Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Cümə məscidi – İranın Urmiya şəhərində yerləşən məscid. Urmiya Cümə məscidi Azərbaycan memarlığının Səlcuqlu və Elxani mərhələlərini öyrənmək baxımından önəmli abidədir.
| Cümə məscidi | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  İran |
| Şəhər | Urmiya |
| Yerləşir | Urmiya şəhristanı |
| Aidiyyatı | Böyük Səlcuq İmperiyası |
| Tikilmə tarixi | XII əsr |
| Üslubu | |
| Material | daş[d], kərpic, kaşı |
| Vəziyyəti | stabil |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Urmiya şəhərinin ən önəmli abidələrindən olan cümə məscidi geniş ərazini tutur. İç həyəti güneydən qapayan uzunsov tikili (uzunluğu 80 metrə yaxın) məscidin əski hissəsidir. Bu hissə də birbaşa tikilməmişdir. Onun kompozisiya mərkəzi tikintisi XII yüzilliyinə aid edilən səlcuq məqsurəsidir. Plan məkan quruluşuna görə Mərənd məqsurəsinə oxşayan Urmiya cümə məscidinin məqsurəsinə sonradan şərq tərəfdən kiçik, qərb tərəfdən isə uzunsov üç nefli iri salon artırılmışdır. İndi məqsurənin kubvari gövdəsi ona bitişik salonların alçaq tutumundan xeyli yüksəyə qalxır.
Urmiya cümə məscidinin özəyi ilkin halında güney tərəfi bütöv, üç tərəfinin hər birində iki uca sivri tağ açırımı olan və günbəzlə (diametri 11,5) örtülən səciyyəvi səlcuq məqsurəsi olmuşdur. Günbəzə keçid bölümü səkkizüzlü tutum şəklindədir. Urmiya Cümə məscidinin mehrabı Elxanilərin hakimiyyəti zamanında — hicri 676-cı ildə (miladi 1277) yenidən işlənmişdir. İri ölçüləri (7,82 m X 5,48 m) və yüksək bədii – texniki səviyyəsi ilə dəyərli gəctəraşlıq əsəri olan bu mehrabın müəllifi Nəqqaş Əbdülmömin Şərəfşah oğlu Təbrizidir. Uzunsov, üçnefli salon görünür həmin çağda tikilmişdir. Cümə məscidinin düzbucaqlı əyətinin qərb, şərq və şimal tərəflərini qapayan hücrələr, yerləşgələr və digər yardımçı binalar sonrakı dövrlərdə inşa edilmişdir.
Görüntülər
İstinadlar
- Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
- https://iranarchpedia.ir/entry/14413.
- https://www.irna.ir/news/84273283/مسجد-جامع-ارومیه-شاهکار-معماری-ایرانی-اسلامی.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Cume mescidi Iranin Urmiya seherinde yerlesen mescid Urmiya Cume mescidi Azerbaycan memarliginin Selcuqlu ve Elxani merhelelerini oyrenmek baximindan onemli abidedir Cume mescidi37 33 03 sm e 45 04 33 s u Olke IranSeher UrmiyaYerlesir Urmiya sehristaniAidiyyati Boyuk Selcuq ImperiyasiTikilme tarixi XII esrUslubuMaterial das d kerpic kasiVeziyyeti stabilCume mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiUrmiya seherinin en onemli abidelerinden olan cume mescidi genis erazini tutur Ic heyeti guneyden qapayan uzunsov tikili uzunlugu 80 metre yaxin mescidin eski hissesidir Bu hisse de birbasa tikilmemisdir Onun kompozisiya merkezi tikintisi XII yuzilliyine aid edilen selcuq meqsuresidir Plan mekan qurulusuna gore Merend meqsuresine oxsayan Urmiya cume mescidinin meqsuresine sonradan serq terefden kicik qerb terefden ise uzunsov uc nefli iri salon artirilmisdir Indi meqsurenin kubvari govdesi ona bitisik salonlarin alcaq tutumundan xeyli yukseye qalxir Urmiya cume mescidinin ozeyi ilkin halinda guney terefi butov uc terefinin her birinde iki uca sivri tag acirimi olan ve gunbezle diametri 11 5 ortulen seciyyevi selcuq meqsuresi olmusdur Gunbeze kecid bolumu sekkizuzlu tutum seklindedir Urmiya Cume mescidinin mehrabi Elxanilerin hakimiyyeti zamaninda hicri 676 ci ilde miladi 1277 yeniden islenmisdir Iri olculeri 7 82 m X 5 48 m ve yuksek bedii texniki seviyyesi ile deyerli gecterasliq eseri olan bu mehrabin muellifi Neqqas Ebdulmomin Serefsah oglu Tebrizidir Uzunsov ucnefli salon gorunur hemin cagda tikilmisdir Cume mescidinin duzbucaqli eyetinin qerb serq ve simal tereflerini qapayan hucreler yerlesgeler ve diger yardimci binalar sonraki dovrlerde insa edilmisdir GoruntulerIstinadlarWiki Loves Monuments monuments database 2017 https iranarchpedia ir entry 14413 https www irna ir news 84273283 مسجد جامع ارومیه شاهکار معماری ایرانی اسلامی