Ekstrasensor qavrayış, ekstrasensorika (lat. extra "yuxarıda, kənarda" + sensus "hiss") — mövcudluğu sübut olunmamış qavrayışın və ya insan qabiliyyətlərinin bir çox paranormal formaları üçün istifadə edilən qeyri-elmi termin . Belə qavrayış və qabiliyyət formalarının mövcudluğunun heç bir elmi sübutu yoxdur, ekstrasensor qavrayışı amerikalılar arasında ən çox yayılmış yalançı elmlərdən, yanlış təsəvvürlərdən biri kimi təsnif edir.
Bəzi hallarda subyektlərin patologiyaları və ya sinestetik vəziyyətləri nəticəsində yaranan qavrayış hadisələri onlar tərəfindən “ekstrasensor qabiliyyətlər” kimi şərh olunur (məsələn, insanın aurasını sinesteziya ilə görmək).
Təsnifatı
Paraelmlərdə ekstrasensor qavrayışın təzahürlərinə telepatiya, öncəgörmə və proskopiya, , “biointroskopiya” aiddir, lakin çox vaxt bu cür təzahürlərə cisimlərə, orqanizmlərə və ya fiziki hadisələrə qeyri-maddi fiziki təsirin bir növ üsulları da daxildir - telekinez və ya psixokinez, və s.
Rayn və Soul telepatiyanı duyğu kanallarının vasitəçiliyi olmadan məlumatın beyindən beyinə ötürülməsi kimi başa düşdülər. Kriptesteziya - hər hansı bir şəkildə gizlədilmiş və məsafədə yerləşən maddi obyektlər haqqında məlumatların, həmçinin hisslərin vasitəçiliyi olmadan beyin tərəfindən qəbul edilməsidir. Onlar psixokinezi yenə maddi effektsiz, sırf zehni səydən istifadə edərək maddi obyektlərlə fəza manipulyasiyaları adlandırdılar. Görmə qabiliyyəti ilə onlar məlum faktlara əsaslanaraq nəticə çıxarmadan maddi hadisələrin gələcək vəziyyətlərini qabaqcadan görmək qabiliyyətini başa düşürdülər.
Ekstrasensor qavrayışın öyrənilməsi
Bir sıra alimlər özünü ekstrasensor qabiliyyətlərə malik olduğunu bəyan edən insanları öyrənməyə çalışıblar. Xüsusilə, bir çox təcrübələr iki alim - Rayn və Soul tərəfindən aparılmışdır. Bununla belə, onların araşdırmaları Bununla belə, onların araşdırmaları “Ehtimal və Elmi Nəticə” (ing. Probability and Scientific Inference ) kitabında geniş şəkildə tənqid edilib.
Ekstrasensor qabiliyyətlərlə bağlı təcrübələrin əksəriyyəti qeyri-elmi yanaşma ilə xarakterizə olunur (metodoloji yanlışlıq və təkrarolunmazlıq), yəni o, elmi eksperimentin etibarlılığı tələblərinə cavab vermir. Spenser-Braun statistik məlumatların yanlış müsbət şərhini tənqid edir: məsələn, Zener kartları ilə aparılan təcrübələrdə (sonuncular psixokinezi öyrənmək üçün istifadə olunur) uzun bir sıra testlər təsadüfi olmayan və təbii görünən nəticələr ardıcıllığı yarada bilər, lakin əslində onlar həqiqi təsadüfiliyin təzahürüdür, ona görə də bu sıralar təkrar olunmazdır . Ekstrasensor qavrayışa inananlar təkrarolunmazlığı müəyyən ekstrasensor qavrayışın xüsusiyyətləri ilə izah edir, naməlum "əlverişsiz" daxili və ya xarici şərtlərin görünüşü ilə əlaqədar qeyri-sabitliyini elan edir və ya təcrübə iştirakçılarının əldə edilməsi çətin və asanlıqla pozulan xüsusi psixi vəziyyətlərini tələb edir, yəni: onlar nəticələrin operatorun şəxsiyyətindən asılılığını və instrumental vasitələrlə təkrarolunmazlıq effektini bəyan edən ezoterik təcrübələr olaraq qalırlar.
Oxşar vəziyyət elmi yanaşmadan uzaq olan insanlar tərəfindən mövcud hadisələrin nəzəri əsaslandırılmasına aiddir: əksər hallarda ekstrasensor qavrayış qeyri-maddi mexanizmlərlə izah olunur, yəni agentlər (məsələn, burulma və ya mikrolepton sahələri və s.) yalnız maddi obyektlərlə məşğul olan elm sahəsindən kənarda olanlara aiddir. Ekstremal hal, elmi deyil, okkult sferada olan izahatlardır, məsələn, bioloji və ya fiziki obyektlərin müəyyən bir oreol ( aura ) görünməsi və s. və s.
Ekstrasenslər
Ekstrasenslər sözün dar mənasında ekstrasensor qabiliyyətlərə malik olduğu iddia edilən insanlardır. Ancaq belə insanların mövcudluğu ilə bağlı təsdiqlənmiş hallar olmadığından, bu söz adətən psixi qabiliyyətlərə sahib olduğunu iddia edən insanları təsvir etmək üçün istifadə olunur.
Hazırda ekstrasenslər şou-biznes adamları kimi təsnif edilir , onların qazancı da buraya daxildir, lakin ekstrasenslər bunlarla məhdudlaşmır: sirkdəki çıxışlar (məsələn: Volf Messinq), televiziya proqramları (məsələn: Rusiyada yayımlanan Ekstrasenslərin döyüşü), lakin əsasən əhaliyə müxtəlif “xidmətlər” göstərən (“zərərin aradan qaldırılması”, “tilsimləmək” və s.) . Rusiyada bu cür fəaliyyətləri həyata keçirmək üçün tibbi təhsilin mövcudluğunu təsdiq edən lisenziya almaq kifayətdir (bəzi kurslar kifayətdir). Yalnız insan sağlamlığına və ya həyatına zərər vurulduqda ekstrasenslər cinayət və ya inzibati məsuliyyətə cəlb edilirlər .
Qeyd edək ki, vaxtaşırı olaraq dünyada fəaliyyətlərini ekstrasenslərin ifşasına həsr edən təşkilatlar yaranır. Məsələn, məşhur illüziyaçı Ceyms Rendi ciddi nəzarət edilən eksperimental şəraitdə psixi qabiliyyət nümayiş etdirən hər kəsə bir milyon ABŞ dolları təklif edərək, öz adına Təhsil Fondu təsis etmişdir . Uzun illər müraciətlərə və hər ay bir neçə onlarla cəhdə baxmayaraq, hələ də heç kim bir milyonu qazana bilməyib. Rusiyada isə Harri Hudini adına mükafatı ekstrasensor qabiliyyətlərin oxşar sınağı üçün yaradılmışdır .
Həmçinin bax
İstinadlar
- National Science Board. "Chapter 7: Science and Technology: Public Attitudes and Understanding". Science and Engineering Indicators 2006. . 2006. "Belief in Pseudoscience" (see also Footnote 29). 2011-08-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-09-03.
- Milán, E.G.; O. Iborra, M. Hochel, M.A. Rodríguez Artacho, L.C. Delgado-Pastor, E. Salazar, A. González-Hernández. Auras in mysticism and synaesthesia: A comparison // Consciousness and Cognition . 21 (journal) (ingilis). № 1. 2012. doi:10.1016/j.concog.2011.11.010. ISSN 1053-8100. İstifadə tarixi: 2013-01-10.
- . «». [www.lib.ru/LEM/summa/summgl8l.htm Глава восьмая. «Пасквиль на эволюцию». (l) «Экстрасенсорные явления»]
- Разоблачение колдунов, магов и экстрасенсов 2013-12-04 at the Wayback Machine // Биоэнергетика, магия. Наука, история исследования. Личный сайт некоего Андрея 2013-03-09 at the Wayback Machine.
- Геннадий Матвеев. Разрушитель химер 2018-06-18 at the Wayback Machine // Газета «На грани невозможного» 2018-06-18 at the Wayback Machine, № 25 (304) 2017-10-01 at the Wayback Machine, 2002
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ekstrasensor qavrayis ekstrasensorika lat extra yuxarida kenarda sensus hiss movcudlugu subut olunmamis qavrayisin ve ya insan qabiliyyetlerinin bir cox paranormal formalari ucun istifade edilen qeyri elmi termin Bele qavrayis ve qabiliyyet formalarinin movcudlugunun hec bir elmi subutu yoxdur ekstrasensor qavrayisi amerikalilar arasinda en cox yayilmis yalanci elmlerden yanlis tesevvurlerden biri kimi tesnif edir Ippolit Baraduk terefinden 1896 ci ilde bir usaq etrafindaki heyat gucunu gostermek ucun nesr olunan fotosekil Bezi hallarda subyektlerin patologiyalari ve ya sinestetik veziyyetleri neticesinde yaranan qavrayis hadiseleri onlar terefinden ekstrasensor qabiliyyetler kimi serh olunur meselen insanin aurasini sinesteziya ile gormek TesnifatiParaelmlerde ekstrasensor qavrayisin tezahurlerine telepatiya oncegorme ve proskopiya biointroskopiya aiddir lakin cox vaxt bu cur tezahurlere cisimlere orqanizmlere ve ya fiziki hadiselere qeyri maddi fiziki tesirin bir nov usullari da daxildir telekinez ve ya psixokinez ve s Rayn ve Soul telepatiyani duygu kanallarinin vasiteciliyi olmadan melumatin beyinden beyine oturulmesi kimi basa dusduler Kriptesteziya her hansi bir sekilde gizledilmis ve mesafede yerlesen maddi obyektler haqqinda melumatlarin hemcinin hisslerin vasiteciliyi olmadan beyin terefinden qebul edilmesidir Onlar psixokinezi yene maddi effektsiz sirf zehni seyden istifade ederek maddi obyektlerle feza manipulyasiyalari adlandirdilar Gorme qabiliyyeti ile onlar melum faktlara esaslanaraq netice cixarmadan maddi hadiselerin gelecek veziyyetlerini qabaqcadan gormek qabiliyyetini basa dusurduler Ekstrasensor qavrayisin oyrenilmesiBir sira alimler ozunu ekstrasensor qabiliyyetlere malik oldugunu beyan eden insanlari oyrenmeye calisiblar Xususile bir cox tecrubeler iki alim Rayn ve Soul terefinden aparilmisdir Bununla bele onlarin arasdirmalari Bununla bele onlarin arasdirmalari Ehtimal ve Elmi Netice ing Probability and Scientific Inference kitabinda genis sekilde tenqid edilib Ekstrasensor qabiliyyetlerle bagli tecrubelerin ekseriyyeti qeyri elmi yanasma ile xarakterize olunur metodoloji yanlisliq ve tekrarolunmazliq yeni o elmi eksperimentin etibarliligi teleblerine cavab vermir Spenser Braun statistik melumatlarin yanlis musbet serhini tenqid edir meselen Zener kartlari ile aparilan tecrubelerde sonuncular psixokinezi oyrenmek ucun istifade olunur uzun bir sira testler tesadufi olmayan ve tebii gorunen neticeler ardicilligi yarada biler lakin eslinde onlar heqiqi tesadufiliyin tezahurudur ona gore de bu siralar tekrar olunmazdir Ekstrasensor qavrayisa inananlar tekrarolunmazligi mueyyen ekstrasensor qavrayisin xususiyyetleri ile izah edir namelum elverissiz daxili ve ya xarici sertlerin gorunusu ile elaqedar qeyri sabitliyini elan edir ve ya tecrube istirakcilarinin elde edilmesi cetin ve asanliqla pozulan xususi psixi veziyyetlerini teleb edir yeni onlar neticelerin operatorun sexsiyyetinden asililigini ve instrumental vasitelerle tekrarolunmazliq effektini beyan eden ezoterik tecrubeler olaraq qalirlar Oxsar veziyyet elmi yanasmadan uzaq olan insanlar terefinden movcud hadiselerin nezeri esaslandirilmasina aiddir ekser hallarda ekstrasensor qavrayis qeyri maddi mexanizmlerle izah olunur yeni agentler meselen burulma ve ya mikrolepton saheleri ve s yalniz maddi obyektlerle mesgul olan elm sahesinden kenarda olanlara aiddir Ekstremal hal elmi deyil okkult sferada olan izahatlardir meselen bioloji ve ya fiziki obyektlerin mueyyen bir oreol aura gorunmesi ve s ve s EkstrasenslerEkstrasensler sozun dar menasinda ekstrasensor qabiliyyetlere malik oldugu iddia edilen insanlardir Ancaq bele insanlarin movcudlugu ile bagli tesdiqlenmis hallar olmadigindan bu soz adeten psixi qabiliyyetlere sahib oldugunu iddia eden insanlari tesvir etmek ucun istifade olunur Hazirda ekstrasensler sou biznes adamlari kimi tesnif edilir onlarin qazanci da buraya daxildir lakin ekstrasensler bunlarla mehdudlasmir sirkdeki cixislar meselen Volf Messinq televiziya proqramlari meselen Rusiyada yayimlanan Ekstrasenslerin doyusu lakin esasen ehaliye muxtelif xidmetler gosteren zererin aradan qaldirilmasi tilsimlemek ve s Rusiyada bu cur fealiyyetleri heyata kecirmek ucun tibbi tehsilin movcudlugunu tesdiq eden lisenziya almaq kifayetdir bezi kurslar kifayetdir Yalniz insan saglamligina ve ya heyatina zerer vurulduqda ekstrasensler cinayet ve ya inzibati mesuliyyete celb edilirler Qeyd edek ki vaxtasiri olaraq dunyada fealiyyetlerini ekstrasenslerin ifsasina hesr eden teskilatlar yaranir Meselen meshur illuziyaci Ceyms Rendi ciddi nezaret edilen eksperimental seraitde psixi qabiliyyet numayis etdiren her kese bir milyon ABS dollari teklif ederek oz adina Tehsil Fondu tesis etmisdir Uzun iller muracietlere ve her ay bir nece onlarla cehde baxmayaraq hele de hec kim bir milyonu qazana bilmeyib Rusiyada ise Harri Hudini adina mukafati ekstrasensor qabiliyyetlerin oxsar sinagi ucun yaradilmisdir Hemcinin baxParapsixologiya Psixoloji manipulyasiya Firildaqciliq Yalanci elmIstinadlarNational Science Board Chapter 7 Science and Technology Public Attitudes and Understanding Science and Engineering Indicators 2006 2006 Belief in Pseudoscience see also Footnote 29 2011 08 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 09 03 Milan E G O Iborra M Hochel M A Rodriguez Artacho L C Delgado Pastor E Salazar A Gonzalez Hernandez Auras in mysticism and synaesthesia A comparison Consciousness and Cognition ing 21 journal ingilis 1 2012 doi 10 1016 j concog 2011 11 010 ISSN 1053 8100 Istifade tarixi 2013 01 10 www lib ru LEM summa summgl8l htm Glava vosmaya Paskvil na evolyuciyu l Ekstrasensornye yavleniya Razoblachenie koldunov magov i ekstrasensov 2013 12 04 at the Wayback Machine Bioenergetika magiya Nauka istoriya issledovaniya Lichnyj sajt nekoego Andreya 2013 03 09 at the Wayback Machine Gennadij Matveev Razrushitel himer 2018 06 18 at the Wayback Machine Gazeta Na grani nevozmozhnogo 2018 06 18 at the Wayback Machine 25 304 2017 10 01 at the Wayback Machine 2002