Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hind-Avropa ailəsinin dilləri yenidən qurulmuş proto-Hind-Avropa dilinin dilüstü samitlərinin (“K” və “G” tipli səslər) necə olduğuna görə ya sentum dillərinə (bəzən centum adlanır) və ya satem dillərinə bölünür. Bu fərqə misal olaraq proto-Hind-Avropa dillərindəki “100” sözünü göstərmək olar. Kentum dillərində adətən /k/ səsi ilə başlayan 100 (latınca centum /k/ ilə tələffüz olunur), satem dillərində adətən /s/ ilə başlayır (satem Avesta dilindən gəlir).
Centum-satem bölgüsü Hind-Avropa dillərinin sinxron təsvirində izoqloss təşkil edir. Bu gün proto-Hind-Avropa dilinin növbə ilə Kentum və satem dillərinə bölünməsi və bütün Kentum və Satem dillərinin bu iki dildən ayrılaraq şərq və qərb qollarına bölünməsi yerinə bu xüsusiyyətlərin bir-birindən müstəqil şəkildə formalaşmış ola biləcəyi düşünülür. Bu arqument xüsusilə də ən şərqə yayılmış Hind-Avropa dili olan Toxar dilinin bir Kentum dili olmasının kəşfi ilə daha da çox dəstəklənmişdir.
Kentum dilləri
Hind-Avropa ailəsinin Kentum dillərinə adətən qərbdə rast gəlinir. Yunan, Kelt, İtalik və German dilləri bu qrupun üzvləridir.
Kentum-satem fərqi dillərin erkən formaları ilə əlaqəli olduğundan, bəzi müasir dillər Kentum qrupunun üzvləri olsalar da, müəyyən fərqlərə məruz qalmışdırlar. Rumın-kentum dili olan fransız dilində 100 mənasını verən cent sözünün /s/ səsi ilə oxunması buna misal ola bilər.
Satem dilləri
Satem dillərinə ümumiyyətlə şərqdə yerləşən Hind-İran və Baltik-slavyan dilləri kimi dil qrupları daxildir, lakin ən şərqə yayılmış Hind-Avropa dili olan Toxar dili bu qrupa aid deyildir.
Dilüstü samitlərin dəyişməsi ilə kentum dillərinin satem dillərinə çevrilməsinə satemizasiya deyilir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hind Avropa ailesinin dilleri yeniden qurulmus proto Hind Avropa dilinin dilustu samitlerinin K ve G tipli sesler nece olduguna gore ya sentum dillerine bezen centum adlanir ve ya satem dillerine bolunur Bu ferqe misal olaraq proto Hind Avropa dillerindeki 100 sozunu gostermek olar Kentum dillerinde adeten k sesi ile baslayan 100 latinca centum k ile teleffuz olunur satem dillerinde adeten s ile baslayir satem Avesta dilinden gelir Kentum mavi ve satem qirmizi dillerinin tarixi yayilmasi Von Bradkenin ferziyyesine gore satemizasyanin menseyi daha tund qirmizi rengle gosterilmisdir Sintasta Abasevo Srubna arxeoloji medeniyyetleri ancaq bu ferziyye bir cox linqvistikler terefinden qebul edilmir Centum satem bolgusu Hind Avropa dillerinin sinxron tesvirinde izoqloss teskil edir Bu gun proto Hind Avropa dilinin novbe ile Kentum ve satem dillerine bolunmesi ve butun Kentum ve Satem dillerinin bu iki dilden ayrilaraq serq ve qerb qollarina bolunmesi yerine bu xususiyyetlerin bir birinden musteqil sekilde formalasmis ola bileceyi dusunulur Bu arqument xususile de en serqe yayilmis Hind Avropa dili olan Toxar dilinin bir Kentum dili olmasinin kesfi ile daha da cox desteklenmisdir Kentum dilleriHind Avropa ailesinin Kentum dillerine adeten qerbde rast gelinir Yunan Kelt Italik ve German dilleri bu qrupun uzvleridir Kentum satem ferqi dillerin erken formalari ile elaqeli oldugundan bezi muasir diller Kentum qrupunun uzvleri olsalar da mueyyen ferqlere meruz qalmisdirlar Rumin kentum dili olan fransiz dilinde 100 menasini veren cent sozunun s sesi ile oxunmasi buna misal ola biler Satem dilleriSatem dillerine umumiyyetle serqde yerlesen Hind Iran ve Baltik slavyan dilleri kimi dil qruplari daxildir lakin en serqe yayilmis Hind Avropa dili olan Toxar dili bu qrupa aid deyildir Dilustu samitlerin deyismesi ile kentum dillerinin satem dillerine cevrilmesine satemizasiya deyilir