ölçülür və ekranda təsvirin bütövlükdə yerləşə biləcəyi ölçünü müəyyənləşdirir.
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.
İstinadlar
- How It All Started... (ing.).
- Wilber GIMP 2.99.18 Released: The Last Development Preview Before 3.0! (ing.). 2024.
- GIMP 2.10.38 Released. 2024.
- The gimp Open Source Project on Open Hub: Languages Page. 2006.
- https://l10n.gnome.org/module/gimp/.
- http://www.gimp.org/features/.
- https://git.gnome.org/browse/gimp/tree/plug-ins/file-bmp/bmp-load.c.
- https://git.gnome.org/browse/gimp/tree/plug-ins/common/file-pdf-load.c.
- https://git.gnome.org/browse/gimp/tree/plug-ins/common/file-ps.c.
- https://git.gnome.org/browse/gimp/tree/plug-ins/common/file-svg.c.
- https://docs.gimp.org/2.8/en/gimp-images-out.html#gimp-using-fileformats-export-dialog.
- https://git.gnome.org/browse/gimp/tree/plug-ins/file-bmp/bmp-save.c.
- https://git.gnome.org/browse/gimp/tree/plug-ins/common/file-pdf-save.c.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
GIMP Rastr Qrafikali Proqram ing GNU Image Manipulation Program GIMP rastr qrafikasi ile islemek ucun proqram qismen vektor qrafikasini da destekleyir Layihenin esasi 1995 ci ilde qoyulub ve hazirda konulluler qrupu terefinden desteklenir GNU General Public License sertleri uzre yayilir GIMPTipi Qrafik redaktorlar pulsuz ve aciq menbeli proqramRepozitoriya gitlab gnome org GNOME g Proqramlasdirma dili CEmeliyyat sistemi macOS Microsoft Windows FreeBSD Solaris OpenBSD OS 2Interfeysin dili coxdilli d Yayimlanma tarixi 29 iyul 1995Platforma Microsoft WindowsSonuncu versiya 2 99 182 10 38Oxunan fayl formatlari PNG GIF BMP PDF Encapsulated PostScript SVGYaradilan fayl formatlari GIF PNG BMP PDF Encapsulated PostScriptSayt gimp org Vikianbarda elaqeli mediafayllarRastr qrafikasiRastr tesvirin esas en xirda elementi noqtedir Ekranda tesviri yaradan noqteler pikseller adlanir Rastr tesvirinin her pikseli mekanda yerlesdirildiyi yeri ve rengi kimi xususiyyetleri ile ferqlenir Piksellerin sayi cox olculeri az olduqca tesvir daha keyfiyyetli gorunur Rastr tesvirlerin istifadesinde melumatlarin boyuk hecmi baslica probleme cevrilir Jurnal sehifesi tipli iriolculu illustrasiyalarla is ucun bir nece Gbayt operativ yaddasa suretli prosessora malik muasir komputerler teleb olunur Rastr tesvirlerde ayri ayri detallari nezerden kecirmek ucun onlarin boyudulmesi mumkun deyil Tesvir noqtelerden ibaret oldugundan onun boyudulmesi yalniz ona getirib cixarir ki noqteler boyuyur ve mozaikani xatirladir Rastr tesvirin boyudulmesinde hec bir elave detallari nezerden kecirmek mumkun olmur Ustelik rastr tesvirin noqtelerinin boyudulmesi illustrasiyani vizual tehrif edir ve onu kobudlasdirir Bu effekt piksellesme adlanir Vektor qrafikasiRastr tesvirinin esas elementi noqte oldugu halda vektor qrafikasinin esas elementi xetdir duz ve ya eyri Elbette rastr qrafikasinda da xetler vardir lakin bu xetler noqtelerin kombinasiyalari kimi nezerden kecirilir Rastr qrafikasinda xettin her noqtesi ucun bir ve ya bir nece yaddas ozeyi ayrilir noqteni yaradan renglerin sayi artdiqca ona ayrilan yaddas ozeklerinin sayi da artir Yeni rastr xetti uzandiqca ona ayrilan yaddasin hecmi de artir Vektor qrafikasinda xette ayrilan yaddas hecmi xettin olculerinden asili deyildir cunki xett dusturlar seklinde verilen parametrler esasinda yaranir Bu xetti her hansi formada deyisdirmek ucun yalniz yaddas ozeklerinde saxlanan parametrleri deyisdirmek lazim gelir Istenilen xette ayrilan yaddas ozeklerinin sayi ise deyismez qalir Xett vektor qrafikasinin elementar obyektidir Vektor illustrasiyasi mehz xetlerden ibaretdir Sade obyektler murekkeb obyektler seklinde birlesir meselen dordbucaqlini dord xettin birlesmesinden yaranan obyekt kimi kubu ise on iki elaqeli xettin ve ya alti dordbucaqlinin birlesmesinden yaranan obyekt kimi nezerden kecirmek olar Odur ki vektor qrafikasini bezen obyekte hesablanan qrafika adlandirirlar Vektor qrafikasinin obyektleri yaddasda parametrler sirasi halinda saxlansa da ekranda tesvirler noqteler seklinde canlanir cunki ekran bele qurulub Her bir obyektin ekrana cixarilmasi erefesinde komputer proqrami hemin obyektin tesvirinde ekran noqtelerinin koordinatlarini hesablayir odur ki vektor qrafikasini bezen hesablama qrafikasi adlandirirlar Obyektlerin printerde capinda da analoji hesablamalar aparilir Butun obyektler kimi xettin mueyyen xususiyyetleri vardir Buraya onun qalinligi formasi rengi novu butov qiriq qiriq ve s kimi xususiyyetleri daxildir Qapali xettin daxili sahesi tekstura boya xerite ve s ile doldurula biler Sade qapanmayan xettin duyunler adlanan iki zirvesi var Xettin zirvelerinin gorunusu ve iki xettin uzlasmasi duyunlerin oz xasselerinden asilidir Fraktal qrafikaFraktal tesvir eyni elementlerin birlesmesinin yaratdigi tesvirdir Serpinski ucbucagi Kox qar deneciyi Harter Hetuey ejdahasi Mandelbrot coxlugu kimi kulli sayda fraktal qrafik tesvirler vardir Fraktal resm her hansi alqoritm ve ya tesvirlerin konkret dusturlar uzre hesablamalara esaslanan avtomatik generasiyasi sayesinde qurulur Alqoritmlerde verilenlerin ve ya dusturlarda emsalin deyismesi neticesinde hemin tesvirler sekildeyismeye ugrayir Fraktal qrafikanin esas ustunluyu ondadir ki fraktal tesvirin faylinda yalniz alqoritmler ve dusturlar saxlanir Ucolculu qrafikaUcolculu qrafika 3d qrafika real obyektlerin onlari ifrat derecede tekrarlayan ucolculu hecmli modellerinin yaradilmasinin usul ve fendlerini oyrenir Bele hecmli tesvirleri herlemek ve her terefden baxmaq olar Hecmli tesvirlerin yaradilmasi ucun muxtelif qrafik fiqurlardan ve hamar sethden istifade edirler Onlarin komeyi ile evvelce obyektin karkasi qurulur sonra onun sethi real sethini tekrarlayan materiallarla ortulur Sonra obyektin yerlesdiyi mekanin isiqliligi qravitasiyasi atmosferin xususiyyetleri ve diger parametrleri tekrarlanir Hereket eden obyektin sureti hereket trayektoriyasi gosterilir Komputer qrafikasinin esas anlayislariKomputer qrafikasinda bezen hell anlayisi ile bagli anlasilmazliq bas verir cunki adeten muxtelif obyektlerin eyni vaxtda bir nece xususiyyeti ile islemek lazim gelir Ekran helli cap qurgusunun helli ve tesvir helli kimi anlayislari deqiq ferqlendirmek lazimdir Butun bu anlayislar muxtelif obyektlere aid edilir Eger tesvirin monitorun ekraninda suretin kagiz uzerinde ve ya faylin sert diskde fiziki olcusu mueyyen edilmeyibse bu hell novlerinin bir biri ile hec bir elaqesi yoxdur Ekran helli komputer sisteminin ve emeliyyat sisteminin xususiyyetlerindendir monitor ve videokartdan asilidir Ekran helli pikseller noqtelerle olculur ve ekranda tesvirin butovlukde yerlese bileceyi olcunu mueyyenlesdirir EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s IstinadlarHow It All Started ing Wilber GIMP 2 99 18 Released The Last Development Preview Before 3 0 ing 2024 GIMP 2 10 38 Released 2024 The gimp Open Source Project on Open Hub Languages Page 2006 https l10n gnome org module gimp http www gimp org features https git gnome org browse gimp tree plug ins file bmp bmp load c https git gnome org browse gimp tree plug ins common file pdf load c https git gnome org browse gimp tree plug ins common file ps c https git gnome org browse gimp tree plug ins common file svg c https docs gimp org 2 8 en gimp images out html gimp using fileformats export dialog https git gnome org browse gimp tree plug ins file bmp bmp save c https git gnome org browse gimp tree plug ins common file pdf save c