Druskininkay (lit. Druskininkai, pol. Druskieniki, Druskienniki) — Litvanın cənubunda kurort şəhəri.
Druskininkay | |||||
---|---|---|---|---|---|
Druskininkai Druskieniki | |||||
| |||||
Ölkə | |||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
İlk məlumat | 1563 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Mərkəzin hündürlüyü | 110 m | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
Telefon kodu | +370 313 | ||||
Poçt indeksi | LT-66001 | ||||
Digər | |||||
druskonis.lt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
İlk dəfə Druski (Druskos – tərc. duz) kəndinin adı Pyarvalk sarayının inventar dəftərində 2 oktyabr 1636-cı ildə çəkilib (hər il bu tarixdə şəhər ad gününü qeyd edir). Lakin, Druski mineral su mənbələri barədə məlumat bundan çox köhnədir, XII-XIII əsrə çatır, o zaman mineral sular bulaqlarla sulu çəmənliklər və kolluqların üzərindən axırdı. Bu yer əhli-səliblərin salnamələrində də qeyd olunur, görünür ki, əhli-səliblərin casuslarının Eyşişkesə, Şalçininkaya olan yolu druskininkay torpaqlarından keçirdi. Druskininkayın bir kurort kimi tarixinin əsasını 1789-cu ildə Qroden Seymi üzvlərinin maraqlılığı ilə əlaqədar olaraq buraya səfər etmiş Litva-Polşa kralı Stanislav Avqust (Ponyatovski) qoyub. Kral həkimləri duz bulaqlarının suyunun tərkibini, müalicəvi xassələrini tədqiq etmiş, 1794-cü ildə isə xüsusi dekret Druskininkayı müalicəvi yer elan etmişdir. Suyun xassələrinin öyrənilməsi davam etdirdi. Belə ki, 1835-ci ildə Vilnüs Universitetinin Kimya kafedrasının professoru İqnatsiy Fonberq öz tədqiqatlarını ümumiləşdirərək "Druskininkay mineral sularının təsviri"ni dərc etmişdi.
1838-ci ildə Rusiya çarı I Nikolay Dopelmayerin hazırladığı Druskininkay kurortunun inkişaf planını təsdiq etmiş və tikinti başlanmışdır. Tezliklə burada rəsmi olaraq birinci həkim A. Renye işləməyə başladı, ilk müalicəxanalar açıldı. Lakin həmin il Ratniça çayına Salote gölü dağılmış və Ratniça müalicəxanasını, sinaqoqu və 18 başqa tikilini uçurtmuş daşqın başlamış, körpülər zərər görmüşdür. Daşqınlar təkrarlanırdı, lakin şəhəri bərpa edirdilər, o böyüyürdü. 1853-cü ildə müalicəxanaların yanında olan parkda teatr, iclaslar və konsertlər üçün zal, kitabxana, restoran, hava pis olan hallar üçün gəzinti qalereyası olan saray tikilmişdi, 1854-cü ildə isə burada Litvada birinci olan fotoatelye işləyirdi, sərgilər təşkil olunurdu. 1862-ci ildə şose kurortu Poreçye dəmir yolu stansiyası ilə birləşdirdi. Sərnişinlər kurorta dilicanlarla gəlirdi. 1880-ci ilin yayında Druskininkaydan Qrodnoya "Druskininkay" paroxodu işləməyə başladı. XIX əsrin sonunda Druskininkay yanğınlar səbəbi ilə əldən düşmüşdü, şəhərciyin sahibləri dəyişirdi, lakin sahibkarlar investisiyalarını davam edirdi: 1887-ci ildə gimnastika və masaj saray tikildi, 1894-cü ildə indiyə qədər salamat qalmış 150-nəfərlik müalicəxanalar fəaliyyət göstərməyə başladı, 1893-cü ildə isə Druskininkay şəhər hüququnu almışdır. Bu gün Druskininkay – istirahət, kurort müalicəsi və turizm üçün nəzərdə tutulmuş beynəlxalq rekreasiya mərkəzidir. Druskininkayda eyni zamanda 6000 nəfəri qəbul edə bilən 9 sanatoriya və bir balneoloji müalicəxana fəaliyyət göstərir (2003-cü ildə "Newsweek" jurnalı Druskininkayı Avropada ən yaxşı balneoloji kurort elan edib), 2-dən 4-ə qədər ulduzlu 16 mehmanxana, 11 qonaq evi, 16 kənd turizmi malikanəsi və SPA kompleksləri təsis edilib. Sanatoriyalarda ən son texnologiyalar və müalicə diaqnostikaları tətbiq edilir, proseduralar spektri genişdir. Şəhərdə sağlamlaşdırma mərkəzi yerləşir, yeddi mineral su bulağı açılıb. Aktiv istirahət sevərlər üçün çoxlu müxtəlif əyləncələr var. Ən çox ziyarət edilən yerlərə Druskininkay su attraksionları parkı – 25000 kvadrat metr sahəsi olan yenidən qurulmuş kompleksi aid etmək olar. Şəhər 5 hissəyə bölünüb: Nyamunasdan keçən Druskininkay körpüsü ilə digər dörd hissə – Kalvişkes, Klonişkes, Ratniça, Köhnə şəhərə birləşmiş Baltaşişke (şəhərin Nyamunasın sol sahilində olan yeganə hissəsi). 2006-cı il məlumatlarına görə Druskininkay rayonunun əhalisinin sayı 24755 nəfər təşkil etmişdir, onlardan 16647 nəfər Druskininkay şəhərində yaşayırdı.
Nyamunas Druskininkayı əhatə edir. Ona şəhərin şərq hissəsindən axan Ratniça düşür. Şəhərin cənub hissəsində Druskonis gölü, Viyunelis nohuru və Myarqyalü akyü süni göl uzanır. Buna görə burada iqlim mülayim və istidir (havanın orta temperaturu +7,5 °C, havanın nisbi rütubəti 70 faiz. orta sürəti 2 m/san olan cənub-şərq küləkləri üstünlük təşkil edir). Druskininkay bio növ müxtəlifliklər: təkcə çoxlu sayda müalicəvi otlar, göbələklər deyil, quşlarla, nadir həşəratlarla zəngin şam meşələri ilə örtülmüş kontinental qum təpələri yerləşir. İynəyarpaqlı meşələrə görə Druskininkayda hava ionlaşması (- 0,63) yüksəkdir.
Şəhərdə bir çox kiçik memarlıq nümunələri: V. Koşubanın Litva heykəli, V. Vildjünasın M. K. Çürlenis abidəsi, heykəltaraşlıq əsəri – A. Balkenin "Əfsanə" fəvvarəsi, B. Vişnyauskasın "Analıq" abidəsi və s., Antanas Çesnulinin, Jak Lipşitsin heykəlləri və istirahət parkları, heykəltaraş Tauras Çesnulyaviçüsun malikanədə duz və ağacdan olan işləri, velosiped və piyada "Günəş cığırı", "Jilvinasın" cığırı, kaskad hamamlı süni göl, daş barelyefdən axan "Grožio" (tərc. Gözəllik) bulağı var. Druskininkay qaynaqlarının sayı və onların adları dəyişirdi. İddia edirlər ki, bir dəfə eyni zamanda onların sayı 19 olub. Onları duzların müxtəlif konsentrasiyası ilə qeyd olunub. "Bizim" Druskininkay xörək mineral suyu hələ XIX-cu əsrdə buraxılırdı, yeyinti sənayesi sərgilərində bu məhsul müalicəvi keyfiyyətlərinə görə mükafatlar alırdı. Bu gün müalicəxanalarda istirahət edənlər "Druskininkay", "Dzukiya" mənbələrindən olan suyu dada bilər.
Şəhərdə "Meşənin əks-sədası" muzeyi, Druskininkay şəhərinin muzeyləri, M. K. Çürlyonis memorial muzeyi, Müqavimət və sürgün muzeyi; Druskininkay uşaq incəsənəti, V. K. Yoninas, Sofa və s. qalereyalar fəaliyyət göstərir. Druskininkay yaxınlığında – Qrutas parkı – sovet heykəltaraşlığı muzeyidir.
Druskininkayda çoxsaylı mühafizə olunan tikintilər qalıb. Məsələn, XIX əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərində tikilmiş doktor Buyakovskinin ev-villası. İndi orada Druskininkay bələdiyyəsi yerləşib. Druskininkayda ən qədim binaları "Linksma" villası, "Tsentral" mehmanxanası sayılır, XIX–XX əsrlərin qovşağının taxta memarlığını "Radium" villası yaxşı nümayiş etdirir. Köhnə müalicəxanalar — "Avropa Royale Druskininkay" ("Europa Royale Druskininkai") mehmanxanasının bir hissəsidir. XX əsrin sonunda əvvəlki formasını saxlanılaraq yenidən tikilmiş Druskininkay kurxausunu da unutmaq olmaz.
Druskininkayda üç dua evi yerləşir. Bu Müqəddəs apostol Vartholomey kostyolu, Qrodnonun vitse-qubernatoru İ. Rojanovun 1865-ci ildə 1000 ədəd xırda gümüş pul ianələri hesabına tikilmiş pravoslav kilsəsidir. Druskininkay kilsəsindən feldmarşal M. Kutuzovun nəvəsi Yekaterina Vasilyevna Kutuzovanın hədiyyə etdiyi Vladimir Müqəddəs Anası ikonası (1766) itmişdir və bu günə kimi axtarılır. Digər təsiredici tikili – Stefan Şilerin layihələndirdiyi və bir az Müq. Anna Vilnüs kostyolunu xatırladan Müq. Məryəmin neoqotik kostyoludur. Bu kostyol köhnənin üstündən tikilirdi, və o yeni kostyol tikiləndən sonra söküldü. 1863-cü ildə köhnə kostyolda üsyançıların başçısı Lüdvikas Narbutas nikahlanmış və çox keçmədən Dubiçay döyüşündə həlak olmuşdur. 1906-cı ilə qədər köhnə Druskininkay kostyolunda M. K. Çürlenisin atası – K. Çürlenis xidmət edib. Buraya Vilnüsdən ksöndz (katolik keşişi) Yuozas Vayçunas, qonaq otağında dilşünas Yuozas Balçikonis, Vintsas Mikolaytis – Putinas, biblioqraf Vladas Abramaviçüs, heykəltaraş Rapolas Yakimaviçüs və Litvada məşhur olan bir çox digər insanlar saatlarla otururdu.
Druskininkayı yalnız unikal təbii bulaqlar deyil, həm də rəssamlar məşhurlaşdırır. Burada rəssam və bəstəkar M. K. Çürlenis yaratmışdır, məşhur modernist heykəltaraş Jak Lipşits doğulub. Hər il Çürlenis musiqi festivalı keçirilir. Kurortda yüngül və klassik musiqi kollektivləri konsertlər verir, poeziya axşamları keçirilir, incəsənət qalereyalarında sərgilər dəyişilir. Burada yaşayan və "Druskininku şltinü undine" ("Druskininkų šaltinių undinė" tərc. "Druskininkay qaynaqlarının su pərisi") jurnalının buraxılışları ilə məşğul olan Teodoras Narbutas, XIX əsrin ortalarında burada istirahət edən Stanislav Manüşka, Lüdvikas Kondratoviçüs, Vladislav Sırokomlya və s. da xatırlayırlar.
İstinadlar
- https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Druskieniki;3894455.html.
- Resident population by city / town at the beginning of the year. State Data Agency of Lithuania, 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Druskininkay lit Druskininkai pol Druskieniki Druskienniki Litvanin cenubunda kurort seheri DruskininkayDruskininkai DruskienikiBayraq Gerb54 01 14 sm e 23 58 21 s u Olke LitvaTarixi ve cografiyasiIlk melumat 1563Sahesi 24 km Merkezin hundurluyu 110 mEhalisiEhalisi 13 170 nef 1 yanvar 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 370 313Poct indeksi LT 66001Digerdruskonis ltXeriteni goster gizle Druskininkay Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiIlk defe Druski Druskos terc duz kendinin adi Pyarvalk sarayinin inventar defterinde 2 oktyabr 1636 ci ilde cekilib her il bu tarixde seher ad gununu qeyd edir Lakin Druski mineral su menbeleri barede melumat bundan cox kohnedir XII XIII esre catir o zaman mineral sular bulaqlarla sulu cemenlikler ve kolluqlarin uzerinden axirdi Bu yer ehli seliblerin salnamelerinde de qeyd olunur gorunur ki ehli seliblerin casuslarinin Eysiskese Salcininkaya olan yolu druskininkay torpaqlarindan kecirdi Druskininkayin bir kurort kimi tarixinin esasini 1789 cu ilde Qroden Seymi uzvlerinin maraqliligi ile elaqedar olaraq buraya sefer etmis Litva Polsa krali Stanislav Avqust Ponyatovski qoyub Kral hekimleri duz bulaqlarinin suyunun terkibini mualicevi xasselerini tedqiq etmis 1794 cu ilde ise xususi dekret Druskininkayi mualicevi yer elan etmisdir Suyun xasselerinin oyrenilmesi davam etdirdi Bele ki 1835 ci ilde Vilnus Universitetinin Kimya kafedrasinin professoru Iqnatsiy Fonberq oz tedqiqatlarini umumilesdirerek Druskininkay mineral sularinin tesviri ni derc etmisdi 1838 ci ilde Rusiya cari I Nikolay Dopelmayerin hazirladigi Druskininkay kurortunun inkisaf planini tesdiq etmis ve tikinti baslanmisdir Tezlikle burada resmi olaraq birinci hekim A Renye islemeye basladi ilk mualicexanalar acildi Lakin hemin il Ratnica cayina Salote golu dagilmis ve Ratnica mualicexanasini sinaqoqu ve 18 basqa tikilini ucurtmus dasqin baslamis korpuler zerer gormusdur Dasqinlar tekrarlanirdi lakin seheri berpa edirdiler o boyuyurdu 1853 cu ilde mualicexanalarin yaninda olan parkda teatr iclaslar ve konsertler ucun zal kitabxana restoran hava pis olan hallar ucun gezinti qalereyasi olan saray tikilmisdi 1854 cu ilde ise burada Litvada birinci olan fotoatelye isleyirdi sergiler teskil olunurdu 1862 ci ilde sose kurortu Porecye demir yolu stansiyasi ile birlesdirdi Sernisinler kurorta dilicanlarla gelirdi 1880 ci ilin yayinda Druskininkaydan Qrodnoya Druskininkay paroxodu islemeye basladi XIX esrin sonunda Druskininkay yanginlar sebebi ile elden dusmusdu seherciyin sahibleri deyisirdi lakin sahibkarlar investisiyalarini davam edirdi 1887 ci ilde gimnastika ve masaj saray tikildi 1894 cu ilde indiye qeder salamat qalmis 150 neferlik mualicexanalar fealiyyet gostermeye basladi 1893 cu ilde ise Druskininkay seher huququnu almisdir Bu gun Druskininkay istirahet kurort mualicesi ve turizm ucun nezerde tutulmus beynelxalq rekreasiya merkezidir Druskininkayda eyni zamanda 6000 neferi qebul ede bilen 9 sanatoriya ve bir balneoloji mualicexana fealiyyet gosterir 2003 cu ilde Newsweek jurnali Druskininkayi Avropada en yaxsi balneoloji kurort elan edib 2 den 4 e qeder ulduzlu 16 mehmanxana 11 qonaq evi 16 kend turizmi malikanesi ve SPA kompleksleri tesis edilib Sanatoriyalarda en son texnologiyalar ve mualice diaqnostikalari tetbiq edilir proseduralar spektri genisdir Seherde saglamlasdirma merkezi yerlesir yeddi mineral su bulagi acilib Aktiv istirahet severler ucun coxlu muxtelif eylenceler var En cox ziyaret edilen yerlere Druskininkay su attraksionlari parki 25000 kvadrat metr sahesi olan yeniden qurulmus kompleksi aid etmek olar Seher 5 hisseye bolunub Nyamunasdan kecen Druskininkay korpusu ile diger dord hisse Kalviskes Kloniskes Ratnica Kohne sehere birlesmis Baltasiske seherin Nyamunasin sol sahilinde olan yegane hissesi 2006 ci il melumatlarina gore Druskininkay rayonunun ehalisinin sayi 24755 nefer teskil etmisdir onlardan 16647 nefer Druskininkay seherinde yasayirdi Nyamunas Druskininkayi ehate edir Ona seherin serq hissesinden axan Ratnica dusur Seherin cenub hissesinde Druskonis golu Viyunelis nohuru ve Myarqyalu akyu suni gol uzanir Buna gore burada iqlim mulayim ve istidir havanin orta temperaturu 7 5 C havanin nisbi rutubeti 70 faiz orta sureti 2 m san olan cenub serq kulekleri ustunluk teskil edir Druskininkay bio nov muxteliflikler tekce coxlu sayda mualicevi otlar gobelekler deyil quslarla nadir heseratlarla zengin sam meseleri ile ortulmus kontinental qum tepeleri yerlesir Iyneyarpaqli meselere gore Druskininkayda hava ionlasmasi 0 63 yuksekdir Seherde bir cox kicik memarliq numuneleri V Kosubanin Litva heykeli V Vildjunasin M K Curlenis abidesi heykeltarasliq eseri A Balkenin Efsane fevvaresi B Visnyauskasin Analiq abidesi ve s Antanas Cesnulinin Jak Lipsitsin heykelleri ve istirahet parklari heykeltaras Tauras Cesnulyavicusun malikanede duz ve agacdan olan isleri velosiped ve piyada Gunes cigiri Jilvinasin cigiri kaskad hamamli suni gol das barelyefden axan Grozio terc Gozellik bulagi var Druskininkay qaynaqlarinin sayi ve onlarin adlari deyisirdi Iddia edirler ki bir defe eyni zamanda onlarin sayi 19 olub Onlari duzlarin muxtelif konsentrasiyasi ile qeyd olunub Bizim Druskininkay xorek mineral suyu hele XIX cu esrde buraxilirdi yeyinti senayesi sergilerinde bu mehsul mualicevi keyfiyyetlerine gore mukafatlar alirdi Bu gun mualicexanalarda istirahet edenler Druskininkay Dzukiya menbelerinden olan suyu dada biler Seherde Mesenin eks sedasi muzeyi Druskininkay seherinin muzeyleri M K Curlyonis memorial muzeyi Muqavimet ve surgun muzeyi Druskininkay usaq inceseneti V K Yoninas Sofa ve s qalereyalar fealiyyet gosterir Druskininkay yaxinliginda Qrutas parki sovet heykeltarasligi muzeyidir Druskininkayda coxsayli muhafize olunan tikintiler qalib Meselen XIX esrin sonu XX esrin evvellerinde tikilmis doktor Buyakovskinin ev villasi Indi orada Druskininkay belediyyesi yerlesib Druskininkayda en qedim binalari Linksma villasi Tsentral mehmanxanasi sayilir XIX XX esrlerin qovsaginin taxta memarligini Radium villasi yaxsi numayis etdirir Kohne mualicexanalar Avropa Royale Druskininkay Europa Royale Druskininkai mehmanxanasinin bir hissesidir XX esrin sonunda evvelki formasini saxlanilaraq yeniden tikilmis Druskininkay kurxausunu da unutmaq olmaz Druskininkayda uc dua evi yerlesir Bu Muqeddes apostol Vartholomey kostyolu Qrodnonun vitse qubernatoru I Rojanovun 1865 ci ilde 1000 eded xirda gumus pul ianeleri hesabina tikilmis pravoslav kilsesidir Druskininkay kilsesinden feldmarsal M Kutuzovun nevesi Yekaterina Vasilyevna Kutuzovanin hediyye etdiyi Vladimir Muqeddes Anasi ikonasi 1766 itmisdir ve bu gune kimi axtarilir Diger tesiredici tikili Stefan Silerin layihelendirdiyi ve bir az Muq Anna Vilnus kostyolunu xatirladan Muq Meryemin neoqotik kostyoludur Bu kostyol kohnenin ustunden tikilirdi ve o yeni kostyol tikilenden sonra sokuldu 1863 cu ilde kohne kostyolda usyancilarin bascisi Ludvikas Narbutas nikahlanmis ve cox kecmeden Dubicay doyusunde helak olmusdur 1906 ci ile qeder kohne Druskininkay kostyolunda M K Curlenisin atasi K Curlenis xidmet edib Buraya Vilnusden ksondz katolik kesisi Yuozas Vaycunas qonaq otaginda dilsunas Yuozas Balcikonis Vintsas Mikolaytis Putinas biblioqraf Vladas Abramavicus heykeltaras Rapolas Yakimavicus ve Litvada meshur olan bir cox diger insanlar saatlarla otururdu Druskininkayi yalniz unikal tebii bulaqlar deyil hem de ressamlar meshurlasdirir Burada ressam ve bestekar M K Curlenis yaratmisdir meshur modernist heykeltaras Jak Lipsits dogulub Her il Curlenis musiqi festivali kecirilir Kurortda yungul ve klassik musiqi kollektivleri konsertler verir poeziya axsamlari kecirilir incesenet qalereyalarinda sergiler deyisilir Burada yasayan ve Druskininku sltinu undine Druskininku saltiniu undine terc Druskininkay qaynaqlarinin su perisi jurnalinin buraxilislari ile mesgul olan Teodoras Narbutas XIX esrin ortalarinda burada istirahet eden Stanislav Manuska Ludvikas Kondratovicus Vladislav Sirokomlya ve s da xatirlayirlar Istinadlarhttps encyklopedia pwn pl haslo Druskieniki 3894455 html Resident population by city town at the beginning of the year State Data Agency of Lithuania 2023 Litva ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin