Çin xenomelesi (lat. Chaenomeles sinensis) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin xenomeles cinsinə aid bitki növü.
Çin xenomelesi | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Yarımtriba: Cins: Növ: Çin xenomelesi | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
|
Təbii yayılması
Yabanı halda Çində və Yaponiyada bitir. Vətəni Çindir.
Botaniki təsviri
Hündürlüyü 1-6 m olan yarımhəmişəyaşıl kol və ya kiçik ağacdır. Zoğları tikanlı və ya tikansızdır. Yarpaqları növbəli, dişli, kəsiyində oyuqlu, saplaqları 2 sm-dək uzunluqdadır. Yalançı zoğları tökülür. Çiçəkləri iri, diametri 3-4,5 sm, tək və ya 2-6 ədəd qısa salxımlara yığılmışdır. Çox vaxt yarpaqlar əmələ gələnədək açılır. Çiçək tacı çəhrayı, ağ və ya qırmızı rəngli, beş ləçəklidir. Kasacığı meyvələr əmələ gəldikdə düşür, beş ləçəklidir. Kasacığı meyvələr əmələ gəldikdə düşür, beş xırda dişli və ya bütöv kasayarpaqlıdır. Hər çiçəkdə 20-50 erkəkcik, beş dişicik vardır. Sütuncuqları bünövrəsində birləşir, yumurtalığı beş yuvalı, aşağıdır. Meyvəsi iri, armudvari və ya almavari formalı, təxminən oturaqdır. Toxumları endospermsiz, qonur rəngli, yuxarı hissəsi uzunsov və ucu biz, alt tərəfi yumrudur. Sentyabr-oktyabr aylarında yetişir. Oduncağı qonur və ya çəhrayı qonur rəngli, seyrək borucuqlu, yaxşı bilinən illik halqalıdır.
Ekologiyası
İşıqsevəndir, tüstüyə davamlıdır. Humusla zəngin, orta rütubətliliyi olan yüngül gillicəli və gilli-qumlu torpaqlarda yaxşı bitir.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir.
İstifadəsi
Yaşıllaşdırmada tək və qrup əkinlərində, canlı çəpərlər salmaq üçün istifadə oluna bilər. Meyvələri turş olub, ətlidir. Mürəbbə, kampot, kisel, jele və s. hazırlanmasında itsifadə olunur.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cin xenomelesi lat Chaenomeles sinensis bitkiler aleminin gulcicekliler destesinin gulciceyikimiler fesilesinin xenomeles cinsine aid bitki novu Cin xenomelesiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste GulciceklilerFesile GulciceyikimilerYarimfesile GavalikimilerTriba Yarimtriba Cins XenomelesNov Cin xenomelesiBeynelxalq elmi adiChaenomeles sinensis Koehne 1890Sekil axtarisiITIS 565928NCBI 36622EOL 229993Tebii yayilmasiYabani halda Cinde ve Yaponiyada bitir Veteni Cindir Botaniki tesviriHundurluyu 1 6 m olan yarimhemiseyasil kol ve ya kicik agacdir Zoglari tikanli ve ya tikansizdir Yarpaqlari novbeli disli kesiyinde oyuqlu saplaqlari 2 sm dek uzunluqdadir Yalanci zoglari tokulur Cicekleri iri diametri 3 4 5 sm tek ve ya 2 6 eded qisa salximlara yigilmisdir Cox vaxt yarpaqlar emele gelenedek acilir Cicek taci cehrayi ag ve ya qirmizi rengli bes leceklidir Kasacigi meyveler emele geldikde dusur bes leceklidir Kasacigi meyveler emele geldikde dusur bes xirda disli ve ya butov kasayarpaqlidir Her cicekde 20 50 erkekcik bes disicik vardir Sutuncuqlari bunovresinde birlesir yumurtaligi bes yuvali asagidir Meyvesi iri armudvari ve ya almavari formali texminen oturaqdir Toxumlari endospermsiz qonur rengli yuxari hissesi uzunsov ve ucu biz alt terefi yumrudur Sentyabr oktyabr aylarinda yetisir Oduncagi qonur ve ya cehrayi qonur rengli seyrek borucuqlu yaxsi bilinen illik halqalidir EkologiyasiIsiqsevendir tustuye davamlidir Humusla zengin orta rutubetliliyi olan yungul gilliceli ve gilli qumlu torpaqlarda yaxsi bitir Azerbaycanda yayilmasiBoyuk Qafqazda tebii halda rast gelinir IstifadesiYasillasdirmada tek ve qrup ekinlerinde canli ceperler salmaq ucun istifade oluna biler Meyveleri turs olub etlidir Murebbe kampot kisel jele ve s hazirlanmasinda itsifade olunur IstinadlarHemcinin bax