Came məscidi — Naxçıvan şəhərində memarlıq abidəsi.
Came məscidi | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Naxçıvan |
Aidiyyatı | Səfəvilər imperiyası |
Tikilmə tarixi | XVIII əsr |
Üslubu | Naxçıvan-Marağa memarlıq məktəbi |
Sahəsi | 1000 m2 |
Vəziyyəti | restavrasiya edilib |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Memarlıq konstruktiv quruluşuna görə məscid XVIII əsrə aid edilir. Giriş qapısının baş tərəfində kitabə qoyulmuşdur. Əvvəli dini mətndən ibarət olan gözəl nəstəliq xətti ilə ərəb və fars dillərində mərmər lövhə (87x57 sm) üzərində həkk edilmiş kitabədə deyilir ki, bu Cəfəriyyə məscidi 1311-ci ildə (1894) naxçıvanlı mərhum Hacı Novruzun oğlu Xeyrül-Hac Məhəmməd Cəfər ağanın səyi ilə bərpa edilmişdir. Həmçinin, kitabədə məscidin məsrəflərini ödəməkdən və mücavirlərdən ötrü çay yuxarısında 2 dükan ayırdığı da qeyd olunmuşdur. "Çay yuxarısında" – deyərkən vaxtilə şimal-şərqdən axaraq, cənub-qərbdə Araza qovuşan və Naxçıvan şəhərinin ortasından keçən nəzərdə tutulur. Bu çay 20-ci yüzilliyin 60-cı illərinədək Naxçıvan şəhərinin içərisindən axırdı. 1960-cı illərdə çayın üstü beton plitələrlə örtüldü və görünməz oldu. Kitabədə məscidin memarı zünü "əgər məndən sonra məscidin memarını axtarsalar, səkkizinci imamdan sonrakı adla adlanıram" - deyə təqdim etmişdir. Məlumdur ki, şiələrin səkkizinci imamı Rza, doqquzuncu imamı isə Məhəmməd Təqidir. Deməli məscidin memarının adı Məhəmməd Təqi imiş.
Kitabə vasitəsilə başqa mənbələrdən məlum olmayan iki görkəmli sənətkarın adı elmi dövriyyəyə daxil edilmişdir. Onlardan biri məscidin memarı Məhəmməd Təqi (həmçinin, o, kitabənin mətnini mərmər lövhə üzərində yazmışdır), ikincisi isə kitabəni həkk edən Məhəmməd Salehdir. Məscidin ümumi sahəsi təqribən 1000 m²-dir. Bir minarəlidir. 1918-ci ildə ermənilər Naxçıvanda yerli əhaliyə qarşı soyqırım tətbiq edərkən top atəşi ilə minarəni zədələmişlər. Sonralar minarə bərpa olunmuşdur. Sovet hakimiyyəti illərində Naxçıvan şəhərində, ümumiyyətlə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən yeganə məscid olmuşdur. 2007-ci ildə məsciddə əsaslı bərpa işləri aparılmışdır.
Mənbə
- AMEA-ın Naxçıvan bölməsi – "Naxçıvan Abidələri Ensiklopediyası" səh. 51. (az.)
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Cume mescidi Came mescidi Naxcivan seherinde memarliq abidesi Came mescidiOlke AzerbaycanSeher NaxcivanAidiyyati Sefeviler imperiyasiTikilme tarixi XVIII esrUslubu Naxcivan Maraga memarliq mektebiSahesi 1000 m2Veziyyeti restavrasiya edilibCame mescid Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMemarliq konstruktiv qurulusuna gore mescid XVIII esre aid edilir Giris qapisinin bas terefinde kitabe qoyulmusdur Evveli dini metnden ibaret olan gozel nesteliq xetti ile ereb ve fars dillerinde mermer lovhe 87x57 sm uzerinde hekk edilmis kitabede deyilir ki bu Ceferiyye mescidi 1311 ci ilde 1894 naxcivanli merhum Haci Novruzun oglu Xeyrul Hac Mehemmed Cefer aganin seyi ile berpa edilmisdir Hemcinin kitabede mescidin mesreflerini odemekden ve mucavirlerden otru cay yuxarisinda 2 dukan ayirdigi da qeyd olunmusdur Cay yuxarisinda deyerken vaxtile simal serqden axaraq cenub qerbde Araza qovusan ve Naxcivan seherinin ortasindan kecen nezerde tutulur Bu cay 20 ci yuzilliyin 60 ci illerinedek Naxcivan seherinin icerisinden axirdi 1960 ci illerde cayin ustu beton plitelerle ortuldu ve gorunmez oldu Kitabede mescidin memari zunu eger menden sonra mescidin memarini axtarsalar sekkizinci imamdan sonraki adla adlaniram deye teqdim etmisdir Melumdur ki sielerin sekkizinci imami Rza doqquzuncu imami ise Mehemmed Teqidir Demeli mescidin memarinin adi Mehemmed Teqi imis Naxcivan Came mescidinin kitabesi Kitabe vasitesile basqa menbelerden melum olmayan iki gorkemli senetkarin adi elmi dovriyyeye daxil edilmisdir Onlardan biri mescidin memari Mehemmed Teqi hemcinin o kitabenin metnini mermer lovhe uzerinde yazmisdir ikincisi ise kitabeni hekk eden Mehemmed Salehdir Mescidin umumi sahesi teqriben 1000 m dir Bir minarelidir 1918 ci ilde ermeniler Naxcivanda yerli ehaliye qarsi soyqirim tetbiq ederken top atesi ile minareni zedelemisler Sonralar minare berpa olunmusdur Sovet hakimiyyeti illerinde Naxcivan seherinde umumiyyetle muxtar respublikada fealiyyet gosteren yegane mescid olmusdur 2007 ci ilde mescidde esasli berpa isleri aparilmisdir MenbeAMEA in Naxcivan bolmesi Naxcivan Abideleri Ensiklopediyasi seh 51 az Hemcinin baxAzerbaycan medeniyyeti Azerbaycan memarligi Memarliq portali