Abovyan rayonu 1937 1961 ci illərdə Kotayk rayonu Ermənistan SSR və Ermənistan Respublikası ərazisində rayon Mərkəzi Abo

Abovyan rayonu (1937–1961-ci illərdə Kotayk rayonu) — Ermənistan SSR və Ermənistan Respublikası ərazisində rayon. Mərkəzi Abovyan şəhəridir.

Abovyan rayonu
Rayon

İnzibati mərkəz	Ellər
Tarixi və coğrafiyası
Yaradılıb	9 sentyabr 1930
Ləğv edilib	11 aprel 1995
Sahəsi	880 km²
Əhalisi
Əhalisi	63 099 (1989) nəfər

Tarixi

Rayonun ərazisi tarixi Qırxbulaq mahalının ərazilərini əhatə edirdi.

9 sentyabr 1930-cu ildə yaradılıb. 12 oktyabr 1961-ci ilə qədər Kotayk rayonu, həmin tarixdən etibarən isə Abovyan rayonu adlandırılıb. Ərzisi 844 kv km olmuşdur. Rayon mərkəzi respublika tabeli Ellər (dəyişdirilmiş adı Abovyan) şəhəri idi. Rayon mərkəzindən İrəvan şəhərinə olan məsafə 16 km-dir.

Göyçə (dəyişdirilmiş adı Geğam) yaylasının bir hissəsi rayon ərazisinə düşür.Əjdaha dağı (h.3598 m) həmin yaylanın bu rayon ərazisindəki ən hündür zirvəsidir.

1948–1951-ci illərin etnik təmizləmə siyasətinə ən çox məruz qalan rayonlardan biridə Ellər rayonudur. Bu illərdə rayonun Ellər, Başkənd, Avdallar, Göykilsə, Çadqıran, Dəlləkli, Muradtəpə, Alakilsə, Ağadərəsi, Yelqovan, Zar, Şahab, Təzəkənd, Tutiyyə, Qaraqala, Kərpicli, Ərtiz və başqa rayonlarının azərbaycanlı əhalisi Azərbaycana deportasiya olunmuşdur.

1970-ci illərdə rayon ərazisinin bir hissəsi Əştərək rayonunun bir hissəsi ilə birləşdirilərək yeni Nairi rayonu yaradılmışdır.

Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət heyətinin müxtəlif fərmanları ilə rayon üzrə dəyişdirilmiş tarixi yer adları:

Qədim türk adı	İndiki adı	Dəyişdirilmə tarixi
Baş Gərni	Gərni	03.01.1935
Kərpicli	Geğadir	03.01.1935
Qızqala	Astğaberd	03.01.1935
	Razdan	03.01.1935
Razdan	Gehaşen	21.10.1967
Göykilsə	Kaputan	03.01.1935
Yelqovan	Kotayk	03.01.1935
Dəvəxaraba	Avad	03.01.1935
Şahab	Mayakovski	11.04.1940
Başkənd	Akunk	04.04.1946
	Atsavan	04.04.1946
	Gehard	04.04.1946
	Dozaraxpyur	04.04.1946
Ağadərəsi	Katnaxpyur	04.04.1946
Kətran	Getameç	21.06.1948
Dəlləkli	Zovaşen	21.06.1948
	Saranist	21.06.1948
Qaraqala	Sevaberd	21.06.1948
Ellər	Abovyan	12.10.1961
Murad təpə	Kanakeravan	15.08.1964
Məəgüb	Balahovit	26.12.1968
Güllücə	Zovk	25.01.1978
Kəmrəz	Kamaris	25.01.1978
Kənkan	Hatis	25.01.1978

İnzibati-ərazi bölgüsü

Rayon 1 yanvar 1948-ci il vəziyyətinə görə şəhər tipli Kənəkir qəsəbəsindən və 25 kənd sovetliyindən ibarət idi.

Sovetliyin adı		Sovetliyin ərazisi	Sovetliyin inzibati mərkəzi	Sovetliyə daxil olan yaşayış məntəqələri
Azərbaycan dilində	Rus dilində	km² — lə	Adı	Adı
Avan	Аванский	10	Avan	Avan, Botanika bağı yanında qəsəbə
Başkənd	Акункский	37	Başkənd	Başkənd, Ağadərəsi
Aramus	Арамусский	35	Aramus	Aramus, Güllücə
Ərzni	Арзнинский	24	Ərzni	Ərzni, Ərzni kurort qəsəbəsi
Ərinc	Аринджский	11	Ərinc	Ərinc
Avdallar	Ацаванский	27	Avdallar	Avdallar, Sotsqyux
Oxçuberd	Вохчабердский	22	Oxçuberd	Oxçuberd, Kərpicli
Baş Gərni	Гарнинский	50	Baş Gərni	Baş Gərni
Ərtiz	Гехардский	14	Ərtiz	Ərtiz
Kolt	Гохтский	15	Kolt	Kolt
Kəmrəz	Гямрезский	24	Kəmrəz	Kəmrəz
Dəlləkli	Даллаклинский	21	Dəlləkli	Dəlləkli, Quyulu
Təcrəbax	Дзорахпюрский	25	Təcrəbax	Təcrəbax, Məngiz
Civriş	Джрвежский	33	Civriş	Civriş
Yelqovan	Елгованский	22	Yelqovan	Yelqovan, Təzəkənd
Zar	Зарский	26	Zar	Zar
Göykilsə	Капутанский	33	Göykilsə	Göykilsə
Qaraqala	Каракалинский	20	Qaraqala	Qaraqala, Musakənd
Kənkan	Кянкянский	48	Kənkan	Kənkan, Dəvəxaraba, Qızqala
Şahab	Маяковский	22	Şahab	Şahab, Dzaq sovxozu yanında qəsəbə, Muqub
Nurnus	Нурнусский	19	Nurnus	Nurnus, Nikolayevka
Ptıxni	Пытхнинский	15	Ptıxni	Ptıxni, Bağçılıq sovxozu yanında qəsəbə, Qətran
Çatqıran	Разданский	35	Çatqıran	Çatqıran
Tutiya	Тутиянский	21	Tutiya	Tutiya, Bəzəkli
Ellər	Эларский	13	Ellər	Ellər

Xarici keçidlər

Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə 2015-11-16 at the Wayback Machine
Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri 2014-09-04 at the Wayback Machine
Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh. ^{[ölü keçid]}
İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi ^{[ölü keçid]}
Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı ^{[ölü keçid]}

İstinadlar

Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года, Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, стр. 38–39
. Archived from the original on 2014-12-22. İstifadə tarixi: 29 iyul 2015..
Ермәнистан ССР хәритәси // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 96–97.
Абовјан // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 22.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

[стр._38-39-1] Информационно-Статистический отдел при секретариате президиума верховного совета Армянской ССР. Армянская ССР: Административно-территориальная деление на 1-ое января 1948 года, Издание первое. Армгосиздать, Ереван, 1948, стр. 38–39

[2] . Archived from the original on 2014-12-22. İstifadə tarixi: 29 iyul 2015..

[3] Ермәнистан ССР хәритәси // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. IV ҹилд: Елдәҝәз—Итабира. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1980. С. 96–97.

[4] Абовјан // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. I ҹилд: А—Балзак. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1976. С. 22.