Dadli Robert Herşbax (18 iyun 1932[…], San-Xose, Kaliforniya) — ABŞ alimi.
Dadli Robert Herşbax | |
---|---|
Doğum tarixi | 18 iyun 1932[…](92 yaş) |
Doğum yeri | |
Elm sahəsi | kimya |
İş yerləri |
|
Təhsili | |
Üzvlüyü |
|
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Amerika kimyaçısı Herşbax 1932-ci ilin iyunun 18-də Kaliforniya ştatında San Xosedə doğulmuşdur. Stanford Universitetini 1954-cü ildə bitirmiş, 1958-ci ildə Harvard Universitetində fəlsəfə doktoru dərəcəsi almışdır.
1958–1963-cü illərdə Kaliforniya Universitetində işləmişdir. 1963-cü ildən Harvard Universitetinin professorudur.
Əsas işləri fiziki kimyaya aiddir. Kimyəvi reaksiyaların sürətini və mexanizmini müfəssəl öyrənmək məqsədilə 1961-ci ildə bir elementar fiziki-kimyəvi prosesi digərindən ayırmaq məsələsini həll etmişdir. Bunun üçün reaksiyaya girən hissəciklərin – atomların və ya molekulların təcrid olunmuş, cüt toqquşmaları üçün şərait yaratmışdır. Bu halda əvvəlki və sonrakı toqquşmaların bu verilən elementar reaksiya aktına təsiri olmur. Reaksiyaya girən hissəciklərin dəstələrinin toqquşması üsulu ilə belə şərait yaratmaq mümkün olmuşdur. 1960–1970-ci illərdə bir başa elementar proseslər adlanan ("qopma", "rikoşet" (səkdirmə) və aralıq mexanizmləri), prinsipcə üç yeni mexanizmi kəşf etmişdir.
Bu hallarda uzun və ya qısamüddət yaşayan aktivləşdirilmiş aralıq komplekslər yaranmır (kimyəvi reaksiyaların mütləq sürəti nəzəriyyəsinə görə yaranmalı idi).
Elementar kimyəvi prosesləri öyrənərkən bütün eksperimentləri qələvi metalların atomlarının iştirakı ilə obyektlər üzərində aparmışdır. Bu da səpələnmiş hissəciklərin o vaxtkı detektorlarının fiziki qüsurları ilə əlaqədar idi.
1967-ci ildə Li Yan ilə birlikdə kəsişən molekulyar dəstələr üsulunu işləyib hazırlamışdır.
1986-cı ildə Li Yan və Con Çarlz Polani ilə birlikdə "Kimyəvi elementar proseslərin dinamikası üzrə işlərinə görə" Nobel mükafatına layiq görülmüşdür. Məşhur "Simpsonlar" multserialda "Dəhşətlər evi 14" epizodunda Herşbax fizika üzrə Nobel mükafatının professor Frinkə təqdim edilməsini səsləndirmidir.
İstinadlar
- Dudley R. Herschbach // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Dudley Robert Herschbach // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Montenegro A. ORCID Public Data File 2023. 2023. doi:10.23640/07243.24204912.V1
- Montenegro A. ORCID Public Data File 2023. 2023. doi:10.23640/07243.24204912.V1
- Montenegro A. ORCID Public Data File 2023. 2023. doi:10.23640/07243.24204912.V1
- Montenegro A. ORCID Public Data File 2023. 2023. doi:10.23640/07243.24204912.V1
- Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- Deutsche Nationalbibliothek Record #139397442 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dadli Robert Hersbax 18 iyun 1932 San Xose Kaliforniya ABS alimi Dadli Robert HersbaxDogum tarixi 18 iyun 1932 1932 06 18 92 yas Dogum yeri San Xose Santa Klara qrafligi Kaliforniya ABSElm sahesi kimyaIs yerleri Harvard Universiteti Berkli Kaliforniya Universiteti Harvard Universiteti 1963 2003 Berkli Kaliforniya Universiteti 1961 1963 Berkli Kaliforniya Universiteti 1959 1961 Harvard Universiteti 1957 1959 Tehsili Harvard Universiteti Stenford UniversitetiUzvluyu ABS Milli Elmler Akademiyasi 1967 Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Amerika Fizik Cemiyyeti d Amerika Felsefe Cemiyyeti d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAmerika kimyacisi Hersbax 1932 ci ilin iyunun 18 de Kaliforniya statinda San Xosede dogulmusdur Stanford Universitetini 1954 cu ilde bitirmis 1958 ci ilde Harvard Universitetinde felsefe doktoru derecesi almisdir 1958 1963 cu illerde Kaliforniya Universitetinde islemisdir 1963 cu ilden Harvard Universitetinin professorudur Esas isleri fiziki kimyaya aiddir Kimyevi reaksiyalarin suretini ve mexanizmini mufessel oyrenmek meqsedile 1961 ci ilde bir elementar fiziki kimyevi prosesi digerinden ayirmaq meselesini hell etmisdir Bunun ucun reaksiyaya giren hisseciklerin atomlarin ve ya molekullarin tecrid olunmus cut toqqusmalari ucun serait yaratmisdir Bu halda evvelki ve sonraki toqqusmalarin bu verilen elementar reaksiya aktina tesiri olmur Reaksiyaya giren hisseciklerin destelerinin toqqusmasi usulu ile bele serait yaratmaq mumkun olmusdur 1960 1970 ci illerde bir basa elementar prosesler adlanan qopma rikoset sekdirme ve araliq mexanizmleri prinsipce uc yeni mexanizmi kesf etmisdir Bu hallarda uzun ve ya qisamuddet yasayan aktivlesdirilmis araliq kompleksler yaranmir kimyevi reaksiyalarin mutleq sureti nezeriyyesine gore yaranmali idi Elementar kimyevi prosesleri oyrenerken butun eksperimentleri qelevi metallarin atomlarinin istiraki ile obyektler uzerinde aparmisdir Bu da sepelenmis hisseciklerin o vaxtki detektorlarinin fiziki qusurlari ile elaqedar idi 1967 ci ilde Li Yan ile birlikde kesisen molekulyar desteler usulunu isleyib hazirlamisdir 1986 ci ilde Li Yan ve Con Carlz Polani ile birlikde Kimyevi elementar proseslerin dinamikasi uzre islerine gore Nobel mukafatina layiq gorulmusdur Meshur Simpsonlar multserialda Dehsetler evi 14 epizodunda Hersbax fizika uzre Nobel mukafatinin professor Frinke teqdim edilmesini seslendirmidir IstinadlarDudley R Herschbach Encyclopaedia Britannica ing Dudley Robert Herschbach Brockhauz Ensiklopediyasi alm Montenegro A ORCID Public Data File 2023 2023 doi 10 23640 07243 24204912 V1 Montenegro A ORCID Public Data File 2023 2023 doi 10 23640 07243 24204912 V1 Montenegro A ORCID Public Data File 2023 2023 doi 10 23640 07243 24204912 V1 Montenegro A ORCID Public Data File 2023 2023 doi 10 23640 07243 24204912 V1 Mathematics Genealogy Project ing 1997 Deutsche Nationalbibliothek Record 139397442 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016