Engelman küknarı (lat. Picea engelmannii) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin küknar cinsinə aid bitki növü.
Engelman küknarı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Engelman küknarı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Hündürlüyü 30–50 m-ə qədər, gövdəsinin diametri 90 sm-dır. Vətəni Şimali Amerikadır. Engelman küknarının çətiri möhkəm, piramida formalı, budaqları bir az sallaqdır. Uzunömürlüdür, 300-400 il yaşayır. İynəyarpaqları göyümtül, ucu biz, yumşaq, zoğlarda 10-15 il, mədəni şəraitdə 7-8 il qalır. Qabığı cavan yaşda qırmızı-qonur, sonradan açıq-qonur rəngdə olur. Dekorativ cəhətdən iynəli küknardan bir az aşağıdır. Qışa davamlıdır. Mədəni şəraitdə 1862-ci ildən becərilir. Xiyabanlarda, şəhərin küçələrində və meydanlarında, xiyaban əkinlərində tək və ya kiçik qruplarla əkilməsi məsləhətdir.
"Qlauca", Göyümtül ("Glauca"). Hündürlüyü 20–40 m, konusvarı çətirli, budaqlarının üfüqi yarusluğu dəqiq olmayan ağacdır. İynəyarpaqları az iynəli, elastik, göyümtül-mavi olur, dəqiq rəngi erkən yazda bilinir. Qışda iynəyarpaqları dekorativdir. Tez böyüyür. Qışadavamlıdır. Toxumlarla, qələmlərlə, calaqla çoxalır. 1874-cü ildən mədəni şəraitdə becərilir. Digər formalardan aşağıdakılar məlumdur: gümüşü (f. argentea)-gümüşü iynəyarpaqlıdır; mavi, salalq (f. glauca pendula)-iynəyarpaqları boz-mavi, çətiri salalq, əsas budaqları çox sallaqdır; Fendler (f. Fendleri)-iynəyarpaqları gümüşü, nazik və uzun (2,8 m-ə qədər), sallaq formadır; xırda iynəyarpaqlı (f. microphilla)-şarşəkilli, cırtdan formadır. Kölgəyədavamlıdır, ancaq çox işıqda yaxşı inkişaf edir. Torpağın məhsuldarlığına və havanın nəmişliyinə tələbkardır. Kontinental iqlimə və bir az bataqlaşmaya dözür. Havanın çirklənməsindən əziyyət çəkir və ilk növbədə iynəyarpaqların tez tökülməsinə səbəb olur. Cavan yaşda zəif böyüyür. Küknarlar digər iynəyarpaqlılara nisbətən köçürülməni yaxşı keçirir, əsas kökü öz böyüməsini tez başa çatdırır, yan kökləri üstə yerləşən kök sistemi əmələ gətirir. Toxumlarla, bağ formaları qələmlərlə və bəzən calaqla çoxalır. Abşeronda bəzi həyətyanı sahələrdə, bağlarda tez-tez rast gəlinir. Böyük bağlarda tək əkilir, qrup və alleya əkinlərində məsləhət görülür.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Abies engelmannii (Engelm.) Parry ex Engelm.
- Picea engelmannii var. typica Goodman
- Picea glauca subsp. engelmannii (Engelm.) T.M.C.Taylor
- Picea glauca var. engelmannii (Engelm.) B.Boivin
Yarımnövləri
- (Martínez) P.A.Schmidt
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Engelman kuknari lat Picea engelmannii bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin kuknar cinsine aid bitki novu Engelman kuknariElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins KuknarNov Engelman kuknariBeynelxalq elmi adiPicea engelmanniiSekil axtarisiITIS 183291NCBI 3334EOL 1061646Botaniki xarakteristikasiHundurluyu 30 50 m e qeder govdesinin diametri 90 sm dir Veteni Simali Amerikadir Engelman kuknarinin cetiri mohkem piramida formali budaqlari bir az sallaqdir Uzunomurludur 300 400 il yasayir Iyneyarpaqlari goyumtul ucu biz yumsaq zoglarda 10 15 il medeni seraitde 7 8 il qalir Qabigi cavan yasda qirmizi qonur sonradan aciq qonur rengde olur Dekorativ cehetden iyneli kuknardan bir az asagidir Qisa davamlidir Medeni seraitde 1862 ci ilden becerilir Xiyabanlarda seherin kucelerinde ve meydanlarinda xiyaban ekinlerinde tek ve ya kicik qruplarla ekilmesi meslehetdir Qlauca Goyumtul Glauca Hundurluyu 20 40 m konusvari cetirli budaqlarinin ufuqi yaruslugu deqiq olmayan agacdir Iyneyarpaqlari az iyneli elastik goyumtul mavi olur deqiq rengi erken yazda bilinir Qisda iyneyarpaqlari dekorativdir Tez boyuyur Qisadavamlidir Toxumlarla qelemlerle calaqla coxalir 1874 cu ilden medeni seraitde becerilir Diger formalardan asagidakilar melumdur gumusu f argentea gumusu iyneyarpaqlidir mavi salalq f glauca pendula iyneyarpaqlari boz mavi cetiri salalq esas budaqlari cox sallaqdir Fendler f Fendleri iyneyarpaqlari gumusu nazik ve uzun 2 8 m e qeder sallaq formadir xirda iyneyarpaqli f microphilla sarsekilli cirtdan formadir Kolgeyedavamlidir ancaq cox isiqda yaxsi inkisaf edir Torpagin mehsuldarligina ve havanin nemisliyine telebkardir Kontinental iqlime ve bir az bataqlasmaya dozur Havanin cirklenmesinden eziyyet cekir ve ilk novbede iyneyarpaqlarin tez tokulmesine sebeb olur Cavan yasda zeif boyuyur Kuknarlar diger iyneyarpaqlilara nisbeten kocurulmeni yaxsi kecirir esas koku oz boyumesini tez basa catdirir yan kokleri uste yerlesen kok sistemi emele getirir Toxumlarla bag formalari qelemlerle ve bezen calaqla coxalir Abseronda bezi heyetyani sahelerde baglarda tez tez rast gelinir Boyuk baglarda tek ekilir qrup ve alleya ekinlerinde meslehet gorulur SinonimleriHomotipik sinonimleri Abies engelmannii Engelm Parry ex Engelm Picea engelmannii var typica Goodman Picea glauca subsp engelmannii Engelm T M C Taylor Picea glauca var engelmannii Engelm B BoivinYarimnovleri Martinez P A SchmidtIstinadlarHemcinin bax