Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Cozef Rayt, daha çox Derbili Rayt kimi tanınan (ing. Joseph Wright, Wright of Derby; 3 sentyabr 1734[…], Derbi, Derbişir[d][…] – 29 avqust 1797[…], Derbi, Derbişir[d][…]) — XVIII əsrin görkəmli biridir. O, təsviri sənətdə sənaye mövzusunun qabaqcıllarından hesab olunur. Rayt, ilk növbədə holland rəssamları və tərəfindən karavacizmdən təsirlənmişdir. Raytın bir çox rəsm və rəsmləri Derbi Şəhər Şurasının mülkiyyətidir və Derbi Şəhər Muzeyi və İncəsənət Qalereyasında nümayiş etdirilir.
| Cozef Rayt | |
|---|---|
| ing. Joseph Wright | |
 | |
| Doğum tarixi | 3 sentyabr 1734[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 29 avqust 1797[…](62 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Fəaliyyəti | rəssam, memarlıq çertyojçusu[d] |
| Janr | portret rəssamlığı[d] |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Bioqrafiya
Cozef Rayt 3 sentyabr 1734-cü ildə Derbidə hüquqşünas Con Rayt (1697–1767) və sonradan şəhər rəsmisi olmuş həyat yoldaşı Hanna Bruks (1700–1764) ailəsində anadan olub. Rayt Derbi Qrammatika Məktəbində təhsil alıb və qravürları kopyalayaraq özü rəsm çəkməyi öyrəndi. Rəssam olmağa qərar verən Rayt 1751-ci ildə Londona səyahət etdi. Üç il (1751–1753 və 1756–1757) gələcək rəssam London Studiyasında məşhur portret rəssamı Tomas Hudsonda oxudu. 1760-cı ilə qədər portretləri Rayt müəllimi üsulu ilə çəkirdi (Miss Kettonun portreti, Sent-Luis, Missuri, Qor. İncəsənət Qalereyası; Tomas Bennetin Portreti, Derbi Muzeyi). Yaradıcılıq axtarışlarının ilk dövründə — 1760–1773-cü illərdə rəssam Derbidə yaşayırdı. Burada o, Wedgwood şirkətinin qurucusu keramikaçı Josiah Wedgwood və kimyaçı Cozef Priestli ilə tanış oldu. O, alimlərin təcrübələrində iştirak etmiş və onları öz əsərlərində təsvir etmişdir. Xüsusilə, bu dövrdə o, "Planetarium" (1766, Derbi, Muzey; variant — Nyu-Heven, Yale Britaniya İncəsənət Mərkəzi) və "Pump Test" (1768, London, Tate Rogers-Coltman Gallery) rəsmlərini çəkdi. Orta İngiltərə sakinlərinin elmi araşdırmalara marağı. Denis Didro Raytın bu əsərlərini qeyd edərək, onları "ciddi bir janr" adlandırdı. 1773–1775-ci illər arasında Cozef İtaliyada olub, burada qədim xarabalıqları (məsələn, Virgil məqbərəsini) çəkib, landşaft rəsmlərini öyrənib (Burrowing Man), klassik heykəllərin surətini çıxarıb və Romadakı karnaval zamanı möhtəşəm atəşfəşanlığa baxıb. Neapolda Cozef Rayt nın möhtəşəm püskürməsinin şahidi oldu və bu, onu od və qaranlıq arasındakı mübarizənin dramatik təsirini əks etdirən onlarla rəsm əsəri yazmağa ruhlandırdı. Sonralar bu mövzu onun əsərlərində çox tez-tez əks olundu. 1778-ci ildən başlayaraq ən yaxşı portretlərindən bəzilərini bitirdi ("Ser Brooke Boothby portreti", 1781, London, Gal. Tate; "Portrait of Eus Cock with his life and Daniel Parker Cock", 1780–1782, Derby, Muzey; "Tomas Gisbornun həyat yoldaşı ilə portreti, 1786, Nyu-Heyven, Yale Britaniya İncəsənət Mərkəzi və Derbi Muzeyinin kolleksiyasından Samuel Uordun portreti). O vaxtdan etibarən Raytın əsərləri tezliklə üzv olduğu Kral Akademiyasında sərgiləndi. Ömrünün son illərində tez-tez xəstələnir və dostu Erasmus Darvin tərəfindən müalicə olunurdu. Cozef Rayt 29 avqust 1797-ci ildə Derbidə vəfat etmişdir. Rayt və həyat yoldaşının altı uşağı var idi, onlardan üçü körpəlikdə öldü.
Yaradıcılıq
Cozef Raytın portret rəssamı kimi uğuru ona sabit gəlir gətirdi. Bununla belə, o, ilk növbədə onu digər müasirlərindən fərqləndirən, onu digər böyük Britaniya rəssamları ilə bir sıraya qoyan dramla dolu elmi və sənaye əsərləri ilə tanınır. İlk dəfə olaraq, böyük kompozisiyaların qəhrəmanları qədim və bibliya personajları və ya janr-alleqorik fiqurlar deyil, işçilər və elm adamları oldu. Derbidəki dəmirxanalar, şüşə və gil dükanları və yerli fabriklərin ruhu rəssamın bir çox əsərlərində öz əksini tapmışdır, məsələn: "Günəş sistemi haqqında mühazirələr"də (təxminən 1763–1765, Derbi İncəsənət Qalereyası); "The Air Pump Experience" (1768, Tate Britain Gallery, London), "İki qız pişik balasını şam işığında geyindirir" (1768–1770, Kenwood House), "The Forge" (1773, Ermitaj, Sankt-Peterburq), Kimyagər, fosforu kəşf edən" (1771–1795, İncəsənət Qalereyası, Derbi). Cozef Rayt ömrünün sonuna qədər əyalət rəssamı olaraq qaldı, lakin qotika və neoklassizm elementlərini birləşdirən orijinal üslubu, elmi araşdırmalara və müasir ədəbiyyata olan marağı sayəsində romantik sənətin qabaqcıllarından birinə çevrildi. Raytın yaradıcı irsi əsasən Nyu-Heyvendəki Yale Britaniya İncəsənət Mərkəzində, Hartforddakı Wadsworth Atheneumda, Londondakı Tate Qalereyasında və Derbi Muzeyində toplanır.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Joseph Wright of Derby (nid.).
- RKDartists (nid.).
- Joseph Wright // Benezit Dictionary of Artists (ing.). OUP, 2006.
- Райт Джозеф // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Joseph Wright // Encyclopædia Britannica (ing.).
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cozef Rayt daha cox Derbili Rayt kimi taninan ing Joseph Wright Wright of Derby 3 sentyabr 1734 Derbi Derbisir d 29 avqust 1797 Derbi Derbisir d XVIII esrin gorkemli biridir O tesviri senetde senaye movzusunun qabaqcillarindan hesab olunur Rayt ilk novbede holland ressamlari ve terefinden karavacizmden tesirlenmisdir Raytin bir cox resm ve resmleri Derbi Seher Surasinin mulkiyyetidir ve Derbi Seher Muzeyi ve Incesenet Qalereyasinda numayis etdirilir Cozef Rayting Joseph WrightDogum tarixi 3 sentyabr 1734 1734 09 03 Dogum yeri Derbi Derbisir d Ingiltere Boyuk Britaniya kralligi Vefat tarixi 29 avqust 1797 1797 08 29 62 yasinda Vefat yeri Derbi Derbisir d Ingiltere Boyuk Britaniya kralligi Fealiyyeti ressam memarliq certyojcusu d Janr portret ressamligi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarBioqrafiyaCozef Rayt 3 sentyabr 1734 cu ilde Derbide huquqsunas Con Rayt 1697 1767 ve sonradan seher resmisi olmus heyat yoldasi Hanna Bruks 1700 1764 ailesinde anadan olub Rayt Derbi Qrammatika Mektebinde tehsil alib ve qravurlari kopyalayaraq ozu resm cekmeyi oyrendi Ressam olmaga qerar veren Rayt 1751 ci ilde Londona seyahet etdi Uc il 1751 1753 ve 1756 1757 gelecek ressam London Studiyasinda meshur portret ressami Tomas Hudsonda oxudu 1760 ci ile qeder portretleri Rayt muellimi usulu ile cekirdi Miss Kettonun portreti Sent Luis Missuri Qor Incesenet Qalereyasi Tomas Bennetin Portreti Derbi Muzeyi Yaradiciliq axtarislarinin ilk dovrunde 1760 1773 cu illerde ressam Derbide yasayirdi Burada o Wedgwood sirketinin qurucusu keramikaci Josiah Wedgwood ve kimyaci Cozef Priestli ile tanis oldu O alimlerin tecrubelerinde istirak etmis ve onlari oz eserlerinde tesvir etmisdir Xususile bu dovrde o Planetarium 1766 Derbi Muzey variant Nyu Heven Yale Britaniya Incesenet Merkezi ve Pump Test 1768 London Tate Rogers Coltman Gallery resmlerini cekdi Orta Ingiltere sakinlerinin elmi arasdirmalara maragi Denis Didro Raytin bu eserlerini qeyd ederek onlari ciddi bir janr adlandirdi 1773 1775 ci iller arasinda Cozef Italiyada olub burada qedim xarabaliqlari meselen Virgil meqberesini cekib landsaft resmlerini oyrenib Burrowing Man klassik heykellerin suretini cixarib ve Romadaki karnaval zamani mohtesem atesfesanliga baxib Neapolda Cozef Rayt nin mohtesem puskurmesinin sahidi oldu ve bu onu od ve qaranliq arasindaki mubarizenin dramatik tesirini eks etdiren onlarla resm eseri yazmaga ruhlandirdi Sonralar bu movzu onun eserlerinde cox tez tez eks olundu 1778 ci ilden baslayaraq en yaxsi portretlerinden bezilerini bitirdi Ser Brooke Boothby portreti 1781 London Gal Tate Portrait of Eus Cock with his life and Daniel Parker Cock 1780 1782 Derby Muzey Tomas Gisbornun heyat yoldasi ile portreti 1786 Nyu Heyven Yale Britaniya Incesenet Merkezi ve Derbi Muzeyinin kolleksiyasindan Samuel Uordun portreti O vaxtdan etibaren Raytin eserleri tezlikle uzv oldugu Kral Akademiyasinda sergilendi Omrunun son illerinde tez tez xestelenir ve dostu Erasmus Darvin terefinden mualice olunurdu Cozef Rayt 29 avqust 1797 ci ilde Derbide vefat etmisdir Rayt ve heyat yoldasinin alti usagi var idi onlardan ucu korpelikde oldu YaradiciliqCozef Raytin portret ressami kimi uguru ona sabit gelir getirdi Bununla bele o ilk novbede onu diger muasirlerinden ferqlendiren onu diger boyuk Britaniya ressamlari ile bir siraya qoyan dramla dolu elmi ve senaye eserleri ile taninir Ilk defe olaraq boyuk kompozisiyalarin qehremanlari qedim ve bibliya personajlari ve ya janr alleqorik fiqurlar deyil isciler ve elm adamlari oldu Derbideki demirxanalar suse ve gil dukanlari ve yerli fabriklerin ruhu ressamin bir cox eserlerinde oz eksini tapmisdir meselen Gunes sistemi haqqinda muhazireler de texminen 1763 1765 Derbi Incesenet Qalereyasi The Air Pump Experience 1768 Tate Britain Gallery London Iki qiz pisik balasini sam isiginda geyindirir 1768 1770 Kenwood House The Forge 1773 Ermitaj Sankt Peterburq Kimyager fosforu kesf eden 1771 1795 Incesenet Qalereyasi Derbi Cozef Rayt omrunun sonuna qeder eyalet ressami olaraq qaldi lakin qotika ve neoklassizm elementlerini birlesdiren orijinal uslubu elmi arasdirmalara ve muasir edebiyyata olan maragi sayesinde romantik senetin qabaqcillarindan birine cevrildi Raytin yaradici irsi esasen Nyu Heyvendeki Yale Britaniya Incesenet Merkezinde Hartforddaki Wadsworth Atheneumda Londondaki Tate Qalereyasinda ve Derbi Muzeyinde toplanir IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Joseph Wright of Derby nid RKDartists nid Joseph Wright Benezit Dictionary of Artists ing OUP 2006 ISBN 978 0 19 977378 7 Rajt Dzhozef Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Joseph Wright Encyclopaedia Britannica ing Xarici kecidler