Atlas sidri (lat. Cedrus atlantica) — bitkilər aləminin şöbəsinin i̇ynəyarpaqlılar sinfinin i̇ynəyarpaqlılar dəstəsinin şamkimilər fəsiləsinin sidr cinsinə aid bitki növü.
Atlas sidri | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Şöbə: Sinif: Yarımsinif: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Atlas sidri | ||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
|
Vətəni Əlcəzair və Şərqi Mərakeşdir. Dəniz səviyyəsindən 1350–2000 m yüksəklikdə bitir.
Hündürlüyü 40 m olan ağacdır. Çətiri yuxarıdan azca əyilən, aşağıdan enliləşən konusvarıdır. Budaqları iti bucaq altında gövdədən ayrılır və müxtəlif istiqamətlərə budaqlanır. İynəyarpaqları mavi-yaşıl, yaxud gümüşü-boz olur, 3-4 tərəfli, iynəli, 30-40 iynəyarpaq qısa zoğlar üzərində dəstələrlə toplaşır; böyümə zoğlarında isə tək-tək yığılır. Silindrik-yumurtaşəkilli, möhkəm, parlaq, açıq-qonur qozaları üçüncü il yetişir, uzunluğu 10 sm-ə qədərədir.
Torpağın münbitliyinə və rütubətinə az tələbkardır, lakin əhəngli və həddən artıq rütubətli torpaqlara davam gətirmir. Qaza, tüstüyə davamlıdır. Istisevəndir, soyuğa, zərərverici və xəstəliklərə davamlıdır.
Oduncağından alınan sidr yağı balzam ətirlidir, tərkibində karbohidrogenlər, sedrol, sekviterpenlər var. Bu qiymətli ekstrakt kosmetik və mülicəvi vasitə kimi istifadə edilir. Sidr yağı insan tərəfindən bitkilərdən alınmış ilk aromatik yağ olmuşdur.
Azərbaycanda Mərkəzi Nəbatat Bağında, Mərdəkan dendrarisində introduksiya edilib. Abşeron, Zaqatala, Quba, Lənkəran və s. yerlərdə mədəni şəraitdə becərilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Atlas sidri lat Cedrus atlantica bitkiler aleminin sobesinin i yneyarpaqlilar sinfinin i yneyarpaqlilar destesinin samkimiler fesilesinin sidr cinsine aid bitki novu Atlas sidriElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Sobe Sinif IyneyarpaqlilarYarimsinif IyneyarpaqlilarDeste IyneyarpaqlilarFesile SamkimilerYarimfesile Cins SidrNov Atlas sidriBeynelxalq elmi adiCedrus atlantica Carriere 1855Sekil axtarisiNCBI 123597EOL 1033602 Veteni Elcezair ve Serqi Merakesdir Deniz seviyyesinden 1350 2000 m yukseklikde bitir Hundurluyu 40 m olan agacdir Cetiri yuxaridan azca eyilen asagidan enlilesen konusvaridir Budaqlari iti bucaq altinda govdeden ayrilir ve muxtelif istiqametlere budaqlanir Iyneyarpaqlari mavi yasil yaxud gumusu boz olur 3 4 terefli iyneli 30 40 iyneyarpaq qisa zoglar uzerinde destelerle toplasir boyume zoglarinda ise tek tek yigilir Silindrik yumurtasekilli mohkem parlaq aciq qonur qozalari ucuncu il yetisir uzunlugu 10 sm e qederedir Torpagin munbitliyine ve rutubetine az telebkardir lakin ehengli ve hedden artiq rutubetli torpaqlara davam getirmir Qaza tustuye davamlidir Istisevendir soyuga zererverici ve xesteliklere davamlidir Oduncagindan alinan sidr yagi balzam etirlidir terkibinde karbohidrogenler sedrol sekviterpenler var Bu qiymetli ekstrakt kosmetik ve mulicevi vasite kimi istifade edilir Sidr yagi insan terefinden bitkilerden alinmis ilk aromatik yag olmusdur Azerbaycanda Merkezi Nebatat Baginda Merdekan dendrarisinde introduksiya edilib Abseron Zaqatala Quba Lenkeran ve s yerlerde medeni seraitde becerilir IstinadlarHemcinin bax