Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dalay Lama (tib. ཏཱ་ལའི་བླ་མ་, : ta la’i bla ma) — Kökləri 1391-ci ilə qədər gedib çıxan Tibet buddizmində məktəbininin xəbər vermə xətti. Tibet buddizminə görə, Dalay Lama Avalokiteşvara və iztirabın Yerdəki təcəssümüdür. əsrdən 1959-cu ilə qədər Dalay Lama ölkənin paytaxtı Lhasa dan ölkəni idarə etmişdir. Bununla əlaqədar olaraq, Dalay Lamaya indi Tibet xalqının dini lideri kimi baxılır.
Dalay Lamaya müraciətdə "Zati-müqəddəsləri" titulu istifadə olunur. Baxmayaraq, Dalay Lamanı Qeluq məktəbinin rəhbəri hesab edirlər, lakin bu məktəbə rəsmi olaraq Qanden Tripa rəhbərlik edir. "Dalay" monqol dilində "Əzəmətli" mənasında" "okean" deməkdir (Çingizxandan sonra hakimiyyətdə olan xanlar Dalay-xan titulunu daşıyırdılar. "Lama" (bla ma) isə sanskrit dilində "quru" sözünün ekvivalenti olaraq "müəllim" mənasını verir.
Dalay Lamanın ölümündən sonra onun növbəti inkarnasiyasının axtarışına çıxırlar. Bu körpə müəyyən əlamətlərə malik olmalı və müəyyən testlərdən keçməlidir. Axtarışlar adətən bir neçə il davam edir. Sonra körpə Lhasaya göndərilərək təcrübəli lamaların rəhbərliyi altında təhsil alır. Dalay Lama və (Dalay Lamadan sonra ikinci lama sayılır) bir-birinə müəllim-şagird kimi bağlı olurlar, kim böyükdürsə o, müəllim, balaca olan isə şagird olur. Dalay Lamanı həmçinin Tibetin lideri adlandırırlar.
Tarixi
1578-ci ildə monqol-tumetlərin başçısı Altan xan öz xalqı ilə birlikdə Qeluq məktəbinin yüksək titullu lamalarından birindən buddizmi qəbul edərək ona Dalay Lama titulunu verirlər. oyrat-qoşutların başçısı Quşi xandan dəstək alaraq XVII əsrdə Tibeti birləşdirməyə nail olur. O vaxtdan çinlilərin Tibeti 1959-cu ildə tutmasına qədər ölkəni idarə etmişlər. XIV Dalay Lama Çin Xalq Respublikası ərazisində yeni Dalay Lamanın doğulmayacağını və ola bilsin ki, ümumiyyətlə bundan sonra heç doğulmamasını bildirmişdir.
Dalay Lamaların Qış iqamətgahı (Beşinci Dalay Lamadan başlayaraq) Lhasada yerləşən Potala sarayı, yay dövründə isə sarayıdır. 1959-cu ildən başlayaraq Dalay Lama şimali hind şəhərciyi yaşayır.
Dalay Lamaların siyahısı
- I Dalay Lama (1391–1474)
- II Dalay Lama (1475–1541)
- III Dalay Lama (1543–1588)
- IV Dalay Lama (1589–1616)
- (1617–1682)
- VI Dalay Lama (1683–1706)
- VII Dalay Lama (1708–1757)
- VIII Dalay Lama (1758–1804)
- IX Dalay Lama (1806–1815)
- X Dalay Lama (1816–1837)
- XI Dalay Lama (1838–1856)
- XII Dalay Lama (1856–1875)
- (1876–1933)
- XIV Dalay Lama (1935—)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dalay Lama tib ཏ ལའ བ མ ta la i bla ma Kokleri 1391 ci ile qeder gedib cixan Tibet buddizminde mektebininin xeber verme xetti Tibet buddizmine gore Dalay Lama Avalokitesvara ve iztirabin Yerdeki tecessumudur esrden 1959 cu ile qeder Dalay Lama olkenin paytaxti Lhasa dan olkeni idare etmisdir Bununla elaqedar olaraq Dalay Lamaya indi Tibet xalqinin dini lideri kimi baxilir Dalay Lamaya muracietde Zati muqeddesleri titulu istifade olunur Baxmayaraq Dalay Lamani Qeluq mektebinin rehberi hesab edirler lakin bu mektebe resmi olaraq Qanden Tripa rehberlik edir Dalay monqol dilinde Ezemetli menasinda okean demekdir Cingizxandan sonra hakimiyyetde olan xanlar Dalay xan titulunu dasiyirdilar Lama bla ma ise sanskrit dilinde quru sozunun ekvivalenti olaraq muellim menasini verir Dalay Lamanin olumunden sonra onun novbeti inkarnasiyasinin axtarisina cixirlar Bu korpe mueyyen elametlere malik olmali ve mueyyen testlerden kecmelidir Axtarislar adeten bir nece il davam edir Sonra korpe Lhasaya gonderilerek tecrubeli lamalarin rehberliyi altinda tehsil alir Dalay Lama ve Dalay Lamadan sonra ikinci lama sayilir bir birine muellim sagird kimi bagli olurlar kim boyukdurse o muellim balaca olan ise sagird olur Dalay Lamani hemcinin Tibetin lideri adlandirirlar Tarixi1578 ci ilde monqol tumetlerin bascisi Altan xan oz xalqi ile birlikde Qeluq mektebinin yuksek titullu lamalarindan birinden buddizmi qebul ederek ona Dalay Lama titulunu verirler oyrat qosutlarin bascisi Qusi xandan destek alaraq XVII esrde Tibeti birlesdirmeye nail olur O vaxtdan cinlilerin Tibeti 1959 cu ilde tutmasina qeder olkeni idare etmisler XIV Dalay Lama Cin Xalq Respublikasi erazisinde yeni Dalay Lamanin dogulmayacagini ve ola bilsin ki umumiyyetle bundan sonra hec dogulmamasini bildirmisdir Dalay Lamalarin Qis iqametgahi Besinci Dalay Lamadan baslayaraq Lhasada yerlesen Potala sarayi yay dovrunde ise sarayidir 1959 cu ilden baslayaraq Dalay Lama simali hind seherciyi yasayir Dalay Lamalarin siyahisiI Dalay Lama 1391 1474 II Dalay Lama 1475 1541 III Dalay Lama 1543 1588 IV Dalay Lama 1589 1616 1617 1682 VI Dalay Lama 1683 1706 VII Dalay Lama 1708 1757 VIII Dalay Lama 1758 1804 IX Dalay Lama 1806 1815 X Dalay Lama 1816 1837 XI Dalay Lama 1838 1856 XII Dalay Lama 1856 1875 1876 1933 XIV Dalay Lama 1935