Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Güllübulaq — qədim Azərbaycan (türk) torpağı. Hal-hazırda Ermənistan ərazisindədir.
Güllübulaq | |
---|---|
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 1.730 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Tarixi
Güllübulaq kəndi 1988-ci ilə qədər, XIX əsrin sonlarında Qars əyalətinin Qars dairəsində Qərbi Azərbaycanın Amasiya rayonunun kəndi olmuşdur. 1988-ci ilə qədər bu kənddə azərbaycanlılar yaşamışdır. 1988-ci ildən sonra Güllübulaq kəndidə dağıdılmışdır və erməniləşdirilmişdir. Hazırda Ermənistanda mövcud olan kənddir. Güllübulaq — İrəvan quberniyasının Aleksandropol qəzasında, indiki Qızılqoç (Qukasyan) rayonunda kənd. Rayon mərkəzindən 4 km məsafədə yerləşir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə qeyd edilmişdir.
Toponimi
Toponim "güllü, çiçəkli" mənasında işlənən güllü sözü ilə bulaq sözünün birləşməsindən əmələ gəlib "güllü, çiçəkli bulaq yanında olan kənd" anlamını bildirir. Hidrotoponimdir. Quruluşca mürəkkəb toponimdir. Kəndin adı erməni dilinə hərfən tərcümə edilərək Vardaxbyur (Güllübulaq) qoyulmuşdur. Kənd Türkiyənin Qızıldaş kəndi ilə sərhəddə yerləşirdi. Güllübulaqda Koroğlu mağarası, Nigar dərəsi, Nəbi çayırı, və s. xalq qəhrəmanlarının adları ilə bağlı toponimlər var idi. Kəndəki tayfa adları da sırf türk mənşəli idi.
Mədəniyyəti
Kənddə hər cür şəraiti olan mədəniyyət evi, muasir və 3 mərtəbəli məktəbi, 10-qa yaxın müxtəlif mağazalar, iaşəobyektləri, kitabxana, texnikipeşə məktəbi, xalçaçılıq sexi, yeməkxana və s. kimi obyektlər var idi. Bu kəndin əhalisinin hamısı Azərbaycanlılardan ibarət olmuşdur. Maraqlıdır ki kənd olmasına baxmayaraq bu kənddən hətta Gəncə, Daşkəsən, Gümrü və s. bu kimi bölgələrə birbaşa avtobus marşrutları fəaliyyət göstərirdi. Kənddə məscid, pirlər, ziyarətgahlar dda mövcud olması bburada yaşayan Azərbaycanlıların İslam dininə etiqad etdiyinə sübutdur. Əhalinin özünəməxsus folkloru, adətləri vardı. Bu kəndin folkloru nanay adlanan nümunəsin ilə fərqlənir. Nanayların özünəməxsus xususiyyəti onda idi ki, bu nümunələrin xüsusi oxunma tərzi vardır.
Təhsil
Amasiya kəndləri arasında ilk və ən böyük məktəb məhz Güllübulaq kəndində tikilib. Ötən əsrin əvvəllərində isə bu kənddə ibtidai rus-tatar məktəbi fəaliyyət göstərib. Kənd əhalisinin çoxu bir müddət rus dilində təhsil alıb. Güllübulaq əməkdar və baş müəllimlərinin, orta məktəbi qızıl medalla bitirənlərin sayına görə də öndə gedən kəndlərdən olub. Rayon Partiya Komitəsində, Xalq Deputatları Sovetində, müxtəlif partiya və sovet orqanlarında yürsək vəzifələrdə çalışanlar, 1920–1930-cu illərdə Zaqafqaziyada yeganə olaraq Gümrüdə olan Sənaye Texnikumunu bitirənlər arasında Güllübulağın yetirmələri üstünlük təşkil edib. Kənddə yüksək təhsil almış 31 kərbəlayi, 17 məşədi, 10-dan çox hacı və axund olub. 1987-ci ilin hesablamalarına görə kənd əhalisinin sayı 3147 nəfər təşkil edib.
Əhalisi
Güllübulaq kəndi ən böyük kəndlərdən biri olmuşdur. Kənddə ancaq türklər yaşamış, 1886-cı ildə 673 nəfər, 1914-cü ildə 1.137 nəfər azərbaycanlı olmuşdur. 1918–1920-ci illərdə isə erməni təcavüzü nəticəsində kənd dağıdılmış, əhalinin bir hissəsi qətlə yetirilmiş, qalan hissəsi isə Türkiyə ərazisində məskunlaşmışdır. 1988-ci ilə qədər kənddə 570-dən çox ailə var polmuşdur. Əhalisi 2875 nəfərdən artıq idi. Güllübulağın tarixi keşməkeşli olsa da, burada ziyalılar ordusu yetişmişdir. 1988-ci ildə kəndin əhalisi Azərbaycana qovulmuşdur.
İllərə və millətlərə görə kənd əhali məlumatları | ||
---|---|---|
İllər | Azərbaycanlılar | Ermənilər |
1886 | 673 | 0 |
1914 | 1137 | 0 |
1979 | ? | 0 |
1988 | 2875 | 0 |
2008 | 0 | 922 |
2009 | 0 | 904 |
2010 | 0 | 926 |
2011 | 0 | 919 |
Şəxsiyyətləri
- Mirzə Allahverdiyev — kimya elmləri doktoru, professor, İnstitutu laboratoriya müdiri.
- — Tibb elmləri namizədi, pediatr — neonatoloq.
- Yusif Hümbətov — Yeni Azərbaycan Partiyasının İdarə Heyətinin üzvü
- Abel Məhərrəmov — BDU-nun rektoru, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının akademiki, kimyaçı alim. BDU-nun üzvi kimya kafedrasının müdiri
- Qəmbər Namazov — Fizika-riyaziyyat elmləri namizədi, Professor
- Qasım Mustafayev — Fizika-riyaziyyat elmləri namizədi.
- Nazim Mustafa — Prezident Kitabxanasının şöbə müdiri, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Tarix İnstitutunun əməkdaşı, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, Dövlət mükafatı laureatı
- Zeynal Məmmədli — tanınmış media eksperti
- — Tətbiqi Riyaziyyat Elmi Tədqiqat İnstitutunun Sistemli analizin riyazi məsələləri şöbəsinin kiçik elmi işçisi
Həmçinin bax
- Azərbaycan Demokratik Respublikası
- İrəvan xanlığı
- Zəngəzur
- Ağbaba
- Güllübulaq kəndinin 2008-ci il videosu
Mənbə
- Azərbaycan tarixi 2020-11-01 at the Wayback Machine
- Vaqif Arzumanlı, Nazim Mustafa, "Tarixin qara səhifələri. Deportasiya. Soyqırım. Qaçqınlıq", AMEA-nın Milli Münasibətlər İnstitutu, Bakı, "Qartal", 1998.
- Ramil Tanriverdi: [1] 2019-06-27 at the Wayback Machine
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 dekabr 1997-ci il tarixli "1948–1953-cü illərdə azərbaycanlıların Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi-etnik torpaqlarından kütləvi deportasiyası haqqında" fərmanı
- Azərbaycan Respublikası prezidentinin 26 mart 1998-ci il tarixli "Azərbaycanlıların soyqırımı haqqında" fərmanı
- Петрушевский И.П., Очерки по истории феодальных отношений в Азербайджане и Армении в XYI — начале XIX в., Ленинград, 1949
- Байбуртян В.А., Армянская колония Новой Джульфы в XYII веке, Иряван, 1969
- Тер-Мкртчян Л.Х., Армения под властью Надир шаха. Москва, 1963
- Езов Г.А., Сношение Петра Великого с Армянским народом, СПб, 1898
- Мамедов С.А., Азербайджан по источникам XV — первой половины XVIII вв., Бакы, 1993 Шопен И., #Шопен И., Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху его присоединения к Российской империи, СПб 1852
- Azərbaycan tarixi üzrə qaynaqlar, Bakı, 1989
- Enikolopov İ. K., Qriboedov i Vostok, İrəvan 1954
- Qлинка Н.С., Описания переселения армян Aзербайджанских в пределы России, M.1831
- Kemal Beydilli, 1828–1829. Osmanlı — Rus savaşında Doğu Anadoludan Rusiyaya Köçürülen Ermeniler, X T. T. K. konqresinde sunulan tebliğ, Ankara,1986
- Hovannesiyan R., Armenia on the Road to Independence, Los Angeles, 1976
- Обозрение Российских владений за Кавказом в статистическом, этнографическом, топогрфическом и финансовом отношениях, СПб, 1836
- Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края, Tiflis, 1885
- Величко В.Л., Кавказ. Русское дело и междуплеменные вопросы, С.Петербург, 1904
- "Армянский геноцид". Миф и реальность. Справочник фактов и документов, Б.1992
- Hüsyin Baykara., Azərbaycan istiqlal mücadiləsi tarixi, Bakı, 1992
- Cahangir Zeynaloğlu, Müxtəsər Azərbaycan tarixi, Bakı, 1992
- Заварян С., Экономические условия Карабаха и голод 1906–1907 г., Перевод с армянского, С.Петербург, 1907
- Готлиб В.В., Тайная дипломатия во время первой мировой войны, М.1960
- Suleyman Kocabas, Tarihte Turk-Rus Mucadelesi, Istanbul, 1989
- Шахдин И., Дашнакцутюн на службе русской белогвардейщины и английского командования на Кавказе, Bakı, 1990
- Cəmil Həsənov. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlər sistemində, 1918–1920-ci illər, Bakı, 1993
- Məmməd Sadıq Aran. "Qardaş köməyi" məqaləsi;1951; Bax: "Ədəbiyyət və incəsənət" qəzeti, 2 oktyabr 1990-cı il.
- Azərbaycan Respublikası MDSPİHA, f.276, s.8, iş 463, v.23; Bax: Bəxtiyar Nəcəfov, Лицо врага (История Армянского национализма в Закавказье в конце XIX начале XX в.), Bakı, 1993
- Грибойедов А., Seçilmiş əsərləri, 2-ci cild, Moskva, 1977.
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
- Новосельцев А.П. Некоторые вопросы истории древней и раннесредневсковой истории народов Закавказья. № 1. “История ССР”,. 1974,.
- Боченкова Ю. И. Словарь географических терминов и других слов, встречающеся в топопнимии Горно-Алтайской автономной области. М. 1969.
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996, s.127
- Güllübulaq kəndi [ölü keçid]
- Modern.az. "Unudulmaz insan" (az.). modern.az. 03.2014. 2019-03-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-03-27.
- "Zümrüd. "Qəriblikdə ümid çırağı", "Səs".- 2009.- 18 sentyabr.- S. 12". 2013-04-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-22.
- Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Ҝүллүбулаг // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar istirak edesiniz Bu adin diger istifade formalari ucun bax Gullubulaq Gullubulaq qedim Azerbaycan turk torpagi Hal hazirda Ermenistan erazisindedir Gullubulaq40 52 07 sm e 43 42 26 s u Olke ErmenistanTarixi ve cografiyasiSahesi 2 km Merkezin hundurluyu 1 730 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 739 nef 2011 Resmi dili ermeni diliGullubulaqTarixiGullubulaq kendi 1988 ci ile qeder XIX esrin sonlarinda Qars eyaletinin Qars dairesinde Qerbi Azerbaycanin Amasiya rayonunun kendi olmusdur 1988 ci ile qeder bu kendde azerbaycanlilar yasamisdir 1988 ci ilden sonra Gullubulaq kendide dagidilmisdir ve ermenilesdirilmisdir Hazirda Ermenistanda movcud olan kenddir Gullubulaq Irevan quberniyasinin Aleksandropol qezasinda indiki Qizilqoc Qukasyan rayonunda kend Rayon merkezinden 4 km mesafede yerlesir Irevan eyaletinin icmal defteri nde qeyd edilmisdir ToponimiToponim gullu cicekli menasinda islenen gullu sozu ile bulaq sozunun birlesmesinden emele gelib gullu cicekli bulaq yaninda olan kend anlamini bildirir Hidrotoponimdir Qurulusca murekkeb toponimdir Kendin adi ermeni diline herfen tercume edilerek Vardaxbyur Gullubulaq qoyulmusdur Kend Turkiyenin Qizildas kendi ile serhedde yerlesirdi Gullubulaqda Koroglu magarasi Nigar deresi Nebi cayiri ve s xalq qehremanlarinin adlari ile bagli toponimler var idi Kendeki tayfa adlari da sirf turk menseli idi MedeniyyetiKendde her cur seraiti olan medeniyyet evi muasir ve 3 mertebeli mektebi 10 qa yaxin muxtelif magazalar iaseobyektleri kitabxana texnikipese mektebi xalcaciliq sexi yemekxana ve s kimi obyektler var idi Bu kendin ehalisinin hamisi Azerbaycanlilardan ibaret olmusdur Maraqlidir ki kend olmasina baxmayaraq bu kendden hetta Gence Daskesen Gumru ve s bu kimi bolgelere birbasa avtobus marsrutlari fealiyyet gosterirdi Kendde mescid pirler ziyaretgahlar dda movcud olmasi bburada yasayan Azerbaycanlilarin Islam dinine etiqad etdiyine subutdur Ehalinin ozunemexsus folkloru adetleri vardi Bu kendin folkloru nanay adlanan numunesin ile ferqlenir Nanaylarin ozunemexsus xususiyyeti onda idi ki bu numunelerin xususi oxunma terzi vardir TehsilAmasiya kendleri arasinda ilk ve en boyuk mekteb mehz Gullubulaq kendinde tikilib Oten esrin evvellerinde ise bu kendde ibtidai rus tatar mektebi fealiyyet gosterib Kend ehalisinin coxu bir muddet rus dilinde tehsil alib Gullubulaq emekdar ve bas muellimlerinin orta mektebi qizil medalla bitirenlerin sayina gore de onde geden kendlerden olub Rayon Partiya Komitesinde Xalq Deputatlari Sovetinde muxtelif partiya ve sovet orqanlarinda yursek vezifelerde calisanlar 1920 1930 cu illerde Zaqafqaziyada yegane olaraq Gumrude olan Senaye Texnikumunu bitirenler arasinda Gullubulagin yetirmeleri ustunluk teskil edib Kendde yuksek tehsil almis 31 kerbelayi 17 mesedi 10 dan cox haci ve axund olub 1987 ci ilin hesablamalarina gore kend ehalisinin sayi 3147 nefer teskil edib EhalisiGullubulaq kendi en boyuk kendlerden biri olmusdur Kendde ancaq turkler yasamis 1886 ci ilde 673 nefer 1914 cu ilde 1 137 nefer azerbaycanli olmusdur 1918 1920 ci illerde ise ermeni tecavuzu neticesinde kend dagidilmis ehalinin bir hissesi qetle yetirilmis qalan hissesi ise Turkiye erazisinde meskunlasmisdir 1988 ci ile qeder kendde 570 den cox aile var polmusdur Ehalisi 2875 neferden artiq idi Gullubulagin tarixi kesmekesli olsa da burada ziyalilar ordusu yetismisdir 1988 ci ilde kendin ehalisi Azerbaycana qovulmusdur Illere ve milletlere gore kend ehali melumatlariIller Azerbaycanlilar Ermeniler1886 673 01914 1137 01979 01988 2875 02008 0 9222009 0 9042010 0 9262011 0 919Sexsiyyetleri Mirze Allahverdiyev kimya elmleri doktoru professor Institutu laboratoriya mudiri Tibb elmleri namizedi pediatr neonatoloq Yusif Humbetov Yeni Azerbaycan Partiyasinin Idare Heyetinin uzvu Abel Meherremov BDU nun rektoru Azerbaycan Respublikasi Milli Meclisinin deputati Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin akademiki kimyaci alim BDU nun uzvi kimya kafedrasinin mudiri Qember Namazov Fizika riyaziyyat elmleri namizedi Professor Qasim Mustafayev Fizika riyaziyyat elmleri namizedi Nazim Mustafa Prezident Kitabxanasinin sobe mudiri Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasi Tarix Institutunun emekdasi tarix uzre felsefe doktoru Dovlet mukafati laureati Zeynal Memmedli taninmis media eksperti Tetbiqi Riyaziyyat Elmi Tedqiqat Institutunun Sistemli analizin riyazi meseleleri sobesinin kicik elmi iscisiHemcinin baxAzerbaycan Demokratik Respublikasi Irevan xanligi Zengezur Agbaba Gullubulaq kendinin 2008 ci il videosuMenbeAzerbaycan tarixi 2020 11 01 at the Wayback Machine Vaqif Arzumanli Nazim Mustafa Tarixin qara sehifeleri Deportasiya Soyqirim Qacqinliq AMEA nin Milli Munasibetler Institutu Baki Qartal 1998 Ramil Tanriverdi 1 2019 06 27 at the Wayback Machine Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin 18 dekabr 1997 ci il tarixli 1948 1953 cu illerde azerbaycanlilarin Ermenistan SSR erazisindeki tarixi etnik torpaqlarindan kutlevi deportasiyasi haqqinda fermani Azerbaycan Respublikasi prezidentinin 26 mart 1998 ci il tarixli Azerbaycanlilarin soyqirimi haqqinda fermani Petrushevskij I P Ocherki po istorii feodalnyh otnoshenij v Azerbajdzhane i Armenii v XYI nachale XIX v Leningrad 1949 Bajburtyan V A Armyanskaya koloniya Novoj Dzhulfy v XYII veke Iryavan 1969 Ter Mkrtchyan L H Armeniya pod vlastyu Nadir shaha Moskva 1963 Ezov G A Snoshenie Petra Velikogo s Armyanskim narodom SPb 1898 Mamedov S A Azerbajdzhan po istochnikam XV pervoj poloviny XVIII vv Baky 1993 Shopen I Shopen I Istoricheskij pamyatnik sostoyaniya Armyanskoj oblasti v epohu ego prisoedineniya k Rossijskoj imperii SPb 1852 Azerbaycan tarixi uzre qaynaqlar Baki 1989 Enikolopov I K Qriboedov i Vostok Irevan 1954 Qlinka N S Opisaniya pereseleniya armyan Azerbajdzhanskih v predely Rossii M 1831 Kemal Beydilli 1828 1829 Osmanli Rus savasinda Dogu Anadoludan Rusiyaya Kocurulen Ermeniler X T T K konqresinde sunulan teblig Ankara 1986 Hovannesiyan R Armenia on the Road to Independence Los Angeles 1976 Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom v statisticheskom etnograficheskom topogrficheskom i finansovom otnosheniyah SPb 1836 Materialy dlya izucheniya ekonomicheskogo byta gosudarstvennyh krestyan Zakavkazskogo kraya Tiflis 1885 Velichko V L Kavkaz Russkoe delo i mezhduplemennye voprosy S Peterburg 1904 Armyanskij genocid Mif i realnost Spravochnik faktov i dokumentov B 1992 Husyin Baykara Azerbaycan istiqlal mucadilesi tarixi Baki 1992 Cahangir Zeynaloglu Muxteser Azerbaycan tarixi Baki 1992 Zavaryan S Ekonomicheskie usloviya Karabaha i golod 1906 1907 g Perevod s armyanskogo S Peterburg 1907 Gotlib V V Tajnaya diplomatiya vo vremya pervoj mirovoj vojny M 1960 Suleyman Kocabas Tarihte Turk Rus Mucadelesi Istanbul 1989 Shahdin I Dashnakcutyun na sluzhbe russkoj belogvardejshiny i anglijskogo komandovaniya na Kavkaze Baki 1990 Cemil Hesenov Azerbaycan beynelxalq munasibetler sisteminde 1918 1920 ci iller Baki 1993 Memmed Sadiq Aran Qardas komeyi meqalesi 1951 Bax Edebiyyet ve incesenet qezeti 2 oktyabr 1990 ci il Azerbaycan Respublikasi MDSPIHA f 276 s 8 is 463 v 23 Bax Bextiyar Necefov Lico vraga Istoriya Armyanskogo nacionalizma v Zakavkaze v konce XIX nachale XX v Baki 1993 Gribojedov A Secilmis eserleri 2 ci cild Moskva 1977 IstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri 2015 07 21 at the Wayback Machine Baki Elm 2002 Novoselcev A P Nekotorye voprosy istorii drevnej i rannesrednevskovoj istorii narodov Zakavkazya 1 Istoriya SSR 1974 Bochenkova Yu I Slovar geograficheskih terminov i drugih slov vstrechayushesya v topopnimii Gorno Altajskoj avtonomnoj oblasti M 1969 Irevan eyaletinin icmal defteri arasdirma tercume qeyd ve elavelerin muellifleri Z Bunyatov ve H Memmedov Qaramanli Baki Elm 1996 s 127 Gullubulaq kendi olu kecid Modern az Unudulmaz insan az modern az 03 2014 2019 03 29 tarixinde Istifade tarixi 2014 03 27 Zumrud Qeriblikde umid ciragi Ses 2009 18 sentyabr S 12 2013 04 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 04 22 Budagov B Ә Geјbullaјev G Ә Ҝүllүbulag Ermәnistanda Azәrbaјҹan mәnshәli toponimlәrin izaһly lүgәti Baky Oguz eli 1998 452 s