Mərənd Cümə Məscidi – Güney Azərbaycanın Mərənd şəhərində yerləşən və əsası XII əsrdə qoyulmuş məscid kompleksi. Kompleksin özəyini təşkil edən Mərənd məqsurəsində XIV əsrdə Elxani hakimi Əbu Səid Bahadır xanın sifarişi ilə böyük yenidən qurulma işləri aparıldığından abidə həm də Əbu Səid Camisi adıyla tanınmışdır.
Cümə məscidi | |
---|---|
Ölkə | İran |
Şəhər | Mərənd |
Yerləşir | Mərənd |
Aidiyyatı | Böyük Səlcuq İmperiyası Hülakülər dövləti |
Tikilmə tarixi | XII əsr |
Üslubu | |
Uzunsov biçimli planından Mərənd cümə məscidinin bir neçə mərhələdə tikildiyi aydın görünür. Məscidin böyük sahəli ibadət salonu dayaq-günbəz konstruktiv sistemi üzrə tikilmişdir. Bu sütunlu salonun içərisində səlcuq məqsurəsi daha qabarıq gözə dəyir. Mərənd məqsurəsi, mehrab olan üzü bütöv, qalan üç üzünün hər birində iki sivri açırım olan günbəzli salondur (8,0 x 8,0). Sonralar üç yandan ona artırılan günbəzaltı məkanlar məscidin ümumi planına trapesvari biçim vermişdir.
Mərənd cümə məscidinin məqsurəsinin tikinti kitabəsi qalmamışdır. Buna baxmayaraq plan-məkan quruluşuna görə mütəxəssislər onu XII əsrin ortalarının əsəri hesab edirlər. Bu abidə XIV əsrdə Elxani hakimi Əbu Səid Bahadır xanın dövründə genişləndirilmiş və onun interyeri yenidən bəzədilmişdir. Həmin çağda Səlcuq məqsurəsinin mehrabı yapma gəc bəzəyi ilə tamamilə yenidən qurulmuşdur. Nizam Bəndgir Təbrizinin hicri 731 – ci ildə (miladi 1330 – 1331) yaratdığı mehrab kompozisiyası (eni 2,70 m, hündürlüyü 4,60 m) Mərənd cümə məscidini məşhurlaşdıran nadir gəctəraşlıq əsəridir.
Mərənd məqsurəsinin günbəzini üç yandan dövrələyən günbəzlər alçaq olub kərpicdən hörülmüşdür. Məqsurənin öz günbəzi isə tamamilə uçulmuş və indi onun salonu atma tirlərlə örtülüdür. Məqsurə cümə məscidinin özəyi, eləcə də kompozisiya və ideya mərkəzi olduğundan ilk halda onun günbəzi məscidin yayğın tutumu üzərində yüksəlirmiş.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Cume mescidi Merend Cume Mescidi Guney Azerbaycanin Merend seherinde yerlesen ve esasi XII esrde qoyulmus mescid kompleksi Kompleksin ozeyini teskil eden Merend meqsuresinde XIV esrde Elxani hakimi Ebu Seid Bahadir xanin sifarisi ile boyuk yeniden qurulma isleri aparildigindan abide hem de Ebu Seid Camisi adiyla taninmisdir Cume mescidi38 25 52 sm e 45 46 31 s u Olke IranSeher MerendYerlesir MerendAidiyyati Boyuk Selcuq Imperiyasi Hulakuler dovletiTikilme tarixi XII esrUslubuMescidin plani Uzunsov bicimli planindan Merend cume mescidinin bir nece merhelede tikildiyi aydin gorunur Mescidin boyuk saheli ibadet salonu dayaq gunbez konstruktiv sistemi uzre tikilmisdir Bu sutunlu salonun icerisinde selcuq meqsuresi daha qabariq goze deyir Merend meqsuresi mehrab olan uzu butov qalan uc uzunun her birinde iki sivri acirim olan gunbezli salondur 8 0 x 8 0 Sonralar uc yandan ona artirilan gunbezalti mekanlar mescidin umumi planina trapesvari bicim vermisdir Merend cume mescidinin meqsuresinin tikinti kitabesi qalmamisdir Buna baxmayaraq plan mekan qurulusuna gore mutexessisler onu XII esrin ortalarinin eseri hesab edirler Bu abide XIV esrde Elxani hakimi Ebu Seid Bahadir xanin dovrunde genislendirilmis ve onun interyeri yeniden bezedilmisdir Hemin cagda Selcuq meqsuresinin mehrabi yapma gec bezeyi ile tamamile yeniden qurulmusdur Nizam Bendgir Tebrizinin hicri 731 ci ilde miladi 1330 1331 yaratdigi mehrab kompozisiyasi eni 2 70 m hundurluyu 4 60 m Merend cume mescidini meshurlasdiran nadir gecterasliq eseridir Merend meqsuresinin gunbezini uc yandan dovreleyen gunbezler alcaq olub kerpicden horulmusdur Meqsurenin oz gunbezi ise tamamile uculmus ve indi onun salonu atma tirlerle ortuludur Meqsure cume mescidinin ozeyi elece de kompozisiya ve ideya merkezi oldugundan ilk halda onun gunbezi mescidin yaygin tutumu uzerinde yukselirmis Hemcinin baxAzerbaycan memarligi Mescid