Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Dırnıs — Azərbaycan Respublikası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda bir kənd.
| Dırnıs | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Muxtar respublika | Naxçıvan MR |
| Rayon | Ordubad rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.397 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 1511 (2009) nəfər |
| | |
Dırnıs Ordubad rayonunun eyniadlı inzibati ərazi vahidində kənd. Vənənd çayının (Arazın qolu) sahilində, Zəngəzur silsiləsinin ətəyindədir. XIX əsrə aid ədəbiyyatda Dernis variantında qeydə alınmışdır. Oykonim ərəb dilindəki der/deyr (məbəd, monastır) və naus (zərdüşti qəbirləri üstündə tikili) komponentlərinin birləşməsi kimi izah olunur. Əslində, oykonim rayonun ərazisindəki Qapıcıq adlı dağ aşırımı ilə bağlı yaranmış çox qədim dil vahididir. Bir çox qədim dillərdə dura (yunan), duar (gürcü və osetin), dvaras (hind), drunk (qədim fars) və s. sözlər "qapı", "qapılar", "dağ kecidi" mənalarında işlənmişdir..
Tarixi
Dırnıs kəndi Ordubad rayonunun,habelə,bütün Naxçıvan diyarının ən gözəl kəndlərindən biridir. Bura çox qədimdən insan məskəni olmuşdur.Yaşı min ildən artıq olan bu kənddə türkdilli Alban tayfaları yaşamışdır. Təəssüf ki,kəndin yerləşdiyi coğrafi mövqe elədir ki, tarixi mənbələrdə bu kənd haqqında məlumat çox azdır. Çünki kəənd həm əsas ticarət yollarından kənarda, həm də geosiyasi cəhətdən az əhəmiyyətli nöqtədə yerləşir.
Dırnıs sözünə yaşı 150-160 il olan mənbələrdə rast gəlirik.Amma bu bir həqiqətdir ki,yerli əhalinin İranla əlaqəsi çox güclü olmuşdur. İstər XVII-XVIII əsrlərdə İrandan köçürmələr, istərsə də yerli adamların Arazı keçərək ən yaxın ticarət yeri kimi İranı-Cənubi Azərbaycanı seçməsi burada fars təsirinin güclü olmasına səbəb olmuşdur.Dırnıs sözünün etimoloji mənasının farsca yozumu da bununla əlaqədardır. Lakin, Dırnıs sözünün birinci hissəsinin Dır-tır-tor,dor-dör kəlmələrinin tarixi fonetik dəyişmə keçirdikdən sonra meydana gəldiyini asanlıqla sübut etmək olur.Bu kəlmələr qədim türk sözü olub yuxarı,dağ,təpə mənalarında işlənmişdir.Dırnısın yuxarı hissəsinin “Dör” məhəlləsi adlanması da fikrimizi təsdiq edir.Çox güman ki,Dər-qapı,Nist-yox sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir.Dərnist,qapısı yox mənasını verir ki,kəndin coğrafi mövqeyi də bunu təsdiq edir.
Kənd əvvəllər 2 məhəllədən ibarət olmuşdur: yuxarı və aşağı məhəllə. Bunu deməyə yuxarı məhəllənin daha köhnə olması da əsas verir.Çünki burada məskunlaşmış insanların dağın döşündə özlərinə ev tikmişlər ki,bunun da bir neçə səbəbi vardır: 1.Sel sularından uzaq olmaq; 2.Dağın döşünün quru (rütubətsiz) olduğu üçün sağlamlığa xeyirliliyi; 3.Münbit torpaqları tikililərlə korlamamaq; 4.Dağ döşünün qışda isti,yayda sərin olması
Zaman keçdikcə,əhali artdıqca kənd enişə doğru genişlənməyə başlamış və beləliklə,indiki Dərə məhəlləsi,Çimən məhəlləsi,Uzanar məhəlləsi,Aşağı məhlə və Oxmar məhlələri meydana gəlmişdir.
Kəndin ərazisindəki qəbiristanlıqda orta əsrlərə aid qəbirüstü daş qoç heykəlləri olmuşdur".
Mədəniyyəti
Kənddə orta məktəb, kitabxana, mədəniyyət evi, tibb məntəqəsi, rabitə şöbəsi, avtomat telefon stansiyası, məscid var.
Coğrafiyası və iqlimi
Vənənd çayı boyunca 16 kilometr yol getdikdən sonra Şimaldan Səhəng dağına,Qərbdən Carbas dağına,Şərqdən isə Qurddağına sığınmış olan bu gözəl kəndin keçmişdə ətraf mühitlə əlaqəsi Naxçıvan,Culfa mahalı ilə Vənənd çayı boyu, Badamdar tərəfdən Düylün yolu,Qurd dərəsi tərəfdən Əylis yolu, Pir tərəfdən isə Nügüdeh yolu olsa da hal-hazırda kəndin təkcə cənub tərəfindən şose yolu ilə çıxışı qalmışdır. Bu kənd Zəngəzur sıra dağlarının ətəklərində yerləşir.Bu səbəbdən də məşhur səyyahların və tacirlərin buraya gəlişi nisbətən az olmuşdur.
Dırnıs kəndi bu gün: "Eyniadlı bələdiyyənin mərkəzidir. Rayon mərkəzindən 29 km şimal şərqdə,Ordubad- Unus avtomobil yolunun kənarında,Vənənd çayının sahilində,Zəngəzur silsiləsinin ətəyindədir.
Əhalisi
Əhalisi 1511 nəfər olaraq,hamısı Azərbaycan türklərindən ibarətdir.Bu kənddə yaşayanlar şiə məzhəbində etiqad göstərirlər.
Tanınmışlar
- Adil Babayev — Filologiya elmləri doktoru, professor, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Jurnalistlər birliyinin, Azərbaycan Prezidenti yanında Dövlət Dil Komissiyasının, AMEA Orfoqrafiya Komissiyasının üzvüdür.
- Tofiq Məmmədov (botanik) - AMEA-nın müxbir üzvü, AMEA Dendrologiya İnstitutunun baş direktoru.
- Faxrəddin Məmmədob
- Nuriyyə Hüseynova - Müğənni, muğam ifaçısı. Azərbaycan Respublikasının əməkdar artisti (2007). Azərbaycan MEA-nın Folklor İnstitutunun "Dədə Qorqud" ("İrs") ansamblının rəhbəri. Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin Qədim Musiqi Alətləri ansamblının solisti.
İqtisadiyyatı
Kənd əhalisi meyvəçilik, tərəvəzçilik və əkinçiliklə məşğuldur.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının inzibati - ərazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı – 2013. 488 səh.
- ”Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti”. İki cilddə. I cild. Bakı, “Şərq-Qərb”, 2007.
- . 2010-09-26 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-03.
- Azərbaycan Respublikası əhalisinin siyahıyaalınması 2009-cu il. I cild. Bakı - 2010.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Dirnis Azerbaycan Respublikasi Naxcivan Muxtar Respublikasinin Ordubad rayonunda bir kend Dirnis38 59 10 sm e 45 58 45 s u Olke AzerbaycanMuxtar respublika Naxcivan MRRayon Ordubad rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 1 397 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 1511 2009 neferXeriteni goster gizle Dirnis Dirnis Ordubad rayonunun eyniadli inzibati erazi vahidinde kend Venend cayinin Arazin qolu sahilinde Zengezur silsilesinin eteyindedir XIX esre aid edebiyyatda Dernis variantinda qeyde alinmisdir Oykonim ereb dilindeki der deyr mebed monastir ve naus zerdusti qebirleri ustunde tikili komponentlerinin birlesmesi kimi izah olunur Eslinde oykonim rayonun erazisindeki Qapiciq adli dag asirimi ile bagli yaranmis cox qedim dil vahididir Bir cox qedim dillerde dura yunan duar gurcu ve osetin dvaras hind drunk qedim fars ve s sozler qapi qapilar dag kecidi menalarinda islenmisdir TarixiDirnis kendi Ordubad rayonunun habele butun Naxcivan diyarinin en gozel kendlerinden biridir Bura cox qedimden insan meskeni olmusdur Yasi min ilden artiq olan bu kendde turkdilli Alban tayfalari yasamisdir Teessuf ki kendin yerlesdiyi cografi movqe eledir ki tarixi menbelerde bu kend haqqinda melumat cox azdir Cunki keend hem esas ticaret yollarindan kenarda hem de geosiyasi cehetden az ehemiyyetli noqtede yerlesir Dirnis sozune yasi 150 160 il olan menbelerde rast gelirik Amma bu bir heqiqetdir ki yerli ehalinin Iranla elaqesi cox guclu olmusdur Ister XVII XVIII esrlerde Irandan kocurmeler isterse de yerli adamlarin Arazi kecerek en yaxin ticaret yeri kimi Irani Cenubi Azerbaycani secmesi burada fars tesirinin guclu olmasina sebeb olmusdur Dirnis sozunun etimoloji menasinin farsca yozumu da bununla elaqedardir Lakin Dirnis sozunun birinci hissesinin Dir tir tor dor dor kelmelerinin tarixi fonetik deyisme kecirdikden sonra meydana geldiyini asanliqla subut etmek olur Bu kelmeler qedim turk sozu olub yuxari dag tepe menalarinda islenmisdir Dirnisin yuxari hissesinin Dor mehellesi adlanmasi da fikrimizi tesdiq edir Cox guman ki Der qapi Nist yox sozlerinin birlesmesinden emele gelmisdir Dernist qapisi yox menasini verir ki kendin cografi movqeyi de bunu tesdiq edir Kend evveller 2 mehelleden ibaret olmusdur yuxari ve asagi mehelle Bunu demeye yuxari mehellenin daha kohne olmasi da esas verir Cunki burada meskunlasmis insanlarin dagin dosunde ozlerine ev tikmisler ki bunun da bir nece sebebi vardir 1 Sel sularindan uzaq olmaq 2 Dagin dosunun quru rutubetsiz oldugu ucun saglamliga xeyirliliyi 3 Munbit torpaqlari tikililerle korlamamaq 4 Dag dosunun qisda isti yayda serin olmasi Zaman kecdikce ehali artdiqca kend enise dogru genislenmeye baslamis ve belelikle indiki Dere mehellesi Cimen mehellesi Uzanar mehellesi Asagi mehle ve Oxmar mehleleri meydana gelmisdir Kendin erazisindeki qebiristanliqda orta esrlere aid qebirustu das qoc heykelleri olmusdur MedeniyyetiKendde orta mekteb kitabxana medeniyyet evi tibb menteqesi rabite sobesi avtomat telefon stansiyasi mescid var Dirnis kendindeki tarixi mescidCografiyasi ve iqlimiVenend cayi boyunca 16 kilometr yol getdikden sonra Simaldan Seheng dagina Qerbden Carbas dagina Serqden ise Qurddagina siginmis olan bu gozel kendin kecmisde etraf muhitle elaqesi Naxcivan Culfa mahali ile Venend cayi boyu Badamdar terefden Duylun yolu Qurd deresi terefden Eylis yolu Pir terefden ise Nugudeh yolu olsa da hal hazirda kendin tekce cenub terefinden sose yolu ile cixisi qalmisdir Bu kend Zengezur sira daglarinin eteklerinde yerlesir Bu sebebden de meshur seyyahlarin ve tacirlerin buraya gelisi nisbeten az olmusdur Dirnis kendi bu gun Eyniadli belediyyenin merkezidir Rayon merkezinden 29 km simal serqde Ordubad Unus avtomobil yolunun kenarinda Venend cayinin sahilinde Zengezur silsilesinin eteyindedir EhalisiEhalisi 1511 nefer olaraq hamisi Azerbaycan turklerinden ibaretdir Bu kendde yasayanlar sie mezhebinde etiqad gosterirler Taninmislar Adil Babayev Filologiya elmleri doktoru professor Azerbaycan Yazicilar Birliyinin ve Jurnalistler birliyinin Azerbaycan Prezidenti yaninda Dovlet Dil Komissiyasinin AMEA Orfoqrafiya Komissiyasinin uzvudur Tofiq Memmedov botanik AMEA nin muxbir uzvu AMEA Dendrologiya Institutunun bas direktoru Faxreddin Memmedob Nuriyye Huseynova Mugenni mugam ifacisi Azerbaycan Respublikasinin emekdar artisti 2007 Azerbaycan MEA nin Folklor Institutunun Dede Qorqud Irs ansamblinin rehberi Azerbaycan Musiqi Medeniyyeti Dovlet Muzeyinin Qedim Musiqi Aletleri ansamblinin solisti IqtisadiyyatiKend ehalisi meyvecilik terevezcilik ve ekincilikle mesguldur Hemcinin baxNurgedik qebristanligi VenendIstinadlar Azerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusu Melumat toplusu Baki 2013 488 seh Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti Iki cildde I cild Baki Serq Qerb 2007 2010 09 26 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2009 10 03 Azerbaycan Respublikasi ehalisinin siyahiyaalinmasi 2009 cu il I cild Baki 2010