Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Futbol topu — futbol oynamaq üçün top. Onun parametləri futbol qaydalarının ikinci qaydasına görə müəyyən olunur. Futbol topunun çevrəsi 68 ilə 70 santimetr, çəkisi 410 ilə 450 qram arasında olmalıdır.
Tarix
Futbolun inkişafının ilkin mərhələsində topu heyvanların sidik kisələrindən düzəldilirdi; amma belə toplar, güclü zərbə vuranda, tez sıradan çıxırdı. Topun istehsalı, 1838-ci ildə tərəfindən vulkanizasiya edilmiş kauçuk kəşf edəndən sonra, daha keyfiyyətli oldu. 1885-ci ildə Qudier rezindən hazırlanmış topu təqdim edir. Topun rezindən hazırlanması onun sıçrayış keyfiyyətini və möhkəmliyini artırdı.
7 ildən sonra Riçard Lindon ilk hava ilə doldurulan top üçün rezin kamera hazırlamışdı. Sonra o kamera üçün nasos hazırladı və Londondakı sərgidə medal qazandı. Kauçuk və hava ilə doldurulan kameralar saəsində futbol topunun sənayə istehsalı üçün lazımi texniki şərait yaranıb.
1863-ci ildə, futbol qaydallarını bəlli edən, İngiltərə Futbol Assosiasiyası yarandı, amma həmin vaxt futbol topu haqqında heçnə yox idi. 1872-ci ildə topun rəsmi standart ölçüsü və kütləsi elan olundu. O vaxta qədər topun ölçüsünü və kütləsini iki komanda arasında qarşılıqlı razılaşmasıyla müəyyənləşdirilirdi. Yeni qaydalara əsasən, sferik formasında olmalı və həcmi 68,6-71,7 sm olmalıdı.Kütləsi isə 368-dən 425 qrama qədər dəyişə bilərdi 1937-ci ildə topun kütləsi 410-450 qrama qədər artırıldı və bu qayda indiyədək tətbiq olunur. 1888-ci ildə yaranır və məhz bu liqanın sifarişləri sayəsində topun istehsalı artdı. Bu topları “Mitre” və “Thomlinson” kompaniyası hazırlıyırdı. XX əsrin əvvəllərində topun keyfiyyəti yaxşılaşdı. Bu yeni və daha möhkəm kauçuk sayəsində baş verdi. Top daxili kameradan və cilddən ibarət idi. Cild təbii dəridən və bir birinə tikilmiş 18 paneldən hazırlanırdı. Nippel (topu dolmaya kömək edən və boşalmağa imkan vermiyən topun içində olan qurğu) kəndirlərin altında yerləşirdi. 1960-cı ildə ilk sintetik top hazırlanmışdı. Təbii dəri yenədə istifadə olunsada 1980-ci ildə sintetik materiallar onu tam əvəzlədi.
Təchizatçılar
Bütün dünyada bir çox şirkətlər toplar istehsal edir. . Hesablamalara görə, bütün futbol topların 40% Sialkot şəhərində (Pakistanda) olmaqla, qalanı Çində, Hindistanda və digər iri istehsalçılar hazırayır. 1962 FİFA Dünya Kubokunda top problemini həlli kimi Adidas "Adidas Santyaqo" topunu təqdim etmişdi, bununlada o, FİFA və UEFA-nın keçirdiyi oyunlarda top tədarükünə dair müqavilə imzalamışdı (müqavilə 1970-ci ildən qüvədədi). Həmçinin Adidas 2008 Yay Olimpiya Oyunlarını toplarla təmin etmişdi.
FİFA Dünya Kuboku
Aşağıdakı toplar FİFA Dünya Çempionatlarının final mərhələsində istifadə olunub:
| Dünya Çempionatı | Top | Görüntüsü | İstehsalçı | Əlavə məlumat | İstinadlar |
|---|---|---|---|---|---|
| 1930 | Tiento (birinci hissədə), T-model (ikinci hissədə) |   | Final mərhələdə iki müxtəlif top istifadə olundu | ||
| 1934 | Federale 102 |  | ECAS (Ente Centrale Approvvigionamento Sportivi), Roma | ||
| 1938 | Allen |  | Allen, Paris | ||
| 1950 | Duplo T |  | Superball | ||
| 1954 | Swiss World Champion |  | Kost Sport, Basel | İlk 18 panelli top | |
| 1958 | Top Star |  | Sydsvenska Läder och Remfabriken, Ängelholm | Dörd FİFA rəsmiləri tərəfindən kor yoxlamasından sonra 102 namizəddən seçilib | |
| 1962 | Crack Top Star |  | Çilidən olan senyor Custodio Zamora H. | “The Crack” rəsmi topu idi. Referi Ken Aston açılış oyun üçün nəzərdə tutulmuş Çili istehsalı olan topu bəyənmiyib, ikinci hissədə Avropadan gətirilən topla oyuna davam etməyə icazə verimişdi. Müxtəlif oyunlarda müxtəlif toplar istifadə olunmuşdu, şaə əsasən avropa milliləri yerli istehsal olan toplara etibar eləmirdi. | |
| 1966 | Challenge 4-star |  | 18-panelli narıncı və ya sarı top Soho Square qərargahda kor yoxlama vasitəsi ilə İngiltərə Futbol Assosiasiyası seçmişdi. | ||
| 1970 | Telstar |  | Adidas | Telstar FİFA Dünya Kubokunun finalında istifadə olunan ilk 32-panelli ağ-qara topu idi | |
| 1974 | Adidas Telstar |  | Adidas | ||
| 1978 | Adidas Tango |  | Adidas | ||
| 1982 | Adidas Tango España |  | Adidas | ||
| 1986 | Adidas Azteca |  | Adidas | İlk Dünya Çempionatlarında istifadə olubnmuş tam sintetik top və ilk əldə tikilən top | |
| Futbol üzrə dünya çempionatı 1990 | Etrusco Unico | Adidas | |||
| 1994 | Questra |  | Adidas | ||
| 1998 | Adidas Tricolore | Adidas | DÇ-da istifadə edilmiş İlk rəngbərəng top | ||
| 2002 | Adidas Fevernova | Adidas | DÇ-da istifadə edilmiş ilk üçbucaq dizaynlı top | ||
| 2006 | Adidas Teamgeist |  | Adidas | “The Teamgeist” 14 panelli topdu. Dünya Çempionatının final mərhələsində keçirilən hər oyunda oyunun, stadionun və komandanın adlarının çap olunduğu fərdi toplar istifadə olunurdu . Final oynunda isə qızıl rəngli topla oynanılmışdı. | |
| Teamgeist Berlin |  | ||||
| 2010 | Adidas Jabulani | Adidas | 8 panelli top. Final oyun üçün Jo'bulani (soldaki şəkildə) adlı qızıl rəngli topla oynanıldı,sonra isə topu "Jo'burg" adlandırdılar (Yoxanesburq şəhərinin qısaldılmış adı) | ||
| Jo'bulani | |||||
| 2014 | Adidas Brazuca | Adidas | Bu ilk top idi ki, onun adını azərkeşlər qoydular. Top altı poliuretan panellərlə tikildi. | ||
| Brazuca Final Rio |
Konstruksiya
Futbol topunun 3 əsas komponentləri var:cild,altlıq və kamera
Cild
Əvvəl cild təbii dəridən hazırlanırdı,indi isə sintetikaya üstünlük verilir,ona görəki dəri suyu özünə çəkir və top buna görə ağırlaşır.Əsasən top hazırlayanda PVC (viniplast) və PU (poliüretan) materiallarından istifadə olunur.Müasir topların çoxusu 32 su keçirməz panellərdən ibarətdir,onlardan 12 beşbucağ formasında,20 isə altıbucağ formasındadı.Panelləri əl və maşın üsulla tikirlər yada yapışqanan bir birinə yapışdırılar.
Topa sferik forması içəri vurulan havanın təzyiqi nəticəsindədi.İlk dəfə belə top 1950-ci ildə Danimarkada Select firması hazırkamışdı,sonra isə Avropada geniş yayıldı.Dünyada isə 1970 ilin dünya çempionatından sonra daha çox istifadə olunmağa başlandı və Adidas firması tərəfində belə toplar istehsal olunmağa başlandı.Əvvəl toplar 18 uzunsov hissələrdən və iplənmədən ibarət idi və daha çox voleybol topuna bənziyirdi.Belə konstruksiyalı toplar indidə kifayət qədər yayılıb.
2004- il avropa çempionatında Adidas top hazırlamada yenilik elədi və Roteiro adlı topu təqdim elədi.Panellər bu topda yeni metodla bitişdirilmışdı.2006-ci ilin futbol üzrə dünya çempionatının finalında Teamgeist topu isitfadə olundu və 1970-ci ildən bəri Adidas 32 panelli topdan imtina edib, 14 panelli topu təqdim elədi.Topun panelləri termal birləşmə metodu ilə bir birinə bağlanıldı.2010-сu ilin futbol üzrə dünya çempionatının finalı isə 8 panelli cabulani topuyla oynalınmışdı və bu dəfədə termal birləşmə metodu istidadə olunmuşdu.
Altılıq
Maddə və kamera arasında olan daxili qatda altılıq yerləşir. Topun keyfiyyəti bir başa altılıqdan aslıdı. . O, topun sıçrayış keyfiyyətinə təsir göstərir və onun formasını saxlamağa kömək edir. O, pambıq kiplərindən və poliesterdən hazırlanır. Müasir peşəkar futbol topu dörd və daha çox altılıq qatından ibarətdir.
Kamera
Sintetik butildən və ya təbii lateksdən hazırlanır, bəzi hallarda poliuretandan. Butildən olan kamera havanı lateksdən olandan daha çox saxlayır. Amma lateksdən olan kameranın üstünlükləri yumuşqalığında,elastikliyində və sıçrayışındadı.
Keyfiyyət və parametrləri
- Sferik formaya malikdir;
- Dəridən hazırlanır, hazırda yalnız sintetik və ya bu istifadə üçün uyğun gələb başqa materiallardan istifadə olunur;
- Çevrənin uzunluğu ən çoxu 70 sm, ən azı 68 sm. Topun standart ölçüsü 5-di (ing. Size 5);
- Matçın başlama anında çəkisi 450 qramdan artıq olmamalıdır və 410 qramdan az olmamalıdır. Çəki quru topun göstəricisidi;
Ölçülər
- 1 nömrəli ölçü
Bu ölçüdə toplar əsasən reklam məqsədilə istifadə olunur və reklam xarakterli yazılarla və ya loqolar ilə istehsal olunur. Onlar adətən sintetik materiallardan hazırlanır, , 32 paneldən (12 beşbucaqlılardan və 20 altıbucaqlılardan) ibarətdir və çevrəsi 43 sm artıq olmur. Öz strukturu üzrə 1 nömrəli ölçüsünə sahib olan top standart toplardan heç nə ilə fərqlənmir, yalnız ölçüsü o birlərinə nisbətən daha kiçikdi.
- 2 nömrəli ölçü
Bu ölçüdə top əsasən dörd il yaşadək uşaqların təhsili üçün və reklam məqsədilə istifadə olunur. Belə toplar sintetik materiallardan və plastikdən hazırlanır. Çevrəsinin maksimal uzunluğu 56 sm, kütləsi isə 283,5 q keçmir. Bu toplar məşq üçün və texnikanı artırmağ üçün əla vasitədir. Top 32 və ya 26 paneldən ibarət ola bilər. Bəzən üstündə loqotiplər və müxtəlif reklam xarakterli yazılar, işarələr təsvir olunur.
- 3 nömrəli ölçü
Bu ölçüdə top 8 yaşadək uşaqların məşqləri üçün nəzərdə tutulur. Top çəkisi 340 q çox deyil, çevrəsi 61 sm çox olmamalıdır. . Adətən bu ölçüdə olan top sintetik materiallardan yaxudda viniplastdan hazırlanan 32 tikilmiş və ya bitişdirilmiş panellərdən ibarətdir. Bəzən belə toplar 18 və ya 26 panelli olurlar
- 4 nömrəli ölçü
Bu ölçüdə toplar mini futbol üçün standartdı, həmçinin 12 yaşadək uşaqların məşqləri üçündə nəzərdə tutulur. FİFA-nın qaydalarına əsasən top:
1. Sferik formasında olmalıdı;
2. Dəridən və ya digər icazə verilmiş materialdan hazırlanmalıdır;
3. Çevrəsinin uzunluğu çoxu 64 sm, azı 62 sm olmalıdır;
4. Matçın əvvəlində çəkisi maksimum 440 qram, minimum 400 qram olmalıdı
5. Təzyiqi dəniz səviyyəsində 0,6 - 0,9 atmosferaya (ölçü) bərabər olmalıdır
6. 2 metr hündürlükdən atılanda ilk sıçrayışı ən azı 50 sm, ən hündürü isə 65 sm olmalıdı
- 5 nömrəli ölçü
Bu ölçüdə top FİFA-nın bayrağı altında bütün dünyada keçirilən hər bir rəsmi yarışında istifadə olunur. Belə topnan peşəkar futbolda oynanılır. Dünyada ən çox bu nömrəli ölçüdə toplar hazırlanır.
Qadınlar və uşağlar üçün xüsusi toplarda var, hansındakilardaki çevrəsi və çəkisi rəsmi qəbul edilmiş parametlərdən fərqlənə bilər.
Zərər almış topun dəyişdirilməsi
- Əgər top oyun zamanı partlasıda və ya oyun zamanı zərər gördüsə oyun dayanır. Oyun partlamış topu dəyişəndən sonra bərpa olunur və topun partladığı yerdən kimi davam etdirilir.
- Əgər top standart momentlərdə (, künc zərbəsində, , 11 metrlik cərimə zərbəsində, -da) partlayıbsa, həmin oyun top dəyişdirilməsindən sonra müvafiq şəkildə bərpa olunur.
Oyun zamanı top yalnız hakimin göstərişi ilə dəyişdirilə bilər.
Rəngi
İlk toplar monoxrom (lat. mono bir, lat. xrom rəng), qəhvəyi və ağ rəngdə idilər. Sonra ağ-qara televizorlada rahat futbol izləmək üçün topu qara beşbucaqlılarla və ağ altıbucaqlarla xallı etdilər. Belə reng uyqunluğu toplar üçün standart oldu. Nike-nın istehsalı olan “Total 90 Aerow ” adlı toplarda xüsusi halqalar varki, onlar, qapıçıya topun hara fırlanacağını daha aydın göstərir. Qarlı meydançada və ya qar vaxtı keçirilən oyunlarda, toplar əsasən narıncı vəya başqa parlaq rəngdə tətbiq olunur.
FİFA-nın qərarına əsasən, rəsmi oyunlarda toplarda istənilən emblemlər və ya reklamlamlar qadağandı, bunlardan başqa:
- Yarışın və ya Yarışın təşkilatçısının;
- Topun istehsalçı şirkətin;
- Topun təsdiqlənmə nişanları;
Topun keyfiyyətinə nəzarət
FİFA futbol qurumunun bayrağı altında keçirilən oyunlarda hansısa topu istifadə etmək üçün əvvəlcədən “FIFA INSPECTED” və ya “FIFA ADPPROVED” nişanlarını almalıdır. “FIFA INSPECTED” nişanı almaq üçün toplar bu sınağlardan keçməlidir: çəki nəzarəti, rütübət hopdurması, sıçrayış, yumruluq, dairə və təzyiq itirmə. “FIFA APPROVED” nişanı almaq üçün top forma və ölçü saxlanılması üzrə əlavə sınaqlardan keçməlidir.
İstinadlar
- wright, tom. "A Soccer Sore Point". The Wall Street Journal. 28 Aprel 2010. 2014-08-10 tarixində . İstifadə tarixi: 28 iyun 2014.
- . 2012. ISBN . 2012-08-27 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-19.
- football World – Team Geist 2015-05-27 at the Wayback Machine (Accessed 9 June 2006)
- . Football Facts. FIFA. 28 November 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011.
- Matteo. (Spanish first=Renato). balones-oficiales.com. 22 May 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011. (#missing_pipe)
- Matteo. (Spanish first=Renato). balones-oficiales.com. 22 May 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011. (#missing_pipe)
- . balones-oficiales.com language=Spanish and English. 2 April 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011. (#missing_pipe)
- (Spanish and English). balones-oficiales.com. 19 August 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011.
- Norlin, Arne. Bollen "Made in Sweden" // 1958: När Folkhemmet Fick Fotbolls-VM (Swedish). Malmo: Ross & Tegner. 2008. 130–6. ISBN .
- (Spanish and English). balones-oficiales.com. 2 April 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011.
- Matteo, Renato. . balones-oficiales.com. 11 June 2010. 2 April 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011.
- Matteo, Renato. . balones-oficiales.com. 11 June 2010. 2 December 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011.
- Brown balls are visible in Getty Images photos of matches in the , [[León, Guanajuato|]]:
- #80752641 2023-07-20 at the Wayback Machine (West Germany v. England)
- #79662284 2023-07-20 at the Wayback Machine (Bulgaria v. Morocco)
- #81345734 2023-07-20 at the Wayback Machine (Peru v. West Germany)
- #80752534 2023-07-20 at the Wayback Machine (Peru v. Morocco)
- football World – Adidas Questra 2015-06-15 at the Wayback Machine (Accessed 9 İyun 2006)
- . FIFA. 10 September 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 September 2011.
- . FIFA. 2018-12-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-09-03.
- (PDF). 2014-06-18 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-03-16.
- Futbol topların sınanılması 2013-06-22 at the Wayback Machine (ing.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Futbol topu futbol oynamaq ucun top Onun parametleri futbol qaydalarinin ikinci qaydasina gore mueyyen olunur Futbol topunun cevresi 68 ile 70 santimetr cekisi 410 ile 450 qram arasinda olmalidir 1984 Yay Olimpiya Oyunlarinda istifade olunan Adiddas Tanqo adli topTarixFussball 1936 Futbolun inkisafinin ilkin merhelesinde topu heyvanlarin sidik kiselerinden duzeldilirdi amma bele toplar guclu zerbe vuranda tez siradan cixirdi Topun istehsali 1838 ci ilde terefinden vulkanizasiya edilmis kaucuk kesf edenden sonra daha keyfiyyetli oldu 1885 ci ilde Qudier rezinden hazirlanmis topu teqdim edir Topun rezinden hazirlanmasi onun sicrayis keyfiyyetini ve mohkemliyini artirdi 7 ilden sonra Ricard Lindon ilk hava ile doldurulan top ucun rezin kamera hazirlamisdi Sonra o kamera ucun nasos hazirladi ve Londondaki sergide medal qazandi Kaucuk ve hava ile doldurulan kameralar saesinde futbol topunun senaye istehsali ucun lazimi texniki serait yaranib 1863 ci ilde futbol qaydallarini belli eden Ingiltere Futbol Assosiasiyasi yarandi amma hemin vaxt futbol topu haqqinda hecne yox idi 1872 ci ilde topun resmi standart olcusu ve kutlesi elan olundu O vaxta qeder topun olcusunu ve kutlesini iki komanda arasinda qarsiliqli razilasmasiyla mueyyenlesdirilirdi Yeni qaydalara esasen sferik formasinda olmali ve hecmi 68 6 71 7 sm olmalidi Kutlesi ise 368 den 425 qrama qeder deyise bilerdi 1937 ci ilde topun kutlesi 410 450 qrama qeder artirildi ve bu qayda indiyedek tetbiq olunur 1888 ci ilde yaranir ve mehz bu liqanin sifarisleri sayesinde topun istehsali artdi Bu toplari Mitre ve Thomlinson kompaniyasi hazirliyirdi XX esrin evvellerinde topun keyfiyyeti yaxsilasdi Bu yeni ve daha mohkem kaucuk sayesinde bas verdi Top daxili kameradan ve cildden ibaret idi Cild tebii deriden ve bir birine tikilmis 18 panelden hazirlanirdi Nippel topu dolmaya komek eden ve bosalmaga imkan vermiyen topun icinde olan qurgu kendirlerin altinda yerlesirdi 1960 ci ilde ilk sintetik top hazirlanmisdi Tebii deri yenede istifade olunsada 1980 ci ilde sintetik materiallar onu tam evezledi TechizatcilarButun dunyada bir cox sirketler toplar istehsal edir Hesablamalara gore butun futbol toplarin 40 Sialkot seherinde Pakistanda olmaqla qalani Cinde Hindistanda ve diger iri istehsalcilar hazirayir 1962 FIFA Dunya Kubokunda top problemini helli kimi Adidas Adidas Santyaqo topunu teqdim etmisdi bununlada o FIFA ve UEFA nin kecirdiyi oyunlarda top tedarukune dair muqavile imzalamisdi muqavile 1970 ci ilden quvededi Hemcinin Adidas 2008 Yay Olimpiya Oyunlarini toplarla temin etmisdi FIFA Dunya KubokuAsagidaki toplar FIFA Dunya Cempionatlarinin final merhelesinde istifade olunub Dunya Cempionati Top Goruntusu Istehsalci Elave melumat Istinadlar1930 Tiento birinci hissede T model ikinci hissede Final merhelede iki muxtelif top istifade olundu1934 Federale 102 ECAS Ente Centrale Approvvigionamento Sportivi Roma1938 Allen Allen Paris1950 Duplo T Superball1954 Swiss World Champion Kost Sport Basel Ilk 18 panelli top1958 Top Star Sydsvenska Lader och Remfabriken Angelholm Dord FIFA resmileri terefinden kor yoxlamasindan sonra 102 namizedden secilib1962 Crack Top Star Ciliden olan senyor Custodio Zamora H The Crack resmi topu idi Referi Ken Aston acilis oyun ucun nezerde tutulmus Cili istehsali olan topu beyenmiyib ikinci hissede Avropadan getirilen topla oyuna davam etmeye icaze verimisdi Muxtelif oyunlarda muxtelif toplar istifade olunmusdu sae esasen avropa millileri yerli istehsal olan toplara etibar elemirdi 1966 Challenge 4 star 18 panelli narinci ve ya sari top Soho Square qerargahda kor yoxlama vasitesi ile Ingiltere Futbol Assosiasiyasi secmisdi 1970 Telstar Adidas Telstar FIFA Dunya Kubokunun finalinda istifade olunan ilk 32 panelli ag qara topu idi1974 Adidas Telstar Adidas1978 Adidas Tango Adidas1982 Adidas Tango Espana Adidas1986 Adidas Azteca Adidas Ilk Dunya Cempionatlarinda istifade olubnmus tam sintetik top ve ilk elde tikilen topFutbol uzre dunya cempionati 1990 Etrusco Unico Adidas1994 Questra Adidas1998 Adidas Tricolore Adidas DC da istifade edilmis Ilk rengbereng top2002 Adidas Fevernova Adidas DC da istifade edilmis ilk ucbucaq dizaynli top2006 Adidas Teamgeist Adidas The Teamgeist 14 panelli topdu Dunya Cempionatinin final merhelesinde kecirilen her oyunda oyunun stadionun ve komandanin adlarinin cap olundugu ferdi toplar istifade olunurdu Final oynunda ise qizil rengli topla oynanilmisdi Teamgeist Berlin2010 Adidas Jabulani Adidas 8 panelli top Final oyun ucun Jo bulani soldaki sekilde adli qizil rengli topla oynanildi sonra ise topu Jo burg adlandirdilar Yoxanesburq seherinin qisaldilmis adi Jo bulani2014 Adidas Brazuca Adidas Bu ilk top idi ki onun adini azerkesler qoydular Top alti poliuretan panellerle tikildi Brazuca Final RioKonstruksiyaFutbol topunun 3 esas komponentleri var cild altliq ve kamera Kesilmis ikosaedrCild Evvel cild tebii deriden hazirlanirdi indi ise sintetikaya ustunluk verilir ona goreki deri suyu ozune cekir ve top buna gore agirlasir Esasen top hazirlayanda PVC viniplast ve PU poliuretan materiallarindan istifade olunur Muasir toplarin coxusu 32 su kecirmez panellerden ibaretdir onlardan 12 besbucag formasinda 20 ise altibucag formasindadi Panelleri el ve masin usulla tikirler yada yapisqanan bir birine yapisdirilar Topa sferik formasi iceri vurulan havanin tezyiqi neticesindedi Ilk defe bele top 1950 ci ilde Danimarkada Select firmasi hazirkamisdi sonra ise Avropada genis yayildi Dunyada ise 1970 ilin dunya cempionatindan sonra daha cox istifade olunmaga baslandi ve Adidas firmasi terefinde bele toplar istehsal olunmaga baslandi Evvel toplar 18 uzunsov hisselerden ve iplenmeden ibaret idi ve daha cox voleybol topuna benziyirdi Bele konstruksiyali toplar indide kifayet qeder yayilib 2004 il avropa cempionatinda Adidas top hazirlamada yenilik eledi ve Roteiro adli topu teqdim eledi Paneller bu topda yeni metodla bitisdirilmisdi 2006 ci ilin futbol uzre dunya cempionatinin finalinda Teamgeist topu isitfade olundu ve 1970 ci ilden beri Adidas 32 panelli topdan imtina edib 14 panelli topu teqdim eledi Topun panelleri termal birlesme metodu ile bir birine baglanildi 2010 su ilin futbol uzre dunya cempionatinin finali ise 8 panelli cabulani topuyla oynalinmisdi ve bu defede termal birlesme metodu istidade olunmusdu Altiliq Madde ve kamera arasinda olan daxili qatda altiliq yerlesir Topun keyfiyyeti bir basa altiliqdan aslidi O topun sicrayis keyfiyyetine tesir gosterir ve onun formasini saxlamaga komek edir O pambiq kiplerinden ve poliesterden hazirlanir Muasir pesekar futbol topu dord ve daha cox altiliq qatindan ibaretdir Kamera Sintetik butilden ve ya tebii lateksden hazirlanir bezi hallarda poliuretandan Butilden olan kamera havani lateksden olandan daha cox saxlayir Amma lateksden olan kameranin ustunlukleri yumusqaliginda elastikliyinde ve sicrayisindadi Keyfiyyet ve parametrleriSferik formaya malikdir Deriden hazirlanir hazirda yalniz sintetik ve ya bu istifade ucun uygun geleb basqa materiallardan istifade olunur Cevrenin uzunlugu en coxu 70 sm en azi 68 sm Topun standart olcusu 5 di ing Size 5 Matcin baslama aninda cekisi 450 qramdan artiq olmamalidir ve 410 qramdan az olmamalidir Ceki quru topun gostericisidi Olculer1 nomreli olcu Bu olcude toplar esasen reklam meqsedile istifade olunur ve reklam xarakterli yazilarla ve ya loqolar ile istehsal olunur Onlar adeten sintetik materiallardan hazirlanir 32 panelden 12 besbucaqlilardan ve 20 altibucaqlilardan ibaretdir ve cevresi 43 sm artiq olmur Oz strukturu uzre 1 nomreli olcusune sahib olan top standart toplardan hec ne ile ferqlenmir yalniz olcusu o birlerine nisbeten daha kicikdi 2 nomreli olcu Bu olcude top esasen dord il yasadek usaqlarin tehsili ucun ve reklam meqsedile istifade olunur Bele toplar sintetik materiallardan ve plastikden hazirlanir Cevresinin maksimal uzunlugu 56 sm kutlesi ise 283 5 q kecmir Bu toplar mesq ucun ve texnikani artirmag ucun ela vasitedir Top 32 ve ya 26 panelden ibaret ola biler Bezen ustunde loqotipler ve muxtelif reklam xarakterli yazilar isareler tesvir olunur 3 nomreli olcu Bu olcude top 8 yasadek usaqlarin mesqleri ucun nezerde tutulur Top cekisi 340 q cox deyil cevresi 61 sm cox olmamalidir Adeten bu olcude olan top sintetik materiallardan yaxudda viniplastdan hazirlanan 32 tikilmis ve ya bitisdirilmis panellerden ibaretdir Bezen bele toplar 18 ve ya 26 panelli olurlar 4 nomreli olcu Bu olcude toplar mini futbol ucun standartdi hemcinin 12 yasadek usaqlarin mesqleri ucunde nezerde tutulur FIFA nin qaydalarina esasen top 1 Sferik formasinda olmalidi 2 Deriden ve ya diger icaze verilmis materialdan hazirlanmalidir 3 Cevresinin uzunlugu coxu 64 sm azi 62 sm olmalidir 4 Matcin evvelinde cekisi maksimum 440 qram minimum 400 qram olmalidi 5 Tezyiqi deniz seviyyesinde 0 6 0 9 atmosferaya olcu beraber olmalidir 6 2 metr hundurlukden atilanda ilk sicrayisi en azi 50 sm en hunduru ise 65 sm olmalidi 5 nomreli olcu Bu olcude top FIFA nin bayragi altinda butun dunyada kecirilen her bir resmi yarisinda istifade olunur Bele topnan pesekar futbolda oynanilir Dunyada en cox bu nomreli olcude toplar hazirlanir Qadinlar ve usaglar ucun xususi toplarda var hansindakilardaki cevresi ve cekisi resmi qebul edilmis parametlerden ferqlene biler Zerer almis topun deyisdirilmesiEger top oyun zamani partlasida ve ya oyun zamani zerer gorduse oyun dayanir Oyun partlamis topu deyisenden sonra berpa olunur ve topun partladigi yerden kimi davam etdirilir Eger top standart momentlerde kunc zerbesinde 11 metrlik cerime zerbesinde da partlayibsa hemin oyun top deyisdirilmesinden sonra muvafiq sekilde berpa olunur Oyun zamani top yalniz hakimin gosterisi ile deyisdirile biler RengiTotal 90 Aerow Ilk toplar monoxrom lat mono bir lat xrom reng qehveyi ve ag rengde idiler Sonra ag qara televizorlada rahat futbol izlemek ucun topu qara besbucaqlilarla ve ag altibucaqlarla xalli etdiler Bele reng uyqunlugu toplar ucun standart oldu Nike nin istehsali olan Total 90 Aerow adli toplarda xususi halqalar varki onlar qapiciya topun hara firlanacagini daha aydin gosterir Qarli meydancada ve ya qar vaxti kecirilen oyunlarda toplar esasen narinci veya basqa parlaq rengde tetbiq olunur FIFA nin qerarina esasen resmi oyunlarda toplarda istenilen emblemler ve ya reklamlamlar qadagandi bunlardan basqa Yarisin ve ya Yarisin teskilatcisinin Topun istehsalci sirketin Topun tesdiqlenme nisanlari Topun keyfiyyetine nezaretFIFA futbol qurumunun bayragi altinda kecirilen oyunlarda hansisa topu istifade etmek ucun evvelceden FIFA INSPECTED ve ya FIFA ADPPROVED nisanlarini almalidir FIFA INSPECTED nisani almaq ucun toplar bu sinaglardan kecmelidir ceki nezareti rutubet hopdurmasi sicrayis yumruluq daire ve tezyiq itirme FIFA APPROVED nisani almaq ucun top forma ve olcu saxlanilmasi uzre elave sinaqlardan kecmelidir Istinadlarwright tom A Soccer Sore Point The Wall Street Journal 28 Aprel 2010 2014 08 10 tarixinde Istifade tarixi 28 iyun 2014 2012 ISBN 978 1 908940 06 3 2012 08 27 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 03 19 football World Team Geist 2015 05 27 at the Wayback Machine Accessed 9 June 2006 Football Facts FIFA 28 November 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 Matteo Spanish first Renato balones oficiales com 22 May 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 missing pipe Matteo Spanish first Renato balones oficiales com 22 May 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 missing pipe balones oficiales com language Spanish and English 2 April 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 missing pipe Spanish and English balones oficiales com 19 August 2011 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 Norlin Arne Bollen Made in Sweden 1958 Nar Folkhemmet Fick Fotbolls VM Swedish Malmo Ross amp Tegner 2008 130 6 ISBN 978 91 976144 8 1 Spanish and English balones oficiales com 2 April 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 Matteo Renato balones oficiales com 11 June 2010 2 April 2012 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 Matteo Renato balones oficiales com 11 June 2010 2 December 2013 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 Brown balls are visible in Getty Images photos of matches in the Leon Guanajuato 80752641 2023 07 20 at the Wayback Machine West Germany v England 79662284 2023 07 20 at the Wayback Machine Bulgaria v Morocco 81345734 2023 07 20 at the Wayback Machine Peru v West Germany 80752534 2023 07 20 at the Wayback Machine Peru v Morocco football World Adidas Questra 2015 06 15 at the Wayback Machine Accessed 9 Iyun 2006 FIFA 10 September 2014 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 17 September 2011 FIFA 2018 12 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 09 03 PDF 2014 06 18 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 03 16 Futbol toplarin sinanilmasi 2013 06 22 at the Wayback Machine ing