Girdə evkalipt (lat. Eucalyptus globulus) — mərsinkimilər fəsiləsinin evkalipt cinsinə aid bitki növü.
Girdə evkalipt | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: ???: Girdə evkalipt | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Təbii yayılması
Təbii halda Avstraliyanın Viktoriya, Yeni Cənubi Uels ştatları, Tasmaniya, Yeni Zelandiya, Cənubi Amerika, Kaliforniya və Çinin cənubunda yayılmışdır.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 70 m-ə çatan, bozumtul və ya mavi-ağ rəngli, hamar gövdəli ağacdır. Gövdənin aşağı hissəsi istisna olmaqla qalan hissəsində qabığı uzun, nazik, lentşəkilli qopub tökülür. Cavan zoğlarında yarpaqlar üzbəüz, oturaq, boz və ya külvari-ağ rəngli, ürək və ya yumurtavari formalı, ucu daralmış olub, 7-16 sm uzunluqdadır. Yetkin yarpaqları isə növbəli düzülüşlü, saplaqlı və dərivari, cavan yarpaqlardan iki dəfə qalın və dörd dəfə uzundur. Rəngi tünd yaşıl olub, neştərvari və ya qılıncvari, 15-30 sm uzunluqda və 3-4 sm enindədir. Ağımtıl və ya qırmızı çiçəkləri tək və ya 2-3-ü bir yerdə olmaqla, oturaq və ya qısa ayaqcıq üzərində yerləşir. Çiçək yatağı və qapağı tükcüklü, üzəri mavi-ağ rəngli, muma oxşar təbəqə ilə örtülüdür. Meyvələri oturaq, şarvari və ya enli boruvari, tükcüklü, dördhissəli, 10-15 mm uzunluqda və 13-30 mm enindədir.
Ekologiyası
Abşeronun torpaq-iqlim şəraitinə - istiyə, soyuğadavamlı, rütubətə tələbkar ağacdır. Yerüstü hissəsi şaxtadan məhv olarsa, yazda pöhrələr vasitəsi ilə bərpa olur.
Azərbaycanda yayılması
Quru-subtropik zonalarda, o cümlədən Lənkəranda becərilir, park və bağlarda yaşıllaşdırmada rast gəlinir.
İstifadəsi
Nektarlı bitkidir. Yaşıllaşdırmada istifadə üçün əlverişlidir.
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Girde evkalipt lat Eucalyptus globulus mersinkimiler fesilesinin evkalipt cinsine aid bitki novu Girde evkaliptElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste MersinciceklilerFesile MersinkimilerYarimfesile Triba Cins Evkalipt Girde evkaliptBeynelxalq elmi adiEucalyptus globulus Labill 1800Sekil axtarisiITIS 27189NCBI 34317EOL 301421Tebii yayilmasiTebii halda Avstraliyanin Viktoriya Yeni Cenubi Uels statlari Tasmaniya Yeni Zelandiya Cenubi Amerika Kaliforniya ve Cinin cenubunda yayilmisdir Botaniki tesviriHundurluyu 70 m e catan bozumtul ve ya mavi ag rengli hamar govdeli agacdir Govdenin asagi hissesi istisna olmaqla qalan hissesinde qabigi uzun nazik lentsekilli qopub tokulur Cavan zoglarinda yarpaqlar uzbeuz oturaq boz ve ya kulvari ag rengli urek ve ya yumurtavari formali ucu daralmis olub 7 16 sm uzunluqdadir Yetkin yarpaqlari ise novbeli duzuluslu saplaqli ve derivari cavan yarpaqlardan iki defe qalin ve dord defe uzundur Rengi tund yasil olub nestervari ve ya qilincvari 15 30 sm uzunluqda ve 3 4 sm enindedir Agimtil ve ya qirmizi cicekleri tek ve ya 2 3 u bir yerde olmaqla oturaq ve ya qisa ayaqciq uzerinde yerlesir Cicek yatagi ve qapagi tukcuklu uzeri mavi ag rengli muma oxsar tebeqe ile ortuludur Meyveleri oturaq sarvari ve ya enli boruvari tukcuklu dordhisseli 10 15 mm uzunluqda ve 13 30 mm enindedir EkologiyasiAbseronun torpaq iqlim seraitine istiye soyugadavamli rutubete telebkar agacdir Yerustu hissesi saxtadan mehv olarsa yazda pohreler vasitesi ile berpa olur Azerbaycanda yayilmasiQuru subtropik zonalarda o cumleden Lenkeranda becerilir park ve baglarda yasillasdirmada rast gelinir IstifadesiNektarli bitkidir Yasillasdirmada istifade ucun elverislidir EdebiyyatTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh