Bu məqalə . |
Fravartiş - Midiyada I Dara hakimiyyəti əleyhinə başlamış üsyanın rəhbəri.
I Dara hakimiyyəti Midiya maqı Qaumatanın əlindən aldıqdan sonra (e.ə. 522-ci ilin sentyabrı) Əhəmənilər dövlətinin bir çox vilayətlərində Daraya qarşı üsyanlar başlandı. Midiyada üsyançılara özünü Midiya hökmdarı Kiaksarın nəslindən olan Xşasrita (Kaştariti, Fraort) adlandıran Fravartiş adlı şəxs başçılıq etmişdi.
Üsyana başlamış Midiyalılar formal olaraq Əhəmənilər dövlətinin tərkibində sayılan Midiyanın özündən başqa, bu dövrdə onun əraziləri hesab olunan Assuriya, Ermənistan, Parfiya və Hirkaniya üzərində də nəzarət yarada bildilər. Fravartişin başçılığı ilə olan üsyan kütləvi xalq hərəkatı idi. Bisütun 130 kitabəsində bildirilir ki, bütün Midiya xalqı üsyan etdi. Dara Midiyalıların üsyanını yatırmaq üçün sərkərdəsi Vidarnunu onlara qarşı göndərdi. Midiyadakı Maruş şəhər yaxınlığında, görünür, nəticəsiz bitən savaş oldu. Belə ki, Vi Daraanın başçılıq etdiyi farslar bir neçə ay növbəti əməliyyatlardan çəkinərək Daranın əsas qüvvələrlə gəlməsini gözləyirdilər. Dara Midiyalıların Fravartişin rəhbərlik elədiyi təhlükəli üsyanının yatırılmasına özü rəhbərlik etmişdi. E.ə. 521-ci il mayın 7-də Midiyada Kunduruş adlandırılan yerdəki həlledici döyüşdə üsyançılar məğlubiyyətə uğradıldı. Bu savaşda 34.425 üsyançı həlak oldu və 18.000 üsyançı əsir götürüldü. Fravartişin özü Midiyanın şərqindəki Raqa vilayətinə qaça bildi. Amma həmin ilin iyununda tutulub Daranın yanına gətirildi. O isə onunla çox qəddar davranaraq burnunu, qulaqlarını, dilini kəsib, gözünün də birini çıxardı. Bundan sonra qandallanmış Fravartişi Ekbatanaya gətirib payaya keçirdilər. Fravartisin yaxın davamçıları da oraya gətirilmiş, dəriləri soyulub içərisinə saman doldurularaq qala divarlarından asılmışdı. Üsyan başçılarına qəddarcasına divan tutulması və həlak olan Midiyalıların sayının həddən ziyadə çoxluğu sübut edir ki, Fravartisin üsyanı Əhəməni şahı I Dara üçün ən iri və təhlükəli üsyanlardan idi. Bir fakt da bu məsələni təsdiqləyir ki, Daranın hökmranlığının əvvəllərində bş vermiş çoxsaylı üsyanlardan Herodota yalnız Midiya və Babilistanda baş verən üsyanlar haqqında məlumat çatmışdır.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Fravartis Midiyada I Dara hakimiyyeti eleyhine baslamis usyanin rehberi I Dara hakimiyyeti Midiya maqi Qaumatanin elinden aldiqdan sonra e e 522 ci ilin sentyabri Ehemeniler dovletinin bir cox vilayetlerinde Daraya qarsi usyanlar baslandi Midiyada usyancilara ozunu Midiya hokmdari Kiaksarin neslinden olan Xsasrita Kastariti Fraort adlandiran Fravartis adli sexs basciliq etmisdi Usyana baslamis Midiyalilar formal olaraq Ehemeniler dovletinin terkibinde sayilan Midiyanin ozunden basqa bu dovrde onun erazileri hesab olunan Assuriya Ermenistan Parfiya ve Hirkaniya uzerinde de nezaret yarada bildiler Fravartisin basciligi ile olan usyan kutlevi xalq herekati idi Bisutun 130 kitabesinde bildirilir ki butun Midiya xalqi usyan etdi Dara Midiyalilarin usyanini yatirmaq ucun serkerdesi Vidarnunu onlara qarsi gonderdi Midiyadaki Marus seher yaxinliginda gorunur neticesiz biten savas oldu Bele ki Vi Daraanin basciliq etdiyi farslar bir nece ay novbeti emeliyyatlardan cekinerek Daranin esas quvvelerle gelmesini gozleyirdiler Dara Midiyalilarin Fravartisin rehberlik elediyi tehlukeli usyaninin yatirilmasina ozu rehberlik etmisdi E e 521 ci il mayin 7 de Midiyada Kundurus adlandirilan yerdeki helledici doyusde usyancilar meglubiyyete ugradildi Bu savasda 34 425 usyanci helak oldu ve 18 000 usyanci esir goturuldu Fravartisin ozu Midiyanin serqindeki Raqa vilayetine qaca bildi Amma hemin ilin iyununda tutulub Daranin yanina getirildi O ise onunla cox qeddar davranaraq burnunu qulaqlarini dilini kesib gozunun de birini cixardi Bundan sonra qandallanmis Fravartisi Ekbatanaya getirib payaya kecirdiler Fravartisin yaxin davamcilari da oraya getirilmis derileri soyulub icerisine saman doldurularaq qala divarlarindan asilmisdi Usyan bascilarina qeddarcasina divan tutulmasi ve helak olan Midiyalilarin sayinin hedden ziyade coxlugu subut edir ki Fravartisin usyani Ehemeni sahi I Dara ucun en iri ve tehlukeli usyanlardan idi Bir fakt da bu meseleni tesdiqleyir ki Daranin hokmranliginin evvellerinde bs vermis coxsayli usyanlardan Herodota yalniz Midiya ve Babilistanda bas veren usyanlar haqqinda melumat catmisdir