Rusiya—Gürcüstan münasibətləri — Rusiya və Gürcüstan arasında iki tərəfli diplomatik münasibətlər. 1918-ci ildə Oktyabr İnqilabının səbəb olduğu Rusiya İmperiyasının parçalanması zamanı Gürcüstan müstəqillik qazanır. 1921-ci ildə Rusiya Qırmızı Ordusunun köməyi ilə Gürcüstan ərazisində Sovet hakimiyyəti qurur. Gürcüstan Demokratik Respublikası ləğvi ilə 16 fevral 1921-ci ildə Gürcüstan SSR elan edilir. 1922-ci ildə Gürcüstan SSR Azərbaycan və Ermənistan SSR ilə birləşərək Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikasını (ZSFSR) qurur. 5 dekabr 1936-cı ildə ZSFSR ləğv edildikdən sonra Gürcüstan SSR ayrı bir qurum olaraq SSRİ-nin tərkibinə təmsil olunur.
Rusiya—Gürcüstan münasibətləri | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
1991-ci ilin dekabrında SSRİ-nin dağılması ilə Gürcüstan beynəlxalq birlik tərəfindən suveren bir dövlət kimi tanınır.
2008-ci ildə Cənubi Osetiyadakı silahlı qarşıdurmadan sonra Rusiya Gürcüstanın və BMT-nin əksər üzv dövlətlərinin Gürcüstanın bir hissəsi hesab etdiyi Abxaziya və Cənubi Osetiya Respublikalarının müstəqilliyini tanıyır.
iki ölkə arasında beynəlxalq səviyyədə tanınan Rusiya-Gürcüstan sərhədinin uzunluğu 894 km-dir.
Tarix
Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Gürcüstan millətlərarası qarşıdurmaların, siyasi qüvvələr arasında güc və təsir uğrunda silahlı mübarizələrin yaşandığı ölkəyə çevrilir. 1991-ci ilin payızında müstəqilliyini elan edən Cənubi Osetiyada genişmiqyaslı qanlı toqquşmalar baş verir. 1992-ci ilin yayında Abxaziyada silahlı toqquşmalar başlayır. Münaqişə geniş ərazilərin demək olar ki, tamamilə dağılmasına və kütləvi köçkünlüyə səbəb oldu. Döyüş əməliyyatları nəticəsində yüz minlərlə mülki, əsasən gürcülər, evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalır.
24 iyun 1992-ci ildə Rusiya və Gürcüstan, Gürcüstan-Cənubi Osetiya münaqişəsinin həll prinsiplərinə dair müqaviləsini imzalayır. 1991-1992-ci illərdəki ilk gürcü-osetin müharibəsi belə başa çatır.
14 iyulda atəş dayandırılır və qarşıdurma qüvvələrini ayırmaq üçün münaqişə bölgəsinə üç tabordan - Rusiya, Gürcüstan və Cənubi Osetiyadan ibarət Birgə Barışıq Qüvvələri gətirilir.
Somi sazişləri münaqişənin həlli üçün xüsusi ortaq qurumun (dörd tərəfin) - Gürcüstan, Cənubi Osetiya, Rusiya və Şimali Osetiyanın nümayəndələrindən ibarət Qarışıq Nəzarət Komissiyasının qurulmasını nəzərdə tuturdu. Tsxinvalidə ATƏT-in Müşahidəçi Missiyası yerləşdirilmişdir.
Soçi müqavilələrinin imzalanmasından sonra Cənubi Osetiya faktiki olaraq müstəqil bir dövlət olur.
14 may 1994-cü ildə Moskvada Abxaziyada atəşkəs və qüvvələrin ayrılması haqqında Saziş imzalanır. Tərəflər Abxaziya ərazisində MDB-nin sülhməramlı qüvvələrini (əslində rus ordusu) yerləşdirmək barədə razılığa gəlirlər.
30 oktyabr 1995-ci il tarixində Rusiya və ATƏT-in vasitəçiliyi ilə Gürcüstan və Osetiya tərəfləri arasında münaqişənin sülh yolu ilə həllinə dair danışıqlar başlayır. 16 may 1996-cı ildə Moskvada Təhlükəsizliyin Təmin Edilməsi və Qarşılıqlı Etimadın Gücləndirilməsi Tədbirlərinə dair Memorandum imzalanır.
Qaçqınlar münaqişə zonasına qayıtmağa başlayır, lakin bölgədəki ağır iqtisadi vəziyyət bu prosesin intensivləşməsinin qarşısını alır. Gürcüstan Cənubi Osetiya rəhbərliyini, mərkəzi səlahiyyətlilər tərəfindən nəzarət olmadığı təqdirdə, Cənubi Osetiyanın həqiqətən qaçaqmalçılıq ticarət mərkəzinə çevrilməsində günahlandırdı. Qaçaqmalçılıqdan əldə edilən gəlirlərin separatçı rejimin güclənməsinə kömək etdiyi deyilir.
İstinadlar
- . www.cia.gov. 2015-10-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-01-25.
- "Краткий курс истории Южной Осетии // Газета «Коммерсантъ» № 97 от 01.06.2004". 2017-10-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-05.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rusiya Gurcustan munasibetleri Rusiya ve Gurcustan arasinda iki terefli diplomatik munasibetler 1918 ci ilde Oktyabr Inqilabinin sebeb oldugu Rusiya Imperiyasinin parcalanmasi zamani Gurcustan musteqillik qazanir 1921 ci ilde Rusiya Qirmizi Ordusunun komeyi ile Gurcustan erazisinde Sovet hakimiyyeti qurur Gurcustan Demokratik Respublikasi legvi ile 16 fevral 1921 ci ilde Gurcustan SSR elan edilir 1922 ci ilde Gurcustan SSR Azerbaycan ve Ermenistan SSR ile birleserek Zaqafqaziya Sosialist Federativ Sovet Respublikasini ZSFSR qurur 5 dekabr 1936 ci ilde ZSFSR legv edildikden sonra Gurcustan SSR ayri bir qurum olaraq SSRI nin terkibine temsil olunur Rusiya Gurcustan munasibetleri Rusiya Gurcustan Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1991 ci ilin dekabrinda SSRI nin dagilmasi ile Gurcustan beynelxalq birlik terefinden suveren bir dovlet kimi taninir 2008 ci ilde Cenubi Osetiyadaki silahli qarsidurmadan sonra Rusiya Gurcustanin ve BMT nin ekser uzv dovletlerinin Gurcustanin bir hissesi hesab etdiyi Abxaziya ve Cenubi Osetiya Respublikalarinin musteqilliyini taniyir iki olke arasinda beynelxalq seviyyede taninan Rusiya Gurcustan serhedinin uzunlugu 894 km dir TarixSovet Ittifaqinin dagilmasindan sonra Gurcustan milletlerarasi qarsidurmalarin siyasi quvveler arasinda guc ve tesir ugrunda silahli mubarizelerin yasandigi olkeye cevrilir 1991 ci ilin payizinda musteqilliyini elan eden Cenubi Osetiyada genismiqyasli qanli toqqusmalar bas verir 1992 ci ilin yayinda Abxaziyada silahli toqqusmalar baslayir Munaqise genis erazilerin demek olar ki tamamile dagilmasina ve kutlevi kockunluye sebeb oldu Doyus emeliyyatlari neticesinde yuz minlerle mulki esasen gurculer evlerini terk etmek mecburiyyetinde qalir 24 iyun 1992 ci ilde Rusiya ve Gurcustan Gurcustan Cenubi Osetiya munaqisesinin hell prinsiplerine dair muqavilesini imzalayir 1991 1992 ci illerdeki ilk gurcu osetin muharibesi bele basa catir 14 iyulda ates dayandirilir ve qarsidurma quvvelerini ayirmaq ucun munaqise bolgesine uc tabordan Rusiya Gurcustan ve Cenubi Osetiyadan ibaret Birge Barisiq Quvveleri getirilir Somi sazisleri munaqisenin helli ucun xususi ortaq qurumun dord terefin Gurcustan Cenubi Osetiya Rusiya ve Simali Osetiyanin numayendelerinden ibaret Qarisiq Nezaret Komissiyasinin qurulmasini nezerde tuturdu Tsxinvalide ATET in Musahideci Missiyasi yerlesdirilmisdir Soci muqavilelerinin imzalanmasindan sonra Cenubi Osetiya faktiki olaraq musteqil bir dovlet olur 14 may 1994 cu ilde Moskvada Abxaziyada ateskes ve quvvelerin ayrilmasi haqqinda Sazis imzalanir Terefler Abxaziya erazisinde MDB nin sulhmeramli quvvelerini eslinde rus ordusu yerlesdirmek barede raziliga gelirler 30 oktyabr 1995 ci il tarixinde Rusiya ve ATET in vasiteciliyi ile Gurcustan ve Osetiya terefleri arasinda munaqisenin sulh yolu ile helline dair danisiqlar baslayir 16 may 1996 ci ilde Moskvada Tehlukesizliyin Temin Edilmesi ve Qarsiliqli Etimadin Guclendirilmesi Tedbirlerine dair Memorandum imzalanir Qacqinlar munaqise zonasina qayitmaga baslayir lakin bolgedeki agir iqtisadi veziyyet bu prosesin intensivlesmesinin qarsisini alir Gurcustan Cenubi Osetiya rehberliyini merkezi selahiyyetliler terefinden nezaret olmadigi teqdirde Cenubi Osetiyanin heqiqeten qacaqmalciliq ticaret merkezine cevrilmesinde gunahlandirdi Qacaqmalciliqdan elde edilen gelirlerin separatci rejimin guclenmesine komek etdiyi deyilir Istinadlar www cia gov 2015 10 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 01 25 Kratkij kurs istorii Yuzhnoj Osetii Gazeta Kommersant 97 ot 01 06 2004 2017 10 07 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 05