Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dizenteriya pulikariyası (lat. Pulicaria dysenterica) — bitkilər aləminin mürəkkəbçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin pulikariya cinsinə aid bitki növü.
| Dizenteriya pulikariyası | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Dizenteriya pulikariyası | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik, hündürlüyü 25–60 (80) sm, gövdəsi düz, adətən qalxanvari, bəzən isə süpürgəvari budaqlı, bozumtul-yaşıl, qısa yumşaq tüklü bitkidir. Yarpaqları oturaq, yumşaq, uzunsovlansetvari, ucu biz, üstdən kələkötür tüklü, altdan bozumtul keçəvari tüklü, qıraqları bütöv və ya xırda diş-dişlidir. Səbətləri yarımkürəvari oval, 7–10 mm enində, adətən, yarpaqlı uzun ayaqcıq üstündə yerləşir. Sarğısı keçəvari tüklü, yarpaqcıqları dar lansetvarixəttvari, ucubizdir. Kənar çiçəklərinin dilcikləri sarı, dar xəttvari, əyilmişdir. Toxumcaları 1 mm uzunluqda, uzunsov zəif tüklüdür, kəkili ağ, toxumcadan 3–4 dəfə uzundur.
Mənşəyi və yayılması
Dizenteriya pulikariyası kserofil coğrafi tipinin aralıq dənizi sinfinin aralıq dənizi qrupuna aiddir. Orta və Cənubi Avropa, Şimali Afrika, İran, Əfqanıstan, Rusiya, Ukrayna və Qafqazda yayılmışdır. Azərbaycanda dizenteriya pulikariyası arandan orta dağ qurşağına kimi (dəniz səviyyəsindən 1800 m qədər) Samur-Dəvəçi, Kür-Araz və Lənkəran ovalıqları, Kür düzənliyi, Alazan-Əyriçay vadisi, Böyük Qafqazın Quba massivi və şərq rayonları, Naxçıvanın dağlığ hissəsində bitir.
Ekoloji qrup və bitdiyi yerlər
Hiqromezofitdir, çal-çəmən və alaq bitkilik tiplərində rast gəlir. Nəmli yerlərdə, bataqlıqların, çay, arxların və digər su tutarlarının kənarlarında bitir, qrup və zolaqlar əmələ gətirir.
Kimyəvi tərkibi
Efir yağı, flavonoid, alkaloid, steroid, C vitamini, kumarin, kauçuk, üzvü turşular, karbohidratlar, di-, tri- və seskviterpenoidlərlə zəngindir.
Təsiri və tətbiqi
Eksperimental və xalq təbabətində tətbiq edilir. Dizenteriya zamanı istifadə olunur. Büzüşdürücü və işlədici təsirə malikdir.
Əkstəsirləri
Zəhərli olduğuna görə, həkim məsləhəti ilə qəbul edilməlıdır.
İstifadə olunan hissələri
Müalıcə məqsədilə bitkinin yerüstü hissəsi, yarpaqları və çiçəkləri istifadə edilir.
İstifadə formaları
Cövhər və dəmləmələr.
Digər faydalı xüsusiyyətləri və istifadəsi
Dekorativ bitkidir. İnsektisid təsirə malikdir, həşəratlara qarşı istifadə oluna bilər.
Sinonimləri
Homotipik sinonimləri
- Inula dysenterica L.
Yarımnövləri
- Nyman
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dizenteriya pulikariyasi lat Pulicaria dysenterica bitkiler aleminin murekkebcicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesinin pulikariya cinsine aid bitki novu Dizenteriya pulikariyasiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad Ali bitkilerKlad Coxsporlu bitkilerKlad Borulu bitkilerKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad EvdikotlarKlad Bazal evdikotlarKlad SuperasteridlerKlad AsteridlerKlad KampanulidlerDeste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile AsteroideaeTriba Cins PulikariyaNov Dizenteriya pulikariyasiBeynelxalq elmi adiPulicaria dysenterica Bernh Sekil axtarisiITIS 38321NCBI 56535EOL 509700Botaniki xarakteristikasiCoxillik hundurluyu 25 60 80 sm govdesi duz adeten qalxanvari bezen ise supurgevari budaqli bozumtul yasil qisa yumsaq tuklu bitkidir Yarpaqlari oturaq yumsaq uzunsovlansetvari ucu biz ustden kelekotur tuklu altdan bozumtul kecevari tuklu qiraqlari butov ve ya xirda dis dislidir Sebetleri yarimkurevari oval 7 10 mm eninde adeten yarpaqli uzun ayaqciq ustunde yerlesir Sargisi kecevari tuklu yarpaqciqlari dar lansetvarixettvari ucubizdir Kenar ciceklerinin dilcikleri sari dar xettvari eyilmisdir Toxumcalari 1 mm uzunluqda uzunsov zeif tukludur kekili ag toxumcadan 3 4 defe uzundur Menseyi ve yayilmasiDizenteriya pulikariyasi kserofil cografi tipinin araliq denizi sinfinin araliq denizi qrupuna aiddir Orta ve Cenubi Avropa Simali Afrika Iran Efqanistan Rusiya Ukrayna ve Qafqazda yayilmisdir Azerbaycanda dizenteriya pulikariyasi arandan orta dag qursagina kimi deniz seviyyesinden 1800 m qeder Samur Deveci Kur Araz ve Lenkeran ovaliqlari Kur duzenliyi Alazan Eyricay vadisi Boyuk Qafqazin Quba massivi ve serq rayonlari Naxcivanin daglig hissesinde bitir Ekoloji qrup ve bitdiyi yerlerHiqromezofitdir cal cemen ve alaq bitkilik tiplerinde rast gelir Nemli yerlerde bataqliqlarin cay arxlarin ve diger su tutarlarinin kenarlarinda bitir qrup ve zolaqlar emele getirir Kimyevi terkibiEfir yagi flavonoid alkaloid steroid C vitamini kumarin kaucuk uzvu tursular karbohidratlar di tri ve seskviterpenoidlerle zengindir Tesiri ve tetbiqiEksperimental ve xalq tebabetinde tetbiq edilir Dizenteriya zamani istifade olunur Buzusdurucu ve isledici tesire malikdir EkstesirleriZeherli olduguna gore hekim mesleheti ile qebul edilmelidir Istifade olunan hisseleriMualice meqsedile bitkinin yerustu hissesi yarpaqlari ve cicekleri istifade edilir Istifade formalariCovher ve demlemeler Diger faydali xususiyyetleri ve istifadesiDekorativ bitkidir Insektisid tesire malikdir heseratlara qarsi istifade oluna biler SinonimleriHomotipik sinonimleri Inula dysenterica L YarimnovleriNymanIstinadlarHemcinin bax