Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Günəşkimilər yarımsinfi (lat. Heliozoa ) — İbtidailərin Lobosa sinfinə daxil olan yarımsinifdir.
| Günəşkimilər | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
Haqqında
Günəşkimilər, əsasən şirin sularda yaşayırlar, xarici görünüşcə şüalılara çox oxşadırlar. Bədənləri kürə formasında olub, günəşin şüalarına bənzər yalançı ayaqlar əmələ gətirirlər. Şüalılardan fərqli olaraq, günəşkimilərdə mərkəzi kapsula olmur. Sitoplazma bir və ya bir neçə nüvədən ibarət olan dənəvər endoplazmaya malikdir. Ektoplazma şəffafdır, tərkibində bir və ya iki yığılan vakuol vardır.Günəşkimilərin yalançı ayaqları endoplazmadan başlanğıc götürür. Psevdopodaların mərkəzindən xaricdən duru sitoplazma ilə əhatə olunan, bir qədər qatı xətt keçirki, belə yalançı ayaqlar aksopodalar adlanır. Aksopodalar uzanıb – qısaldığı kimi , əyilədə bilir. Bunun hesabına günəşkimilər kiçik yosunlar, təkhüceyrələrdən başqa, daha iri şikara – rotatorilərə, kiçik xərçənglərə hücüm edə bilirlər. Əksər günəşkimilərdə möhkəm mineral skelet olmur, bəzilərində isə silisium-oksiddən ibarət iynələr vardır. Günəşkimilər qeyri-cinsi yolla çoxalırlar . Şirin sularda yaşayan Actinophrys və Actinosphaerium cinsinin nümayəndələrində cinsi çoxalma da müşahidə olunur. Actinophrys sol növündə cinsi proses aşağdakı qaydada gedir: günəşkimi bölünür və həlməşikşəkilli qatla örtülür. Qız fərdlərin nüvəsi də ikiyə bölünür. Sonra qız fərdlər yenidən birləşərək ziqota əmələ gətirirlər. Ziqota müəyyən sakitlik dövrü keçirdikdən sonra yetkin günəşkimiyə çevrilir. Belə cinsi çoxalma prosesi pedoqamiya adlanır.
Günəşkimilərin böyük əksəriyyəti sərbəst yaşayır, lakin onların oturaq həyat tərzi keçirən formaları da vardır, onlar substrata xüsusi saplaqlar vasitəsilə birləşirlər.Xəzər dənizində cəmi 2 növ günəşkimilər aşkar edilib: Protactrum maxina Grimm və Schulzia pelagica Gr. Azərbaycanın şirinsu hövzələrində isə 8 növ günəşkimilər tapılıb. Onlardan Actinophrys sol Ehr ., A. VESİCULATA Pen., Actinosphaerium eichhorni Ehr., Heterophrys radiata West., Glathrulina cienkowskiii Mer., Nuclearia simplex Gienk Kosmopolit növlərdir. Bundan başqa, Lənkəranın çəltik tarlalarında A.eichhorni və A.sol növləri də tapılmışdır.
Mənbə
- B. İ. Ağayev, Z. A. Zeynalova. Onurğasızlar zoologiyası. Bakı , "Təhsil" 2008 , 568 səh
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Heliozoa
- Heliozoa amoeboid
İstinadlar
- Ruggiero M. A., Gordon D. P., Orrell T. M., Bailly N., Bourgoin T., Brusca R. C., Cavalier-Smith T., Guiry M. D., Kirk P. M. A Higher Level Classification of All Living Organisms (ing.). // PLOS ONE / PLOS ONE Editors PLoS, 2015. Vol. 10, Iss. 4. P. e0119248. ISSN 1932-6203 doi:10.1371/JOURNAL.PONE.0119248 PMID:25923521
- B. İ. Ağayev, Z. A. Zeynalova. Onurğasızlar zoologiyası. Bakı, "Təhsil" 2008, 568 səh
- Azərbaycanın heyvanlar aləmi. I cild. Bakı, Elm, 2002, 268 s
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Guneskimiler yarimsinfi lat Heliozoa Ibtidailerin Lobosa sinfine daxil olan yarimsinifdir GuneskimilerElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaTip Yarimtip GuneskimilerBeynelxalq elmi adiHeliozoa Haeckel 1866Seklin VikiAnbarda axtarisiITIS 43781EOL 4993HaqqindaGuneskimiler esasen sirin sularda yasayirlar xarici gorunusce sualilara cox oxsadirlar Bedenleri kure formasinda olub gunesin sualarina benzer yalanci ayaqlar emele getirirler Sualilardan ferqli olaraq guneskimilerde merkezi kapsula olmur Sitoplazma bir ve ya bir nece nuveden ibaret olan denever endoplazmaya malikdir Ektoplazma seffafdir terkibinde bir ve ya iki yigilan vakuol vardir Guneskimilerin yalanci ayaqlari endoplazmadan baslangic goturur Psevdopodalarin merkezinden xaricden duru sitoplazma ile ehate olunan bir qeder qati xett kecirki bele yalanci ayaqlar aksopodalar adlanir Aksopodalar uzanib qisaldigi kimi eyilede bilir Bunun hesabina guneskimiler kicik yosunlar tekhuceyrelerden basqa daha iri sikara rotatorilere kicik xercenglere hucum ede bilirler Ekser guneskimilerde mohkem mineral skelet olmur bezilerinde ise silisium oksidden ibaret iyneler vardir Guneskimiler qeyri cinsi yolla coxalirlar Sirin sularda yasayan Actinophrys ve Actinosphaerium cinsinin numayendelerinde cinsi coxalma da musahide olunur Actinophrys sol novunde cinsi proses asagdaki qaydada gedir guneskimi bolunur ve helmesiksekilli qatla ortulur Qiz ferdlerin nuvesi de ikiye bolunur Sonra qiz ferdler yeniden birleserek ziqota emele getirirler Ziqota mueyyen sakitlik dovru kecirdikden sonra yetkin guneskimiye cevrilir Bele cinsi coxalma prosesi pedoqamiya adlanir Guneskimilerin boyuk ekseriyyeti serbest yasayir lakin onlarin oturaq heyat terzi keciren formalari da vardir onlar substrata xususi saplaqlar vasitesile birlesirler Xezer denizinde cemi 2 nov guneskimiler askar edilib Protactrum maxina Grimm ve Schulzia pelagica Gr Azerbaycanin sirinsu hovzelerinde ise 8 nov guneskimiler tapilib Onlardan Actinophrys sol Ehr A VESICULATA Pen Actinosphaerium eichhorni Ehr Heterophrys radiata West Glathrulina cienkowskiii Mer Nuclearia simplex Gienk Kosmopolit novlerdir Bundan basqa Lenkeranin celtik tarlalarinda A eichhorni ve A sol novleri de tapilmisdir MenbeB I Agayev Z A Zeynalova Onurgasizlar zoologiyasi Baki Tehsil 2008 568 sehHemcinin baxSarkomastiqoforlar Sarkodinler BirhuceyrelilerXarici kecidlerHeliozoa Heliozoa amoeboidIstinadlarRuggiero M A Gordon D P Orrell T M Bailly N Bourgoin T Brusca R C Cavalier Smith T Guiry M D Kirk P M A Higher Level Classification of All Living Organisms ing PLOS ONE PLOS ONE Editors PLoS 2015 Vol 10 Iss 4 P e0119248 ISSN 1932 6203 doi 10 1371 JOURNAL PONE 0119248 PMID 25923521 B I Agayev Z A Zeynalova Onurgasizlar zoologiyasi Baki Tehsil 2008 568 seh Azerbaycanin heyvanlar alemi I cild Baki Elm 2002 268 s