Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Calut monastırı — Oğuz rayonunun Calut kəndində yerləşən V–VI əsrlərə aid alban monastırıdır. Kompleksə zəngin bəzədilmiş böyük kilsə, kiçik qədim bazilika və köməkçi binaların xarabalıqları daxildir.
| Calut monastırı | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Oğuz |
| Yerləşir | Calut |
| Aidiyyatı | Alban Həvari Kilsəsi |
| Tikilmə tarixi | V-VI əsrlər |
| İstinad nöm. | 4941 |
| Kateqoriya | Məbəd |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
| | |
Qədim Calut bazilikası iri zal məbədidir. Məbədin qərb və cənub divarları qismən saxlansa da, şimal və şərq divarlarının çox az hissəsi salamat qalmış, daşları isə məbədin içinə tökülmüşdür. 1811-ci ildə kompleksə əlavə edilmiş Böyük kilsə isə dörd daxili sütuna malik, günbəzsiz, iri üçnefli bazilikadır.
Kompleksə daxil olan tikililər
Monastır Oğuz rayonunun Calut kəndinin şimal-şərqində yerləşir. Kompleksə zəngin bəzədilmiş böyük kilsə, kiçik qədim bazilika və köməkçi binaların xarabalıqları daxildir.
Qədim bazilika
Qədim Calut bazilikası iri zal məbədidir. Onun ibadət zalı 6×4.30 m, altar apsidası isə 3,65×1.75 m ölçüyə malikdir. Məbədin qərb və cənub divarları (2–2.6 metr arası hündürlükdə) qismən saxlansa da, şimal və şərq divarlarının çox az hissəsi salamat qalmış, daşları isə məbədin içinə tökülmüşdür. Zal, tağ örtüyünə malik olmuşdur ki, bunu da xarabalıqda saxlanmış konstruksiya qalıqları sübut edir.
Qədim bazilika maraqlı divar hörgüsünə malikdir. Binanın tikilməsi üçün əhəng daşı, çaydaşı, bişmiş kərpic və butbetondan istifadə edilmişdir. Sonuncu material ehtimal ki, məbəd ərazisində aparılmış çoxsaylı inşaat işləri nəticəsində əldə edilmişdir. Qədim bazilika binasında son inşaat işləri kitabənin qeydinə əsasən 1211-ci ildə aparılmışdır. Məbədi tədqiq etmiş G. Məmmədovanın fikrincə, qərb divarının hörgüsü ilkin variantda dövrümüzə çatmışdır.
Məbədin divarları qalınlıq və hörgü texnikası baxımından Gavurqala bazilikasını xatırladır. Yeganə fərq fasad daşlarının bərabər ölçü və formalara malik olmamasıdır. Belə qarışıq hörgü fonunda giriş qapısı, bütöv daşdan yonulmuş çərçivələr üzərində quraşdırılmış yarımdairəvi arkası ilə kontrast yaradaraq seçilir. Qərb divarının kiçik pəncərəsi bütöv düzbucaqlı daş üzərində xaç formasında yonulmuşdur. Şərq divarında, altar hissədən də məbədə işıq daxil olurdu. Kənar divarlarda pəncərələr olsa da, onlar dövrümüzə çatmamışdır.
G. Məmmədova qədim bazilikanın ilkin tikili formasını erkən orta əsrlərə aid edərək, məbədin V əsrdən gec olmayaraq inşa edildiyini bildirir. Yerli əfsanəyə görə isə, məbədin əsası I əsrdə Müqəddəs Yelisey tərəfindən qoyulmuşdur.
Böyük bazilika
Böyük bazilika 1811-ci ildə inşa edilmişdir. Bu yeni kilsə dörd daxili sütuna malik, günbəzsiz, iri üçnefli bazilikadır.
Kilsə xadimləri
- Keşiş Xələt. Nicin Müqəddəs Yelisey Kilsəsi dini xadimi Avetik Ohancanyan Cotatiantsə təhsil vermişdir.
İstinadlar
- Мамедова, 1985. səh. 55
- Мамедова, 2004. səh. 39
- Мамедова, 2004. səh. 40
- Ermənistan Milli Arxivi, fond 56, siyahı 12, dosye 531
Ədəbiyyat
- Мамедова, Гюльчохра, Зодчество Кавказской Албании, Баку: Чашыоглу, 2004
- Мамедова, Гюльчохра, Христианское култовое зодчество Кавказской Албании эпохи раннего средневековья, Баку: Элм, 1985
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Calut Calut monastiri Oguz rayonunun Calut kendinde yerlesen V VI esrlere aid alban monastiridir Komplekse zengin bezedilmis boyuk kilse kicik qedim bazilika ve komekci binalarin xarabaliqlari daxildir Calut monastiri41 05 11 sm e 47 25 37 s u Olke AzerbaycanSeher OguzYerlesir CalutAidiyyati Alban Hevari KilsesiTikilme tarixi V VI esrlerAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 4941KateqoriyaMebedEhemiyyetiYerli ehemiyyetliCalut monastiri Qedim Calut bazilikasi iri zal mebedidir Mebedin qerb ve cenub divarlari qismen saxlansa da simal ve serq divarlarinin cox az hissesi salamat qalmis daslari ise mebedin icine tokulmusdur 1811 ci ilde komplekse elave edilmis Boyuk kilse ise dord daxili sutuna malik gunbezsiz iri ucnefli bazilikadir Komplekse daxil olan tikililerMonastir Oguz rayonunun Calut kendinin simal serqinde yerlesir Komplekse zengin bezedilmis boyuk kilse kicik qedim bazilika ve komekci binalarin xarabaliqlari daxildir Qedim bazilika Isanin carmixa cekilmesiMuqeddes Meryem Qedim Calut bazilikasi iri zal mebedidir Onun ibadet zali 6 4 30 m altar apsidasi ise 3 65 1 75 m olcuye malikdir Mebedin qerb ve cenub divarlari 2 2 6 metr arasi hundurlukde qismen saxlansa da simal ve serq divarlarinin cox az hissesi salamat qalmis daslari ise mebedin icine tokulmusdur Zal tag ortuyune malik olmusdur ki bunu da xarabaliqda saxlanmis konstruksiya qaliqlari subut edir Qedim bazilika maraqli divar horgusune malikdir Binanin tikilmesi ucun eheng dasi caydasi bismis kerpic ve butbetondan istifade edilmisdir Sonuncu material ehtimal ki mebed erazisinde aparilmis coxsayli insaat isleri neticesinde elde edilmisdir Qedim bazilika binasinda son insaat isleri kitabenin qeydine esasen 1211 ci ilde aparilmisdir Mebedi tedqiq etmis G Memmedovanin fikrince qerb divarinin horgusu ilkin variantda dovrumuze catmisdir Mebedin divarlari qalinliq ve horgu texnikasi baximindan Gavurqala bazilikasini xatirladir Yegane ferq fasad daslarinin beraber olcu ve formalara malik olmamasidir Bele qarisiq horgu fonunda giris qapisi butov dasdan yonulmus cerciveler uzerinde qurasdirilmis yarimdairevi arkasi ile kontrast yaradaraq secilir Qerb divarinin kicik penceresi butov duzbucaqli das uzerinde xac formasinda yonulmusdur Serq divarinda altar hisseden de mebede isiq daxil olurdu Kenar divarlarda pencereler olsa da onlar dovrumuze catmamisdir G Memmedova qedim bazilikanin ilkin tikili formasini erken orta esrlere aid ederek mebedin V esrden gec olmayaraq insa edildiyini bildirir Yerli efsaneye gore ise mebedin esasi I esrde Muqeddes Yelisey terefinden qoyulmusdur Boyuk bazilika Boyuk bazilika 1811 ci ilde insa edilmisdir Bu yeni kilse dord daxili sutuna malik gunbezsiz iri ucnefli bazilikadir Kilse xadimleriKesis Xelet Nicin Muqeddes Yelisey Kilsesi dini xadimi Avetik Ohancanyan Cotatiantse tehsil vermisdir IstinadlarMamedova 1985 seh 55 Mamedova 2004 seh 39 Mamedova 2004 seh 40 Ermenistan Milli Arxivi fond 56 siyahi 12 dosye 531EdebiyyatMamedova Gyulchohra Zodchestvo Kavkazskoj Albanii Baku Chashyoglu 2004 Mamedova Gyulchohra Hristianskoe kultovoe zodchestvo Kavkazskoj Albanii epohi rannego srednevekovya Baku Elm 1985