Dra-dra göycəqarğa (lat. Coracias garrulus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin rakşikimilər dəstəsinin əsl rakşilər fəsiləsinin göycəqarğa cinsinə aid heyvan növü.
Dra-dra göycəqarğa | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Sinif: İnfrasinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Növ: Dra-dra göycəqarğa | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Genefond əhəmiyyəti
Azərbaycan faunasında fəsilənin tək növüdür.
Qısa təsviri
Sığırçından iridir. Ümumi rəngi yaşıl-göydür. Bel tərəfi qəhvəyi gil rənginə çalır. Quyruğu və qanadları üzərində tünd göy rənglər var. Boğazı ağdır. Adi səsi kəskin cırıltıdır "rak-rak", lakin reproduksiya dövrünün əvvəlində tez-tez "kra-kra-kra-kra" edir. Qarğa kimi ləng uçur.
Yayılması
Avropa, Asiya və Afrikanın şimal-qərb hissəsində yayılıb. Qışlamaq üçün hamısı Afrikaya köçür. Azərbaycana reproduksiya üçün gəlir. Aranda və dağətəyində məskunlaşır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Polibiont quşdur. Seyrək meşəni, köhnə ağac olan meyvə bağlarını, yarğan və qobular olan yarımsəhra və bozqırları, eləcə də seliteb sahələri mənimsəyir. Örtülü şəraitdə nəsil verir (ağac koğuşunda, yarğanda və tirələrdə, torpaqda qazılmış boş dəliklərdə, tikililərin çardağı altında və s.). May ayında 4-5 ağ yumurta verir, 18-19 gün kürt yatıb bala çıxarır, onları 27-28 gün yuvada yemləyib pərvaz edir. Əsas yemi çəyirtkə, , böcək və b. həşəratdır. Müəyyən qədər kərtənkələ, qurbağa və siçan da yeyir. Faydalı quşdur.
Sayı
Adi saylıdır. XIX əsrin axırı, XX əsrin əvvəllərində düzənlik rayonlarda çoxsaylı olub dağa tərəf getdikcə azalıb. Hazırkı vaxtda düzənlikdə çox yerdə adi saylı, bəzi sahədə isə hətta nadirdir.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Kürqırağı tuqay meşələrinin 1950-ci illərdən sonra kəskin azalması (əsas yuva yeri), meyvə bağlarında köhnə (koğuşlu) ağacların qırılması və quruyub aradan çıxması, aqrar təsərrüfat sahələrində ziyanvericilərə qarşı kimyəvi mübarizənin intensiv tətbiq edilməsi. Ona görə də indiki dövrdə yarğanlarda nəsil verən qruplar üstünlük təşkil edir.
Əhali üçün əhəmiyyəti
Həşərat və siçan yeməsi fayda verir.
Qorunması üçün qəbul edilmiş tədbirlər
İUCN-in, Bern və Bonn konvensiyalarının siyahısına daxildir. Lakin Azərbaycanda xüsusi mühafizə statusu yoxdur, yalnız "faydalı fauna"ya daxildir. Əhali tərəfindən qorunur.
Qorunması üçün məsləhət görülmüş tədbirlər
Azərbaycanın "Qırmızı Kitab"ına daxil edilməli, zooloji maarifçilik daha çox yayılmalıdır.
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1998.
- IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dra dra goyceqarga lat Coracias garrulus heyvanlar aleminin xordalilar tipinin quslar sinfinin raksikimiler destesinin esl raksiler fesilesinin goyceqarga cinsine aid heyvan novu Dra dra goyceqargaElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarSinif QuslarInfrasinif YenidamaqlilarKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Deste RaksikimilerFesile Esl raksilerCins GoyceqargaNov Dra dra goyceqargaBeynelxalq elmi adiCoracias garrulus L 1758 Sekil axtarisiITIS 554518NCBI 188338Genefond ehemiyyetiAzerbaycan faunasinda fesilenin tek novudur Qisa tesviriSigircindan iridir Umumi rengi yasil goydur Bel terefi qehveyi gil rengine calir Quyrugu ve qanadlari uzerinde tund goy rengler var Bogazi agdir Adi sesi keskin ciriltidir rak rak lakin reproduksiya dovrunun evvelinde tez tez kra kra kra kra edir Qarga kimi leng ucur YayilmasiAvropa Asiya ve Afrikanin simal qerb hissesinde yayilib Qislamaq ucun hamisi Afrikaya kocur Azerbaycana reproduksiya ucun gelir Aranda ve dageteyinde meskunlasir Yasayis yeri ve heyat terziPolibiont qusdur Seyrek meseni kohne agac olan meyve baglarini yargan ve qobular olan yarimsehra ve bozqirlari elece de seliteb saheleri menimseyir Ortulu seraitde nesil verir agac kogusunda yarganda ve tirelerde torpaqda qazilmis bos deliklerde tikililerin cardagi altinda ve s May ayinda 4 5 ag yumurta verir 18 19 gun kurt yatib bala cixarir onlari 27 28 gun yuvada yemleyib pervaz edir Esas yemi ceyirtke bocek ve b heseratdir Mueyyen qeder kertenkele qurbaga ve sican da yeyir Faydali qusdur SayiAdi saylidir XIX esrin axiri XX esrin evvellerinde duzenlik rayonlarda coxsayli olub daga teref getdikce azalib Hazirki vaxtda duzenlikde cox yerde adi sayli bezi sahede ise hetta nadirdir Mehdudlasdirici amillerKurqiragi tuqay meselerinin 1950 ci illerden sonra keskin azalmasi esas yuva yeri meyve baglarinda kohne koguslu agaclarin qirilmasi ve quruyub aradan cixmasi aqrar teserrufat sahelerinde ziyanvericilere qarsi kimyevi mubarizenin intensiv tetbiq edilmesi Ona gore de indiki dovrde yarganlarda nesil veren qruplar ustunluk teskil edir Ehali ucun ehemiyyetiHeserat ve sican yemesi fayda verir Qorunmasi ucun qebul edilmis tedbirlerIUCN in Bern ve Bonn konvensiyalarinin siyahisina daxildir Lakin Azerbaycanda xususi muhafize statusu yoxdur yalniz faydali fauna ya daxildir Ehali terefinden qorunur Qorunmasi ucun meslehet gorulmus tedbirlerAzerbaycanin Qirmizi Kitab ina daxil edilmeli zooloji maarifcilik daha cox yayilmalidir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 1998 IOC World Bird List Version 6 3 2016 doi 10 14344 IOC ML 6 3Hemcinin bax