Senat (fr. Sénat) — müasir yuxarı palatası, Fransa qanunverici orqanının qollarından biri. Parlamentin aşağı palatası - Milli Assambleyadan fərqli olaraq, Senat qızğın müzakirələrin olmaması və daim KİV-lərin yaxın diqqət mərkəzində olması ilə seçilir.
Fransa Senatı | |
---|---|
Sénat de la France | |
Ümumi məlumatlar | |
Təsis tarixi | 28 aprel 1859 |
Sayt | |
senat.fr | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Senat həm də 1799-1804-cü illərdə Fransa inqilabı zamanı Parlament Palatasına verilən ad idi.
Tərkibi və seçkilər
Senat Fransa parlamentinin yuxarı palatasıdır. Fransa Konstitusiyasının 24-cü maddəsinə əsasən, Senat ümumi səsvermə yolu ilə seçilir və Fransanın yerli ərazi icmalarının parlamentində təmsil olunmasını təmin etməlidir.
Hazırkı Senat 348 senatordan ibarətdir. Senatorlar ən azı 18 yaşında olmalıdır (2011-ci ildən) və departament səviyyəsində (Fransa ərazisi 101 departamentə bölünüb) 6 il müddətinə (2003-cü ildə edilən dəyişikliklərə əsasən, müddət 9 ildən 6 ilə endirilib) aşağıdakılardan ibarət olan seçki kollegiyası tərəfindən seçilirlər:
- regional və departament məsləhətçiləri;
- bələdiyyə şuralarının nümayəndələri;
Sistem elə qurulub ki, kənd təsərrüfatı idarələrinə üstünlük verilir. Bu ona gətirib çıxarır ki, Beşinci Respublika Senatı yaranandan bəri mühafizəkar qalıb. Fransa İnqilabından bəri formalaşmış ənənəyə görə, iclas zalında sağ partiyalar, sol partiyalar isə sol yerləri tutur.
Hər 3 ildə bir dəfə Senatın tərkibi yarıya qədər yenilənir ki, bu da bu nümayəndəlik orqanının fəaliyyətində sabitliyi təmin edir. Sabitlik həm də onunla təmin olunur ki, Senat prezident tərəfindən buraxıla bilməz.
Senatorlar qanunvericilik aktlarının işlənib hazırlanmasında, xüsusən də qanun layihələrinin komitələrdə işlənib hazırlanması, onların sonradan plenar iclaslarda müzakirəsi və təsdiqi yolu ilə fəal iştirak edirlər. Eyni zamanda, Milli Assambleya Senatla müqayisədə müəyyən üstünlüklərə malikdir:
- qanunvericilik aktının təsdiqində “son söz” Milli Assmebleyaya məxsusdur (Konstitusiyaya dəyişiklikləri nəzərdə tutan və Senatın veto hüququndan istifadə edə biləcəyi qanunlar istisna olmaqla);
- Senat büdcə layihəsinə və sosial müdafiənin maliyyələşdirilməsi layihəsinə yalnız Milli Assmebleyada baxıldıqdan sonra və yalnız 15 gün müddətində (Milli Assembleyaya 40 gün verilir) baxır;
- Siyasi baxımdan, Senatın hökumətə etimadsızlıq votumu bildirmək hüququ yoxdur və senatorlar yuxarı palatanın növbədənkənar sessiyasını çağıra bilməzlər.
Senatın fəaliyyətini onun işçi orqanları, o cümlədən sədr, daimi komissiyalar və siyasi fraksiyalar təmin edir.
Senatın sədri üç il müddətinə (senatorların yarısı yenilənərsə) seçilir və ilk növbədə plenar iclasların təşkili və keçirilməsinə cavabdehdir. Eyni zamanda, onun Senatdakı fəaliyyəti çərçivəsindən kənara çıxan konkret hüquqları var. O, Fransa Konstitusiya Şurasının üç üzvünü təyin edir, hər hansı qanunun Konstitusiyaya uyğunluğu tələbi ilə Konstitusiya Şurasına müraciət etmək hüququna malikdir.
Sayı Konstitusiya ilə müəyyən edilmiş və 6-ya bərabər olan Senatın daimi komissiyaları bütün siyasi fraksiyaların nümayəndələrindən ibarət tərkibdə proporsional nümayəndəlik əsasında yaradılır. Komitələrin əsas vəzifəsi komitənin fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq qanunvericilik aktlarının layihələrini öyrənmək və onları plenar iclaslara hazırlamaqdan ibarətdir.
Senatda aşağıdakı komitələr fəaliyyət göstərir: mədəniyyət məsələləri, iqtisadi məsələlər, xarici işlər, müdafiə və Silahlı qüvvələr, sosial məsələlər, maliyyə, büdcə nəzarəti və iqtisadi hesabatlar, habelə qanunvericilik üzrə komitələr. Bundan əlavə, Konstitusiya hökumətin və ya Senatın təşəbbüsü ilə konkret məsələlər üzrə qanunlara baxmaq üçün xüsusi komissiyaların yaradılması imkanını nəzərdə tutur.
Senatda komitələrdən əlavə 8 parlament nümayəndə heyəti yaradılıb: kəşfiyyat məsələləri, demoqrafik məsələlər, səhiyyə siyasətinin qiymətləndirilməsi, planlaşdırma, elmi və texnoloji yanaşmaların inkişafı üzrə agentlik, qanunvericiliyin qiymətləndirilməsi, təşkili və uzunmüddətli idarə heyəti üzrə agentlik, ərazinin müddətli inkişafı, qadınların hüquqları və kişilər və qadınlar arasında bərabər hüquqlar.
Nümayəndə heyətləri də komitələrlə eyni hüquq və prinsiplər əsasında fəaliyyət göstərirlər.
Senatın siyasi fraksiyaları Senata hər seçkinin nəticələrinə əsasən (yəni 3 ildə bir dəfə) yaradılır. Senatdakı parlament qrupu ən azı 10 senatordan ibarət olmalıdır. Senatın əsas siyasi fraksiyaları (6 dekabr 2010-cu il tarixinə): “Xalq Hərəkatı Uğrunda İttifaq” fraksiyası (149, sədr – Jerar Lonqe), Sosialist fraksiyası (116, sədr – Jan-Pyer Bel), kommunistlər fraksiyası, respublikaçılar və vətəndaş hərəkatı (24, Sədr - Nikol Burya Koen-Sit), "Mərkəzçilər İttifaqı" fraksiyası (29, Sədr - Nikolas Abou), "Demokratik və Sosial Avropa İttifaqı" fraksiyası (17, Sədr - İvon Kolin), "İnzibati Qeyri-Fraksiyalı Senatorlar Assosiasiyası” (7, nümayəndə – Filip Adno).
Hər bir siyasi fraksiya öz bürosunu yaradır və daxili intizam qaydasını müəyyən edir. Fraksiyalar öz nümayəndələrini komitələrə göndərir, debatlarda, eləcə də hökumətə suallar verərkən çıxış üçün vaxt ayırırlar.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Senat fr Senat muasir yuxari palatasi Fransa qanunverici orqaninin qollarindan biri Parlamentin asagi palatasi Milli Assambleyadan ferqli olaraq Senat qizgin muzakirelerin olmamasi ve daim KIV lerin yaxin diqqet merkezinde olmasi ile secilir Fransa SenatiSenat de la FranceUmumi melumatlarTesis tarixi 28 aprel 1859Saytsenat fr Vikianbarda elaqeli mediafayllarSenatin yerlesdiyi Senat hem de 1799 1804 cu illerde Fransa inqilabi zamani Parlament Palatasina verilen ad idi Terkibi ve seckilerSenat Fransa parlamentinin yuxari palatasidir Fransa Konstitusiyasinin 24 cu maddesine esasen Senat umumi sesverme yolu ile secilir ve Fransanin yerli erazi icmalarinin parlamentinde temsil olunmasini temin etmelidir Hazirki Senat 348 senatordan ibaretdir Senatorlar en azi 18 yasinda olmalidir 2011 ci ilden ve departament seviyyesinde Fransa erazisi 101 departamente bolunub 6 il muddetine 2003 cu ilde edilen deyisikliklere esasen muddet 9 ilden 6 ile endirilib asagidakilardan ibaret olan secki kollegiyasi terefinden secilirler regional ve departament meslehetcileri belediyye suralarinin numayendeleri Sistem ele qurulub ki kend teserrufati idarelerine ustunluk verilir Bu ona getirib cixarir ki Besinci Respublika Senati yaranandan beri muhafizekar qalib Fransa Inqilabindan beri formalasmis eneneye gore iclas zalinda sag partiyalar sol partiyalar ise sol yerleri tutur Her 3 ilde bir defe Senatin terkibi yariya qeder yenilenir ki bu da bu numayendelik orqaninin fealiyyetinde sabitliyi temin edir Sabitlik hem de onunla temin olunur ki Senat prezident terefinden buraxila bilmez Senatorlar qanunvericilik aktlarinin islenib hazirlanmasinda xususen de qanun layihelerinin komitelerde islenib hazirlanmasi onlarin sonradan plenar iclaslarda muzakiresi ve tesdiqi yolu ile feal istirak edirler Eyni zamanda Milli Assambleya Senatla muqayisede mueyyen ustunluklere malikdir qanunvericilik aktinin tesdiqinde son soz Milli Assmebleyaya mexsusdur Konstitusiyaya deyisiklikleri nezerde tutan ve Senatin veto huququndan istifade ede bileceyi qanunlar istisna olmaqla Senat budce layihesine ve sosial mudafienin maliyyelesdirilmesi layihesine yalniz Milli Assmebleyada baxildiqdan sonra ve yalniz 15 gun muddetinde Milli Assembleyaya 40 gun verilir baxir Siyasi baximdan Senatin hokumete etimadsizliq votumu bildirmek huququ yoxdur ve senatorlar yuxari palatanin novbedenkenar sessiyasini cagira bilmezler Senatin fealiyyetini onun isci orqanlari o cumleden sedr daimi komissiyalar ve siyasi fraksiyalar temin edir Senatin sedri uc il muddetine senatorlarin yarisi yenilenerse secilir ve ilk novbede plenar iclaslarin teskili ve kecirilmesine cavabdehdir Eyni zamanda onun Senatdaki fealiyyeti cercivesinden kenara cixan konkret huquqlari var O Fransa Konstitusiya Surasinin uc uzvunu teyin edir her hansi qanunun Konstitusiyaya uygunlugu telebi ile Konstitusiya Surasina muraciet etmek huququna malikdir Sayi Konstitusiya ile mueyyen edilmis ve 6 ya beraber olan Senatin daimi komissiyalari butun siyasi fraksiyalarin numayendelerinden ibaret terkibde proporsional numayendelik esasinda yaradilir Komitelerin esas vezifesi komitenin fealiyyet istiqametlerine uygun olaraq qanunvericilik aktlarinin layihelerini oyrenmek ve onlari plenar iclaslara hazirlamaqdan ibaretdir Senatda asagidaki komiteler fealiyyet gosterir medeniyyet meseleleri iqtisadi meseleler xarici isler mudafie ve Silahli quvveler sosial meseleler maliyye budce nezareti ve iqtisadi hesabatlar habele qanunvericilik uzre komiteler Bundan elave Konstitusiya hokumetin ve ya Senatin tesebbusu ile konkret meseleler uzre qanunlara baxmaq ucun xususi komissiyalarin yaradilmasi imkanini nezerde tutur Senatda komitelerden elave 8 parlament numayende heyeti yaradilib kesfiyyat meseleleri demoqrafik meseleler sehiyye siyasetinin qiymetlendirilmesi planlasdirma elmi ve texnoloji yanasmalarin inkisafi uzre agentlik qanunvericiliyin qiymetlendirilmesi teskili ve uzunmuddetli idare heyeti uzre agentlik erazinin muddetli inkisafi qadinlarin huquqlari ve kisiler ve qadinlar arasinda beraber huquqlar Numayende heyetleri de komitelerle eyni huquq ve prinsipler esasinda fealiyyet gosterirler Senatin siyasi fraksiyalari Senata her seckinin neticelerine esasen yeni 3 ilde bir defe yaradilir Senatdaki parlament qrupu en azi 10 senatordan ibaret olmalidir Senatin esas siyasi fraksiyalari 6 dekabr 2010 cu il tarixine Xalq Herekati Ugrunda Ittifaq fraksiyasi 149 sedr Jerar Lonqe Sosialist fraksiyasi 116 sedr Jan Pyer Bel kommunistler fraksiyasi respublikacilar ve vetendas herekati 24 Sedr Nikol Burya Koen Sit Merkezciler Ittifaqi fraksiyasi 29 Sedr Nikolas Abou Demokratik ve Sosial Avropa Ittifaqi fraksiyasi 17 Sedr Ivon Kolin Inzibati Qeyri Fraksiyali Senatorlar Assosiasiyasi 7 numayende Filip Adno Her bir siyasi fraksiya oz burosunu yaradir ve daxili intizam qaydasini mueyyen edir Fraksiyalar oz numayendelerini komitelere gonderir debatlarda elece de hokumete suallar vererken cixis ucun vaxt ayirirlar