Dağtərxunu (lat. Tanacetum) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Dağtərxunu | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Dağtərxunu | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Botaniki xarakteristikası
Lələkvarı yarpaqları növbəli, bəzən dilimlidir. Çiçəkləri səbət çiçək qrupunda yerləşir və ikicinsli çoxsaylı boruvarı çiçəklərdən ibarətdir. Toxumu beş tilli, meyvəsi toxumcadır. Şimal yarımkürəsinin qeyri-tropik ölkələrində 50-dən çox, Azərbaycanda isə 4 növü bitir. Yarpaq və çiçəklərində efir yağı, flavonoidlər, aşı maddəsi və alkaloidlər var. Tibdə bağırsaq qurdlarına qarşı işlədilir. Dağtərxunundan insektisid kimi istifadə olunan toz (ovuntu) alınır. Dağtərxunu qaramal üçün zəhərlidir. Bəzən Dağtərxunu cinsi xrizantema (payızgülü) cinsi ilə birləşdirilir.
Təbabətdə
Adi dağtərxunu çiçəklərindən qurd əleyhinə vasitə kimi askaridoz və enterobiozda, eləcə də ödqovucu kimi qaraciyərin, öd kisəsinin və öd yollarının xəstəliklərində istifadə olunur.
Əks göstəriş
Hamiləlik.
İstifadə qaydası
10 q (1 x. q.) xammalın üzərinə 200 ml (1 stəkan) qaynar su tökülür, qaynayan su hamamında 15 dəq. dəmlənir, otaq temperaturunda soyudulur, süzülür. Gündə 3 dəfə, hər dəfə 1-2 xörək qaşığı daxilə qəbul edilir.
Sinonimləri
Heterotipik sinonimləri
- Balsamita Mill.
- Gymnocline Cass.
- Hemipappus K.Koch
- Omalanthus Less.
- Omalotes DC.
- Pontia Bubani
- Psanacetum (Less. ex DC.) Spach
- Pyrethrum Zinn
- Spathipappus Tzvelev
Növləri
- Tanacetum abrotanifolium (L.) Druce
- Tanacetum abrotanoides K.Bremer & Humphries
- Tanacetum achilleifolium (M.Bieb.) Sch.Bip.
- Tanacetum akinfiewii (F.N.Alex.) Tzvelev
- Tanacetum alatavicum Herder
- (Markgr.) Barina
- Hub.-Mor. & Grierson
- Tanacetum alyssifolium (Bornm.) Grierson
- Tanacetum archibaldii Podlech
- Tanacetum argenteum (Lam.) Willd.
- Tanacetum armenum (DC.) Sch.Bip.
- Tanacetum artemisioides Sch.Bip. ex Hook.f.
- Tanacetum atkinsonii (C.B.Clarke) Kitam.
- Tanacetum aucheri DC.
- Tanacetum aucherianum (DC.) Sch.Bip.
- Tanacetum audibertii DC.
- Tanacetum aureum (Lam.) Greuter, M.V.Agab. & Wagenitz
- Azərbaycan dağtərxunu (Tanacetum azerbaidjanicum) (Podlech) Sonboli & Behjou
- Mozaff.
- Tanacetum balsamita L.
- Podlech
- Tanacetum bamianicum Podlech
- Tanacetum barclayanum DC.
- Tanacetum bipinnatum Sch.Bip.
- Tanacetum budjnurdense (Rech.f.) Tzvelev
- Tanacetum cadmeum (Boiss.) Heywood
- Tanacetum canescens DC.
- Tanacetum cappadocicum (DC.) Sch.Bip.
- (Krasch. ex Grubov) K.Bremer & Humphries
- (Podlech) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum cilicium (Boiss.) Grierson
- Tanacetum cinerariifolium (Trevir.) Sch.Bip.
- Tanacetum coccineum (Willd.) Grierson
- (Tzvelev) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum corymbosum (L.) Sch.Bip.
- Tanacetum crassipes (Stschegl.) Tzvelev
- Tanacetum daghestanicum (Boiss.) Chandjian
- Tanacetum densum (Labill.) Sch.Bip.
- Tanacetum depauperatum (Post) Grierson
- Boiss.
- Tanacetum eginense (Hausskn. ex Bornm.) Grierson
- Mozaff.
- Tanacetum emodi R.Khan
- Korkmaz, Kandemir & Ilhan
- Tanacetum falconeri Hook.f.
- (Popov) Nevski
- Tanacetum germanicopolitanum (Bornm. & Heimerl) Grierson
- Tanacetum ghoratense Podlech
- Tanacetum griffithii (C.B.Clarke) Muradyan
- Tanacetum haradjanii (Rech.f.) Grierson
- Tanacetum haussknechtii (Bornm.) Grierson
- Tanacetum heterotomum (Bornm.) Grierson
- Tanacetum hissaricum (Krasch.) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum hololeucum (Bornm.) Podlech
- Sonboli & Naderifar
- Sonboli & Kaz.Osaloo
- Tanacetum karelinii Tzvelev
- K.Bremer & Humphries
- (Krylov & Plotn.) Takht.
- Tanacetum kittaryanum (C.A.Mey.) Tzvelev
- Tanacetum kotschyi (Boiss.) Grierson
- (Krasch.) K.Bremer & Humphries
- Maroofi & Rastegar
- Sch.Bip. & Herder
- Tanacetum larvatum (Griseb. ex Pant.) Hayek
- Tanacetum leptophyllum (Steven ex M.Bieb.) Sch.Bip.
- Pamp.
- Tanacetum macrophyllum (Waldst. & Kit.) Sch.Bip.
- Tanacetum marionii (Albov) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum maymanense Podlech
- Minyarpaq dağtərxunu (Tanacetum millefolium) (L.) Tzvelev
- Tanacetum mindshelkense Kovalevsk.
- Hub.-Mor. & Grierson
- Tanacetum mucronulatum (Hoffmanns. & Link) Heywood
- Yıld.
- (Velen.) Soldano
- Tanacetum nitens (Boiss. & Noë) Grierson
- Tanacetum nivale Sch.Bip.
- Tanacetum niveum (Lag.) Sch.Bip.
- Tanacetum nuristanicum Podlech
- Tanacetum odessanum (Klokov) Tzvelev
- Tanacetum oltense (Sosn.) Grierson
- Tanacetum oxystegium (Sosn.) Grierson
- Tanacetum paczoskii (Zefir.) Tzvelev
- Tanacetum pakistanicum Podlech
- Tanacetum paradoxum Bornm.
- Tanacetum partheniifolium (Willd.) Sch.Bip.
- Tanacetum parthenium (L.) Sch.Bip.
- (C.Shih) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum peucedanifolium (Sosn.) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum pinnatum Boiss.
- Tanacetum polycephalum Sch.Bip.
- Tanacetum porphyrostephanum (Rech.f.) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum poteriifolium (Ledeb. ex Nordm.) Grierson
- Tanacetum praeteritum (Horw.) Heywood
- (Turcz. ex DC.) Sch.Bip.
- (Ledeb.) Sch.Bip.
- Tanacetum punctatum (Desr.) Grierson
- Tanacetum richterioides (C.Winkl.) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum robustum Hook.f. & Thomson ex C.B.Clarke
- (DC.) Podlech
- Tanacetum salsugineum Podlech
- Tanacetum sanguineum (Parsa) Parsa
- Tanacetum santolina C.Winkl.
- Kamelin
- Tanacetum saxicola (Krasch.) Tzvelev
- Tanacetum scopulorum (Krasch.) Tzvelev
- Tanacetum sericeum (Adams) Sch.Bip.
- Tanacetum silaifolium (Steven ex DC.) Sch.Bip.
- Tanacetum silvicola Podlech
- Tanacetum sinaicum (Fresen.) Delile ex K.Bremer & Humphries
- Tanacetum sipikorense (Bornm.) Grierson
- Mozaff.
- (Tzvelev) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum sorbifolium (Boiss.) Grierson
- Tanacetum stapfianum (Rech.f.) Podlech
- Tanacetum stoliczkae (C.B.Clarke) R.Khan
- Tanacetum tabrisianum (Boiss.) Sosn. & Takht.
- Tanacetum tanacetoides (DC.) Tzvelev
- Sonboli
- (Bureau & Franch.) K.Bremer & Humphries
- Tanacetum tenuissimum (Trautv.) Grossh.
- Tanacetum tirinense Podlech
- Tanacetum tomentellum (Boiss.) Grierson
- Tanacetum transiliense Herder
- Tanacetum tricholobum (Sosn. ex Manden.) Chandjian
- Tanacetum trifoliolatum Podlech
- Tanacetum ulutavicum Tzvelev
- Tanacetum uniflorum (Fisch. & C.A.Mey. ex DC.) Sch.Bip.
- Tabad, Maroofi & Rastegar
- Tanacetum vahlii DC.
- Adi dağtərxunu (Tanacetum vulgare) L.
- Tanacetum yabrudae (Mouterde) Charpin & Dittrich
- Tanacetum zahlbruckneri (Nábělek) Grierson
- Tanacetum zangezuricum Chandjian
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dagterxunu lat Tanacetum bitkiler aleminin astracicekliler destesinin murekkebcicekliler fesilesine aid bitki cinsi DagterxunuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste AstraciceklilerFesile MurekkebciceklilerYarimfesile AsteroideaeTriba Cins DagterxunuBeynelxalq elmi adiTanacetum L 1753Sekil axtarisiITIS 36321NCBI 99105EOL 59478Botaniki xarakteristikasiLelekvari yarpaqlari novbeli bezen dilimlidir Cicekleri sebet cicek qrupunda yerlesir ve ikicinsli coxsayli boruvari ciceklerden ibaretdir Toxumu bes tilli meyvesi toxumcadir Simal yarimkuresinin qeyri tropik olkelerinde 50 den cox Azerbaycanda ise 4 novu bitir Yarpaq ve ciceklerinde efir yagi flavonoidler asi maddesi ve alkaloidler var Tibde bagirsaq qurdlarina qarsi isledilir Dagterxunundan insektisid kimi istifade olunan toz ovuntu alinir Dagterxunu qaramal ucun zeherlidir Bezen Dagterxunu cinsi xrizantema payizgulu cinsi ile birlesdirilir TebabetdeAdi dagterxunu ciceklerinden qurd eleyhine vasite kimi askaridoz ve enterobiozda elece de odqovucu kimi qaraciyerin od kisesinin ve od yollarinin xesteliklerinde istifade olunur Eks gosteris Hamilelik Istifade qaydasi 10 q 1 x q xammalin uzerine 200 ml 1 stekan qaynar su tokulur qaynayan su hamaminda 15 deq demlenir otaq temperaturunda soyudulur suzulur Gunde 3 defe her defe 1 2 xorek qasigi daxile qebul edilir SinonimleriHeterotipik sinonimleri Balsamita Mill Gymnocline Cass Hemipappus K Koch Omalanthus Less Omalotes DC Pontia Bubani Psanacetum Less ex DC Spach Pyrethrum Zinn Spathipappus TzvelevNovleriTanacetum abrotanifolium L Druce Tanacetum abrotanoides K Bremer amp Humphries Tanacetum achilleifolium M Bieb Sch Bip Tanacetum akinfiewii F N Alex Tzvelev Tanacetum alatavicum Herder Markgr Barina Hub Mor amp Grierson Tanacetum alyssifolium Bornm Grierson Tanacetum archibaldii Podlech Tanacetum argenteum Lam Willd Tanacetum armenum DC Sch Bip Tanacetum artemisioides Sch Bip ex Hook f Tanacetum atkinsonii C B Clarke Kitam Tanacetum aucheri DC Tanacetum aucherianum DC Sch Bip Tanacetum audibertii DC Tanacetum aureum Lam Greuter M V Agab amp Wagenitz Azerbaycan dagterxunu Tanacetum azerbaidjanicum Podlech Sonboli amp Behjou Mozaff Tanacetum balsamita L Podlech Tanacetum bamianicum Podlech Tanacetum barclayanum DC Tanacetum bipinnatum Sch Bip Tanacetum budjnurdense Rech f Tzvelev Tanacetum cadmeum Boiss Heywood Tanacetum canescens DC Tanacetum cappadocicum DC Sch Bip Krasch ex Grubov K Bremer amp Humphries Podlech K Bremer amp Humphries Tanacetum cilicium Boiss Grierson Tanacetum cinerariifolium Trevir Sch Bip Tanacetum coccineum Willd Grierson Tzvelev K Bremer amp Humphries Tanacetum corymbosum L Sch Bip Tanacetum crassipes Stschegl Tzvelev Tanacetum daghestanicum Boiss Chandjian Tanacetum densum Labill Sch Bip Tanacetum depauperatum Post Grierson Boiss Tanacetum eginense Hausskn ex Bornm Grierson Mozaff Tanacetum emodi R Khan Korkmaz Kandemir amp Ilhan Tanacetum falconeri Hook f Popov Nevski Tanacetum germanicopolitanum Bornm amp Heimerl Grierson Tanacetum ghoratense Podlech Tanacetum griffithii C B Clarke Muradyan Tanacetum haradjanii Rech f Grierson Tanacetum haussknechtii Bornm Grierson Tanacetum heterotomum Bornm Grierson Tanacetum hissaricum Krasch K Bremer amp Humphries Tanacetum hololeucum Bornm Podlech Sonboli amp Naderifar Sonboli amp Kaz Osaloo Tanacetum karelinii Tzvelev K Bremer amp Humphries Krylov amp Plotn Takht Tanacetum kittaryanum C A Mey Tzvelev Tanacetum kotschyi Boiss Grierson Krasch K Bremer amp Humphries Maroofi amp Rastegar Sch Bip amp Herder Tanacetum larvatum Griseb ex Pant Hayek Tanacetum leptophyllum Steven ex M Bieb Sch Bip Pamp Tanacetum macrophyllum Waldst amp Kit Sch Bip Tanacetum marionii Albov K Bremer amp Humphries Tanacetum maymanense Podlech Minyarpaq dagterxunu Tanacetum millefolium L Tzvelev Tanacetum mindshelkense Kovalevsk Hub Mor amp Grierson Tanacetum mucronulatum Hoffmanns amp Link Heywood Yild Velen Soldano Tanacetum nitens Boiss amp Noe Grierson Tanacetum nivale Sch Bip Tanacetum niveum Lag Sch Bip Tanacetum nuristanicum Podlech Tanacetum odessanum Klokov Tzvelev Tanacetum oltense Sosn Grierson Tanacetum oxystegium Sosn Grierson Tanacetum paczoskii Zefir Tzvelev Tanacetum pakistanicum Podlech Tanacetum paradoxum Bornm Tanacetum partheniifolium Willd Sch Bip Tanacetum parthenium L Sch Bip C Shih K Bremer amp Humphries Tanacetum peucedanifolium Sosn K Bremer amp Humphries Tanacetum pinnatum Boiss Tanacetum polycephalum Sch Bip Tanacetum porphyrostephanum Rech f K Bremer amp Humphries Tanacetum poteriifolium Ledeb ex Nordm Grierson Tanacetum praeteritum Horw Heywood Turcz ex DC Sch Bip Ledeb Sch Bip Tanacetum punctatum Desr Grierson Tanacetum richterioides C Winkl K Bremer amp Humphries Tanacetum robustum Hook f amp Thomson ex C B Clarke DC Podlech Tanacetum salsugineum Podlech Tanacetum sanguineum Parsa Parsa Tanacetum santolina C Winkl Kamelin Tanacetum saxicola Krasch Tzvelev Tanacetum scopulorum Krasch Tzvelev Tanacetum sericeum Adams Sch Bip Tanacetum silaifolium Steven ex DC Sch Bip Tanacetum silvicola Podlech Tanacetum sinaicum Fresen Delile ex K Bremer amp Humphries Tanacetum sipikorense Bornm Grierson Mozaff Tzvelev K Bremer amp Humphries Tanacetum sorbifolium Boiss Grierson Tanacetum stapfianum Rech f Podlech Tanacetum stoliczkae C B Clarke R Khan Tanacetum tabrisianum Boiss Sosn amp Takht Tanacetum tanacetoides DC Tzvelev Sonboli Bureau amp Franch K Bremer amp Humphries Tanacetum tenuissimum Trautv Grossh Tanacetum tirinense Podlech Tanacetum tomentellum Boiss Grierson Tanacetum transiliense Herder Tanacetum tricholobum Sosn ex Manden Chandjian Tanacetum trifoliolatum Podlech Tanacetum ulutavicum Tzvelev Tanacetum uniflorum Fisch amp C A Mey ex DC Sch Bip Tabad Maroofi amp Rastegar Tanacetum vahlii DC Adi dagterxunu Tanacetum vulgare L Tanacetum yabrudae Mouterde Charpin amp Dittrich Tanacetum zahlbruckneri Nabelek Grierson Tanacetum zangezuricum ChandjianIstinadlarLinney K Genera plantarum eorumque characteres naturales secundum numerum figuram situm amp proportionem omnium fructificationis partium 5 Stokholm 1754 S 366 doi 10 5962 BHL TITLE 746 Linnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 843 Hemcinin bax