Bu məqaləni lazımdır. |
Dövlət torpaq kadastrı — torpaq istifadəçiliyinin dövlət qeydiyyatı, torpaqların kəmiyyət və keyfiyyət uçotu, bonitirovkası və iqtisadi qiymətləndirilməsi üzrə məlumatların məcmusudur.
Ümumi məlumat
Respublikamızda mülkiyyət növündən, kateqoriyasından, məqsədli təyinatından və hüquqi rejimindən asılı olmayaraq ölkə hüdudları daxilində yerləşmiş bütün torpaqlar dövlət kadastrının obyekti hesab edilir. Dövlət torpaq kadastrı Azərbaycan Respublikasının hüdudları daxilində yerləşən bütün torpaq sahələrində mütləq, müstəqil və vahid sistem üzrə aparılır. "Dövlət torpaq kadastrı, torpaqların monitorinqi və yerquruluşu haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanunu"nda deyilir: Torpaq kadastrı — torpaq istifadəçiliyinin dövlət qeydiyyatı, torpaqların kəmiyyət və keyfiyyət uçotu, bonitirovkası və iqtisadi qiymətləndirilməsi üzrə məlumatların məcmusudur.
Dövlət torpaq kadastrı prinsipləri
Dövlət torpaq kadastrı aparılarkən torpaq ehtiyatlarının elmi əsaslarla hüquqi, təbii və təsərrüfat baxımından öyrənilməsi bir sıra prinsiplərin gözlənilməsini tələb edir. Bu prinsiplər aşağıdakılardan ibarətdir:
- Torpaq kadastrının vahidliyi prinsipi — dövlət torpaq kadastr tədbirlərinin bütün ölkə ərazisini əhatə etməklə vahid sistem əsasında aparılmasıdır. Bu prinsip vahid torpaq fondunun vəziyyətini və paylanmasını düzgün analiz etməyə və müxtəlif ərazi vahidləri daxilində torpaq ehtiyatlarından səmərəli istifadənin yollarını planlaşdırmağa imkan verir. Lakin dövlət torpaq kadastrının vahidliyi bütün torpaq kateqoriyaları və torpaq mülkiyyətçiləri, istifadəçiləri və icarəçiləri üçün torpaq kadastr məlumatlarının eyni cür detallaşdırılması demək deyildir. Torpaq kadastr məlumatlarının detallaşma dərəcəsi və dolğunluğu, yuxarıda qeyd edildiyi kimi, torpağın istehsalat və digər fəaliyyət sahələrində əhəmiyyəti və həmçinin dövlət, bələdiyyə və xüsusi mülkiyyətçilərin ona olan tələbi ilə ölçülür. Ona görə də torpaq kadastrında kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqlar, yaşayış məskənləri və meşə fondu torpaqları haqqında daha dolğun və dəqiq məlumatların toplanmasına üstünlük verilir. Sənaye, nəqliyyat və digər qeyri-kənd təsərrüfatı torpaqları ümumi şəkildə və detallaşdırılmadan səciyyələndirilir.
- Torpaq kadastrının qanuniliyi prinsipi- dövlət torpaq kadastrı aparılarkən bütün mülkiyyət növlərinin keşiyində duran qanunilik prinsipinin gözlənilməsi məsələsinə xüsusi diqqət yetirilir. Bu prinsipin yerinə yetirilməsi Azərbaycan Respublikasının torpaq qanunvericiliyi vasitəsilə həyata keçirilir. Dövlət torpaq kadastrının qanuni fəaliyyətini təmin edən hüquqi sənədlərə "Azərbaycan Respublikasının Torpaq Məcəlləsi", "Dövlət torpaq kadastrı, torpaqların monitorinqi və yerquruluşu haqqında Qanun", "Torpaq islahatı haqqında Qanun" və başqaları daxildir.
- Torpaq kadastrının fasiləsizliyi prinsipi- dövlət torpaq kadastrı fasiləsizlik prinsipi əsasında fəaliyyət göstərməlidir, yəni o, vahid torpaq fondunda baş verən istənilən dəyişikliklər haqqında daim məlumat verməlidir. Bu o deməkdir ki, torpaq kadastr məlumatları torpaq örtüyünün təbii, təsərrüfat və hüquqi vəziyyətində baş verən bütün dəyişiklikləri əks etdirməklə mütəmadi olaraq dəqiqləşdirilməlidir. Torpaq kadastr məlumatlarını həm müasir səviyyədə saxlamaq, həm də eyni zamanda bu məlumatların müəyyən müddət ərzində sabitliyinə nail olmaqdan ötrü dəyişikliklər və əlavələr torpaq kadastrı sənədlərinə ildə bir dəfə əlavə edilir.
- Torpaq kadastrının obyektivliyi prinsipi- dövlət torpaq kadastrı obyektiv, torpaq kadastr sənədlərinin göstəriciləri isə dürüst və həqiqətə tam uyğun olmalıdır. Kənd təsərrüfatı yerləri haqqında məlumat onların faktiki vəziyyətini əks etdirməlidir. Yalnız torpağın hüquqi rejiminə, təbii vəziyyətinə və təsərrüfat istifadəsinə dair obyektiv məlumatlar ölkənin vahid torpaq fondunun idarə edilməsində və ondan istifadə ilə bağlı məsələlərdə uğurla istifadə edilə bilər. Ona görə də torpaq kadastr sənədlərinin ilkin doldurulması və həmçinin cari dəyişikliklərin sənədlərə daxil edilməsi dəyişiklikləri təsdiq edən sənədlər əsasında həyata keçirilir. Bununla da torpaq kadastr məlumatlarının mötəbərliyi və onların torpaqdan istifadənin faktiki vəziyyətinə tam uyğunluğu əldə edilir.
- Torpaq kadastrının əyanəliyi və sadəliyi prinsipi — torpaq kadastr məlumatlarından gündəlik istehsalat fəaliyyətində geniş istifadə etməkdən ötrü o, kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri üçün kifayət qədər əyani və sadə şəkildə verilməli, əlavə göstəricilərdən, torpaqdan istifadəyə dair lüzumsuz qaydalardan və nəzarət sistemindən azad olmalıdır. Mürəkkəb torpaq kadastrı torpaq fondundan istifadəyə operativ rəhbərlikdə və nəzarətdə marağı olan dövlət təşkilatlarının, hüquqi və fiziki şəxslərin tələbinə cavab vermir, onların işini, əksinə, bir qədər də çətinləşdirərək təsərrüfatsızlıq halları və sui-istifadələr üçün şərait yaradır. Digər tərəfdən, lüzumsuz məlumatlarla yüklənmiş torpaq kadastrı torpaq kadastr xidməti ştatının böyüməsinə və xərclərin artmasına gətirib çıxarır.
Torpaq kadastrının aparılması
Yalnız qeyd edilən prinsiplərin gözlənilməsi torpaq kadastrının düzgün aparılmasını və torpaqdan istifadəyə nəzarəti təmin edə bilər. Torpaq kadastrı iki qayda ilə aparılır : əsas və cari Əsas torpaq kadastrının vəzifəsi torpaqların hüquqi, təsərrüfat və təbii vəziyyəti haqqında ilkin məlumatları toplamaq və yaxud mövcud olanları dəqiqləşdirmək və onları torpaq kadastr sənədləri üzərinə keçirməkdən ibarətdir. Əsas torpaq kadastrında torpaq mülkiyyətçiləri, istifadəçiləri və icarəçilərinin sərancamında olan torpaqların ümumi sahəsi, kənd təsərrüfatı yerlərinin tərkibi, torpaqların keyfiyyəti, torpaqların bonitirovkası və iqtisadi qiymətləndirilməsi haqqında məlumatlardan ibarət sənədlər və materiallar toplanılır, təhlil edilir və sistemləşdirilir.
Cari torpaq kadastrının vəzifəsi
Cari torpaq kadastrının vəzifəsi əsas torpaq kadastrı aparıldıqdan sonra torpaqdan istifadədə baş verən bütün dəyişiklikləri üzə çıxarmaqdan və onları torpaq-kadastr sənədlərinə daxil etməkdən ibarətdir. Bundan başqa ilkin məlumatlarda buraxılmış səhvlərin götürülməsi və yeni tələblərə uyğun yeni göstəricilərin kadastr sənədlərinə daxil edilməsi cari torpaq kadastrının əsas vəzifələrindən biridir. Bununla da, cari kadastr torpaq kadastr məlumatlarının lazımi səviyyəsini təmin edir. Cari torpaq kadastrı əsas torpaq kadastrı kimi torpaq qanunçuluğuna uyğun olaraq torpaqların dövlət, bələdiyyə və xüsusi mülkiyyətə bölünməsi prinsipi əsasında formalaşmış torpaq münasibətlərini qoruyur və tənzimləyir, torpaq ehtiyatlarından səmərəli istifadəyə nəzarət edir. Əsas və cari torpaq kadastrı dövlət torpaq kadastrının bir-birilə qarşılıqlı əlaqədə olan mərhələləridir. Əsas torpaq kadastrı cari torpaq kadastrının aparılmasından ötrü əsas yaradır və onun təsir dairəsini müəyyən edir. Cari torpaq kadastrı isə əsas torpaq kadastrındakı məlumatları təzələmək və onlara əlavələr etməklə, torpaq haqqında məlumatların sistemli şəkildə müasir səviyyəyə uyğun saxlanmasına köməklik edir. Ona görə də cari torpaq kadastrı əsas torpaq kadastrı tədbirləri başa çatdığı vaxtdan etibarən öz işinə başlamalıdır.
Dövlət torpaq kadastrına daxildir
- Torpaq sahələri üzərində hüquqların dövlət qeydiyyatı
- Torpaqların kəmiyyət və keyfiyyət uçotu
- Torpaqların bonitirovkası
- Torpaqların iqtisadi qiymətləndirilməsi
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Dovlet torpaq kadastri torpaq istifadeciliyinin dovlet qeydiyyati torpaqlarin kemiyyet ve keyfiyyet ucotu bonitirovkasi ve iqtisadi qiymetlendirilmesi uzre melumatlarin mecmusudur Umumi melumatRespublikamizda mulkiyyet novunden kateqoriyasindan meqsedli teyinatindan ve huquqi rejiminden asili olmayaraq olke hududlari daxilinde yerlesmis butun torpaqlar dovlet kadastrinin obyekti hesab edilir Dovlet torpaq kadastri Azerbaycan Respublikasinin hududlari daxilinde yerlesen butun torpaq sahelerinde mutleq musteqil ve vahid sistem uzre aparilir Dovlet torpaq kadastri torpaqlarin monitorinqi ve yerqurulusu haqqinda Azerbaycan Respublikasinin Qanunu nda deyilir Torpaq kadastri torpaq istifadeciliyinin dovlet qeydiyyati torpaqlarin kemiyyet ve keyfiyyet ucotu bonitirovkasi ve iqtisadi qiymetlendirilmesi uzre melumatlarin mecmusudur Dovlet torpaq kadastri prinsipleriDovlet torpaq kadastri aparilarken torpaq ehtiyatlarinin elmi esaslarla huquqi tebii ve teserrufat baximindan oyrenilmesi bir sira prinsiplerin gozlenilmesini teleb edir Bu prinsipler asagidakilardan ibaretdir Torpaq kadastrinin vahidliyi prinsipi dovlet torpaq kadastr tedbirlerinin butun olke erazisini ehate etmekle vahid sistem esasinda aparilmasidir Bu prinsip vahid torpaq fondunun veziyyetini ve paylanmasini duzgun analiz etmeye ve muxtelif erazi vahidleri daxilinde torpaq ehtiyatlarindan semereli istifadenin yollarini planlasdirmaga imkan verir Lakin dovlet torpaq kadastrinin vahidliyi butun torpaq kateqoriyalari ve torpaq mulkiyyetcileri istifadecileri ve icarecileri ucun torpaq kadastr melumatlarinin eyni cur detallasdirilmasi demek deyildir Torpaq kadastr melumatlarinin detallasma derecesi ve dolgunlugu yuxarida qeyd edildiyi kimi torpagin istehsalat ve diger fealiyyet sahelerinde ehemiyyeti ve hemcinin dovlet belediyye ve xususi mulkiyyetcilerin ona olan telebi ile olculur Ona gore de torpaq kadastrinda kend teserrufati teyinatli torpaqlar yasayis meskenleri ve mese fondu torpaqlari haqqinda daha dolgun ve deqiq melumatlarin toplanmasina ustunluk verilir Senaye neqliyyat ve diger qeyri kend teserrufati torpaqlari umumi sekilde ve detallasdirilmadan seciyyelendirilir Torpaq kadastrinin qanuniliyi prinsipi dovlet torpaq kadastri aparilarken butun mulkiyyet novlerinin kesiyinde duran qanunilik prinsipinin gozlenilmesi meselesine xususi diqqet yetirilir Bu prinsipin yerine yetirilmesi Azerbaycan Respublikasinin torpaq qanunvericiliyi vasitesile heyata kecirilir Dovlet torpaq kadastrinin qanuni fealiyyetini temin eden huquqi senedlere Azerbaycan Respublikasinin Torpaq Mecellesi Dovlet torpaq kadastri torpaqlarin monitorinqi ve yerqurulusu haqqinda Qanun Torpaq islahati haqqinda Qanun ve basqalari daxildir Torpaq kadastrinin fasilesizliyi prinsipi dovlet torpaq kadastri fasilesizlik prinsipi esasinda fealiyyet gostermelidir yeni o vahid torpaq fondunda bas veren istenilen deyisiklikler haqqinda daim melumat vermelidir Bu o demekdir ki torpaq kadastr melumatlari torpaq ortuyunun tebii teserrufat ve huquqi veziyyetinde bas veren butun deyisiklikleri eks etdirmekle mutemadi olaraq deqiqlesdirilmelidir Torpaq kadastr melumatlarini hem muasir seviyyede saxlamaq hem de eyni zamanda bu melumatlarin mueyyen muddet erzinde sabitliyine nail olmaqdan otru deyisiklikler ve elaveler torpaq kadastri senedlerine ilde bir defe elave edilir Torpaq kadastrinin obyektivliyi prinsipi dovlet torpaq kadastri obyektiv torpaq kadastr senedlerinin gostericileri ise durust ve heqiqete tam uygun olmalidir Kend teserrufati yerleri haqqinda melumat onlarin faktiki veziyyetini eks etdirmelidir Yalniz torpagin huquqi rejimine tebii veziyyetine ve teserrufat istifadesine dair obyektiv melumatlar olkenin vahid torpaq fondunun idare edilmesinde ve ondan istifade ile bagli meselelerde ugurla istifade edile biler Ona gore de torpaq kadastr senedlerinin ilkin doldurulmasi ve hemcinin cari deyisikliklerin senedlere daxil edilmesi deyisiklikleri tesdiq eden senedler esasinda heyata kecirilir Bununla da torpaq kadastr melumatlarinin moteberliyi ve onlarin torpaqdan istifadenin faktiki veziyyetine tam uygunlugu elde edilir Torpaq kadastrinin eyaneliyi ve sadeliyi prinsipi torpaq kadastr melumatlarindan gundelik istehsalat fealiyyetinde genis istifade etmekden otru o kend teserrufati mutexessisleri ucun kifayet qeder eyani ve sade sekilde verilmeli elave gostericilerden torpaqdan istifadeye dair luzumsuz qaydalardan ve nezaret sisteminden azad olmalidir Murekkeb torpaq kadastri torpaq fondundan istifadeye operativ rehberlikde ve nezaretde maragi olan dovlet teskilatlarinin huquqi ve fiziki sexslerin telebine cavab vermir onlarin isini eksine bir qeder de cetinlesdirerek teserrufatsizliq hallari ve sui istifadeler ucun serait yaradir Diger terefden luzumsuz melumatlarla yuklenmis torpaq kadastri torpaq kadastr xidmeti statinin boyumesine ve xerclerin artmasina getirib cixarir Torpaq kadastrinin aparilmasiYalniz qeyd edilen prinsiplerin gozlenilmesi torpaq kadastrinin duzgun aparilmasini ve torpaqdan istifadeye nezareti temin ede biler Torpaq kadastri iki qayda ile aparilir esas ve cari Esas torpaq kadastrinin vezifesi torpaqlarin huquqi teserrufat ve tebii veziyyeti haqqinda ilkin melumatlari toplamaq ve yaxud movcud olanlari deqiqlesdirmek ve onlari torpaq kadastr senedleri uzerine kecirmekden ibaretdir Esas torpaq kadastrinda torpaq mulkiyyetcileri istifadecileri ve icarecilerinin serancaminda olan torpaqlarin umumi sahesi kend teserrufati yerlerinin terkibi torpaqlarin keyfiyyeti torpaqlarin bonitirovkasi ve iqtisadi qiymetlendirilmesi haqqinda melumatlardan ibaret senedler ve materiallar toplanilir tehlil edilir ve sistemlesdirilir Cari torpaq kadastrinin vezifesiCari torpaq kadastrinin vezifesi esas torpaq kadastri aparildiqdan sonra torpaqdan istifadede bas veren butun deyisiklikleri uze cixarmaqdan ve onlari torpaq kadastr senedlerine daxil etmekden ibaretdir Bundan basqa ilkin melumatlarda buraxilmis sehvlerin goturulmesi ve yeni teleblere uygun yeni gostericilerin kadastr senedlerine daxil edilmesi cari torpaq kadastrinin esas vezifelerinden biridir Bununla da cari kadastr torpaq kadastr melumatlarinin lazimi seviyyesini temin edir Cari torpaq kadastri esas torpaq kadastri kimi torpaq qanunculuguna uygun olaraq torpaqlarin dovlet belediyye ve xususi mulkiyyete bolunmesi prinsipi esasinda formalasmis torpaq munasibetlerini qoruyur ve tenzimleyir torpaq ehtiyatlarindan semereli istifadeye nezaret edir Esas ve cari torpaq kadastri dovlet torpaq kadastrinin bir birile qarsiliqli elaqede olan merheleleridir Esas torpaq kadastri cari torpaq kadastrinin aparilmasindan otru esas yaradir ve onun tesir dairesini mueyyen edir Cari torpaq kadastri ise esas torpaq kadastrindaki melumatlari tezelemek ve onlara elaveler etmekle torpaq haqqinda melumatlarin sistemli sekilde muasir seviyyeye uygun saxlanmasina komeklik edir Ona gore de cari torpaq kadastri esas torpaq kadastri tedbirleri basa catdigi vaxtdan etibaren oz isine baslamalidir Dovlet torpaq kadastrina daxildirTorpaq saheleri uzerinde huquqlarin dovlet qeydiyyati Torpaqlarin kemiyyet ve keyfiyyet ucotu Torpaqlarin bonitirovkasi Torpaqlarin iqtisadi qiymetlendirilmesiHemcinin baxTorpaqsunasliq