Britaniyalıların Farer adalarını işğalı, (Valentin Əməliyyatı olaraq da tanınır),1940-cı ildə İkinci Dünya Müharibəsi zamanı, Almaniyanın Danimarka və Norveç ərazilərini işğalından dərhal sonra baş vermişdir. Böyük Britanıiya Almaniya tərəfindən tutulmasının qarşısını almaq üçün 1940-cı ilin aprelində əvvəllər Danimarkanın koloniyası olan strateji əhəmiyyətli Farer adalarını işğal etdi. Müharibə bitdikdən az sonra Britaniya qoşunları adaları tərk etdilər.
İşğal
Britaniya qoşunlarının buraya qoşun çıxartdığı zaman Farer adaları Danimarkanın qraflığı statusuna sahib idi. 9 aprel 1940-cı ildə Almaniyanın Danimarka işğalından sonra o zamanlar Admirallığın Birinci Lordu olan Uinston Çörçil 11 apreldə İcmalar Palatasında Farer adalarının britaniyalalılar tərəfindən işğal ediləcəyini elan etdi:
“Həmçinin hazırda Danimarkaya aid olan, böyük strateji əhəmiyyətə malik olan və sakinləri bizi qarşılamağa hazır olduqlarını nümayiş etdirən Farer adalarını işğal edirik. Biz Farer adalarını müharibənin bütün çətinliklərindən qorumalı və adaların Almaniyanın təcavüzü nəticəsində düşdüyü köləlikdən azad edilərək Danimarkaya qaytarıla biləcəyi an gələnə qədər dəniz və havada möhkəmlənməliyik. ."
Onun çıxışı BBC radiosunda yayımlanıb. Həmin gün Torshavn üzərində səmada Kral Hərbi Hava Qüvvələrinin (KHHQ) təyyarəsi göründü.
Aprelin 12-də "Valentin" əməliyyatı başladı: Kral Donanmasının iki esminesi Torshavn limanına gəldi. Onların kapitanları adaların prefekti Karl Ooge Gilbert və Farer parlamenti rəhbəri Kristian Jurhus ilə görüşdükdən sonra Loqtinqin təcili iclası çağırıldı. Adaların Danimarkadan müstəqilliyi ideyasını dəstəkləyən bəzi üzvləri vəziyyətdən istifadə edib müstəqillik elan etməyə çalışsalar da, özləri azlıqda qaldılar. Nəticədə, adaların işğalının tanınması ilə bağlı rəsmi bəyanat verildi: bundan sonra Torşavn və Argir şəhərləri gecələr qaranlığa qərq oldu, poçt və teleqrafa senzura tətbiq edildi, xüsusi icazə olmadan gecələr avtomobillərin hərəkəti qəti qadağan edildi.
Aprelin 13-də Kral Hərbi Dəniz Qüvvələrinin kreyseri HMS Suffolk Torshavna gəldi. Polkovnik Sandell (Britaniya hərbi rəhbəri) və Frederik Meyson (İngiltərənin Farer adalarında yeni konsulu) Danimarka prefekti ilə görüşdülər. Prefekt, söhbətdə Sandelə onun hərəkətlərinə qarşı rəsmi etirazını bildirdi, baxmayaraq ki, Gilbert Danimarkanın işğalı səbəbindən Danimarka hökumətini rəsmi olaraq təmsil edə bilməyəcəyini iddia etdi. O, nəhayət, Britaniyanın adaların daxili işlərinə qarışmayacağına dair vəd müqabilində Britaniyanın əsas işğal şərtlərini qəbul etdi. Eyni zamanda, o, əhali ilə işğalçılar arasında münasibətlərin dinc olmasına ümid etdiyini bildirdi. Praktikada Britaniya və Farer adalarının hakimiyyət orqanları arasında yaxşı münasibətlər həqiqətən də qorunurdu.
1940-cı ilin mayında Kral Dəniz Piyadaları Şotlandiya Lovat Skaut Alayı ilə əvəz olundu. 1942-ci ildə skautlar öz növbəsində Şotlandiyalı kameron-atıcıları ilə əvəz olundu. 1944-cü ildən bəri Britaniyanın adalardakı hərbi varlığı əhəmiyyətli dərəcədə azaldı.
İkinci Dünya Müharibəsi zamanı Farer adalarının diqqətəlayiq "qonağı" Britaniya ordusunun zabiti kimi iştirak edən yazıçı Erik Linkleyter idi. Onun 1956-cı ildə çap olunmuş “Yayın qaranlığı” romanı müharibə illərində Farer adalarına həsr olunub. O, həmçinin “Şimal Qarnizonu: Müharibədə Ordu” (1941) kitabını yazdı və Kennet Uilyamsonun 1948-ci ildə yazdığı “The Atlantic Islands: A Study of Farerese Life and Culture” kitabına ön söz yazdı.
Nəticələr
İngilis veteranları Tórshavn Katedralində işğal zamanı Farer vətəndaşlarının onlara göstərdiyi xeyirxahlıq üçün minnətdarlıqlarını bildirən lövhə quraşdırdılar. briyaniya əsgərləri ilə farerli qadınlar arasında 170-ə yaxın evlilik olub. Britaniya konsulu Frederik Meyson (1913-2008) özü yerli Karen Rohrholm adlı qadınla evlənib. Onlar sonradan Farer adalarını tərk etdilər: 1943-cü ildə Kolonda, Panamada Britaniya konsulu, daha sonra Britaniyanın Çilidəki səfiri Ser Frederik Meyson (1966-1970) və nəhayət, BMT-nin Cenevrədəki Bölməsində Böyük Britaniyanın daimi nümayəndəsi (1971) kimi təyin edildi. -1973).
Müharibə zamanı Farer adaları vaxtaşırı Alman hava hücumlarına məruz qaldı, lakin heç vaxt genişmiqyaslı işğal cəhdi belə olmadı. Üzən dəniz minalarının ciddi problem idi, çünki bir çox balıqçı gəmilərinin və onların ekipajlarının itkisi ilə nəticələnmişdi. Nýggjaberg trol gəmisi 28 mart 1942-ci ildə İslandiya yaxınlığında batdı və 21 Farer dənizçisi həlak oldu. Bu, adaların müharibədə ən böyük insan itkisi idi. Müharibə zamanı Farer gəmiləri Farer bayrağı ilə üzürdü və Kral Donanmasının gəmilərinin "dost" kimi tanıya bilməsi üçün yanlarına boya ilə "'FAROES/FØROYAR'" yazılmışdı.
İnflyasiyanın qarşısını almaq üçün adalarda dövriyyədə olan Danimarka əskinaslarının yalnız adalar daxilində keçərli olduğunu göstərən işarələr qoyulmuşdur. Danimarka kronu (Farer adalarında) 22,4 Danimarka kronu 1 sterlinqə uyğun gəlirdi. Təcili banknotlar buraxıldı və xüsusi banknotlar daha sonra İngiltərədəki Brədböri Vilkinson şirkəti tərəfindən çap edildi.
İşğal zamanı adalara mütləq qanunvericilik səlahiyyəti verildi. 1944-cü ildə İslandiya müstəqil respublika olsa da, Danimarka Almaniyanın işğalı altında qalarkən Çörçill Farer adalarının konstitusiya statusunu dəyişməkdən imtina etdi. Danimarkanın azad edilməsindən və Avropada İkinci Dünya Müharibəsinin başa çatmasından sonra 1945-ci ilin mayında adaların işğalına son qoyuldu; sonuncu ingilis əsgəri 1945-ci ilin sentyabrında Farer adalarını tərk etdi. Hərbi özünüidarə təcrübəsi isə o demək idi ki, Farerlərin müharibədən əvvəlki amta (qraflıq) statusuna qaytarılması nəinki populyar deyil, həm də real deyildi. 1946-cı ildə müstəqillik haqqında referendum keçirildi; sonradan, 1948-ci ildə adalara muxtariyyət verildi (Danimarka krallığı çərçivəsində olsa belə).
Adalardakı Britaniya hərbi mövcudluğunun ən böyük “abidəsi” Vaqar hava limanının uçuş-enmə zolağıdır. İşğal haqqında başqa bir xatırlatma, İngilis ordusunun qərargahı kimi xidmət edən Torshavndakı Skansin qalasındakı sahil silahlarıdır. O dövrlərin başqa bir “mirası” Farerlərin balıq və çipslərə və İngilis şokoladına olan sevgisidir. Məsələn, Dairy Milk şokaladını adalardakı bütün mağazalarda asanlıqla əldə etmək mümkün olduğu halda, Danimarkanın özündə əldə etmək praktiki olaraq mümkün deyil.
1990-cı ildə Farer hökuməti dost işğalın başlanmasının 50-ci ildönümünü qeyd etmək üçün Britaniya həftəsi təşkil etdi. Bayramda HMS "Brilyant" və Kral Dəniz Piyadaları iştirak etdilər. Həmin vaxt Britaniyanın Farer adalarında keçmiş konsulu Ser Frederik Meyson da orada idi.
İtkilər
200-dən çox Farer dənizçisi İkinci Dünya Müharibəsi zamanı, ilk növbədə döyüşlər səbəbindən dənizdə öldü. Torshavn şəhər parkında onlara abidə ucaldılıb. Bir neçə Farer gəmisi alman sualtı qayıqları və ya dəniz minaları tərəfindən ya bombalandı, ya da batırıldı (Farer balıqçı gəmiləri İslandiya və Farer adaları ətrafındakı sularda balıq tuturdular və sonra tutduqlarını Böyük Britaniyada satırdılar).
Aerodrom
Farer adalarında yeganə aerodrom 1942-1943-cü illərdə Britaniya ordusunun Kral Hərbi Mühəndisləri tərəfindən Vaqar adasında tikilmişdir. Farer adalarında olan İngilis hərbi personalının çoxu Vaqarda yerləşdirilib və əsasən aerodromun tikintisində işləyirdi. Müharibədən sonra aerodrom tərk edildi, lakin 1963-cü ildə yenidən açıldı, lakin mülki hava limanı kimi. İngilis qoşunları adanı tərk edənə qədər Vágara yollarında sol tərəfli hərəkət saxlanıldı.
Farer bayrağı
Almaniyanın Danimarkanı işğal etməsindən sonra Britaniya Admiralti Farer adalarına gəmilərində Danimarka bayrağının dalğalanmasını qadağan etdi. Bu, balıqçılıq donanmasının Farer iqtisadiyyatı üçün həddindən artıq əhəmiyyətinə görə böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. İngilis işğalçı hakimiyyət orqanları, adaların hökuməti və Danimarka prefekti, daha sonra Britaniya Xarici İşlər Nazirliyi ilə Danimarkanın Londondakı səfiri arasında uzun müzakirələrdən sonra 25 aprel 1940-cı ildə Britaniya hakimiyyəti Farer bayrağını - merkid bayrağını "bayraq" kimi tanıdı. Farer adalarının ənənəvi gerbi, 23 mart 1948-ci ildə rəsmi daxili qayda tətbiq olunana qədər tanınmadı.
İllüstrasiyalar
- İşğal zamanı ingilislər və farerlər arasında dostluğu əks etdirən 2005-ci ilin xatirə poçt markası.
- Farer adalarında vəfat edən Yeni Zelandiya pilotu Uistlerin Váqar hava limanı yaxınlığındakı abidəsi.
- 28 mart 1942-ci ildə batmış Nýggjaberg trol gəmisinin təsviri olan marka.
- Torshavn limanına Skansin qalasında birləşmiş birləşmələrinin sahil artilleriya silahları.
- Vaqarada hava limaninin yaxinliginda istifade qazrmalari izleri.
həmçinin bax
- İslandiyanın işğalı (1940)
- Farer adaları
- İkinci Dünya Müharibəsində Danimarka
- Danimarka-Norveç əməliyyatı
Qeydlər
- "Faroe Islands Paper Money - British Protectorate, Faerøerne, 1.10.1940 Emergency Issues" (ingilis). 2006-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-02.
- "Obituary of Sir Frederick Mason in The Times" (ingilis). 2010-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-02.
- Sosialurin (a Faroese newspaper), 10 November 2010, article by Óli Jacobsen.
- "History of the Faroese flag" (ingilis). 1999-02-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3013-03-02.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Britaniyalilarin Farer adalarini isgali Valentin Emeliyyati olaraq da taninir 1940 ci ilde Ikinci Dunya Muharibesi zamani Almaniyanin Danimarka ve Norvec erazilerini isgalindan derhal sonra bas vermisdir Boyuk Britaniiya Almaniya terefinden tutulmasinin qarsisini almaq ucun 1940 ci ilin aprelinde evveller Danimarkanin koloniyasi olan strateji ehemiyyetli Farer adalarini isgal etdi Muharibe bitdikden az sonra Britaniya qosunlari adalari terk etdiler Farer adalarinin Simali Atlantikadaki strateji movqeyi IsgalBritaniya qosunlarinin buraya qosun cixartdigi zaman Farer adalari Danimarkanin qrafligi statusuna sahib idi 9 aprel 1940 ci ilde Almaniyanin Danimarka isgalindan sonra o zamanlar Admiralligin Birinci Lordu olan Uinston Corcil 11 aprelde Icmalar Palatasinda Farer adalarinin britaniyalalilar terefinden isgal edileceyini elan etdi Hemcinin hazirda Danimarkaya aid olan boyuk strateji ehemiyyete malik olan ve sakinleri bizi qarsilamaga hazir olduqlarini numayis etdiren Farer adalarini isgal edirik Biz Farer adalarini muharibenin butun cetinliklerinden qorumali ve adalarin Almaniyanin tecavuzu neticesinde dusduyu kolelikden azad edilerek Danimarkaya qaytarila bileceyi an gelene qeder deniz ve havada mohkemlenmeliyik Onun cixisi BBC radiosunda yayimlanib Hemin gun Torshavn uzerinde semada Kral Herbi Hava Quvvelerinin KHHQ teyyaresi gorundu Aprelin 12 de Valentin emeliyyati basladi Kral Donanmasinin iki esminesi Torshavn limanina geldi Onlarin kapitanlari adalarin prefekti Karl Ooge Gilbert ve Farer parlamenti rehberi Kristian Jurhus ile gorusdukden sonra Loqtinqin tecili iclasi cagirildi Adalarin Danimarkadan musteqilliyi ideyasini destekleyen bezi uzvleri veziyyetden istifade edib musteqillik elan etmeye calissalar da ozleri azliqda qaldilar Neticede adalarin isgalinin taninmasi ile bagli resmi beyanat verildi bundan sonra Torsavn ve Argir seherleri geceler qaranliga qerq oldu poct ve teleqrafa senzura tetbiq edildi xususi icaze olmadan geceler avtomobillerin hereketi qeti qadagan edildi Aprelin 13 de Kral Herbi Deniz Quvvelerinin kreyseri HMS Suffolk Torshavna geldi Polkovnik Sandell Britaniya herbi rehberi ve Frederik Meyson Ingilterenin Farer adalarinda yeni konsulu Danimarka prefekti ile gorusduler Prefekt sohbetde Sandele onun hereketlerine qarsi resmi etirazini bildirdi baxmayaraq ki Gilbert Danimarkanin isgali sebebinden Danimarka hokumetini resmi olaraq temsil ede bilmeyeceyini iddia etdi O nehayet Britaniyanin adalarin daxili islerine qarismayacagina dair ved muqabilinde Britaniyanin esas isgal sertlerini qebul etdi Eyni zamanda o ehali ile isgalcilar arasinda munasibetlerin dinc olmasina umid etdiyini bildirdi Praktikada Britaniya ve Farer adalarinin hakimiyyet orqanlari arasinda yaxsi munasibetler heqiqeten de qorunurdu 1940 ci ilin mayinda Kral Deniz Piyadalari Sotlandiya Lovat Skaut Alayi ile evez olundu 1942 ci ilde skautlar oz novbesinde Sotlandiyali kameron aticilari ile evez olundu 1944 cu ilden beri Britaniyanin adalardaki herbi varligi ehemiyyetli derecede azaldi Ikinci Dunya Muharibesi zamani Farer adalarinin diqqetelayiq qonagi Britaniya ordusunun zabiti kimi istirak eden yazici Erik Linkleyter idi Onun 1956 ci ilde cap olunmus Yayin qaranligi romani muharibe illerinde Farer adalarina hesr olunub O hemcinin Simal Qarnizonu Muharibede Ordu 1941 kitabini yazdi ve Kennet Uilyamsonun 1948 ci ilde yazdigi The Atlantic Islands A Study of Farerese Life and Culture kitabina on soz yazdi NeticelerIngilis veteranlari Torshavn Katedralinde isgal zamani Farer vetendaslarinin onlara gosterdiyi xeyirxahliq ucun minnetdarliqlarini bildiren lovhe qurasdirdilar briyaniya esgerleri ile farerli qadinlar arasinda 170 e yaxin evlilik olub Britaniya konsulu Frederik Meyson 1913 2008 ozu yerli Karen Rohrholm adli qadinla evlenib Onlar sonradan Farer adalarini terk etdiler 1943 cu ilde Kolonda Panamada Britaniya konsulu daha sonra Britaniyanin Cilideki sefiri Ser Frederik Meyson 1966 1970 ve nehayet BMT nin Cenevredeki Bolmesinde Boyuk Britaniyanin daimi numayendesi 1971 kimi teyin edildi 1973 Muharibe zamani Farer adalari vaxtasiri Alman hava hucumlarina meruz qaldi lakin hec vaxt genismiqyasli isgal cehdi bele olmadi Uzen deniz minalarinin ciddi problem idi cunki bir cox baliqci gemilerinin ve onlarin ekipajlarinin itkisi ile neticelenmisdi Nyggjaberg trol gemisi 28 mart 1942 ci ilde Islandiya yaxinliginda batdi ve 21 Farer denizcisi helak oldu Bu adalarin muharibede en boyuk insan itkisi idi Muharibe zamani Farer gemileri Farer bayragi ile uzurdu ve Kral Donanmasinin gemilerinin dost kimi taniya bilmesi ucun yanlarina boya ile FAROES FOROYAR yazilmisdi Inflyasiyanin qarsisini almaq ucun adalarda dovriyyede olan Danimarka eskinaslarinin yalniz adalar daxilinde kecerli oldugunu gosteren isareler qoyulmusdur Danimarka kronu Farer adalarinda 22 4 Danimarka kronu 1 sterlinqe uygun gelirdi Tecili banknotlar buraxildi ve xususi banknotlar daha sonra Ingilteredeki Bredbori Vilkinson sirketi terefinden cap edildi Isgal zamani adalara mutleq qanunvericilik selahiyyeti verildi 1944 cu ilde Islandiya musteqil respublika olsa da Danimarka Almaniyanin isgali altinda qalarken Corcill Farer adalarinin konstitusiya statusunu deyismekden imtina etdi Danimarkanin azad edilmesinden ve Avropada Ikinci Dunya Muharibesinin basa catmasindan sonra 1945 ci ilin mayinda adalarin isgalina son qoyuldu sonuncu ingilis esgeri 1945 ci ilin sentyabrinda Farer adalarini terk etdi Herbi ozunuidare tecrubesi ise o demek idi ki Farerlerin muharibeden evvelki amta qrafliq statusuna qaytarilmasi neinki populyar deyil hem de real deyildi 1946 ci ilde musteqillik haqqinda referendum kecirildi sonradan 1948 ci ilde adalara muxtariyyet verildi Danimarka kralligi cercivesinde olsa bele Adalardaki Britaniya herbi movcudlugunun en boyuk abidesi Vaqar hava limaninin ucus enme zolagidir Isgal haqqinda basqa bir xatirlatma Ingilis ordusunun qerargahi kimi xidmet eden Torshavndaki Skansin qalasindaki sahil silahlaridir O dovrlerin basqa bir mirasi Farerlerin baliq ve cipslere ve Ingilis sokoladina olan sevgisidir Meselen Dairy Milk sokaladini adalardaki butun magazalarda asanliqla elde etmek mumkun oldugu halda Danimarkanin ozunde elde etmek praktiki olaraq mumkun deyil 1990 ci ilde Farer hokumeti dost isgalin baslanmasinin 50 ci ildonumunu qeyd etmek ucun Britaniya heftesi teskil etdi Bayramda HMS Brilyant ve Kral Deniz Piyadalari istirak etdiler Hemin vaxt Britaniyanin Farer adalarinda kecmis konsulu Ser Frederik Meyson da orada idi ItkilerMinnisvardin Ikinci Dunya Muharibesi zamani denizde olen butun Farerlerin abidesi Heykelteras Hans Pauli Olsen 200 den cox Farer denizcisi Ikinci Dunya Muharibesi zamani ilk novbede doyusler sebebinden denizde oldu Torshavn seher parkinda onlara abide ucaldilib Bir nece Farer gemisi alman sualti qayiqlari ve ya deniz minalari terefinden ya bombalandi ya da batirildi Farer baliqci gemileri Islandiya ve Farer adalari etrafindaki sularda baliq tuturdular ve sonra tutduqlarini Boyuk Britaniyada satirdilar AerodromFarer adalarinda yegane aerodrom 1942 1943 cu illerde Britaniya ordusunun Kral Herbi Muhendisleri terefinden Vaqar adasinda tikilmisdir Farer adalarinda olan Ingilis herbi personalinin coxu Vaqarda yerlesdirilib ve esasen aerodromun tikintisinde isleyirdi Muharibeden sonra aerodrom terk edildi lakin 1963 cu ilde yeniden acildi lakin mulki hava limani kimi Ingilis qosunlari adani terk edene qeder Vagara yollarinda sol terefli hereket saxlanildi Farer bayragiFarer adalarinin bayragi Almaniyanin Danimarkani isgal etmesinden sonra Britaniya Admiralti Farer adalarina gemilerinde Danimarka bayraginin dalgalanmasini qadagan etdi Bu baliqciliq donanmasinin Farer iqtisadiyyati ucun heddinden artiq ehemiyyetine gore boyuk ehemiyyet kesb edirdi Ingilis isgalci hakimiyyet orqanlari adalarin hokumeti ve Danimarka prefekti daha sonra Britaniya Xarici Isler Nazirliyi ile Danimarkanin Londondaki sefiri arasinda uzun muzakirelerden sonra 25 aprel 1940 ci ilde Britaniya hakimiyyeti Farer bayragini merkid bayragini bayraq kimi tanidi Farer adalarinin enenevi gerbi 23 mart 1948 ci ilde resmi daxili qayda tetbiq olunana qeder taninmadi IllustrasiyalarIsgal zamani ingilisler ve farerler arasinda dostlugu eks etdiren 2005 ci ilin xatire poct markasi Farer adalarinda vefat eden Yeni Zelandiya pilotu Uistlerin Vaqar hava limani yaxinligindaki abidesi 28 mart 1942 ci ilde batmis Nyggjaberg trol gemisinin tesviri olan marka Torshavn limanina Skansin qalasinda birlesmis birlesmelerinin sahil artilleriya silahlari Vaqarada hava limaninin yaxinliginda istifade qazrmalari izleri hemcinin baxIslandiyanin isgali 1940 Farer adalari Ikinci Dunya Muharibesinde Danimarka Danimarka Norvec emeliyyatiQeydler Faroe Islands Paper Money British Protectorate Faeroerne 1 10 1940 Emergency Issues ingilis 2006 03 29 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 03 02 Obituary of Sir Frederick Mason in The Times ingilis 2010 05 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 03 02 Sosialurin a Faroese newspaper 10 November 2010 article by oli Jacobsen History of the Faroese flag ingilis 1999 02 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 3013 03 02