Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədə artırılmasına ehtiyac var. (fevral 2023) |
Faruq Nafiz Çamlıbel (18 may 1898, Konstantinopol – 8 noyabr 1973, İstanbul) — türk şair, siyasətçi və müəllim. Beş hecaçılar ədəbi cərəyanına mənsub olan şairlərdən biri. TBMM-də VIII, IX, X və XI çağırış İstanbul millət vəkili olaraq fəaliyyət göstərmiş bir siyasətçi. Ən məşhur əsəri "Xan divarları" adlı şeiri olmuşdur.
| Faruq Nafiz Çamlıbel | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 18 may 1898 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 8 noyabr 1973 (75 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Partiya | |
| Fəaliyyəti | şair, ssenarist, siyasətçi |
Həyatı
Faruq Nafiz Çamlıbel 18 may 1898-ci ildə İstanbulda anadan olub. Atası Süleyman Nazif bəy, anası Fatma Ruhiyə xanım olmuşdur. İbtidai və orta təhsilini Bakırköy Rüşdiyyəsi ilə Hadika məşvərət orta məktəbində alıb.
Yaradıclığı
Faruq Nafiz Çamlıbel şeirə uşaq yaşlarında başlayıb. Yazıçının dediyinə əsasən, ilk şeiri olan "Saat" 1914-cü ildə "Uşaq dünyası" adlı jurnalda çap olunub. Faruq Nafizin ədəbiyyat aləmində tanınması Cəlal Nurinin çıxardığı "Ədəbiyyati-ümumiyyə" məcmuəsində çap olunan əruzla yazdığı "Şərqin sultanları" şeirilə başlanmışdır. Ankara və İstanbulda müəllimlik etdiyi ərəfədə müxtəlif jurnal və qəzetlərdə şeirlər, lətifələr çap etdirdi. Yumoristik jurnallarda "Dəli ozan" və "Bacarıqsız" ləqəbləri ilə yumoristik mənzumələr yazdı. 1924-cü ildə "Çoban çeşməsi", 1928-ci ildə "Suda halqalar" adlı kitabları nəşr olundu.
Faruq Nafiz Çamlıbel ilk şeirlərini əruz vəznində yazıb. Cənap Şəhabəddin və xüsusilə Yəhya Kamalın təsirində olub. Əruz vəznində yazdığı şeirlərini 1918-ci ildə "Şərqin sultanları", 1919-cu ildə "Dinlə neydən" və "Könüldən könülə" adlı kitablarında cəmlədi. Daha sonra ərzu vəznindən uzaqlaşaraq heca vəznində yazmağa, tük dilinin xarici sözlərdən təmizlənməsi fikrini mənimsədi. Faruq Nafizin dili yalın bir türkcəyə, xalqın danışıq dilinə, türk millətinin əsrlər boyu işlədiyi, bütün duyğu və düşüncələri ən incə təfsilatına qədər ifadə edə bilən şəklə saldığı saf bir türkcəyə dayanır. Sənətində hansı dili işlətdiyini "Ana dili" adlı bir dördlüyündə belə dilə gətirir:
Hansı sözlərlə nənəm könlünü açmışsa mənə,
Mən o sözlərlə könül vermədəyəm sevgilimə.
Sözlərim ninni qədər duyğulu olmaq yaraşır,
Bağlıdır çünki dilim könlümə, könlüm dilimə.
Milli ədəbiyyatın formalaşması və inkişafını özünə missiya olaraq seçdi. Beləliklə, Ənis Behiş Koryürək, Xalid Fəxri Ozansoy, Yusif Ziya Ortaç və Orxan Seyfi Orxon ilə birlikdə türk ədəbiyyat tarixində "Beş hecaçılar" cərəyanını formalaşdırdı. Şeirlərində əsas mövzular: sevgi, həsrət, təbiət, ölüm, qəhrəmanlıqdır. 1918–1930-cu illər arasında ədəbiyyat yeganə güclü sevgi şairi olaraq tanınmışdır. Romantik və realist mövzular, eyni zamanda həyatla əlaqəli şeirləri ilə məşhur olmuşdur. Şeirlə yanaşı, sosial gerçəkliyi özündə əks etdirən pyeslər də yazıb. 1933-cü ildə Kayseri liseyində şagirdi Behçet Kamal ilə birlikdə yazdığı sözlərə Camal Rəşid bəy tərəfindən musiqi bəstələndi. Onuncu il şənlikləri üçün təşkil olunan himn yarışmasının qalibi oldu. Yazarın yeganə romanı 1936-cı ildə nəşr olunan "Ulduz yağışı" oldu. Bu romanda şair Şükufə Nihal xanıma sevgisini izhar etdiyi düşünülür.
Fəaliyyəti
Əmək fəaliyyəti
Faruq Nafiz Çamlıbel bir müddət tibbdə oxuduqdan sonra oradan məzun olmadan ayrıldı və jurnalistikaya başladı. O, 1917–1918-ci illərdə "Ati" qəzetində fəaliyyətə başladı. 1922-ci ildə qəzetin əməkdaşı olaraq Ankaraya getdi. 1922-ci ildə Kayseri məktəbinə ədəbiyyat müəllimi olaraq təyin olundu. Kayseriyə etdiyi səyahəti "Xan divarları" adlı şeirində əks etdirdi. O, şeiri Osmanzadə Həmdi bəyə ithaf edib. Kayseridə qaldığı iki il müddətində Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsinin atmosferini çox yaxından hiss etdi. Gələcəyin məşhur şairi Behçet Kamal onun Kayseri məktəbində şagirdi olub. Şair Kayseri məktəbinin himnini də yazıb.
Faruq Nafiz Çamlıbel 1924-cü ildə Ankara oğlan müəllim məktəbində ədəbiyyat müəllimi kimi fəaliyyət göstərməyə başladı. Daha sonra Ankara qız məktəbində müəllimlik etdi. Ankara qız məktəbi himninin sözlərini yazdı. 1932-ci ilə qədər yaşadığı Ankarada respublikanın qurulmasının şahidi oldu. 1928-ci ildə Təhsil naziri Mustafa Necatinin rəhbərliyi altında "Şərq vilayətlərini tədqiq heyəti"ndə iştirak edərək Sivas, Ərzincan, Gümüşxanə, Trabzon, Ərzurum vilayətlərini və dönüşdə Kastamonu gördü. Bu səfər onun ədəb həyatında dönüş nöqtəsi oldu. Vətənpərvərlik mövzusunda şeirlər yazmağa başladı.
1932–1946-cı illərdə İstanbulda ədəbiyyat müəllimi kimi fəaliyyət göstərməyə başladı. Vəfa, Kabataş liseyi və Amerika qız kollecində dərs dedi. 1933-cü ildə Onuncu il himninin sözlərini Behçet Kamal Çağlar ilə birlikdə yazdı.
Siyasi fəaliyyəti
Faruq Nafiz Çamlıbel 1946-cı ildə siyasətlə məşğul olmağa başladı və 1946-cı ildən 27 may 1960-cı ilə qədər Demokrat Partiya İstanbul millət vəkili olaraq TBMM-də fəaliyyət göstərdi. 27 may 1960-cı il inqilabının ardından bütün millət vəkillər ilə birlikdə bir müddət Yassıadada, daha sonra da Cəlal Bayar və digər Demokrat Partiya millət vəkilləri ilə birlikdə Kayseri Qapalı Həbsxanasında həbs edildi. On altı ay sonra bəraət qazanaraq azad oldu.
Azadlığa çıxdıqdan sonra yenidən siyasətlə məşğul olmaq istəmədi. Ömrünün son illərini Arnavutköydəki evində keçirdi. Yassıadada dostları ilə birlikdə yaşadığı təzyiqi "Zindan divarları" adlı bir şeirdə əks etdirdi və şeiri kitab olaraq çap etdirdi.
Ailəsi
1931-ci ildə Ankara qız məktəbində coğrafiyadan dərs deyən Əzizə xanımla evləndi. Şairin İsmət və Yəliz adlı iki övladı dünyaya gəldi.
Vəfatı
Həyat yoldaşının qəfil ölümündən sonra Aralıq dənizinə səfəri ərəfəsində Samsun gəmisində 8 noyabr 1973-cü ildə vəfat etdi. Cənazəsi 11 noyabr 1973-cü ildə Zəncirliquyu qəbiristanlığında dəfn olundu. Müəllimlik etdiyi Kabataş liseyində 2005-ci ildə Faruk Nafiz Çamlıbel adına bir muzey fəalliyyətə başlayıb.
İstinadlar
- "Faruk Nafiz Çamlıbel" (türk). turkish.irib.ir. 6 noyabr 2011 tarixində .
- "NAZIM HİKMET'TEN FARUK NAFİZ ÇAMLIBEL'E BÜYÜK TÜRK ŞAİRLERİNİN AŞIK OLDUĞU KADIN KİM?" (türk). odatv.com. 8 avqust 2017 tarixində .
- "Faruk Nafiz Çamlıbel" (türk). ata.boun.edu.tr. 7 may 2004 tarixində .
- "Faruk Nafiz okuluna döndü" (türk). radikal.com.tr. 25 mart 2016 tarixində .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqalede daxili kecidlerin artirilmasina ehtiyac var Lutfen meqalelerin elaqelendirilmesine komek etmek ucun movzuya uygun basqa sehifelere daxili kecidler elave etmekle bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin fevral 2023 Faruq Nafiz Camlibel 18 may 1898 Konstantinopol 8 noyabr 1973 Istanbul turk sair siyasetci ve muellim Bes hecacilar edebi cereyanina mensub olan sairlerden biri TBMM de VIII IX X ve XI cagiris Istanbul millet vekili olaraq fealiyyet gostermis bir siyasetci En meshur eseri Xan divarlari adli seiri olmusdur Faruq Nafiz CamlibelSexsi melumatlarDogum tarixi 18 may 1898 1898 05 18 Dogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 8 noyabr 1973 1973 11 08 75 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeDefn yeri Zencirliquyu qebiristanligiPartiya Demokrat PartiyaFealiyyeti sair ssenarist siyasetciHeyatiFaruq Nafiz Camlibel 18 may 1898 ci ilde Istanbulda anadan olub Atasi Suleyman Nazif bey anasi Fatma Ruhiye xanim olmusdur Ibtidai ve orta tehsilini Bakirkoy Rusdiyyesi ile Hadika mesveret orta mektebinde alib YaradicligiFaruq Nafiz Camlibel seire usaq yaslarinda baslayib Yazicinin dediyine esasen ilk seiri olan Saat 1914 cu ilde Usaq dunyasi adli jurnalda cap olunub Faruq Nafizin edebiyyat aleminde taninmasi Celal Nurinin cixardigi Edebiyyati umumiyye mecmuesinde cap olunan eruzla yazdigi Serqin sultanlari seirile baslanmisdir Ankara ve Istanbulda muellimlik etdiyi erefede muxtelif jurnal ve qezetlerde seirler letifeler cap etdirdi Yumoristik jurnallarda Deli ozan ve Bacariqsiz leqebleri ile yumoristik menzumeler yazdi 1924 cu ilde Coban cesmesi 1928 ci ilde Suda halqalar adli kitablari nesr olundu Faruq Nafiz Camlibel ilk seirlerini eruz vezninde yazib Cenap Sehabeddin ve xususile Yehya Kamalin tesirinde olub Eruz vezninde yazdigi seirlerini 1918 ci ilde Serqin sultanlari 1919 cu ilde Dinle neyden ve Konulden konule adli kitablarinda cemledi Daha sonra erzu vezninden uzaqlasaraq heca vezninde yazmaga tuk dilinin xarici sozlerden temizlenmesi fikrini menimsedi Faruq Nafizin dili yalin bir turkceye xalqin danisiq diline turk milletinin esrler boyu islediyi butun duygu ve dusunceleri en ince tefsilatina qeder ifade ede bilen sekle saldigi saf bir turkceye dayanir Senetinde hansi dili isletdiyini Ana dili adli bir dordluyunde bele dile getirir Hansi sozlerle nenem konlunu acmissa mene Men o sozlerle konul vermedeyem sevgilime Sozlerim ninni qeder duygulu olmaq yarasir Baglidir cunki dilim konlume konlum dilime Milli edebiyyatin formalasmasi ve inkisafini ozune missiya olaraq secdi Belelikle Enis Behis Koryurek Xalid Fexri Ozansoy Yusif Ziya Ortac ve Orxan Seyfi Orxon ile birlikde turk edebiyyat tarixinde Bes hecacilar cereyanini formalasdirdi Seirlerinde esas movzular sevgi hesret tebiet olum qehremanliqdir 1918 1930 cu iller arasinda edebiyyat yegane guclu sevgi sairi olaraq taninmisdir Romantik ve realist movzular eyni zamanda heyatla elaqeli seirleri ile meshur olmusdur Seirle yanasi sosial gercekliyi ozunde eks etdiren pyesler de yazib 1933 cu ilde Kayseri liseyinde sagirdi Behcet Kamal ile birlikde yazdigi sozlere Camal Resid bey terefinden musiqi bestelendi Onuncu il senlikleri ucun teskil olunan himn yarismasinin qalibi oldu Yazarin yegane romani 1936 ci ilde nesr olunan Ulduz yagisi oldu Bu romanda sair Sukufe Nihal xanima sevgisini izhar etdiyi dusunulur FealiyyetiEmek fealiyyeti Faruq Nafiz Camlibel bir muddet tibbde oxuduqdan sonra oradan mezun olmadan ayrildi ve jurnalistikaya basladi O 1917 1918 ci illerde Ati qezetinde fealiyyete basladi 1922 ci ilde qezetin emekdasi olaraq Ankaraya getdi 1922 ci ilde Kayseri mektebine edebiyyat muellimi olaraq teyin olundu Kayseriye etdiyi seyaheti Xan divarlari adli seirinde eks etdirdi O seiri Osmanzade Hemdi beye ithaf edib Kayseride qaldigi iki il muddetinde Turkiye Istiqlaliyyet muharibesinin atmosferini cox yaxindan hiss etdi Geleceyin meshur sairi Behcet Kamal onun Kayseri mektebinde sagirdi olub Sair Kayseri mektebinin himnini de yazib Faruq Nafiz Camlibel 1924 cu ilde Ankara oglan muellim mektebinde edebiyyat muellimi kimi fealiyyet gostermeye basladi Daha sonra Ankara qiz mektebinde muellimlik etdi Ankara qiz mektebi himninin sozlerini yazdi 1932 ci ile qeder yasadigi Ankarada respublikanin qurulmasinin sahidi oldu 1928 ci ilde Tehsil naziri Mustafa Necatinin rehberliyi altinda Serq vilayetlerini tedqiq heyeti nde istirak ederek Sivas Erzincan Gumusxane Trabzon Erzurum vilayetlerini ve donusde Kastamonu gordu Bu sefer onun edeb heyatinda donus noqtesi oldu Vetenperverlik movzusunda seirler yazmaga basladi 1932 1946 ci illerde Istanbulda edebiyyat muellimi kimi fealiyyet gostermeye basladi Vefa Kabatas liseyi ve Amerika qiz kollecinde ders dedi 1933 cu ilde Onuncu il himninin sozlerini Behcet Kamal Caglar ile birlikde yazdi Siyasi fealiyyeti Faruq Nafiz Camlibel 1946 ci ilde siyasetle mesgul olmaga basladi ve 1946 ci ilden 27 may 1960 ci ile qeder Demokrat Partiya Istanbul millet vekili olaraq TBMM de fealiyyet gosterdi 27 may 1960 ci il inqilabinin ardindan butun millet vekiller ile birlikde bir muddet Yassiadada daha sonra da Celal Bayar ve diger Demokrat Partiya millet vekilleri ile birlikde Kayseri Qapali Hebsxanasinda hebs edildi On alti ay sonra beraet qazanaraq azad oldu Azadliga cixdiqdan sonra yeniden siyasetle mesgul olmaq istemedi Omrunun son illerini Arnavutkoydeki evinde kecirdi Yassiadada dostlari ile birlikde yasadigi tezyiqi Zindan divarlari adli bir seirde eks etdirdi ve seiri kitab olaraq cap etdirdi Ailesi1931 ci ilde Ankara qiz mektebinde cografiyadan ders deyen Ezize xanimla evlendi Sairin Ismet ve Yeliz adli iki ovladi dunyaya geldi VefatiHeyat yoldasinin qefil olumunden sonra Araliq denizine seferi erefesinde Samsun gemisinde 8 noyabr 1973 cu ilde vefat etdi Cenazesi 11 noyabr 1973 cu ilde Zencirliquyu qebiristanliginda defn olundu Muellimlik etdiyi Kabatas liseyinde 2005 ci ilde Faruk Nafiz Camlibel adina bir muzey fealliyyete baslayib Istinadlar Faruk Nafiz Camlibel turk turkish irib ir 6 noyabr 2011 tarixinde NAZIM HIKMET TEN FARUK NAFIZ CAMLIBEL E BUYUK TURK SAIRLERININ ASIK OLDUGU KADIN KIM turk odatv com 8 avqust 2017 tarixinde Faruk Nafiz Camlibel turk ata boun edu tr 7 may 2004 tarixinde Faruk Nafiz okuluna dondu turk radikal com tr 25 mart 2016 tarixinde