Fenomen (yun. φαινόμενον — «zühr edən», «üzə çıxan») — hissiyyatla qəbul edilən halı izah edən termin. Çətin izah edilən və ya izah edilə blinməyən nadir hadisə.
Fəlsəfədə
Antik fəlsəfədə termin bir sıra tədqiqatçıların fikirlərində rast gəlinir və təcrübədən gələn bilik kimi izah edilir. Əflatunun fəlsəfəsində fenomenallıq ideyalara əks götürülür. Onun qənaətincə fenomenlik ideyanın təzahürüdür.
Yeni dövrün fəlsəfəsində fenomenlik tək ideyanın təsviri kimi götürülmür. Fenomenliyə dair Corc Berkli, Qotfrid Leybnits kimi filosoflar fikir söyləyirlər. Kanta görə, isə fenomen transsendetal subyekt tərəfindən meydana gəlir. Kant fenomeni noumenə əks qoyur.
İzah olunmayan fenomenlər
Dünyada çox sirrlər var ki, elm hələ ki, onları açmağa acizdir. Məsələn, fikri oxumaq qabiliyyəti, gələcəyi görmək, telekinez, levitasiya və s. Tədqiqatçılar son vaxtlar belə güman edirlər ki, bu fenomenlər genetik təbiətlidir.
Keçən yüzillikdə Monqolustana gələn ingilis tədqiqatçısı gördüklərindən şox heyrətlənmişdir. O, ibadət zamanı rahibliyə hazırlanan adamlardan birinin çox yavaş sürətlə yerdən aralandığını gördü. Ümmiyyətlə düz və hərəkətsiz dayanan bu adam 3 metr hündürlüyə qalxdı və 5 dəqiqə bu vəziyyətdə qaldı. Sonra isə yenə yavaş sürətlə aşağıya endi. Təəccüblüdür ki, bütün bunlar onların özü üçün adi bir şey sayılır. Tədqiqatçının bu barədə suallarına isə onlar cavab verməkdən imtina etdilər.
ABŞ–ın ştatında "Yoqa uçma klubu" adlı bir dərnək var. Arzu edən istənilən şəxs oraya üzv ola bilər. Təkcə alimlərdən və jurnalistlərdən başqa. Məşğələ zamanı iştirakçılar döşəkcə üzərində oturub xüsusi tapşırıqları yerinə yetirirlər. Meditasiya vəziyyətində onlar döşəmədəm yarım metrlik məsafəyə qalxırlar. Bu fenomeni tədqiq edən alim professor Erik Berqols əmindir ki, bu bacarıq insanın genetik yaddaşında saxlanılıb. Hansı ki, bu gen bizə ulu babalarımızdan gəlmişdir və şüurun xüsusi mexanizmlərini "oyadır".
Nə üçün bəzi insanlar heç vaxt olmadığı yerləri dəqiqliklə xatırlayır? Tipik situasiya: Bir uşaq öz valideynlərinə əvvəllər haradasa yaşadığını, onu necə çağırdıqlarını da xatırlayır. Valideynlər uşağın dəqiqliklə göstərdiyi yerə gedirlər. Məlum olur ki, uşağın əvvəl "məni belə çağırırdılar" dediyi adlı adam bu ailədə həmin uşaq dünyaya gəlməmişdən bir az əvvəl vəfat edibmiş. Alimlər belə hesab edirlər ki, bəzən insanın ruhunun köçürülməsi baş verir. Yəni ölmüş insanın ruhu başqa bir körpədə yenidən doğulur.
Professor Eliyax Orot isə belə hesab edir ki, biz genlərimizdə saxlanılan "kollektiv şüursuzluq" adlı böyük informasiya ehtiyatı ilə əlaqə yaratmaq qabiliyyətindəyik.Sovet fizioloqu Anoxin isə belkə hesab edirdi ki, insan orqanizmində susmuş genlər var ki, onlar da heç bir genetik informasiya ötürməyə xidmət etmir. Həmin genlər bizim həyatımızda baş verəcək hadisələri kodlaşdırır. Bu – genin yaddaşıdır. Ünsiyyət, əllə görüşmə, öpüş və s. Kimi təmas baş verdikcə DNT – dən təşkil olunmuş materiya hissələrinin mübadiləsi baş verir. Başqa sözlə, biz digər insanlardan genetik material toplayırıq. Adətən o özünü passiv aparır, lakin müəyyən şəraitdə aktivləşir. Bu zaman isə biz başqa insanların "talelərini xatırlayırıq". Hətta həmin insan daha həyatda olmasa belə.
İstinadlar
- Современный толковый словарь. — Изд. «Большая Советская Энциклопедия».
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Fenomen yun fainomenon zuhr eden uze cixan hissiyyatla qebul edilen hali izah eden termin Cetin izah edilen ve ya izah edile blinmeyen nadir hadise Yanma bu musahide edilen hadise yaxud da xeberdir ve bu fenomendir FelsefedeAntik felsefede termin bir sira tedqiqatcilarin fikirlerinde rast gelinir ve tecrubeden gelen bilik kimi izah edilir Eflatunun felsefesinde fenomenalliq ideyalara eks goturulur Onun qenaetince fenomenlik ideyanin tezahurudur Yeni dovrun felsefesinde fenomenlik tek ideyanin tesviri kimi goturulmur Fenomenliye dair Corc Berkli Qotfrid Leybnits kimi filosoflar fikir soyleyirler Kanta gore ise fenomen transsendetal subyekt terefinden meydana gelir Kant fenomeni noumene eks qoyur Izah olunmayan fenomenlerDunyada cox sirrler var ki elm hele ki onlari acmaga acizdir Meselen fikri oxumaq qabiliyyeti geleceyi gormek telekinez levitasiya ve s Tedqiqatcilar son vaxtlar bele guman edirler ki bu fenomenler genetik tebietlidir Kecen yuzillikde Monqolustana gelen ingilis tedqiqatcisi gorduklerinden sox heyretlenmisdir O ibadet zamani rahibliye hazirlanan adamlardan birinin cox yavas suretle yerden aralandigini gordu Ummiyyetle duz ve hereketsiz dayanan bu adam 3 metr hundurluye qalxdi ve 5 deqiqe bu veziyyetde qaldi Sonra ise yene yavas suretle asagiya endi Teeccubludur ki butun bunlar onlarin ozu ucun adi bir sey sayilir Tedqiqatcinin bu barede suallarina ise onlar cavab vermekden imtina etdiler Dahiler ABS in statinda Yoqa ucma klubu adli bir dernek var Arzu eden istenilen sexs oraya uzv ola biler Tekce alimlerden ve jurnalistlerden basqa Mesgele zamani istirakcilar dosekce uzerinde oturub xususi tapsiriqlari yerine yetirirler Meditasiya veziyyetinde onlar dosemedem yarim metrlik mesafeye qalxirlar Bu fenomeni tedqiq eden alim professor Erik Berqols emindir ki bu bacariq insanin genetik yaddasinda saxlanilib Hansi ki bu gen bize ulu babalarimizdan gelmisdir ve suurun xususi mexanizmlerini oyadir Ne ucun bezi insanlar hec vaxt olmadigi yerleri deqiqlikle xatirlayir Tipik situasiya Bir usaq oz valideynlerine evveller haradasa yasadigini onu nece cagirdiqlarini da xatirlayir Valideynler usagin deqiqlikle gosterdiyi yere gedirler Melum olur ki usagin evvel meni bele cagirirdilar dediyi adli adam bu ailede hemin usaq dunyaya gelmemisden bir az evvel vefat edibmis Alimler bele hesab edirler ki bezen insanin ruhunun kocurulmesi bas verir Yeni olmus insanin ruhu basqa bir korpede yeniden dogulur Professor Eliyax Orot ise bele hesab edir ki biz genlerimizde saxlanilan kollektiv suursuzluq adli boyuk informasiya ehtiyati ile elaqe yaratmaq qabiliyyetindeyik Sovet fizioloqu Anoxin ise belke hesab edirdi ki insan orqanizminde susmus genler var ki onlar da hec bir genetik informasiya oturmeye xidmet etmir Hemin genler bizim heyatimizda bas verecek hadiseleri kodlasdirir Bu genin yaddasidir Unsiyyet elle gorusme opus ve s Kimi temas bas verdikce DNT den teskil olunmus materiya hisselerinin mubadilesi bas verir Basqa sozle biz diger insanlardan genetik material toplayiriq Adeten o ozunu passiv aparir lakin mueyyen seraitde aktivlesir Bu zaman ise biz basqa insanlarin talelerini xatirlayiriq Hetta hemin insan daha heyatda olmasa bele IstinadlarSovremennyj tolkovyj slovar Izd Bolshaya Sovetskaya Enciklopediya