Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dürri Mehmed Əfəndi (Konstantinopol – 1736, Üsküdar) — Osmanlı alimi, şair və şeyxülislamı.
| Dürri Mehmed Əfəndi | |
|---|---|
| Əvvəlki | Əbuishaqzadə İshaq Əfəndi |
| Sonrakı | Feyzullahzadə Mustafa Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | |
| Uşaqları | Nurəddin Əfəndi Dürrizadə Mustafa Əfəndi |
Həyatı
Məşhur Osmanlı üləma ailəsi olan Dürrizadələr ailəsinin ilk fərdi olan Mehmed Əfəndi İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Atası İlyas Əfəndi sadə məhəllə mollası olmuşdur. Mədrəsə təhsilini bitirdikdən sonra müdərris olaraq bəzi mədrəsələrdə fəaliyyətə başladı. Daha sonra IV Mehmed dövrünün məşhur başqazılarından Əbdülqadir Əfəndinin qızı ilə evlənərək nüfuzunu yüksəltdi. 1704-cü ildə Süleymaniyə müdərrisi ikən qazılığa yüksəldi və 1707-ci ildə Misir, 1716-cı ildə Məkkə, 1720-ci ildə isə İstanbul qazısı oldu. Ancaq son vəzifə yerində məsuliyyətsizliyi səbəbilə 1721-ci ildə vəzifədən alındı. Uzun müddət vəzifəyə gətirilməyən Mehmed Əfəndi 1726-cı ildə Anadolu başqazısı təyin olundu. Ancaq dövrün qazılarının Mehmed Əfəndini guya təyin məsələlərində rüşvətə yol verməsi haqqında sədrəzəm İbrahim Paşaya şikayət etməsi nəticəsində vəzifədən alındı və paytaxtdan sürgün edildi. Bir müddət sonra baş verən Patrona Xəlil ayaqlanmasının ardından 1730-cu ilin oktyabrında Rumeli başqazısı oldu. 9 ay bu vəzifədə qaldıqdan sonra istehfa versə də, 1734-cü ilin avqustunda ikinci dəfə bu vəzifəyə gətirildi. Nəhayət, 31 oktyabr 1734-cü ildə şeyxülislamlığa gətirildi. Bu əsnada olduqca yaşlı idi. 1736-cı ilin fevralında iflic keçirdi və Sultan Mahmud tərəfindən yazdığı fətvalara imza yerinə möhür vurmaq icazəsi verildi. Xəstəliyinə baxmayaraq dövlət işləriylə yaxından maraqlanan Dürri Mehmed Əfəndi səhhətinin ağırlaşması səbəbilə 13 aprel 1736 tarixində vəzifədən alındı. Həyatının qalan bir neçə ayını Üsküdardakı evində keçirən Mehmed Əfəndi çox keçmədən burada vəfat etdi. Cənazəsi Yaşılqapı məzarlığına dəfn edildi.
2 oğlunun olduğu bilinən Mehmed Əfəndinin müdərris olan böyük oğlu Nurəddin Əfəndi gənc yaşda vəfat etmiş (1722), digər oğlu Mustafa Əfəndi isə özü kimi şeyxülislam olmuşdur.
Mənbə
- Şeyhî, Vekāyiu’l-fuzalâ, II, bk. İndeks;
- Râşid, Târih, V, 208, 276–277;
- İlmiye Defteri, İÜ Ktp., TY, nr. 8879, vr. 4b;
- Şem’dânîzade, Târih (Aktepe), I, 40;
- Subhî, Târih, vr. 18b, 32a, 33b-34a, 63b, 71b, 77a-79b;
- Devhatü’l-meşâyih, s. 91–92;
- İlmiyye Salnâmesi, s. 515;
- Sicill-i Osmânî, II, 338;
- J. R. Walsh, "Dürrīzāde", EI2 (İng.), II, 629
İstinadlar
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, IV/2, s. 472;
- Küçük Çelebizâde Âsım, Târih, İstanbul 1282, s. 461;
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Durri Mehmed Efendi Konstantinopol 1736 Uskudar Osmanli alimi sair ve seyxulislami Durri Mehmed Efendi83 Osmanli seyxulislamiEvvelkiEbuishaqzade Ishaq EfendiSonrakiFeyzullahzade Mustafa EfendiSexsi melumatlarDogum yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiVefat tarixi 1736Vefat yeri Uskudar TurkiyeUsaqlari Nureddin Efendi Durrizade Mustafa EfendiHeyatiMeshur Osmanli ulema ailesi olan Durrizadeler ailesinin ilk ferdi olan Mehmed Efendi Istanbulda dunyaya gelmisdir Atasi Ilyas Efendi sade mehelle mollasi olmusdur Medrese tehsilini bitirdikden sonra muderris olaraq bezi medreselerde fealiyyete basladi Daha sonra IV Mehmed dovrunun meshur basqazilarindan Ebdulqadir Efendinin qizi ile evlenerek nufuzunu yukseltdi 1704 cu ilde Suleymaniye muderrisi iken qaziliga yukseldi ve 1707 ci ilde Misir 1716 ci ilde Mekke 1720 ci ilde ise Istanbul qazisi oldu Ancaq son vezife yerinde mesuliyyetsizliyi sebebile 1721 ci ilde vezifeden alindi Uzun muddet vezifeye getirilmeyen Mehmed Efendi 1726 ci ilde Anadolu basqazisi teyin olundu Ancaq dovrun qazilarinin Mehmed Efendini guya teyin meselelerinde rusvete yol vermesi haqqinda sedrezem Ibrahim Pasaya sikayet etmesi neticesinde vezifeden alindi ve paytaxtdan surgun edildi Bir muddet sonra bas veren Patrona Xelil ayaqlanmasinin ardindan 1730 cu ilin oktyabrinda Rumeli basqazisi oldu 9 ay bu vezifede qaldiqdan sonra istehfa verse de 1734 cu ilin avqustunda ikinci defe bu vezifeye getirildi Nehayet 31 oktyabr 1734 cu ilde seyxulislamliga getirildi Bu esnada olduqca yasli idi 1736 ci ilin fevralinda iflic kecirdi ve Sultan Mahmud terefinden yazdigi fetvalara imza yerine mohur vurmaq icazesi verildi Xesteliyine baxmayaraq dovlet isleriyle yaxindan maraqlanan Durri Mehmed Efendi sehhetinin agirlasmasi sebebile 13 aprel 1736 tarixinde vezifeden alindi Heyatinin qalan bir nece ayini Uskudardaki evinde keciren Mehmed Efendi cox kecmeden burada vefat etdi Cenazesi Yasilqapi mezarligina defn edildi 2 oglunun oldugu bilinen Mehmed Efendinin muderris olan boyuk oglu Nureddin Efendi genc yasda vefat etmis 1722 diger oglu Mustafa Efendi ise ozu kimi seyxulislam olmusdur MenbeSeyhi Vekayiu l fuzala II bk Indeks Rasid Tarih V 208 276 277 Ilmiye Defteri IU Ktp TY nr 8879 vr 4b Sem danizade Tarih Aktepe I 40 Subhi Tarih vr 18b 32a 33b 34a 63b 71b 77a 79b Devhatu l mesayih s 91 92 Ilmiyye Salnamesi s 515 Sicill i Osmani II 338 J R Walsh Durrizade EI2 Ing II 629IstinadlarUzuncarsili Osmanli Tarihi IV 2 s 472 Kucuk Celebizade Asim Tarih Istanbul 1282 s 461