Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ceyms Metyu Barri — yazıçı, nasir, dramaturq, Piter Pen əsərinin müəllifi, "Nobel" mükafatı laureatı.
| Ceyms Barri | |
|---|---|
| Ceyms Metyu Barri | |
 | |
| Doğum adı | James Matthew Barrie |
| Təxəllüsü | Ceyms |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şotlandiya |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri |
|
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Təhsili | |
| İxtisası | yazıçı, nasir |
| Fəaliyyəti | yazıçı, roman yazıçısı, dramaturq, jurnalist, uşaq ədəbiyyatı yazıçısı, librettoçu, ssenarist |
| Fəaliyyət illəri | 1883–1937 |
| Əsərlərinin dili | ingilis dili |
| Mükafatları | |
 | |
| jmbarrie.co.uk | |
 Ceyms Barri Vikimənbədə | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
"Piter Pen" əsərinin müəllifi Ceyms Metyu Barri 9 may 1860-cı ildə çoxuşaqlı toxucu ailəsində anadan olub. 6 yaşında olarkən Ceyms Barrinin ailəsi dəhşətli faciə yaşayıb. Ceymsin böyük qardaşlarından biri -Devid- 14 yaşının tamam olmasına iki gün qalmış konki sürərkən həlak olub. Barrinin anası bu hadisədən sonra uzun müddət yataq xəstəsi olub.
Yaranan psixoloji gərginliyi azaltmaq üçün Ceyms qardaşının kostyumlarını geyinir və gününün çox hissəsini anasının yanında keçirirdi. Anasının Ceymsə öz uşaqlığı haqqında söhbətləri sonradan Ceyms Barrinin "Marqaret Oqivli" və "Piter Pen" əsərləri üçün ilham mənbəyi olur. Anası Marqaret hələ uşaq ikən balaca qardaşlarına qayğı göstərmək məcburiyətində qalır. "Piter Pen" əsərində Marqaretin prototipi Vendidir.
Ailəsi Ceymsin nazir olmasını istəsə də o, karyerasınını yazıçı olaraq qurmaqda israr edir və Edinburq Universitetinin ədəbiyyat şöbəsinə daxil olur. Yaradıcılığının ilk illərində o, qəzetlərə məqalələr yazırdı. Sonrakı illər isə o teatrlar üçün pyeslər yazmağa başlayır. 1894-cü ildə Ceyms Barri onun pyeslərində rollar ifa edən aktrisa Merri Ensellə ailə həyatı qurur, lakin Ceymsin ailəsi 1909-cu ildə dağılır, onlar ayrılırlar.
Ceyms Barri İsveç romançısı və dramaturqudur. O, Londonda jurnalistlik fəaliyyəti ilə məşğul olub. Yaradıcılığa "Ölmək daha yaxşıdır" (1887) əsəri ilə başlayıb, "Balaca rahib" (1891), "Marqaret Oqilvi" (1894), "Balaca ağ quş" (1902), "Piter Pen Kensinqton həyətlərində" (1903), "Piter Pen" (1904) kimi pyeslərini yazıb.
1901-ci il Ceymsin yaradıcılığı üçün uğurlu il olur. O, "Kvoliti-strit" adlı pyesini yazır, lakin onun yaradıcılığına səs-küy salan başqa pyes olur…
Bu pyesin tarixi 1897-ci ildən başlayır. Londonun Kenqsinqton parkında Portos ləqəbli senbernarı ilə gəzişən Ceyms Barri Devis ailəsinin uşaqlarını (Corc, Cek və Piter) parkda gəzdirən dayə ilə tanış olur. Ceyms bu ailə ilə tez bir zamanda dostlaşır. Portos Ceyms Barrinin "Piter Pen" əsərində dayənin itinin proobrazına çevrilir. (Qeyd edək ki, Ceyms Barri Piter Pen obrazını yaratmaqla heçvaxt böyümək istəməyən bu obrazı həyatını 14 yaşında itirən qardaşına həsr edib.)
Barri həm də uşaqları maraqlı əhvalatlar qurmağı, real aləmi sehirli nağıla çevirə bilməyi ilə heyran edir. Belə ki, o Corc və Devisə sirr olaraq bildirir ki, onların balaca qardaşları Piter əslində uça bilir, lakin Piter qardaşlarından fərqli olaraq Barriyə o qədər də bağlı biri deyildi. Məhz o (Piter) öz adını Ceyms Barrinin nağıl qəhrəmanına vermişdi. "Piter Pen"in ikinci adını və ya soyadını (Pen) yazıçı qədim yunan allahı Panın adından götürüb(Pan təbiət allahıdır). Piter Penin yarpaqdan olan papağı və məşhur fleytası da burdan götürülüb.
Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Barri həm də yeni adın "ixtiraçısıdır". Dəqiq desək onu Barrinin balaca dostlarından biri "ixtira" edib. O Barrini "friendly" (ing. mehriban) deyə çağırırdı, lakin sözü birbaşa deyə bilmədiyinə görə bunun əvəzinə "vendi" deyirdi. Ceyms Barrinin "Piter Pen" əsərinin uğurundan sonra bu ad qadınlar arasında məşhurlaşdı. Qeyd edək ki, Vendi "Piter Pen" əsərinin personajlarından birinin adıdır.
Uşaqlarla görüşdən sonra Barri Devis ailəsinə qonaq çağırılır və uşaqların valideynləri – vəkil Artur və onun xanımı Silviya ilə tanış olur. Silviya yazıçını gözəlliyi ilə valeh edir , lakin onun həyat yoldaşı Arturu isə Barri bəyənmir. Yazıçı bunu "Piter Pen" əsərində aydın göstərir. Silviyaya qarşı Barrinin sevgisi platonik olaraq qalır.
Yeri gəlmişkən onu da qeyd edək ki, 2004-cü ildə Mark Fosterin "Sehirli ölkə" adlı tammetrajlı filmində Ceyms Barrinin Devislərin ailəsi ilə münasibətləri yer alıb. Baxmayaraq ki, bu film bioqrafikdir, lakin burada reallığa uyğun olmayan məqamlar var : filmdə Silviya dul qadın olarkən Barri ilə rastlaşır, halbuki əslində Barri bu ailə ilə Silviyanın həyat yoldaşı Artturun ölümündən 10 il əvvəl tanış olmuşdu.
Piter Penin ədəbiyyatdakı tarixinə nəzər saldıqda görərik ki, bu obraz Barrinin "Tommi və Qrizel" (1900) əsərində də vardır. Bu əsər itkin düşən, lakin tapılacağından qorxan oğlanın həyatından bəhs edir. O böyümək istəmir, elə ona görədə evdən qaçır.
İki ildən sonra (1902) Piter Pen obrazı Ceyms Barrinin daha bir əsərində "Balaca ağ quşcığaz" da peyda olur. Əsərin qəhrəmanının sevdiyi qız başqası ilə ailə qurur. Qıza olan sevgisini o , onun oğluna yönəldir. Qızın oğlu ilə birlikdə Kenqsinqton parkında gəzişir və ona elflərdən, pərilərdən və Piter Pendən nağıllar danışır.
Mükafatları
İstinadlar
- RKDartists (nid.).
- Ceyms Barri: 14 yaşlı qardaşımı kitablarda yaşatdım [1] [ölü keçid]
- "Marqeretin prototipi". 2021-09-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-07.
- "Ceyms Barrinin Ailəsi haqqında". 2023-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-07.
- Ceyms Barrinin 14 yaşlı qardaşı [2] [ölü keçid]
- "525 ci Qəzet - Teatr və Kino". 2017-04-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-07.
- ""Çipollino", yoxsa "Bremen musiqiçiləri və Pen"?". 2019-09-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-07.
- Musiqili Teatrda bir gündə 2 premyera [3] 2017-06-12 at the Wayback Machine
- "Ədəbi teleqraf". 2023-07-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ceyms Metyu Barri yazici nasir dramaturq Piter Pen eserinin muellifi Nobel mukafati laureati Ceyms BarriCeyms Metyu BarriDogum adi James Matthew BarrieTexellusu CeymsDogum tarixi 9 may 1860Dogum yeri SotlandiyaVefat tarixi 1937Vefat yeri Marlibon d Vestminster borosu Boyuk London Ingiltere Birlesmis KralliqVefat sebebi agciyer iltihabiTehsili Edinburq UniversitetiIxtisasi yazici nasirFealiyyeti yazici roman yazicisi dramaturq jurnalist usaq edebiyyati yazicisi librettocu ssenaristFealiyyet illeri 1883 1937Eserlerinin dili ingilis diliMukafatlarijmbarrie co ukCeyms Barri Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati Piter Pen eserinin muellifi Ceyms Metyu Barri 9 may 1860 ci ilde coxusaqli toxucu ailesinde anadan olub 6 yasinda olarken Ceyms Barrinin ailesi dehsetli facie yasayib Ceymsin boyuk qardaslarindan biri Devid 14 yasinin tamam olmasina iki gun qalmis konki surerken helak olub Barrinin anasi bu hadiseden sonra uzun muddet yataq xestesi olub Yaranan psixoloji gerginliyi azaltmaq ucun Ceyms qardasinin kostyumlarini geyinir ve gununun cox hissesini anasinin yaninda kecirirdi Anasinin Ceymse oz usaqligi haqqinda sohbetleri sonradan Ceyms Barrinin Marqaret Oqivli ve Piter Pen eserleri ucun ilham menbeyi olur Anasi Marqaret hele usaq iken balaca qardaslarina qaygi gostermek mecburiyetinde qalir Piter Pen eserinde Marqaretin prototipi Vendidir Ailesi Ceymsin nazir olmasini istese de o karyerasinini yazici olaraq qurmaqda israr edir ve Edinburq Universitetinin edebiyyat sobesine daxil olur Yaradiciliginin ilk illerinde o qezetlere meqaleler yazirdi Sonraki iller ise o teatrlar ucun pyesler yazmaga baslayir 1894 cu ilde Ceyms Barri onun pyeslerinde rollar ifa eden aktrisa Merri Enselle aile heyati qurur lakin Ceymsin ailesi 1909 cu ilde dagilir onlar ayrilirlar Ceyms Barri Isvec romancisi ve dramaturqudur O Londonda jurnalistlik fealiyyeti ile mesgul olub Yaradiciliga Olmek daha yaxsidir 1887 eseri ile baslayib Balaca rahib 1891 Marqaret Oqilvi 1894 Balaca ag qus 1902 Piter Pen Kensinqton heyetlerinde 1903 Piter Pen 1904 kimi pyeslerini yazib 1901 ci il Ceymsin yaradiciligi ucun ugurlu il olur O Kvoliti strit adli pyesini yazir lakin onun yaradiciligina ses kuy salan basqa pyes olur Bu pyesin tarixi 1897 ci ilden baslayir Londonun Kenqsinqton parkinda Portos leqebli senbernari ile gezisen Ceyms Barri Devis ailesinin usaqlarini Corc Cek ve Piter parkda gezdiren daye ile tanis olur Ceyms bu aile ile tez bir zamanda dostlasir Portos Ceyms Barrinin Piter Pen eserinde dayenin itinin proobrazina cevrilir Qeyd edek ki Ceyms Barri Piter Pen obrazini yaratmaqla hecvaxt boyumek istemeyen bu obrazi heyatini 14 yasinda itiren qardasina hesr edib Barri hem de usaqlari maraqli ehvalatlar qurmagi real alemi sehirli nagila cevire bilmeyi ile heyran edir Bele ki o Corc ve Devise sirr olaraq bildirir ki onlarin balaca qardaslari Piter eslinde uca bilir lakin Piter qardaslarindan ferqli olaraq Barriye o qeder de bagli biri deyildi Mehz o Piter oz adini Ceyms Barrinin nagil qehremanina vermisdi Piter Pen in ikinci adini ve ya soyadini Pen yazici qedim yunan allahi Panin adindan goturub Pan tebiet allahidir Piter Penin yarpaqdan olan papagi ve meshur fleytasi da burdan goturulub Onu da qeyd etmek lazimdir ki Barri hem de yeni adin ixtiracisidir Deqiq desek onu Barrinin balaca dostlarindan biri ixtira edib O Barrini friendly ing mehriban deye cagirirdi lakin sozu birbasa deye bilmediyine gore bunun evezine vendi deyirdi Ceyms Barrinin Piter Pen eserinin ugurundan sonra bu ad qadinlar arasinda meshurlasdi Qeyd edek ki Vendi Piter Pen eserinin personajlarindan birinin adidir Usaqlarla gorusden sonra Barri Devis ailesine qonaq cagirilir ve usaqlarin valideynleri vekil Artur ve onun xanimi Silviya ile tanis olur Silviya yazicini gozelliyi ile valeh edir lakin onun heyat yoldasi Arturu ise Barri beyenmir Yazici bunu Piter Pen eserinde aydin gosterir Silviyaya qarsi Barrinin sevgisi platonik olaraq qalir Yeri gelmisken onu da qeyd edek ki 2004 cu ilde Mark Fosterin Sehirli olke adli tammetrajli filminde Ceyms Barrinin Devislerin ailesi ile munasibetleri yer alib Baxmayaraq ki bu film bioqrafikdir lakin burada realliga uygun olmayan meqamlar var filmde Silviya dul qadin olarken Barri ile rastlasir halbuki eslinde Barri bu aile ile Silviyanin heyat yoldasi Artturun olumunden 10 il evvel tanis olmusdu Piter Penin edebiyyatdaki tarixine nezer saldiqda gorerik ki bu obraz Barrinin Tommi ve Qrizel 1900 eserinde de vardir Bu eser itkin dusen lakin tapilacagindan qorxan oglanin heyatindan behs edir O boyumek istemir ele ona gorede evden qacir Iki ilden sonra 1902 Piter Pen obrazi Ceyms Barrinin daha bir eserinde Balaca ag quscigaz da peyda olur Eserin qehremaninin sevdiyi qiz basqasi ile aile qurur Qiza olan sevgisini o onun ogluna yoneldir Qizin oglu ile birlikde Kenqsinqton parkinda gezisir ve ona elflerden perilerden ve Piter Penden nagillar danisir MukafatlariNobel mukafatiIstinadlarRKDartists nid Ceyms Barri 14 yasli qardasimi kitablarda yasatdim 1 olu kecid Marqeretin prototipi 2021 09 17 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 07 Ceyms Barrinin Ailesi haqqinda 2023 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 07 Ceyms Barrinin 14 yasli qardasi 2 olu kecid 525 ci Qezet Teatr ve Kino 2017 04 15 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 07 Cipollino yoxsa Bremen musiqicileri ve Pen 2019 09 07 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 07 Musiqili Teatrda bir gunde 2 premyera 3 2017 06 12 at the Wayback Machine Edebi teleqraf 2023 07 05 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 07