Firuz-2 düşərgəsi — Qobustanda Kiçikdaş ərazisində arxeoloji abidə.
Qobustan dövlət tarixi-bədii qoruğu | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Yerləşir | Qaradağ və Abşeron rayonları |
Əsas tarixlər | 1966 - Qoruq idarəsi yaradılıb |
Üslubu | ibtidai incəsənət |
Sahəsi | 3096 ha |
Vəziyyəti | stabil, muzey kimi fəaliyyət göstərir |
Rəsmi adı: Gobustan Rock Art Cultural Landscape | |
Tipi | Mədəni |
Kriteriya | iii |
Təyin edilib | 2007 |
İstinad nöm. | 1076 |
Dövlət | Azərbaycan |
Region | Avropa |
İstinad nöm. | 26 |
Əhəmiyyəti | Dünya əhəmiyyətli |
|
Arxeoloji tədqiqi
"Firuz-2 düşərgəsi" Qobustanda Kiçikdaş ərazisində “Firuz-1” düşərgəsindən 385 m cənub-qərbdə, Kiçikdaş qayaüstü təsvirlər kolleksiyasının 19 №-li daşı ilə cənub-qərbdən ona söykənmiş 98 №-li daşdan 3 m şimal-şərqdəki 97 №-li daşların arasındakı bir növ qapalı, yaşayış üçün əlverişli sahədə, 19 №-li daşın qədim təsvirlərlə örtülmüş qərb tərəfində aşkar edilmişdir. Düşərgədə 1972 və 1973-cü illərdə 70 kv.m sahədə arxeoloji qazıntı işləri aparılmışdır. Qazıntı nəticəsində yer səviyyəsindən 80-105 sm dərinlik arasında 19 №-li daşın əsas qərb və şimal-qərb dibində 15-20 kv.m sahədə 5-25 sm qalınlığında Mezolit dövrünə aid mədəni təbəqə qeydə alınmışdır. Bu mədəni təbəqə özündən üstdə qeydə alınmış mədəni təbəqədən 5, 10 və bəzən 15 sm qalınlığında lal təbəqə ilə ayrılırdı. Mədəni təbəqənin rəngi şabalıdı, torpağı bərk və qum qarışıqlıdır. Alt təbəqədən 4 yerdə ocaq qalığı aşkar edilmişdir.
Maddi-mədəniyyət tapıntıları
Qobustanda bütün Daş dövrü düşərgələrində olduğu kimi, “Firuz-2” düşərgəsində də aşkar edilmiş materiallar çaxmaqdaşı və çaydaşından hazırlanmışdır. Çaxmaqdaşından 33 ədəd, prizma və konus formalı nukleus, 12 ədəd mikro iti uc, 19 ədəd trapes şəkilli alət, 13 ədəd biz və burğu, 7 ədəd kəsərcik, 7 ədəd iskənə tipli alət, çoxlu bir yanı kütləşdirilmiş və gəzli mikro lövhələr, qaya daşından rəsm döymək üçün alətlər, sürtgəclər, bıçaq və qaşov kimi itiləşdirərək iti ağzında kütləşmə və dişək alınmış ilk qəlpələr və s. tapılmışdır. 19 №-li daşın düşərgəyə baxan 4 m-lik dik səthinin aşağı hissəsində alt səviyyəsi 80 sm dərinliyə qədər enməklə, qismən mədəni təbəqəyə düşən 50-yə qədər qədim təsvir də aşkar edilmişdir. Bunlar döymə kişi və qadın, qayıq, öküz və s. təsvirlərindən ibarətdir. Qədim təsvirlərdən üst mədəni təbəqənin örtdüyü bir cərgədə çəkilmiş üç ədəd qaban təsviri və xüsusən onların qılınc dişlərinin aydın verilməsi diqqəti cəlb edir. Düşərgədə alt təbəqəyə aid dövrün kiçik, oturaq insan sakinləri qonşu “Firuz-1” və “Ana zağa”nın orta təbəqəsinin daş məmulatının oxşarlığına əsasən Mezolitin sonu-Neolitin əvvəlinə aid edilir.
İstinadlar
Mənbə
- Azərbaycan arxeologiyası. İ cild. Bakı,2008.
- Rüstəmov C.N. Qobustan dünyası. Bakı,1994.
- Rüstəmov C.N. Oobustan petroqlifləri. Bakı,2003.
- Rüstəmov C.N., Muradova F.M. Oobustan petroqlifləri. Bakı,2003.
Xarici keçidlər
- Qobustan qaya rəsmləri
- Səda - Qobustan Dövlət Tarixi Bədii Qoruğuna səyahət
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Firuz 2 dusergesi Qobustanda Kicikdas erazisinde arxeoloji abide Qobustan dovlet tarixi bedii qoruguOlke AzerbaycanYerlesir Qaradag ve Abseron rayonlariEsas tarixler 1966 Qoruq idaresi yaradilibUslubu ibtidai incesenetSahesi 3096 haVeziyyeti stabil muzey kimi fealiyyet gosterirUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Gobustan Rock Art Cultural LandscapeTipiMedeniKriteriyaiiiTeyin edilib2007Istinad nom 1076DovletAzerbaycanRegionAvropaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 26EhemiyyetiDunya ehemiyyetliQobustanArxeoloji tedqiqi Firuz 2 dusergesi Qobustanda Kicikdas erazisinde Firuz 1 dusergesinden 385 m cenub qerbde Kicikdas qayaustu tesvirler kolleksiyasinin 19 li dasi ile cenub qerbden ona soykenmis 98 li dasdan 3 m simal serqdeki 97 li daslarin arasindaki bir nov qapali yasayis ucun elverisli sahede 19 li dasin qedim tesvirlerle ortulmus qerb terefinde askar edilmisdir Dusergede 1972 ve 1973 cu illerde 70 kv m sahede arxeoloji qazinti isleri aparilmisdir Qazinti neticesinde yer seviyyesinden 80 105 sm derinlik arasinda 19 li dasin esas qerb ve simal qerb dibinde 15 20 kv m sahede 5 25 sm qalinliginda Mezolit dovrune aid medeni tebeqe qeyde alinmisdir Bu medeni tebeqe ozunden ustde qeyde alinmis medeni tebeqeden 5 10 ve bezen 15 sm qalinliginda lal tebeqe ile ayrilirdi Medeni tebeqenin rengi sabalidi torpagi berk ve qum qarisiqlidir Alt tebeqeden 4 yerde ocaq qaligi askar edilmisdir Maddi medeniyyet tapintilariQobustanda butun Das dovru dusergelerinde oldugu kimi Firuz 2 dusergesinde de askar edilmis materiallar caxmaqdasi ve caydasindan hazirlanmisdir Caxmaqdasindan 33 eded prizma ve konus formali nukleus 12 eded mikro iti uc 19 eded trapes sekilli alet 13 eded biz ve burgu 7 eded kesercik 7 eded iskene tipli alet coxlu bir yani kutlesdirilmis ve gezli mikro lovheler qaya dasindan resm doymek ucun aletler surtgecler bicaq ve qasov kimi itilesdirerek iti agzinda kutlesme ve disek alinmis ilk qelpeler ve s tapilmisdir 19 li dasin dusergeye baxan 4 m lik dik sethinin asagi hissesinde alt seviyyesi 80 sm derinliye qeder enmekle qismen medeni tebeqeye dusen 50 ye qeder qedim tesvir de askar edilmisdir Bunlar doyme kisi ve qadin qayiq okuz ve s tesvirlerinden ibaretdir Qedim tesvirlerden ust medeni tebeqenin ortduyu bir cergede cekilmis uc eded qaban tesviri ve xususen onlarin qilinc dislerinin aydin verilmesi diqqeti celb edir Dusergede alt tebeqeye aid dovrun kicik oturaq insan sakinleri qonsu Firuz 1 ve Ana zaga nin orta tebeqesinin das memulatinin oxsarligina esasen Mezolitin sonu Neolitin evveline aid edilir Qobustan qayaliqlariIstinadlarMenbeAzerbaycan arxeologiyasi I cild Baki 2008 Rustemov C N Qobustan dunyasi Baki 1994 Rustemov C N Oobustan petroqlifleri Baki 2003 Rustemov C N Muradova F M Oobustan petroqlifleri Baki 2003 Xarici kecidlerQobustan qaya resmleri Seda Qobustan Dovlet Tarixi Bedii Qoruguna seyahet