Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ramazan bayramı (Fitr bayramı) — şəvval ayının 1-ci günü. Ramazan ayının sonunda, orucun sona çatması münasibətilə qeyd edilir.
| Ramazan bayramı | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |
|
| Növ | İslami bayram |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ramazan ayında oruc tutulması müsəlmanlara hicrətin ikinci (622-ci il) ili təyin edilmişdir. Ramazan ayı insanlara Allahı sevmək prinsiplərini öyrədir, onlara öz iradə qüvvələrini, dözümlüyünü yoxlamaq imkanı verir, onları gözüaçıq, təmiz, vicdanlı olmağa yönəldir və oruc tutmaqla ifadə olunur. Oruc ramazan ayında tutulduğu üçün ona "" da deyirlər.
Tarix
İslamda ilin ayları arasında Ramazan ayı ən şəfaqətli və ən müqəddəs ay hesab edilir. Onu məcazi mənada "on bir ayın sultanı" da adlandırırlar. Orucluq hicrinin ikinci ilində Məhəmməd peyğəmbər tərəfindən Mədinədə bu məqsəd üçün Ramazan ayı təyin olandan öz tarixini başlayır. Məhz Ramazan ayının axırıncı on gecələrinin birində Quran hədiyyə edilmişdir. Deyilənə görə bu, həmin ayın ya 22-dən 23-nə, ya da 26-dan 27-nə keçən gecə baş vermişdir. Bu gecə "leylət al-Qadr" – qüdrətli, əzəmətli gecə adlanır. Quranda bu gecə haqda belə yazılır: "Qədr gecəsi min aydan daha xeyirlidir! O gecə mələklər və ruh Rəbbinin izni ilə hər bir işdən dolayı yerə enərlər. O gecə dan yeri sökülənə kimi salamatlıqdır! (Qədr surəsi, 3–5)
Qədr gecəsi
Ramazan ayının gecələrindən birində müsəlmanların müqəddəs kitabı Qurani-Kərim nazil olub. Həmin gecə "qədr" və ya "əhya" gecəsi adlanır. Qədr gecəsinin konkret hansı gün olduğu bilinmir. Bununla bağlı müxtəlif rəvayətlər var. Amma ümumi fikir belədir ki, qədr gecəsi Ramazan ayının son on gecəsindən biridir, həm də tək günün gecəsidir.
Rəvayətlərin birində deyilir:
"Bir yaşlı kişi Peyğəmbərə (s) söyləyir: Uzaq yoldan gəlib məsciddə oturmaq mənə çətindir, əgər Qədr gecəsinin hansı gecə olduğunu bilsəm, həmin gecə məscidə gələrəm.
Peyğəmbər onun qulağına nəsə deyir və həmin kişi hər ramazan ayının 23-cü gecəsi məscidə gəlir".
İslamşünasların fikrincə, bu gecə Ramazan ayının 19, 21, 23, 25, 27-ci gecələrindən biridir. Qurani-Kərimdə "Qədr surəsi" vardır. Bu surədə qədr gecəsi haqda belə yazılır: "Biz bu gecə həqiqətən qüdrət, əzəmət hədiyyə etmişik, bu gecə min aylardan da qüdrətlidir, mələklər aşağı enərək, Allahın əmrini gözləyirlər, bu gecə şəfəqin doğmasına qədər aləmdir, sübhdür". Orucluq Ramazan ayında təzə ay çıxandan başlanır və 29–30 gün davam edir.
Ənənələr
Orucluq ayında günün işıqlı vaxtı yemək, içmək, siqaret çəkmək, ər-arvad borcunu yerinə yetirmək və s. olmaz. Bunlardan yalnız uşaqlar, xəstələr, hamilə qadınlar, cəbhədə vuruşanlar, uzaq yola çıxanlar azad olunurlar. Orucluq Ramazan ayında təzə ay çıxandan başlanır və 29–30 gün davam edir. Qurani-Kərimdə yazılır: "Sübh açılınca, ağ sap qara sapdan fərqlənincəyə qədər yeyib için; sonra gecəyə qədər orucunuzu tamamlayın".(Bəqərə surəsi, 187)
Məhəmməd peyğəmbər buyurur ki, Ramazan ayı gələndə cənnətin qapıları açılar, cəhənnəmin qapıları bağlanar, şeytanlar da zəncirdə olar. Döyüşdə və ya əsirlikdə olduğuna görə oruc tutmayanlar sonra münasib bir vaxtda onun əvəzini (qəzasını) tutmalı və ya fidyə verməlidirlər.
Orucu qəsdən pozanlar isə onun əvəzini tutmaqla yanaşı, tövbə etməli və kəffarəsini ödəməlidirlər. Kəffarə isə 60 gün oruc tutmaq, yaxud 60 yoxsulu yedirtməkdir. 60 günlük kəffarə orucuna bir günlük qəza orucu da əlavə olunur.
Orucluğun başa çatdığı gün fitr bayramı adlanır. Həmin gün bütün müsəlmanlar bir-birlərini təbrik edir, vəfat edənlərin qəbirlərini ziyarət edir, ruhlarına dualar oxuyurlar. Bayram günü hər kəs öz himayəsində olanlar üçün təqribən 3 kq buğda, yaxud xurma və ya kişmiş miqdarında kasıblar üçün fitrə zəkatı verməlidir. Orucluq insanlara öz iradələrini, dözümlülüyünü yoxlamaq imkanı verir, onları paklığa, xeyirxahlığa dəvət edir.
İslamdan öncə
Orucluq hələ İslamdan da əvvəl mövcud idi. Hələ qədim ərəblər öz Allahları naminə oruc tuturdular. Bu haqda Quranda deyilir: "Sizlərə oruc tutmaq göstərişi verildiyi kimi, sizdən əvvəlkilərə də həmin göstəriş verilmişdir". Lakin bu Qurani Kərimdə kitab əhli olanlar üçün nəzərdə tutulub, yəni Quran kitabı nazil olmazdan əvvəl var olan digər səmavi dinlərdə olan şəxslər üçün orucluq əmr edilmişdi. Ona istinadən qeyd edilir ki, sizdən əvvəlkilərə əmr olunduğu kimi sizə də əmr olundu.
Orucluq pəhrizi qurtarmaq – id əl-fitr – bayramı ilə başa çatır. Həmin gün bütün imkanlı müsəlmanlar kasıblara yardım etməlidirlər. Fitrə edərkən bütün ailə üzvləri nəzərə alınır.
Ramazan bayramının məqsədi
Ramazan bayramının məqsədlərindən biri müsəlmanların toplanması və görüşməsidir. Müsəlmanlar bayramda görüşür, bir yerdə namaz qılırlar. Oruc ibadətlərini bitirdikdən sonra müsəlmanlar bayram keçirir və bir yerə yığılırlar. Bayramın başqa məqsədlərindən də, müsəlmanların bir-birini ziyarət etməsi, qohum-əqrabalarla görüşməsi, əgər arada inciklik varsa barışması üçündür. Bayramda kasıblar və yoxsullar da sevinməlidir, onlar da yeni paltar geyərək bütün müsəlmanlarla bir yerdə namaza gəlməlidirlər. Məhz buna görə fitrə zəkatı buyurulmuşdur ki, yoxsul müsəlmanlar da bayramı keçirsinlər və hamı kimi şənlənsinlər.
Bayramın qaydaları
- Bayram günü oruc tutmaq haramdır.
- Bayram günü qüsl almaq, çimib təmizlənmək, təmiz paltar geyinmək müstəhəbdir.
- Bayram namazı oruc halında qılınmaz. Müsəlman bayram namazı qılmamışdan qabaq heç olmasa bir kiçik xurma yeməlidir.
- Bayram günü bütün müsəlmanların bir-birlərini bayram münasibətilə təbrik etmələri və bir-birləri üçün dua etmələri təqdirəlayiqdir. 1993-cü ildən Azərbaycanda Ramazan bayramı dövlət səviyyəsində qeyd olunur. Orucluq (Ramazan) bayramı Azərbaycanda Milli Məclisin qəbul etdiyi 1992-ci il 27 oktyabr tarixli "Azərbaycan Respublikasının bayramları haqqında" Qanununa əsasən dövlət səviyyəsində qeyd olunmağa başladı.
Azərbaycanda bu bayramın xüsusi önəmi var. Əvvəlcə bayram namazları qılınır, sonra isə fitrə yığılır. Bu bayramda fitrənin önəmi də çox böyükdür. Fitrələr yığılır və ehtiyacı olan adamlar bundan istifadə edirlər. Bu bayram xalqın milli-mənəvi dəyərlərində, yaddaşlarında yaşayır və nə qədər gözəl qeyd olunsa, o qədər yaxşıdır.
İstinadlar
- Ramazan bayramı: bildiklərimiz və bilmədiklərimiz[ölü keçid]
Xarici keçidlər
- Azərbaycan xalq adət-ənənələri
- Ramazan Bayramı
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ramazan bayrami Fitr bayrami sevval ayinin 1 ci gunu Ramazan ayinin sonunda orucun sona catmasi munasibetile qeyd edilir Ramazan bayramiOlke dunya uzre d Nov Islami bayram Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ramazan ayinda oruc tutulmasi muselmanlara hicretin ikinci 622 ci il ili teyin edilmisdir Ramazan ayi insanlara Allahi sevmek prinsiplerini oyredir onlara oz irade quvvelerini dozumluyunu yoxlamaq imkani verir onlari gozuaciq temiz vicdanli olmaga yoneldir ve oruc tutmaqla ifade olunur Oruc ramazan ayinda tutuldugu ucun ona da deyirler TarixRamazan ayinda Sultan Ehmed mescidi Islamda ilin aylari arasinda Ramazan ayi en sefaqetli ve en muqeddes ay hesab edilir Onu mecazi menada on bir ayin sultani da adlandirirlar Orucluq hicrinin ikinci ilinde Mehemmed peygember terefinden Medinede bu meqsed ucun Ramazan ayi teyin olandan oz tarixini baslayir Mehz Ramazan ayinin axirinci on gecelerinin birinde Quran hediyye edilmisdir Deyilene gore bu hemin ayin ya 22 den 23 ne ya da 26 dan 27 ne kecen gece bas vermisdir Bu gece leylet al Qadr qudretli ezemetli gece adlanir Quranda bu gece haqda bele yazilir Qedr gecesi min aydan daha xeyirlidir O gece melekler ve ruh Rebbinin izni ile her bir isden dolayi yere enerler O gece dan yeri sokulene kimi salamatliqdir Qedr suresi 3 5 Qedr gecesiEsas meqale Qedr gecesi Ramazan ayinin gecelerinden birinde muselmanlarin muqeddes kitabi Qurani Kerim nazil olub Hemin gece qedr ve ya ehya gecesi adlanir Qedr gecesinin konkret hansi gun oldugu bilinmir Bununla bagli muxtelif revayetler var Amma umumi fikir beledir ki qedr gecesi Ramazan ayinin son on gecesinden biridir hem de tek gunun gecesidir Revayetlerin birinde deyilir Bir yasli kisi Peygembere s soyleyir Uzaq yoldan gelib mescidde oturmaq mene cetindir eger Qedr gecesinin hansi gece oldugunu bilsem hemin gece mescide gelerem Peygember onun qulagina nese deyir ve hemin kisi her ramazan ayinin 23 cu gecesi mescide gelir Islamsunaslarin fikrince bu gece Ramazan ayinin 19 21 23 25 27 ci gecelerinden biridir Qurani Kerimde Qedr suresi vardir Bu surede qedr gecesi haqda bele yazilir Biz bu gece heqiqeten qudret ezemet hediyye etmisik bu gece min aylardan da qudretlidir melekler asagi enerek Allahin emrini gozleyirler bu gece sefeqin dogmasina qeder alemdir subhdur Orucluq Ramazan ayinda teze ay cixandan baslanir ve 29 30 gun davam edir EnenelerOrucluq ayinda gunun isiqli vaxti yemek icmek siqaret cekmek er arvad borcunu yerine yetirmek ve s olmaz Bunlardan yalniz usaqlar xesteler hamile qadinlar cebhede vurusanlar uzaq yola cixanlar azad olunurlar Orucluq Ramazan ayinda teze ay cixandan baslanir ve 29 30 gun davam edir Qurani Kerimde yazilir Subh acilinca ag sap qara sapdan ferqleninceye qeder yeyib icin sonra geceye qeder orucunuzu tamamlayin Beqere suresi 187 Mehemmed peygember buyurur ki Ramazan ayi gelende cennetin qapilari acilar cehennemin qapilari baglanar seytanlar da zencirde olar Doyusde ve ya esirlikde olduguna gore oruc tutmayanlar sonra munasib bir vaxtda onun evezini qezasini tutmali ve ya fidye vermelidirler Orucu qesden pozanlar ise onun evezini tutmaqla yanasi tovbe etmeli ve keffaresini odemelidirler Keffare ise 60 gun oruc tutmaq yaxud 60 yoxsulu yedirtmekdir 60 gunluk keffare orucuna bir gunluk qeza orucu da elave olunur Oruclugun basa catdigi gun fitr bayrami adlanir Hemin gun butun muselmanlar bir birlerini tebrik edir vefat edenlerin qebirlerini ziyaret edir ruhlarina dualar oxuyurlar Bayram gunu her kes oz himayesinde olanlar ucun teqriben 3 kq bugda yaxud xurma ve ya kismis miqdarinda kasiblar ucun fitre zekati vermelidir Orucluq insanlara oz iradelerini dozumluluyunu yoxlamaq imkani verir onlari pakliga xeyirxahliga devet edir Islamdan onceOrucluq hele Islamdan da evvel movcud idi Hele qedim erebler oz Allahlari namine oruc tuturdular Bu haqda Quranda deyilir Sizlere oruc tutmaq gosterisi verildiyi kimi sizden evvelkilere de hemin gosteris verilmisdir Lakin bu Qurani Kerimde kitab ehli olanlar ucun nezerde tutulub yeni Quran kitabi nazil olmazdan evvel var olan diger semavi dinlerde olan sexsler ucun orucluq emr edilmisdi Ona istinaden qeyd edilir ki sizden evvelkilere emr olundugu kimi size de emr olundu Orucluq pehrizi qurtarmaq id el fitr bayrami ile basa catir Hemin gun butun imkanli muselmanlar kasiblara yardim etmelidirler Fitre ederken butun aile uzvleri nezere alinir Ramazan bayraminin meqsediRamazan bayraminin meqsedlerinden biri muselmanlarin toplanmasi ve gorusmesidir Muselmanlar bayramda gorusur bir yerde namaz qilirlar Oruc ibadetlerini bitirdikden sonra muselmanlar bayram kecirir ve bir yere yigilirlar Bayramin basqa meqsedlerinden de muselmanlarin bir birini ziyaret etmesi qohum eqrabalarla gorusmesi eger arada inciklik varsa barismasi ucundur Bayramda kasiblar ve yoxsullar da sevinmelidir onlar da yeni paltar geyerek butun muselmanlarla bir yerde namaza gelmelidirler Mehz buna gore fitre zekati buyurulmusdur ki yoxsul muselmanlar da bayrami kecirsinler ve hami kimi senlensinler Bayramin qaydalariBayram gunu oruc tutmaq haramdir Bayram gunu qusl almaq cimib temizlenmek temiz paltar geyinmek mustehebdir Bayram namazi oruc halinda qilinmaz Muselman bayram namazi qilmamisdan qabaq hec olmasa bir kicik xurma yemelidir Bayram gunu butun muselmanlarin bir birlerini bayram munasibetile tebrik etmeleri ve bir birleri ucun dua etmeleri teqdirelayiqdir 1993 cu ilden Azerbaycanda Ramazan bayrami dovlet seviyyesinde qeyd olunur Orucluq Ramazan bayrami Azerbaycanda Milli Meclisin qebul etdiyi 1992 ci il 27 oktyabr tarixli Azerbaycan Respublikasinin bayramlari haqqinda Qanununa esasen dovlet seviyyesinde qeyd olunmaga basladi Azerbaycanda bu bayramin xususi onemi var Evvelce bayram namazlari qilinir sonra ise fitre yigilir Bu bayramda fitrenin onemi de cox boyukdur Fitreler yigilir ve ehtiyaci olan adamlar bundan istifade edirler Bu bayram xalqin milli menevi deyerlerinde yaddaslarinda yasayir ve ne qeder gozel qeyd olunsa o qeder yaxsidir IstinadlarRamazan bayrami bildiklerimiz ve bilmediklerimiz olu kecid Xarici kecidlerAzerbaycan xalq adet eneneleri Ramazan BayramiHemcinin baxQurban bayrami Islam