Fransa Hind-Çini (fr. Indochine française, vyet. Đông Dương thuộc Pháp, 東洋屬法, khm. ឥណ្ឌូចិនបារាំង, tay อินโดจีนฝรั่งเศส), Hind-Çin İttifaqı fr. Union indochinoise, çin. 法屬印度支那, tay สหภาพอินโดจีน, vyet. Liên bang Đông Dương, khm. សហភាពឥណ្ឌូចិន, laos ສະຫະພາບອິນໂດຈີນ) və ya Hind-Çin Federasiyası (fr. Fédération indochinoise, vyet. Liên đoàn Đông Dương, khm. សហព័ន្ធឥណ្ឌូចិន, laos ສະຫະພັນອິນດູຈີນ) — Cənub-Şərqi Asiyada Fransa müstəmləkələri qrupu. Buraya qərbdə Kamboca, Laos (1899-cu ildən), şimalda Çinin Quançjouvan ərazisi (1898–1945) və Vyetnamın Tonkin bölgəsi, mərkəzdə və cənubda daxil idi. Müstəmləkə 1887-ci ildə təsis edilmişdir və 1954-cü ildə ləğv olunmuşdur. Tarixinin böyük hissəsində paytaxtı Hanoy olmuş, 1887–1902-ci illərdə Sayqon ilə əvəz edilmiş və yenidən 1945–1954-cü illərdə Hanoy olmuşdur.
Tarixi dövlət | |||||
Fransa Hind-Çini | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
| |||||
Paytaxt | Sayqon, Hanoy, Sayqon | ||||
Ərazisi |
| ||||
Əhalisi |
| ||||
İdarəetmə forması | federasiya | ||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İkinci Fransa imperiyası 1862-ci ildə , 1863-cü ildə Kambocada protektorat qurmuşdur. Üçüncü Fransa Respublikası Vyetnamın şimalını ələ keçirdikdən sonra, 1887-ci ildə bu protektoratlar ittifaqda birləşdirilmişdir. İttifaqa sonradan Laos protektoratı və Çinin Quançjouvan ərazisi olmaqla daha iki qurum daxil edilmişdir. Fransızlar hakimiyyətdə olduqları dövrdə bölgənin sərvətləri istismar etməklə yanaşı, regionda səhiyyə və təhsil sisteminin yaxşılaşdırılmasına da öz töhfələrini vermişdilər. Bununla belə, yerli əhali ilə müstəmləkəçilər arasında dərin fikir ayrılıqları qalmış, yerlilər ara-sıra üsyanlar qaldırmışdır. İkinci Dünya müharibəsi zamanı Fransanın süqutundan sonra müstəmləkə Vişi rejimi tərəfindən idarə olundu və 1945-ci ilin martına qədər altında qalmışdır. Bu zaman . Yaponiyanın təslim olmasından sonra Ho Şi Minin başçılıq etdiyi kommunist təşkilatı olan Vyetmin Vyetnamın müstəqilliyi elan etmiş, lakin sonradan Fransa regiona . 1946-cı ilin axırlarında Fransa və Vyetmin qoşunları arasında Birinci Hind-Çin müharibəsi kimi tanınan tammiqyaslı müstəqillik müharibəsi başlamışdır.
Vyetnam əleyhinə mübarizə aparmaq üçün 1949-cu ildə keçmiş imperator Bao Dayın başçılıq etdiyi Vyetnam Dövləti elan edilmişdir. Fransanın Vyetnamı yenidən birləşdirmək cəhdləri uğursuz olmuşdur. 1953-cü il oktyabrın 22-də və noyabrın 9-da Laos krallığı və müstəqilliklərini elan etmişdir. 1954-cü il Cenevrə Konfransından sonra fransızlar iki ölkəyə (1976-cı ilə qədər) bölünmüş Vyetnamdan könülsüz şəkildə geri çəkilmiş, Fransa Hind-Çini ləğv edilmişdir.
İstinadlar
- "Военная история Вьетнама". 2011-08-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-21.
Əlavə ədəbiyyat
- Addington, Larry H. America's War in Vietnam: A Short Narrative History. Indiana University Press. 2000. səh. 30. ISBN . İstifadə tarixi: 28 November 2010.
- Bailey, Gauvin Alexander. "Photos of European Colonial Architecture Around the World". Colonial Architecture Project. Queen's University at Kingston, Canada. 2018. 24 February 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 4 August 2019.
- Brocheux, Pierre, and Daniel Hemery. Indochina: An Ambiguous Colonization, 1858–1954 (University of California Press; 2010) 490 pages; a history of French Indochina.
- Chandler, David. A History of Cambodia (4th). Boulder, Colorado: Westview Press. 2007. ISBN .
- Chapuis, Oscar. A History of Vietnam: From Hong Bang to Tu Duc. Greenwood Publishing Group. 1995. ISBN . 2015-11-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-21.
- Chapuis, Oscar. The Last Emperors of Vietnam: From Tu Duc to Bao Dai. Greenwood Publishing Group. 2000. ISBN . 2022-04-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-21.
- "The Country's Cultural and Tourist Center". Hochiminh City. HCM City Web. 2005. 2020-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 4 August 2019.
- . The Rise of Nationalism in Vietnam, 1900–1941. Ithaca, New York: Cornell University Press. 1976. ISBN .
- Duong, Van Nguyen. The Tragedy of the Vietnam War: a South Vietnamese Officer's Analysis. McFarland. 2008. ISBN . 2015-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-21.
- Edwards, Penny. Cambodge: The Cultivation of a Nation, 1860–1945. Honolulu: U of Hawaii Press. 2007. ISBN .
- Errington, Elizabeth Jane. The Vietnam War as history: edited by Elizabeth Jane Errington and B.J.C. McKercher. Greenwood Publishing Group. 1990. ISBN . 16 October 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 28 November 2010.
- Evans, Grant. A Short History of Laos. Crow's Nest, Australia: Allen and Unwin. 2002. B000MBU21O.
- Forbes, Andrew; Henley, David. Vietnam Past and Present: The North (History of French colonialism in Tonkin). Chiang Mai: Cognoscenti Books. 2012. B006DCCM9Q.
- Harris, Richard. "Indochina and the French" History Today (Feb 1955) 5#3 pp 84–94.
- Kahin, George McTurnin; John W. Lewis. The United States in Vietnam: An analysis in depth of the history of America's involvement in Vietnam. Delta Books. 1967.
- Llewellyn, Jennifer; Jim Southey; Steve Thompson. "Conquest and Colonisation of Vietnam". Alpha History. Alpha History. 2018. 20 July 2023 tarixində . İstifadə tarixi: 4 August 2019.
- Logevall, Fredrik. Embers of War: The Fall of an Empire and the Making of America's Vietnam (2014). Pulitzer Prize
- Marr, David. Vietnamese Anticolonialism, 1885–1925. Berkeley: University of California Press. 1971. ISBN .
- Marr, David. Vietnamese Tradition on Trial, 1920–1945. Berkeley: University of California Press. 1982. ISBN .
- Marr, David. Vietnam 1945: The Quest for Power. Berkeley: University of California Press. 1995. ISBN .
- McLeod, Mark. The Vietnamese Response to French Intervention, 1862–1874. New York: Praeger. 1991. ISBN .
- Murray, Martin J. The Development of Capitalism in Colonial Indochina (1870–1940). Berkeley: University of California Press. 1980. ISBN .
- Neville, Peter. Britain in Vietnam: Prelude to Disaster, 1945–6. Psychology Press. 2007. ISBN . 2015-10-16 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-21.
- . The French Presence in Cochinchina and Cambodia: Rule and Response (1859–1905). Ithaca, New York: Cornell University Press. 1969. B000K13QGO.
- Owen, Norman G. The Emergence Of Modern Southeast Asia: A New History – Vietnam 1700 – 1885. U of Hawaii Press. 2005. ISBN . 2022-04-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-21.
- Perkins, Mandaley. Hanoi, Adieu: A bittersweet memoir of French Indochina. Sydney: Harper Perennial. 2006. ISBN .
- Peters, Erica. Appetites and Aspirations in Vietnam. AltaMira Press. 2012.
- Stuart-Fox, Martin. A History of Laos. Cambridge, UK: Cambridge University Press. 1997. ISBN .
- . Imperialism in Southeast Asia: "A Fleeting, Passing Phase". London and New York: Routledge. 2001. ISBN .
- Thomazi, Auguste. La Conquête de l'Indochine. Paris: Payot. 1934.
- Tønnesson, Stein. Vietnam 1946: How the War Began. University of California Press. 2010. ISBN . 20 November 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 28 November 2010.
- Tuchman, Barbara Werheim. The March of Folly: From Troy to Vietnam. . 1985. ISBN . 5 October 2015 tarixində . İstifadə tarixi: 28 November 2010.
- Tucker, Spencer C. Vietnam. University Press of Kentucky. 1999. səh. 29. ISBN – Internet Archive vasitəsilə.
- Tully, John. France on the Mekong: A History of the Protectorate in Cambodia, 1863–1953. Lanham, Maryland: University Press of America. 2003. ISBN .
- "Vietnam". L'aménagement linguistique dans le monde (fransız). 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-08-21.
- "The Vietnam War Seeds of Conflict 1945–1960". The History Place. 1999. 17 December 2008 tarixində . İstifadə tarixi: 28 December 2010.
- Watson, D. R. (1970) "The French and Indo-China" History Today (Aug 1970, Vol. 20 Issue 8, pp 534–542; online survey
- Woodside, Alexander. Community and Revolution in Modern Vietnam. Boston: Houghton Mifflin. 1976. ISBN .
- Zinoman, Peter. The Colonial Bastille: A History of Imprisonment in Vietnam, 1862–1940. Berkeley: University of California Press. 2001. ISBN .
Xarici keçidlər
- The Colonization of Indochina, from around 1892
- Indochina, a tourism book published in 1910
- Pierre Brocheux: Colonial Society (Indochina), in: 1914-1918-online. International Encyclopedia of the First World War.
- Annuaire général de l'Indo-Chine française –
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fransa Hind Cini fr Indochine francaise vyet Đong Dương thuộc Phap 東洋屬法 khm ឥណ ឌ ច នប រ ង tay xinodcinfrngess Hind Cin Ittifaqi fr Union indochinoise cin 法屬印度支那 tay shphaphxinodcin vyet Lien bang Đong Dương khm សហភ ពឥណ ឌ ច ន laos ສະຫະພາບອ ນໂດຈ ນ ve ya Hind Cin Federasiyasi fr Federation indochinoise vyet Lien đoan Đong Dương khm សហព ន ធឥណ ឌ ច ន laos ສະຫະພ ນອ ນດ ຈ ນ Cenub Serqi Asiyada Fransa mustemlekeleri qrupu Buraya qerbde Kamboca Laos 1899 cu ilden simalda Cinin Quancjouvan erazisi 1898 1945 ve Vyetnamin Tonkin bolgesi merkezde ve cenubda daxil idi Mustemleke 1887 ci ilde tesis edilmisdir ve 1954 cu ilde legv olunmusdur Tarixinin boyuk hissesinde paytaxti Hanoy olmus 1887 1902 ci illerde Sayqon ile evez edilmis ve yeniden 1945 1954 cu illerde Hanoy olmusdur Tarixi dovletFransa Hind CiniBayraq d Gerb1887 1954Paytaxt Sayqon Hanoy SayqonErazisi 750 000 km Ehalisi 21 599 582 nef Idareetme formasi federasiya Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ikinci Fransa imperiyasi 1862 ci ilde 1863 cu ilde Kambocada protektorat qurmusdur Ucuncu Fransa Respublikasi Vyetnamin simalini ele kecirdikden sonra 1887 ci ilde bu protektoratlar ittifaqda birlesdirilmisdir Ittifaqa sonradan Laos protektorati ve Cinin Quancjouvan erazisi olmaqla daha iki qurum daxil edilmisdir Fransizlar hakimiyyetde olduqlari dovrde bolgenin servetleri istismar etmekle yanasi regionda sehiyye ve tehsil sisteminin yaxsilasdirilmasina da oz tohfelerini vermisdiler Bununla bele yerli ehali ile mustemlekeciler arasinda derin fikir ayriliqlari qalmis yerliler ara sira usyanlar qaldirmisdir Ikinci Dunya muharibesi zamani Fransanin suqutundan sonra mustemleke Visi rejimi terefinden idare olundu ve 1945 ci ilin martina qeder altinda qalmisdir Bu zaman Yaponiyanin teslim olmasindan sonra Ho Si Minin basciliq etdiyi kommunist teskilati olan Vyetmin Vyetnamin musteqilliyi elan etmis lakin sonradan Fransa regiona 1946 ci ilin axirlarinda Fransa ve Vyetmin qosunlari arasinda Birinci Hind Cin muharibesi kimi taninan tammiqyasli musteqillik muharibesi baslamisdir Vyetnam eleyhine mubarize aparmaq ucun 1949 cu ilde kecmis imperator Bao Dayin basciliq etdiyi Vyetnam Dovleti elan edilmisdir Fransanin Vyetnami yeniden birlesdirmek cehdleri ugursuz olmusdur 1953 cu il oktyabrin 22 de ve noyabrin 9 da Laos kralligi ve musteqilliklerini elan etmisdir 1954 cu il Cenevre Konfransindan sonra fransizlar iki olkeye 1976 ci ile qeder bolunmus Vyetnamdan konulsuz sekilde geri cekilmis Fransa Hind Cini legv edilmisdir Istinadlar Voennaya istoriya Vetnama 2011 08 16 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 21 Elave edebiyyatAddington Larry H America s War in Vietnam A Short Narrative History Indiana University Press 2000 seh 30 ISBN 0 253 21360 6 Istifade tarixi 28 November 2010 Bailey Gauvin Alexander Photos of European Colonial Architecture Around the World Colonial Architecture Project Queen s University at Kingston Canada 2018 24 February 2022 tarixinde Istifade tarixi 4 August 2019 Brocheux Pierre and Daniel Hemery Indochina An Ambiguous Colonization 1858 1954 University of California Press 2010 490 pages a history of French Indochina Chandler David A History of Cambodia 4th Boulder Colorado Westview Press 2007 ISBN 978 0 8133 4363 1 Chapuis Oscar A History of Vietnam From Hong Bang to Tu Duc Greenwood Publishing Group 1995 ISBN 0 313 29622 7 2015 11 23 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 21 Chapuis Oscar The Last Emperors of Vietnam From Tu Duc to Bao Dai Greenwood Publishing Group 2000 ISBN 978 0 313 31170 3 2022 04 07 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 21 The Country s Cultural and Tourist Center Hochiminh City HCM City Web 2005 2020 11 26 tarixinde Istifade tarixi 4 August 2019 The Rise of Nationalism in Vietnam 1900 1941 Ithaca New York Cornell University Press 1976 ISBN 0 8014 0951 9 Duong Van Nguyen The Tragedy of the Vietnam War a South Vietnamese Officer s Analysis McFarland 2008 ISBN 978 0 7864 3285 1 2015 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 21 Edwards Penny Cambodge The Cultivation of a Nation 1860 1945 Honolulu U of Hawaii Press 2007 ISBN 978 0 8248 2923 0 Errington Elizabeth Jane The Vietnam War as history edited by Elizabeth Jane Errington and B J C McKercher Greenwood Publishing Group 1990 ISBN 0 275 93560 4 16 October 2015 tarixinde Istifade tarixi 28 November 2010 Evans Grant A Short History of Laos Crow s Nest Australia Allen and Unwin 2002 B000MBU21O Forbes Andrew Henley David Vietnam Past and Present The North History of French colonialism in Tonkin Chiang Mai Cognoscenti Books 2012 B006DCCM9Q Harris Richard Indochina and the French History Today Feb 1955 5 3 pp 84 94 Kahin George McTurnin John W Lewis The United States in Vietnam An analysis in depth of the history of America s involvement in Vietnam Delta Books 1967 Llewellyn Jennifer Jim Southey Steve Thompson Conquest and Colonisation of Vietnam Alpha History Alpha History 2018 20 July 2023 tarixinde Istifade tarixi 4 August 2019 Logevall Fredrik Embers of War The Fall of an Empire and the Making of America s Vietnam 2014 Pulitzer Prize Marr David Vietnamese Anticolonialism 1885 1925 Berkeley University of California Press 1971 ISBN 0 520 01813 3 Marr David Vietnamese Tradition on Trial 1920 1945 Berkeley University of California Press 1982 ISBN 0 520 04180 1 Marr David Vietnam 1945 The Quest for Power Berkeley University of California Press 1995 ISBN 0 520 07833 0 McLeod Mark The Vietnamese Response to French Intervention 1862 1874 New York Praeger 1991 ISBN 0 275 93562 0 Murray Martin J The Development of Capitalism in Colonial Indochina 1870 1940 Berkeley University of California Press 1980 ISBN 0 520 04000 7 Neville Peter Britain in Vietnam Prelude to Disaster 1945 6 Psychology Press 2007 ISBN 978 0 415 35848 4 2015 10 16 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 21 The French Presence in Cochinchina and Cambodia Rule and Response 1859 1905 Ithaca New York Cornell University Press 1969 B000K13QGO Owen Norman G The Emergence Of Modern Southeast Asia A New History Vietnam 1700 1885 U of Hawaii Press 2005 ISBN 978 0 8248 2890 5 2022 04 10 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 21 Perkins Mandaley Hanoi Adieu A bittersweet memoir of French Indochina Sydney Harper Perennial 2006 ISBN 978 0 7322 8197 7 Peters Erica Appetites and Aspirations in Vietnam AltaMira Press 2012 Stuart Fox Martin A History of Laos Cambridge UK Cambridge University Press 1997 ISBN 0 521 59235 6 Imperialism in Southeast Asia A Fleeting Passing Phase London and New York Routledge 2001 ISBN 0 415 23289 9 Thomazi Auguste La Conquete de l Indochine Paris Payot 1934 Tonnesson Stein Vietnam 1946 How the War Began University of California Press 2010 ISBN 978 0 520 25602 6 20 November 2015 tarixinde Istifade tarixi 28 November 2010 Tuchman Barbara Werheim The March of Folly From Troy to Vietnam 1985 ISBN 0 345 30823 9 5 October 2015 tarixinde Istifade tarixi 28 November 2010 Tucker Spencer C Vietnam University Press of Kentucky 1999 seh 29 ISBN 0 8131 0966 3 Internet Archive vasitesile Tully John France on the Mekong A History of the Protectorate in Cambodia 1863 1953 Lanham Maryland University Press of America 2003 ISBN 0 7618 2431 6 Vietnam L amenagement linguistique dans le monde fransiz 2022 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2022 08 21 The Vietnam War Seeds of Conflict 1945 1960 The History Place 1999 17 December 2008 tarixinde Istifade tarixi 28 December 2010 Watson D R 1970 The French and Indo China History Today Aug 1970 Vol 20 Issue 8 pp 534 542 online survey Woodside Alexander Community and Revolution in Modern Vietnam Boston Houghton Mifflin 1976 ISBN 0 395 20367 8 Zinoman Peter The Colonial Bastille A History of Imprisonment in Vietnam 1862 1940 Berkeley University of California Press 2001 ISBN 0 520 22412 4 Xarici kecidlerVikianbarda Fransa Hind Cini ile elaqeli mediafayllar var The Colonization of Indochina from around 1892 Indochina a tourism book published in 1910 Pierre Brocheux Colonial Society Indochina in 1914 1918 online International Encyclopedia of the First World War Annuaire general de l Indo Chine francaise