Elçin (tam adı: Elçin İlyas oğlu Əfəndiyev; 13 may 1943, Bakı) — Azərbaycan yazıçısı, nasir, dramaturq, tənqidçi, ədəbiyyatşünas, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1968), filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Respublikasının xalq yazıçısı (1998), (2003), Azərbaycan Respublikası Baş Nazirinin keçmiş müavini (1993–2018).
Elçin | |
---|---|
Elçin İlyas oğlu Əfəndiyev | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 13 may 1943 (81 yaş) |
Doğum yeri | |
Partiya |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, siyasətçi, ssenarist, nasir, dramaturq, ədəbiyyat tənqidçisi, şair, publisist |
Atası | İlyas Əfəndiyev |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | Belletristika, poeziya, ədəbiyyatşünaslıq, publisistika, siyasət |
Elmi dərəcəsi | |
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Elçin Əfəndiyev 13 may 1943-cü ildə Bakı şəhərində XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının böyük nümayəndələrindən biri, Azərbaycanın Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin ailəsində dünyaya gəlib. Uşaqlıq çağlarından etibarən ədəbi mühitin içində, kitabların əhatəsində olub. Bir tərəfdən milli ədəbiyyat, folklor, o biri tərəfdən isə dünya ədəbiyyatı Elçinin daimi mütaliəsinin əsasına çevrilib. O, nə zaman yazmağa başlayıb? Bu suala Elçin özü belə cavab verir: "Özümü xatırladığım zamandan. Hələ yazıb-oxumağı bacarmırdım, amma özümdən cürbəcür əhvalatlar uydurub danışırdım…"
Bakı şəhərində orta məktəbi (1960), Bakı Dövlət Universitetinin Filologiya fakültəsini (1965), Azərbaycan Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun ədəbiyyat nəzəriyyəsi üzrə aspiranturasını (1969) bitirib, "Azərbaycan bədii nəsri ədəbi tənqiddə (1945–1965)" mövzusunda namizədlik (1970), "Ədəbiyyatda tarix və müasirlik problemi" mövzusunda doktorluq (1997) dissertasiyalarını müdafiə edib.
1969–1972-ci illərdə Azərbaycan ЕА Nizami adına Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun "Ədəbiyyat nəzəriyyəsi" şöbəsində kiçik elmi işçi, 1972–1975-ci illərdə baş elmi işçi vəzifəsində işləmiş, eyni zamanda Nəsimi adına Dilçilik və Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutlarının Birləşmiş Müdafiə Şurasının elmi katibi olmuşdur.
1975-ci ildə "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti redaksiya heyətinin üzvü seçilmişdir.
1975–1987-ci illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının İdarə Heyətinin katibi olmuşdur.
1987-ci ildə Xaricdə yaşayan Həmvətənlərlə Mədəni Əlaqələr Cəmiyyəti – "Vətən" Cəmiyyəti Rəyasət Heyətinin sədri, 1988-ci ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilmişdir.
1993–2018-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini vəzifəsində çalışmışdır.
1998-ci ildə Azərbaycan nəsrinin inkişafındakı böyük xidmətlərinə görə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə "Xalq yazıçısı" fəxri adına layiq görülmüşdür.
1999-cu ildə Parisdə YUNESKO xətti ilə beynəlxalq səviyyədə təntənəli qeyd edilən "Dədə Qorqud" simpoziumuna sədrlik etmişdir.
1998-ci ildən Bakı Dövlət Universitetinin professorudur. Bir sıra Dövlət Komissiyalarının sədri, nüfuzlu Azərbaycan və beynəlxalq ədəbi, ictimai qurumların, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Təhsil üzrə Komissiyanın üzvüdür.
Yazıçı İlyas Əfəndiyevin oğlu, filoloq Timuçin Əfəndiyevin qardaşıdır.
Yaradıcılığı
Elçin ədəbiyyata hekayəçi kimi gəlmiş, 60-cı, 70-ci illərdə bu janrın böyük ustası olaraq məşhurlaşmış, sonrakı onilliklərdə də hekayə yaradıcılığını yüksələn və məhsuldar templə davam etdirmişdir. Lakin 70-ci illərdə povest, 80-ci illərdə roman, 90-cı illərdə isə dram onun bədii təfəkküründə hekayə ilə ciddi rəqabətə girməklə daha çox önə çıxıb yazıçının janr axtarışlarının stabil impulslarını təyin etməklə yanaşı, yaradıcılıq yolunun mərhələlərini də müəyyən eləmişdir.
İlk hekayəsi ("O inanırdı") 16 yaşı olarkən, 1959-cu ildə "Azərbaycan gəncləri" qəzetində dərc olunmuşdur. "Min gecədən biri" adlı ilk hekayələr kitabı isə 1966-cı ildə "Azərnəşr"də çapdan çıxmışdır.
1968-ci ildə SSRİ Yazıçılar İttifaqına üzv qəbul edilmişdir.
1969–1972-ci illərdə "Açıq pəncərə" və "SOS" adlı povestlər kitabı çap olunmuş, "Beş qəpiklik motosikl" adlı һеkayəsi 1971-ci ildə görkəmli rus tənqidçisi İqor Zolotuskinin tərcüməsində ilk dəfə Moskva mətbuatında "Drujba narodov" jurnalında nəşr olunmuşdur.
1973-cü ildə "Gümüşü, narıncı…" adlı hekayələr kitabı "Gənclik" nəşriyyatında nəşr edilmiş, Moskvada çap olunan "Drujba narodov" jurnalı tərəfindən ədəbi tənqidin problemlərindən bəhs edən "Tənqiddə provinsializmə qarşı" məqaləsinə görə "İlin ən yaxşı məqaləsi" mükafatına layiq görülmüşdür.
"Bu dünyada qatarlar gedər" adlı hekayələr kitabı (1974), povest, kinopovest və һеkayələrinin toplandığı "Bir görüşün tarixçəsi" adlı kitab (1977) "Azərnəşr"də işıq üzü görmüşdür.
Rus dilində ilk kitabı "Baladadaşın ilk məhəbbəti" adı ilə Moskvanın "Molodaya qvardiya" nəşriyyatında 1975-ci ildə nəşr edilmişdir.
"Talvar" һеkayəsi 1977-ci ildə "Smena" jurnalının (Moskva) "İlin ən yaxşı һеkayəsi" mükafatını almış, 1978-ci ildə "Bir görüşün tarixçəsi" povesti "Sovetskaya literatura" jurnalında çex dilində çap olunmuşdur.
Elçin "Günay, Yalçın, Nigar, bir də Səlim" (1979), "Tənqid və ədəbiyyatımızın problemləri" (1981), "Bülbülün nağılı" (1983), iki cildlik "Seçilmiş əsərləri" (1987), "Bülbül" (1987), "Klassiklər və müasirlər" (1987), "Şuşaya sis çökdü" (1991, Türkiyə), "Ömrün son səhəri" (1993), "Özümüz və sözümüz" (1993), "Məmməd Əmin Rəsulzadə" (1994), "Şuşa dağlarını duman bürüdü" (1995, Türkiyə), "Bəstəkarın vətəndaş sözü" (1995), "Dar ayaqqabı" (1996, Çin), "Klassik aşıq poeziyasında "Dünya obrazı"" (1996), "Nəriman Nərimanov: Şəxsiyyəti və fəaliyyəti" (1997), "Kukla, yoxsa Aysu" (1998), "Ədəbiyyatımızın yaradıcılıq problemləri" (1999), ""Kitabi Dədə Qorqud" aliliyi" (1999), "Tənqid və nəsr: (Azərbaycan bədii nəsri ədəbi tənqiddə: 1945–1965)" (1999), "Bu nə sehrdir belə: Elçin haqqında əlli altı söz" (1999), "Baladadaşın ilk məhəbbəti" (2000), "Ədəbi düşüncələr" (2002), "Azərbaycan ədəbi tənqidinin və ədəbi prosesin problemləri" (2003), "Teatr" (2003, Buxarest), "Bayraqdar" (2004), on cildlik "Seçilmiş əsərləri" (2005), "Ustad Bülbül" (2005, miniatür kitab), "Sadəlik və müdriklik: (müəllim haqqında söz)" (2007), "Qarabağ şikəstəsi" (2009), "Sosrealizm bizə nə verdi?: Sovet dövrü ədəbiyyatı haqqında. Məsələnin qoyuluşuna dair" (2010), "Pyeslər" (2012), ""Aqoniya", yoxsa təkamül?: XIX əsr Azərbaycan ədəbiyyatına bir nəzər" (2014), "Mən gedirəm, ağlama…: Rəşid Behbudovun sənəti və şəxsiyyəti" (2015), "Söz azadlığı tənqidimizə nə verib?" (2017), iki cildlik "Seçilmiş əsərləri" (2017, Daşkənd), "Daha dərin qatlara: (seçilmiş məqalə və esselər)" (2019), "Qırx Beş (seçilmiş hekayələr)" (2019), "Sarı gəlin" (2020, Almaniya), "Missiya" (2020, Almaniya), "Ədəbi düşüncələr" (2021), "Şeytan əməlləri" (2022) və s. kitabların müəllifidir.
Müasir mövzular ustası kimi tanınan yazıçı 1980-ci illərdə gözlənilmədən tarixə müraciət edir, folklordan bəhrələnərək fəlsəfi-romantik "Mahmud və Məryəm" romanını oxucuların ixtiyarına verir.
"Mahmud və Məryəm" romanı ilə Elçin yaradıcılığının ikinci mərhələsi başlayır, bir-birinin ardınca "Ağ dəvə", "Ölüm hökmü", "Baş" romanları yaranır.
"Mahmud və Məryəm" 1982-ci ildə "Azərbaycan" jurnalında, 1983-cü ildə isə kitab şəklində "Yazıçı" nəşriyyatında çap olunmuşdur. Roman, akademik Nizami Cəfərovun qeyd etdiyi kimi, "altmışıncılar"ın folklora ideya-estetik münasibətinin klassik nümunəsidir.
1984-cü ildə Elçin ikinci romanını – "Ağ dəvə"ni yazıb çap etdirir və bu əsərlə yazıçı orta əsrlərə "səyahət"dən XX əsrə – onun üçün ümumən səciyyəvi olan "məhəllə" mövzusuna qayıdır.
1990-cı ildə "Ağ dəvə" romanı rus dilində Moskvada "Sovetskiy pisatel" nəşriyyatı, 2000-ci ildə Almaniyanın "Dağeyli" və İsveçrənin "Union" nəşriyyatları tərəfindən nəşr edilmişdir.
"Ölüm hökmü" (1984–1988) milli müstəqillik ərəfəsində Azərbaycan ədəbi-ictimai təfəkkürünün artıq tarixə çevrilməkdə olan "sovet dövrü"nə analitik siyasi-ideoloji münasibətinin həm kəmiyyət, həm də keyfiyyətcə ən miqyaslı təzahür-reaksiyası, ilk milli siyasi romanıdır.
1995-ci ildə Azərbaycan Milli Kitabxanasında Rusiyanın "Sovremennıy pisatel" nəşriyyatında çapdan çıxan romanın təqdimat mərasimi keçirilmişdir. Roman 2010-cu ildə Moskvada audiokitab şəklində buraxılmışdır. Audiokitab S. Averkiyevin ümumi rəhbərliyi və A. Solovyevin rejissorluğu ilə məşhur rus artistləri V. Larionov, L. Durov, A. Parra, V. Boçkarev, G. Sayfulin və L. Strijenovanın bədii qiraətində hazırlanmışdır.
Akademik Nərgiz Paşayeva yazır: "Elçinin "Ölüm hökmü" romanı Azərbaycan nəsrində repressiyanın qanlı dəhşətləri haqqında yazılmış ilk əsər deyil, lakin ilk dəfə məhz bu əsərdə 1937-ci il uzaqdan və yaxından, tarixdən və müasirlikdən, sənədlərdən və reallıqdan tam və mükəmməl, dolğun və ədalətli şəkildə əks olunur."
2013-cü ildə "Mahmud və Məryəm", "Ağ dəvə", "Ölüm hökmü" romanlarının toplanıldığı "Romanlar" adlı kitabı "Aspoliqraf" nəşriyyatında çap olunmuşdur.
2004-cü ildə Ermənistanın təcavüzü nəticəsində xalqımızın düçar olduğu ağır qaçqınlıq həyatından bəhs edən "Bayraqdar" povesti "Qapp-Poliqraf" nəşriyyatında çap olunmuşdur. Kitaba akademik Nərgiz Paşayevanın "Kədərin yaratdığı əsər (Xalq yazıçısı Elçinin "Bayraqdar" povesti haqqında düşüncələri)", "Qaçqınlar" silsiləsindən: "Qarabağ şikəstəsi" (Fransız ətri və Ağadadaş ilə Balacaxanımgilin Qırmızı xoruzunun bəy axtarışı haqqında hekayə) və Bayraqdar (Eysebionun faciəli ölümü haqqında kədərli povest) daxil edilmişdir.
Elçinin müasir postmodernizm ədəbiyyatının parlaq nümunəsi hesab olunan "Baş" adlı psixoloji-fəlsəfi romanı 2015-ci ildə "Qanun" nəşriyyatında çap olunmuşdur. Moskvanın "Xudojestvennaya literatura" nəşriyyatı tərəfindən roman A. Mustafazadənin tərcüməsində rus dilində də nəşr etmişdir.
"Baş" romanı yazıçının bundan əvvəl qələmə aldığı fərdi üslubunu bir daha nümayiş etdirir və bu nümayiş bir qədər də yeni naxış və cizgilərlə müşayiət olunur. "Mahmud və Məryəm"dəki, "Ölüm hökmün"ndəki bədii sənətkarlıq, yüksək dil mədəniyyəti, təsvir etdiyi obrazların daxili, psixoloji aləmini incəliyinə qədər əks etdirmək məharəti "Baş"da bütün parlaqlığı ilə üzə çıxır.
Romanda süjetin alt qatında oxucunu düşüncələrə çəkən, sirli ovqat yaradan dərin metaforizm gizlənməkdədir. İstər hadisələrin təqdimində, istər müəllif təhkiyəsində, istərsə də obraz və xarakterlərin daxili dünyasının aşkarlanmasında bu metaforizmin fərqli çalarlarını duymamaq mümkün deyildir. Romanda bir çox tarixi və bədii təxəyyül məhsulu kimi obrazlar yaradılsa da, təsvir olunan hadisə və əhvalatlar metaforik surət kimi düşünülmüş Başın ətrafında cərəyan edir.
2018-ci ildə Türkiyə Respublikasının ən nüfuzlu nəşriyyatlarından biri olan "İş Bankası Kültür Yayınları" bu romanı nəfis şəkildə, kitabın sonunda əsərdə cərəyan edən hadisələrlə bağlı geniş şərhlərlə və türk dilinə Azad Ağaoğlunun tərcüməsində çap etmişdir.
2018-ci ili 2 iyunda M. F. Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanasında ərəb dilində nəşr edilən "Baş" romanının təqdimatı keçirilmişdir.
Elçinin əsərləri dünyanın bir çox dillərinə — ingilis, rus, fransız, alman, ispan, türk, macar, bolqar, ərəb, fars, çin, çex, slovak, xorvat, gürcü, litva, moldovan, türkmən, özbək, qazax, tacik, serb və s. tərcümə edilib.
Elçin ABŞ, Rusiya, Fransa, Türkiyə, Almaniya, Hollandiya, Çin, Belçika, İspaniya, Yunanıstan, Lüksemburq, İsveç, İsveçrə, Danimarka, Ukrayna, Polşa, Özbəkistan, Çexoslovakiya, Yuqoslaviya, Bolqarıstan, İraq, Avstriya, Qazaxıstan, İran, Qana, Səudiyyə Ərəbistanı, Rumıniya, Macarıstan, Gürcüstan, Tunis, Pakistan və digər ölkələrdə müxtəlif elmi, ədəbi, ictimai, siyasi konfranslarda, simpoziumlarda, qurultaylarda, görüşlərdə, rəsmi dövlət danışıqlarında iştirak edib.
Elçinin "Cəhənnəm sakinləri" pyesinin motivləri əsasında Londondakı St. James teatrında "Gecə yarısı" (ing. Midnight) musiqili tamaşası hazırlanmışdır.
Elçin haqqında ilk biblioqrafiya 1997-ci ildə tərtib edilmiş (Elçin. Biblioqrafiya /tərt. Bəybala Ələsgərov; M. F. Axundov adına Dövlət Kitabxanası.– Bakı, 1997), yenidən işlənmiş və əlavələr edilmiş ikinci nəşri isə 2013-cü ildə (Elçin: (Əfəndiyev Elçin İlyas oğlu): biblioqrafiya / Azərb. Resp. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi, Azərb. Milli Kitabxanası; ixtisas red. və burax. məs. K. Tahirov; red. G. Səfərəliyeva. – Bakı: "Zərdabi LTD", 2013. – 557 s, [3]) çap olunmuşdur.
2023-cü ildə isə yazıçının 80 illik yubileyi münasibətilə M. F. Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası tərəfindən "Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətləri" seriyasından "Elçin: (Əfəndiyev Elçin İlyas oğlu)" adlı üçüncü biblioqrafiya nəşr edilmişdir.
Elçinin yaradıcılığı əsasında bir çox tədqiqat işləri yazılmış, həmçinin bir çox elmi işlərdə onun da yaradıcılığı təhlil edilmişdir. Bunlara — Elmira Əlizadənin filoloji elmlər namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Yeni nəsr" və fərdi yaradıcılığın bədii təkamülü problemi (Elçinin yaradıcılığı əsasında) (2003), Nərgiz Paşayevanın fililogiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün "Müasir Azərbaycan ədəbiyyatında insanın bədii-estetik dərki (Xalq yazıçısı Elçinin yaradıcılığı əsasında) (2004), Nərgiz Bayramovanın filologiya elmlər namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Müasir nəsrin janr və poetika axtarışları (Elçinin bədii nəsri əsasında)" (2006), Sevda İmanovanın sənətşünaslıq namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Elçinin əsərlərinin ekran təcəssümü" (2007), Xanımana Manaflının filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "60–70-ci illər Azərbaycan nəsrində folklorizm (Anar, Elçin və Ə. Mustafayevin yaradıcılığı əsasında" (2007), Seyfəddin Eyvazovun filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Xalq yazıçısı Elçinin dramaturgiyası" (2008), Esmira Məmmədovanın sənətşünaslıq namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Elçin və teatr" (2008), Sara Vahabovanın filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün "Elçinin dramlarının dili və üslubu" (2010), Aynur Rzayevanın filologiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Xalq yazıçısı Elçinin nəsrində folklorizm" (2011), Zülfiyyə Şükürovanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Elçinin dramaturgiyasında qəhrəman problemi" (2011), İftixar Piriyevin sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Müstəqillik dövrü teatrımızın inkişafında Elçin dramaturgiyasının mövqeyi" (2012), Sevinc Rəhimovanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Yazıçı tənqidi və ədəbi proses (Elçinin ədəbi-tənqidi fəaliyyəti əsasında)" (2013), Zemfira Abbasovanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Elçin Əfəndiyevin əsərlərində onomastik vahidlərin linqvistik xüsusiyyətləri" (2016), Pərvanə İsayevanın filologiya elmləri doktoru alimlik dərəcəsi almaq üçün "XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının bədii strukturu və mifopoetik təfəkkür (nəsr və dramaturgiya əsasında)" (2016), Röya Mürşüdovanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Çağdaş Azərbaycan və alman ədəbiyyatında roman janrı: (1980–2005-ci illər)" (2017), Gülnar Osmanovanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Çağdaş Azərbaycan nəsrində mifologizm: 1980–2010-cu illər" (2017), Elnarə Abdullayevanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Müasir dövrdə (1991–2011-ci illər) ingilisdilli ədəbiyyatşünaslıqda Azərbaycan ədəbiyyatının öyrənilməsi problemləri" (2018), Leyla Allahverdiyevanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "Müasir Azərbaycan dramaturgiyasında struktur problemləri" (2018), Afət Rəfiyevanın filologiya üzrə fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsi almaq üçün "1960–1980-ci illər Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının elmi-nəzəri problemləri" (2021) mövzusundakı dissertasiyaları aiddir.
Mükafatları
- Ukrayna SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin fəxri fərmanı — 1979
- — 1982
- Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi — 1984
- — 1986
- "Literaturnaya qazeta"nın "Xüsusi mükafatı" — 1994
- "Xalq yazıçısı" fəxri adı — 1998
- "2002-ci il Türk Ədəbiyyat Ödülü" — 2002
- Türkiyə Cümhuriyyəti Memar Sinan Universitetinin "Xüsusi Ödül" — 2003
- Türkiyə Cümhuriyyəti Fateh Universitetinin "Xüsusi Ödül"ün — 2003
- — 2003
- Türkiyənin doqquzuncu prezidenti Süleyman Dəmirəlin təqdimatı ilə "Türk dünyasına xidmət" mükafatı — 2007
- İstanbul da "First Business"in "Zirvədəkilər-2008" ödülü — 2008
- — 2013
- Cəfər Cabbarlı mükafatı — 2015
- — 2018
- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu — 2023
Filmoqrafiya
- Əllər və rənglər (film, 1974)
- Ömrün səhifələri (film, 1974)
- Alıcının sərgüzəşti (film, 1976)
- Arxadan vurulan zərbə (film, 1977)
- Dantenin yubileyi (film, 1978)
- Gözlə məni (film, 1980)
- Şəlalə (film, 1981)
- Gümüşü furqon (film, 1982)
- Bağ mövsümü (film, 1985)
- Humayın yuxusu (film, 1985)
- Sahilsiz gecə (film, 1989)
- Tikdim ki, izim qala. III film (film, 1998)
- Bahar oğlu (film, 2004)
- Milli bomba (film, 2004)
- Bizim qəribə taleyimiz (film, 2005)
- Mənə inanın! (film, 2007)
- Mətbuat fədaisi (film, 2007)
- Hökmdarın taleyi (film, 2008)
- Üç zirvənin fatehi (film, 2008)
- Silinməyən izlər... (film, 2011)
- Mahmud və Məryəm (film, 2013)
- Televizor (film, 2022)
İstinadlar
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- "E.İ.Əfəndiyevin "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı » Azərbaycan Prezidentinin Rəsmi internet səhifəsi". president.az (az.). 2023-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-05-17.
Mənbə
- Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007.- səh. S814.
- Elçin (Əfəndiyev Elçin İlyas oğlu): biblioqrafiya / Tərt. ed. M. İbrahimova; elmi. red. K. Tahirov; ön söz. müəl. N. Cəfərov; red. X. Abbasova. – Bakı, 2023. – 672 s.
Xarici keçidlər
- Səda — Xalq yazıçısı Elçinin doğum günüdür (13.05.2016) (az.)
- "Sənətkarın taleyi"nin uğurlu səhnə həyatı
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu adli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Elcin Elcin tam adi Elcin Ilyas oglu Efendiyev 13 may 1943 Baki Azerbaycan yazicisi nasir dramaturq tenqidci edebiyyatsunas Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu 1968 filologiya elmleri doktoru professor Azerbaycan Respublikasinin xalq yazicisi 1998 Istiqlal ordenli 2003 Azerbaycan Respublikasi Bas Nazirinin kecmis muavini 1993 2018 ElcinElcin Ilyas oglu EfendiyevSexsi melumatlarDogum tarixi 13 may 1943 1943 05 13 81 yas Dogum yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIPartiya Azerbaycan Milli Istiqlal Partiyasi 1993 Azerbaycan Demokratik Istiqlal Partiyasi 1993 bilinmir Tehsili Baki Dovlet Universiteti Baki seheri 189 190 nomreli tam orta mekteb d Fealiyyeti yazici siyasetci ssenarist nasir dramaturq edebiyyat tenqidcisi sair publisistAtasi Ilyas EfendiyevElmi fealiyyetiElm sahesi Belletristika poeziya edebiyyatsunasliq publisistika siyasetElmi derecesi filologiya elmleri doktoruTeltifleri 1998 2003 2013 2018 1986 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiElcin Efendiyev 13 may 1943 cu ilde Baki seherinde XX esr Azerbaycan edebiyyatinin boyuk numayendelerinden biri Azerbaycanin Xalq yazicisi Ilyas Efendiyevin ailesinde dunyaya gelib Usaqliq caglarindan etibaren edebi muhitin icinde kitablarin ehatesinde olub Bir terefden milli edebiyyat folklor o biri terefden ise dunya edebiyyati Elcinin daimi mutaliesinin esasina cevrilib O ne zaman yazmaga baslayib Bu suala Elcin ozu bele cavab verir Ozumu xatirladigim zamandan Hele yazib oxumagi bacarmirdim amma ozumden curbecur ehvalatlar uydurub danisirdim Baki seherinde orta mektebi 1960 Baki Dovlet Universitetinin Filologiya fakultesini 1965 Azerbaycan Elmler Akademiyasi Nizami adina Edebiyyat Institutunun edebiyyat nezeriyyesi uzre aspiranturasini 1969 bitirib Azerbaycan bedii nesri edebi tenqidde 1945 1965 movzusunda namizedlik 1970 Edebiyyatda tarix ve muasirlik problemi movzusunda doktorluq 1997 dissertasiyalarini mudafie edib 1969 1972 ci illerde Azerbaycan EA Nizami adina Dil ve Edebiyyat Institutunun Edebiyyat nezeriyyesi sobesinde kicik elmi isci 1972 1975 ci illerde bas elmi isci vezifesinde islemis eyni zamanda Nesimi adina Dilcilik ve Nizami adina Edebiyyat Institutlarinin Birlesmis Mudafie Surasinin elmi katibi olmusdur 1975 ci ilde Edebiyyat ve incesenet qezeti redaksiya heyetinin uzvu secilmisdir 1975 1987 ci illerde Azerbaycan Yazicilar Ittifaqinin Idare Heyetinin katibi olmusdur 1987 ci ilde Xaricde yasayan Hemvetenlerle Medeni Elaqeler Cemiyyeti Veten Cemiyyeti Reyaset Heyetinin sedri 1988 ci ilde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin deputati secilmisdir 1993 2018 ci illerde Azerbaycan Respublikasi Bas nazirinin muavini vezifesinde calismisdir 1998 ci ilde Azerbaycan nesrinin inkisafindaki boyuk xidmetlerine gore Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin fermani ile Xalq yazicisi fexri adina layiq gorulmusdur 1999 cu ilde Parisde YUNESKO xetti ile beynelxalq seviyyede tenteneli qeyd edilen Dede Qorqud simpoziumuna sedrlik etmisdir 1998 ci ilden Baki Dovlet Universitetinin professorudur Bir sira Dovlet Komissiyalarinin sedri nufuzlu Azerbaycan ve beynelxalq edebi ictimai qurumlarin Azerbaycan Respublikasinin Prezidenti yaninda Tehsil uzre Komissiyanin uzvudur Yazici Ilyas Efendiyevin oglu filoloq Timucin Efendiyevin qardasidir YaradiciligiElcin edebiyyata hekayeci kimi gelmis 60 ci 70 ci illerde bu janrin boyuk ustasi olaraq meshurlasmis sonraki onilliklerde de hekaye yaradiciligini yukselen ve mehsuldar temple davam etdirmisdir Lakin 70 ci illerde povest 80 ci illerde roman 90 ci illerde ise dram onun bedii tefekkurunde hekaye ile ciddi reqabete girmekle daha cox one cixib yazicinin janr axtarislarinin stabil impulslarini teyin etmekle yanasi yaradiciliq yolunun merhelelerini de mueyyen elemisdir Ilk hekayesi O inanirdi 16 yasi olarken 1959 cu ilde Azerbaycan gencleri qezetinde derc olunmusdur Min geceden biri adli ilk hekayeler kitabi ise 1966 ci ilde Azernesr de capdan cixmisdir 1968 ci ilde SSRI Yazicilar Ittifaqina uzv qebul edilmisdir 1969 1972 ci illerde Aciq pencere ve SOS adli povestler kitabi cap olunmus Bes qepiklik motosikl adli һekayesi 1971 ci ilde gorkemli rus tenqidcisi Iqor Zolotuskinin tercumesinde ilk defe Moskva metbuatinda Drujba narodov jurnalinda nesr olunmusdur 1973 cu ilde Gumusu narinci adli hekayeler kitabi Genclik nesriyyatinda nesr edilmis Moskvada cap olunan Drujba narodov jurnali terefinden edebi tenqidin problemlerinden behs eden Tenqidde provinsializme qarsi meqalesine gore Ilin en yaxsi meqalesi mukafatina layiq gorulmusdur Bu dunyada qatarlar geder adli hekayeler kitabi 1974 povest kinopovest ve һekayelerinin toplandigi Bir gorusun tarixcesi adli kitab 1977 Azernesr de isiq uzu gormusdur Rus dilinde ilk kitabi Baladadasin ilk mehebbeti adi ile Moskvanin Molodaya qvardiya nesriyyatinda 1975 ci ilde nesr edilmisdir Talvar һekayesi 1977 ci ilde Smena jurnalinin Moskva Ilin en yaxsi һekayesi mukafatini almis 1978 ci ilde Bir gorusun tarixcesi povesti Sovetskaya literatura jurnalinda cex dilinde cap olunmusdur Elcin Gunay Yalcin Nigar bir de Selim 1979 Tenqid ve edebiyyatimizin problemleri 1981 Bulbulun nagili 1983 iki cildlik Secilmis eserleri 1987 Bulbul 1987 Klassikler ve muasirler 1987 Susaya sis cokdu 1991 Turkiye Omrun son seheri 1993 Ozumuz ve sozumuz 1993 Memmed Emin Resulzade 1994 Susa daglarini duman burudu 1995 Turkiye Bestekarin vetendas sozu 1995 Dar ayaqqabi 1996 Cin Klassik asiq poeziyasinda Dunya obrazi 1996 Neriman Nerimanov Sexsiyyeti ve fealiyyeti 1997 Kukla yoxsa Aysu 1998 Edebiyyatimizin yaradiciliq problemleri 1999 Kitabi Dede Qorqud aliliyi 1999 Tenqid ve nesr Azerbaycan bedii nesri edebi tenqidde 1945 1965 1999 Bu ne sehrdir bele Elcin haqqinda elli alti soz 1999 Baladadasin ilk mehebbeti 2000 Edebi dusunceler 2002 Azerbaycan edebi tenqidinin ve edebi prosesin problemleri 2003 Teatr 2003 Buxarest Bayraqdar 2004 on cildlik Secilmis eserleri 2005 Ustad Bulbul 2005 miniatur kitab Sadelik ve mudriklik muellim haqqinda soz 2007 Qarabag sikestesi 2009 Sosrealizm bize ne verdi Sovet dovru edebiyyati haqqinda Meselenin qoyulusuna dair 2010 Pyesler 2012 Aqoniya yoxsa tekamul XIX esr Azerbaycan edebiyyatina bir nezer 2014 Men gedirem aglama Resid Behbudovun seneti ve sexsiyyeti 2015 Soz azadligi tenqidimize ne verib 2017 iki cildlik Secilmis eserleri 2017 Daskend Daha derin qatlara secilmis meqale ve esseler 2019 Qirx Bes secilmis hekayeler 2019 Sari gelin 2020 Almaniya Missiya 2020 Almaniya Edebi dusunceler 2021 Seytan emelleri 2022 ve s kitablarin muellifidir Muasir movzular ustasi kimi taninan yazici 1980 ci illerde gozlenilmeden tarixe muraciet edir folklordan behrelenerek felsefi romantik Mahmud ve Meryem romanini oxucularin ixtiyarina verir Mahmud ve Meryem romani ile Elcin yaradiciliginin ikinci merhelesi baslayir bir birinin ardinca Ag deve Olum hokmu Bas romanlari yaranir Mahmud ve Meryem 1982 ci ilde Azerbaycan jurnalinda 1983 cu ilde ise kitab seklinde Yazici nesriyyatinda cap olunmusdur Roman akademik Nizami Ceferovun qeyd etdiyi kimi altmisincilar in folklora ideya estetik munasibetinin klassik numunesidir 1984 cu ilde Elcin ikinci romanini Ag deve ni yazib cap etdirir ve bu eserle yazici orta esrlere seyahet den XX esre onun ucun umumen seciyyevi olan mehelle movzusuna qayidir 1990 ci ilde Ag deve romani rus dilinde Moskvada Sovetskiy pisatel nesriyyati 2000 ci ilde Almaniyanin Dageyli ve Isvecrenin Union nesriyyatlari terefinden nesr edilmisdir Olum hokmu 1984 1988 milli musteqillik erefesinde Azerbaycan edebi ictimai tefekkurunun artiq tarixe cevrilmekde olan sovet dovru ne analitik siyasi ideoloji munasibetinin hem kemiyyet hem de keyfiyyetce en miqyasli tezahur reaksiyasi ilk milli siyasi romanidir 1995 ci ilde Azerbaycan Milli Kitabxanasinda Rusiyanin Sovremenniy pisatel nesriyyatinda capdan cixan romanin teqdimat merasimi kecirilmisdir Roman 2010 cu ilde Moskvada audiokitab seklinde buraxilmisdir Audiokitab S Averkiyevin umumi rehberliyi ve A Solovyevin rejissorlugu ile meshur rus artistleri V Larionov L Durov A Parra V Bockarev G Sayfulin ve L Strijenovanin bedii qiraetinde hazirlanmisdir Akademik Nergiz Pasayeva yazir Elcinin Olum hokmu romani Azerbaycan nesrinde repressiyanin qanli dehsetleri haqqinda yazilmis ilk eser deyil lakin ilk defe mehz bu eserde 1937 ci il uzaqdan ve yaxindan tarixden ve muasirlikden senedlerden ve realliqdan tam ve mukemmel dolgun ve edaletli sekilde eks olunur 2013 cu ilde Mahmud ve Meryem Ag deve Olum hokmu romanlarinin toplanildigi Romanlar adli kitabi Aspoliqraf nesriyyatinda cap olunmusdur 2004 cu ilde Ermenistanin tecavuzu neticesinde xalqimizin ducar oldugu agir qacqinliq heyatindan behs eden Bayraqdar povesti Qapp Poliqraf nesriyyatinda cap olunmusdur Kitaba akademik Nergiz Pasayevanin Kederin yaratdigi eser Xalq yazicisi Elcinin Bayraqdar povesti haqqinda dusunceleri Qacqinlar silsilesinden Qarabag sikestesi Fransiz etri ve Agadadas ile Balacaxanimgilin Qirmizi xoruzunun bey axtarisi haqqinda hekaye ve Bayraqdar Eysebionun facieli olumu haqqinda kederli povest daxil edilmisdir Elcinin muasir postmodernizm edebiyyatinin parlaq numunesi hesab olunan Bas adli psixoloji felsefi romani 2015 ci ilde Qanun nesriyyatinda cap olunmusdur Moskvanin Xudojestvennaya literatura nesriyyati terefinden roman A Mustafazadenin tercumesinde rus dilinde de nesr etmisdir Bas romani yazicinin bundan evvel qeleme aldigi ferdi uslubunu bir daha numayis etdirir ve bu numayis bir qeder de yeni naxis ve cizgilerle musayiet olunur Mahmud ve Meryem deki Olum hokmun ndeki bedii senetkarliq yuksek dil medeniyyeti tesvir etdiyi obrazlarin daxili psixoloji alemini inceliyine qeder eks etdirmek mehareti Bas da butun parlaqligi ile uze cixir Romanda sujetin alt qatinda oxucunu dusuncelere ceken sirli ovqat yaradan derin metaforizm gizlenmekdedir Ister hadiselerin teqdiminde ister muellif tehkiyesinde isterse de obraz ve xarakterlerin daxili dunyasinin askarlanmasinda bu metaforizmin ferqli calarlarini duymamaq mumkun deyildir Romanda bir cox tarixi ve bedii texeyyul mehsulu kimi obrazlar yaradilsa da tesvir olunan hadise ve ehvalatlar metaforik suret kimi dusunulmus Basin etrafinda cereyan edir 2018 ci ilde Turkiye Respublikasinin en nufuzlu nesriyyatlarindan biri olan Is Bankasi Kultur Yayinlari bu romani nefis sekilde kitabin sonunda eserde cereyan eden hadiselerle bagli genis serhlerle ve turk diline Azad Agaoglunun tercumesinde cap etmisdir 2018 ci ili 2 iyunda M F Axundov adina Azerbaycan Milli Kitabxanasinda ereb dilinde nesr edilen Bas romaninin teqdimati kecirilmisdir Elcinin eserleri dunyanin bir cox dillerine ingilis rus fransiz alman ispan turk macar bolqar ereb fars cin cex slovak xorvat gurcu litva moldovan turkmen ozbek qazax tacik serb ve s tercume edilib Elcin ABS Rusiya Fransa Turkiye Almaniya Hollandiya Cin Belcika Ispaniya Yunanistan Luksemburq Isvec Isvecre Danimarka Ukrayna Polsa Ozbekistan Cexoslovakiya Yuqoslaviya Bolqaristan Iraq Avstriya Qazaxistan Iran Qana Seudiyye Erebistani Ruminiya Macaristan Gurcustan Tunis Pakistan ve diger olkelerde muxtelif elmi edebi ictimai siyasi konfranslarda simpoziumlarda qurultaylarda goruslerde resmi dovlet danisiqlarinda istirak edib Elcinin Cehennem sakinleri pyesinin motivleri esasinda Londondaki St James teatrinda Gece yarisi ing Midnight musiqili tamasasi hazirlanmisdir Elcin haqqinda ilk biblioqrafiya 1997 ci ilde tertib edilmis Elcin Biblioqrafiya tert Beybala Elesgerov M F Axundov adina Dovlet Kitabxanasi Baki 1997 yeniden islenmis ve elaveler edilmis ikinci nesri ise 2013 cu ilde Elcin Efendiyev Elcin Ilyas oglu biblioqrafiya Azerb Resp Medeniyyet ve Turizm Nazirliyi Azerb Milli Kitabxanasi ixtisas red ve burax mes K Tahirov red G Sefereliyeva Baki Zerdabi LTD 2013 557 s 3 cap olunmusdur 2023 cu ilde ise yazicinin 80 illik yubileyi munasibetile M F Axundov adina Azerbaycan Milli Kitabxanasi terefinden Azerbaycanin gorkemli sexsiyyetleri seriyasindan Elcin Efendiyev Elcin Ilyas oglu adli ucuncu biblioqrafiya nesr edilmisdir Elcinin yaradiciligi esasinda bir cox tedqiqat isleri yazilmis hemcinin bir cox elmi islerde onun da yaradiciligi tehlil edilmisdir Bunlara Elmira Elizadenin filoloji elmler namizedi alimlik derecesi almaq ucun Yeni nesr ve ferdi yaradiciligin bedii tekamulu problemi Elcinin yaradiciligi esasinda 2003 Nergiz Pasayevanin fililogiya elmleri doktoru alimlik derecesi almaq ucun Muasir Azerbaycan edebiyyatinda insanin bedii estetik derki Xalq yazicisi Elcinin yaradiciligi esasinda 2004 Nergiz Bayramovanin filologiya elmler namizedi alimlik derecesi almaq ucun Muasir nesrin janr ve poetika axtarislari Elcinin bedii nesri esasinda 2006 Sevda Imanovanin senetsunasliq namizedi alimlik derecesi almaq ucun Elcinin eserlerinin ekran tecessumu 2007 Xanimana Manaflinin filologiya elmleri namizedi alimlik derecesi almaq ucun 60 70 ci iller Azerbaycan nesrinde folklorizm Anar Elcin ve E Mustafayevin yaradiciligi esasinda 2007 Seyfeddin Eyvazovun filologiya elmleri namizedi alimlik derecesi almaq ucun Xalq yazicisi Elcinin dramaturgiyasi 2008 Esmira Memmedovanin senetsunasliq namizedi alimlik derecesi almaq ucun Elcin ve teatr 2008 Sara Vahabovanin filologiya elmleri namizedi alimlik derecesi almaq ucun Elcinin dramlarinin dili ve uslubu 2010 Aynur Rzayevanin filologiya elmleri uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Xalq yazicisi Elcinin nesrinde folklorizm 2011 Zulfiyye Sukurovanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Elcinin dramaturgiyasinda qehreman problemi 2011 Iftixar Piriyevin senetsunasliq uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Musteqillik dovru teatrimizin inkisafinda Elcin dramaturgiyasinin movqeyi 2012 Sevinc Rehimovanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Yazici tenqidi ve edebi proses Elcinin edebi tenqidi fealiyyeti esasinda 2013 Zemfira Abbasovanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Elcin Efendiyevin eserlerinde onomastik vahidlerin linqvistik xususiyyetleri 2016 Pervane Isayevanin filologiya elmleri doktoru alimlik derecesi almaq ucun XX esr Azerbaycan edebiyyatinin bedii strukturu ve mifopoetik tefekkur nesr ve dramaturgiya esasinda 2016 Roya Mursudovanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Cagdas Azerbaycan ve alman edebiyyatinda roman janri 1980 2005 ci iller 2017 Gulnar Osmanovanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Cagdas Azerbaycan nesrinde mifologizm 1980 2010 cu iller 2017 Elnare Abdullayevanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Muasir dovrde 1991 2011 ci iller ingilisdilli edebiyyatsunasliqda Azerbaycan edebiyyatinin oyrenilmesi problemleri 2018 Leyla Allahverdiyevanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun Muasir Azerbaycan dramaturgiyasinda struktur problemleri 2018 Afet Refiyevanin filologiya uzre felsefe doktoru elmi derecesi almaq ucun 1960 1980 ci iller Azerbaycan edebiyyatsunasliginin elmi nezeri problemleri 2021 movzusundaki dissertasiyalari aiddir MukafatlariUkrayna SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin fexri fermani 1979 Lenin komsomolu mukafati 1982 Azerbaycan SSR emekdar incesenet xadimi 1984 Seref nisani ordeni 1986 Literaturnaya qazeta nin Xususi mukafati 1994 Xalq yazicisi fexri adi 1998 2002 ci il Turk Edebiyyat Odulu 2002 Turkiye Cumhuriyyeti Memar Sinan Universitetinin Xususi Odul 2003 Turkiye Cumhuriyyeti Fateh Universitetinin Xususi Odul un 2003 Istiqlal ordeni 2003 Turkiyenin doqquzuncu prezidenti Suleyman Demirelin teqdimati ile Turk dunyasina xidmet mukafati 2007 Istanbul da First Business in Zirvedekiler 2008 odulu 2008 Seref ordeni 2013 Cefer Cabbarli mukafati 2015 Sohret ordeni 2018 Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin fexri diplomu 2023FilmoqrafiyaEller ve rengler film 1974 Omrun sehifeleri film 1974 Alicinin serguzesti film 1976 Arxadan vurulan zerbe film 1977 Dantenin yubileyi film 1978 Gozle meni film 1980 Selale film 1981 Gumusu furqon film 1982 Bag movsumu film 1985 Humayin yuxusu film 1985 Sahilsiz gece film 1989 Tikdim ki izim qala III film film 1998 Bahar oglu film 2004 Milli bomba film 2004 Bizim qeribe taleyimiz film 2005 Mene inanin film 2007 Metbuat fedaisi film 2007 Hokmdarin taleyi film 2008 Uc zirvenin fatehi film 2008 Silinmeyen izler film 2011 Mahmud ve Meryem film 2013 Televizor film 2022 IstinadlarCex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi E I Efendiyevin Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin fexri diplomu ile teltif edilmesi haqqinda Azerbaycan Respublikasi Prezidentinin Serencami Azerbaycan Prezidentinin Resmi internet sehifesi president az az 2023 05 23 tarixinde Istifade tarixi 2023 05 17 MenbeAzerbaycan Milli Ensiklopediyasi Azerbaycan Ramiz Memmedov Kino Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi Elmi Merkezi 2007 seh S814 Elcin Efendiyev Elcin Ilyas oglu biblioqrafiya Tert ed M Ibrahimova elmi red K Tahirov on soz muel N Ceferov red X Abbasova Baki 2023 672 s Xarici kecidlerSeda Xalq yazicisi Elcinin dogum gunudur 13 05 2016 az Senetkarin taleyi nin ugurlu sehne heyatiHemcinin baxVikianbarda Elcin ile elaqeli mediafayllar var