Cozef Pulitser (10 aprel 1847[…] – 29 oktyabr 1911[…], Çarlston, Cənubi Karolina, ABŞ) — macar əsilli publisist və jurnalist.
Cozef Pulitser | |
---|---|
Doğum tarixi | 10 aprel 1847[…] |
Vəfat tarixi | 29 oktyabr 1911[…](64 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | siyasətçi, yazıçı, naşir, jurnalist |
Fəaliyyət illəri | 1865–1907 |
Partiyası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Cozef Pulitser Macarıstanın Mako şəhərciyində doğulub. Uşaqlığı Budapeştdə keçib, elə orada da hərbi qulluğa girib. 1864-cü ildə – 17 yaşı olarkən ABŞ-yə mühacirət edən Pulitser Şimal Ordusunun tərkibində muzdlu kimi vətəndaş müharibəsinin iştirakçısı olub. Müharibə bitəndən sonra San-Luiz şəhərinə köçüb və 21 yaşında orada nəşr olunan almandilli "Westliche Rost" qəzetində müxbir işinə düzəlib. Artıq 3 il sonra Pulitser qəzetin həmsahiblərindən birinə çevrilib, ancaq öz payını böyük pula satıb.
1871-ci ildən o, siyasətlə maraqlanmağa başlayıb. Hələ 22 yaşı olarkən Missuri ştatının qanunverici orqanına seçilib. 1871–72-ci illərdə öz ştatında Liberal Respublikaçılar Partiyasının bölməsini yaratmağa köməklik göstərib. 1872-ci il prezident seçkisində partiyanın namizədi Qaras Qrili uğursuzluğa düçar olandan sonra Pulitser siyasi yönümünü dəyişərək demokratlar tərəfə keçib.
1878-ci ildə Pulitser almandilli "Disratch və Rost" qəzetlərinə nəzarətə nail olub. Bu qəzetlərin tirajlarının sürətlə artması və "Rost-Disratch" nəşr qrupunda birləşdirilməsi sayəsində Pulitser San-Luizdə ən nüfuzlu qəzet maqnatına çevrilib.
5 oktyabr 1882-ci ildə "Rost-Disratch" Baş redaktoru Pulitserin siyasi opponentlərinin əleyhinə radikal yazılar yazır. Yaranan qalmaqal, üstəlik də sağlamlığının zəifləməsi Pulitseri Hyu-Yorka köçməyə məcbur edir.
10 may 1883-cü ildə Pulitser əvvəllər maliyyəçi Cey Qaulda məxsus olan "World" qəzetini alır. Onun redaktorluq istedadı sayəsində qəzet demokratların Nyu-Yorkdakı ruporuna çevrilir. Daha 4 il sonra o, əlavə olaraq "Evening World" qəzetinin çapına başlayır.
Pulitserə öz qəzetlərinin tirajını artırmağa kömək edən metod çox sadə və effektli idi. Onun qəzetlərinin səhifələrində siyasi korrupsiya qalmaqalları haqda yazılar, jurnalist təhqiqatları, müxtəlif sahələrdən sensasiyalar, bir qədər yumor və bol-bol reklam özünə yer tapırdı. Daha sonra Pulitser buraya idman xəbərləri, qadınlar üçün səhifələr və parlaq illüstrasiyalar da əlavə etdi. Beləliklə, Pulitserin qəzetlərində hər şey vardı – şayiələrdən başlamış ciddi siyasi analizlərə qədər.
İspaniya-ABŞ müharibəsi başlayanda Pulitserin "World" qəzeti Uilyam Hertsə məxsus "New York Morning Journal" ilə kəskin rəqabətə girdi. Məhz bu mübarizə "sarı mətbuat" ("yellow journalism") termininin yaranmasına səbəb oldu. Bu termin qəzetlərin rəqabətdə əl atdıqları üsulların xarakteristikasını əks etdirirdi.
Gərgin fəaliyyət Cozef Pulitserin səhhətini zəiflətdi – o, görmə qabiliyyətini itirməyə başladı, üstəlik, mütəmadi əsəb sarsıntılarından üzülməyə başladı. Ona görə də 1887-ci ildə 40 yaşlı Pulitser Baş redaktor postunu tərk etdi, 3 il sonra isə naşirlik fəaliyyətindən əl çəkdi və yalnız siyasətlə maraqlanmağa başladı.
O,29 oktyabr 1911-ci ildə dünyasını dəyişdi. Onun vəsiyyətnaməsi bütün jurnalist aləmi üçün gözlənilməz oldu. Pulitser Kolumbiya Universitetində onun hesabına jurnalistika məktəbi yaradılmasını və illik mükafat (Pulitser mükafatı) təsis olunmasını vəsiyyət etmişdi.
Həmin mükafat 1917-ci ilin mayından başlayaraq təqdim olunur. Qaliblər barədə qərarı Kolumbiya Universitetinin təyin etdiyi jüri (Pulitzer Prize Board) qəbul edir. Hər il 25 mükafat təqdim olunur.
İstinadlar
- Joseph Pulitzer // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Joseph Pulitzer // RKDartists (nid.).
- RKDartists (nid.).
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118597086 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cozef Pulitser 10 aprel 1847 29 oktyabr 1911 Carlston Cenubi Karolina ABS macar esilli publisist ve jurnalist Cozef PulitserDogum tarixi 10 aprel 1847 1847 04 10 Vefat tarixi 29 oktyabr 1911 1911 10 29 64 yasinda Vefat yeri Carlston Cenubi Karolina ABSFealiyyeti siyasetci yazici nasir jurnalistFealiyyet illeri 1865 1907Partiyasi ABS Demokratlar Partiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiCozef Pulitser Macaristanin Mako seherciyinde dogulub Usaqligi Budapestde kecib ele orada da herbi qulluga girib 1864 cu ilde 17 yasi olarken ABS ye muhaciret eden Pulitser Simal Ordusunun terkibinde muzdlu kimi vetendas muharibesinin istirakcisi olub Muharibe bitenden sonra San Luiz seherine kocub ve 21 yasinda orada nesr olunan almandilli Westliche Rost qezetinde muxbir isine duzelib Artiq 3 il sonra Pulitser qezetin hemsahiblerinden birine cevrilib ancaq oz payini boyuk pula satib 1871 ci ilden o siyasetle maraqlanmaga baslayib Hele 22 yasi olarken Missuri statinin qanunverici orqanina secilib 1871 72 ci illerde oz statinda Liberal Respublikacilar Partiyasinin bolmesini yaratmaga komeklik gosterib 1872 ci il prezident seckisinde partiyanin namizedi Qaras Qrili ugursuzluga ducar olandan sonra Pulitser siyasi yonumunu deyiserek demokratlar terefe kecib 1878 ci ilde Pulitser almandilli Disratch ve Rost qezetlerine nezarete nail olub Bu qezetlerin tirajlarinin suretle artmasi ve Rost Disratch nesr qrupunda birlesdirilmesi sayesinde Pulitser San Luizde en nufuzlu qezet maqnatina cevrilib 5 oktyabr 1882 ci ilde Rost Disratch Bas redaktoru Pulitserin siyasi opponentlerinin eleyhine radikal yazilar yazir Yaranan qalmaqal ustelik de saglamliginin zeiflemesi Pulitseri Hyu Yorka kocmeye mecbur edir 10 may 1883 cu ilde Pulitser evveller maliyyeci Cey Qaulda mexsus olan World qezetini alir Onun redaktorluq istedadi sayesinde qezet demokratlarin Nyu Yorkdaki ruporuna cevrilir Daha 4 il sonra o elave olaraq Evening World qezetinin capina baslayir Pulitsere oz qezetlerinin tirajini artirmaga komek eden metod cox sade ve effektli idi Onun qezetlerinin sehifelerinde siyasi korrupsiya qalmaqallari haqda yazilar jurnalist tehqiqatlari muxtelif sahelerden sensasiyalar bir qeder yumor ve bol bol reklam ozune yer tapirdi Daha sonra Pulitser buraya idman xeberleri qadinlar ucun sehifeler ve parlaq illustrasiyalar da elave etdi Belelikle Pulitserin qezetlerinde her sey vardi sayielerden baslamis ciddi siyasi analizlere qeder Ispaniya ABS muharibesi baslayanda Pulitserin World qezeti Uilyam Hertse mexsus New York Morning Journal ile keskin reqabete girdi Mehz bu mubarize sari metbuat yellow journalism termininin yaranmasina sebeb oldu Bu termin qezetlerin reqabetde el atdiqlari usullarin xarakteristikasini eks etdirirdi Gergin fealiyyet Cozef Pulitserin sehhetini zeifletdi o gorme qabiliyyetini itirmeye basladi ustelik mutemadi eseb sarsintilarindan uzulmeye basladi Ona gore de 1887 ci ilde 40 yasli Pulitser Bas redaktor postunu terk etdi 3 il sonra ise nasirlik fealiyyetinden el cekdi ve yalniz siyasetle maraqlanmaga basladi O 29 oktyabr 1911 ci ilde dunyasini deyisdi Onun vesiyyetnamesi butun jurnalist alemi ucun gozlenilmez oldu Pulitser Kolumbiya Universitetinde onun hesabina jurnalistika mektebi yaradilmasini ve illik mukafat Pulitser mukafati tesis olunmasini vesiyyet etmisdi Hemin mukafat 1917 ci ilin mayindan baslayaraq teqdim olunur Qalibler barede qerari Kolumbiya Universitetinin teyin etdiyi juri Pulitzer Prize Board qebul edir Her il 25 mukafat teqdim olunur IstinadlarJoseph Pulitzer Encyclopaedia Britannica ing Joseph Pulitzer RKDartists nid RKDartists nid Deutsche Nationalbibliothek Record 118597086 Umumi tenzimleme nezareti GND alm 2012 2016 Hemcinin baxPulitser mukafati