Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalənin şübhə doğurur. |
Fəhlə-kəndli Qızıl Ordusu, həmçinin qısaca Qızıl Ordu və ya Qırmızı Ordu — RSFSR və SSRİ-nin 1918–1946-cı illərdə (sonradan Sovet Ordusu adlandırılmışdır) silahlı qüvvələrinin rəsmi adı.
| Qızıl Ordu | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə | |
| Daxildir | SSRİ Silahlı Qüvvələri |
| Döyüşlər | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tərkibinə aşağıdakı qoşun növləri daxil idi: quru qoşunlar, fəhlə-kəndli qızıl hava qoşunları, SSRİ Hərbi Dəniz Donanması, SSRİ XDİK qoşunları, Sərhəd qoşunları, respublika daxili mühafizə qoşunları, SSRİ Dövlət konvoy mühafizəsi .
FKQO yaranma günü 23 fevral 1918-ci il hesab edilirdi.
Sovet Rusiyasının rəhbəri Vladimir Leninin əmri ilə 11-ci Qırmızı Ordu 1920-ci il, aprelin 27-də Bakıya daxil olub və Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini devirib.
Sovet dönəmində aprelin 28-i Azərbaycanda "sovet hakimiyyətinin qurulduğu" gün kimi qeyd olunur və həmin günün şərəfinə bir sıra dövlət təsisatlarına "28 aprel" adı verilirdi. Bakının şimal girişində "11-ci Qırmızı Ordu" dairəsi kimi tanınan ərazidə Azərbaycanı işğal etmiş əsgərlərə abidə ucaldılıb. Sonradan həmin ərazidə 1990-cı il, 20 yanvarda Bakıya daxil olan sovet qoşunları onlarla adamı qətlə yetiriblər.
Sovet tarixçiləri Azərbaycanın işğalını yerli kommunistlərin nailiyyəti kimi qələmə verirdilər, hərçənd ki, ordunun döyüşçü heyətinin böyük əksəriyyəti qeyri-azərbaycanlılardan ibarət idi.
11-ci Qırmızı Ordunu Azərbaycana gəlişində Nəriman Nərimanov müşayiət edirdi. Moskvada qərargahlanan bolşevik hökuməti N. Nərimanovu AXC-ni əvəzləyən qeyri-müstəqil Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasına rəhbər təyin etdirdi. N. Nərimanov 1925-ci ildə Moskvada ikən müəmmalı şəkildə öldü.
Bakını zəbt edərkən bolşevik ordusu ciddi müqavimətlə üzləşməyib.
71 il bayram kimi təqdim edilən 28 aprel artıq öz adı ilə çağırılır. Məhz 94 il bundan əvvəl Sovet qoşunları Şərqin ilk demokratik cümhuriyyətinin varlığına son qoyaraq bu əraziləri işğal etdi. Azərbaycan tarixinin 71 illik səhifəsini əhatə edən Sovet hakimiyyətinin Azərbaycanın taleyində oynadığı rolla bağlı fikirlər birmənalı deyil.
Əksər ekspertlər hesab edir ki, 1920-ci ilin aprelində Azərbaycan Sovet Rusiyası tərəfindən işğal edilib və bu imperiyanın əsarəti altında Azərbaycanın itirdikləri Çar Rusiyasının hakimiyyəti dövründə itirdiklərindən heç də az olmayıb. Azərbaycanın sərvətləri talanıb, on minlərlə həmvətənimiz həlak olub.
Azərbaycan neftinə sahib olan bolşevik hökuməti təşəkkürünü repressiyalar, qətllərlə bildirdi. Araşdırmalara görə, 20–50-ci illərdə Stalin repressiyasının qurbanı olmuş azərbaycanlıların sayı 350 minə yaxındır.
Yalnız 150 min həmvətənimiz Qazaxıstanda həlak olub. Rusiyanın cəlb olunduğu II Dünya müharibəsində də 300 min azərbaycanlı dünyasını dəyişib.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2023-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-02.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-06-02.
- Латыш атыҹылары // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VI ҹилд: Куба—Мисир. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1982. С. 170.
- Закон СССР от 1.09.39 о всеобщей воинской обязанности.
- Ю. Кораблев. Защита Республики. Как создавалась Рабоче-Крестьянская Красная Армия. // Переписка на исторические темы: диалог ведет читатель. М.: Политиздат, 1989 С. 160–161
Xarici keçidlər
Bu məqalə . |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanila bilmesi ucun elave menbelere ehtiyac var Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek onu tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz fevral 2023 Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqalenin neytralligi subhe dogurur Meqalede teref tutma ve ya pislemek meqsedi dasiyan ve dogrulugu subut edilmeyen fikirlerin oldugu iddia edilir Xahis olunur bu mesele ile elaqedar istirak edesiniz Fehle kendli Qizil Ordusu hemcinin qisaca Qizil Ordu ve ya Qirmizi Ordu RSFSR ve SSRI nin 1918 1946 ci illerde sonradan Sovet Ordusu adlandirilmisdir silahli quvvelerinin resmi adi Qizil OrduOlke SSRIDaxildir SSRI Silahli QuvveleriDoyusler Polsa Sovet muharibesi Cin Sovet munaqisesi 1929 Sovet Yapon serhed konfliktleri d SSRI nin Polsani isgali SSRI Finlandiya muharibesi 1939 1940 Sovet yapon muharibesi Qerbi Ukraynada usyanci herekat Ikinci Dunya muharibesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Terkibine asagidaki qosun novleri daxil idi quru qosunlar fehle kendli qizil hava qosunlari SSRI Herbi Deniz Donanmasi SSRI XDIK qosunlari Serhed qosunlari respublika daxili muhafize qosunlari SSRI Dovlet konvoy muhafizesi FKQO yaranma gunu 23 fevral 1918 ci il hesab edilirdi Qizil Ordunun qeyri resmi bayragi Sovet Rusiyasinin rehberi Vladimir Leninin emri ile 11 ci Qirmizi Ordu 1920 ci il aprelin 27 de Bakiya daxil olub ve Azerbaycan Xalq Cumhuriyyetini devirib Sovet doneminde aprelin 28 i Azerbaycanda sovet hakimiyyetinin quruldugu gun kimi qeyd olunur ve hemin gunun serefine bir sira dovlet tesisatlarina 28 aprel adi verilirdi Bakinin simal girisinde 11 ci Qirmizi Ordu dairesi kimi taninan erazide Azerbaycani isgal etmis esgerlere abide ucaldilib Sonradan hemin erazide 1990 ci il 20 yanvarda Bakiya daxil olan sovet qosunlari onlarla adami qetle yetiribler Sovet tarixcileri Azerbaycanin isgalini yerli kommunistlerin nailiyyeti kimi qeleme verirdiler hercend ki ordunun doyuscu heyetinin boyuk ekseriyyeti qeyri azerbaycanlilardan ibaret idi 11 ci Qirmizi Ordunu Azerbaycana gelisinde Neriman Nerimanov musayiet edirdi Moskvada qerargahlanan bolsevik hokumeti N Nerimanovu AXC ni evezleyen qeyri musteqil Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasina rehber teyin etdirdi N Nerimanov 1925 ci ilde Moskvada iken muemmali sekilde oldu Bakini zebt ederken bolsevik ordusu ciddi muqavimetle uzlesmeyib 71 il bayram kimi teqdim edilen 28 aprel artiq oz adi ile cagirilir Mehz 94 il bundan evvel Sovet qosunlari Serqin ilk demokratik cumhuriyyetinin varligina son qoyaraq bu erazileri isgal etdi Azerbaycan tarixinin 71 illik sehifesini ehate eden Sovet hakimiyyetinin Azerbaycanin taleyinde oynadigi rolla bagli fikirler birmenali deyil Ekser ekspertler hesab edir ki 1920 ci ilin aprelinde Azerbaycan Sovet Rusiyasi terefinden isgal edilib ve bu imperiyanin esareti altinda Azerbaycanin itirdikleri Car Rusiyasinin hakimiyyeti dovrunde itirdiklerinden hec de az olmayib Azerbaycanin servetleri talanib on minlerle hemvetenimiz helak olub Azerbaycan neftine sahib olan bolsevik hokumeti tesekkurunu repressiyalar qetllerle bildirdi Arasdirmalara gore 20 50 ci illerde Stalin repressiyasinin qurbani olmus azerbaycanlilarin sayi 350 mine yaxindir Yalniz 150 min hemvetenimiz Qazaxistanda helak olub Rusiyanin celb olundugu II Dunya muharibesinde de 300 min azerbaycanli dunyasini deyisib Hemcinin baxSSRI Silahli Quvveleri Sovet OrdusuIstinadlar Arxivlenmis suret 2023 06 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 06 02 Arxivlenmis suret 2023 06 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2023 06 02 Latysh atyҹylary Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasy 10 ҹilddә VI ҹild Kuba Misir Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1982 S 170 Zakon SSSR ot 1 09 39 o vseobshej voinskoj obyazannosti Yu Korablev Zashita Respubliki Kak sozdavalas Raboche Krestyanskaya Krasnaya Armiya Perepiska na istoricheskie temy dialog vedet chitatel M Politizdat 1989 S 160 161Xarici kecidlerBu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin