Maykop Cümə məscidi adıq Мыекъуапэ йы гурыт мэщыт — Adıgey Respublikasının Maykop şəhərinin əsas katedral cümə-məscidi. Adıgey Respublikası və Krasnodar Diyarı Müsəlmanları Ruhani İdarəsinin yerləşdiyi yerdir. Məscidin tikinti Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin keçmiş vəliəhdi-Əl-Qasimi qəbiləsinin üzvü Хalid Bin Sakr-əl-Qasiminin şəxsi vəsaiti hesabına inşa edilmişdir. Məscidin imamı İbrahim Şxalaxovdur.
Cümə məscidi | |
---|---|
adıq Мыекъуапэ йы гурыт мэщыт | |
| |
Ölkə | Rusiya Adıgey |
Status | fəaliyyət göstərir |
Şəhər | Maykop |
Sifarişçi | Хalid Bin Sakr-əl-Qasimi |
Tikilmə tarixi | 1999-2000 |
Üslubu | İslam memarlığı |
Minarələri | 4 |
Günbəzləri | 5 |
Material | ağ daş |
Tarixi
XIII əsrdə Şimali Qafqaz Qızıl Ordanın tərkibinə daxil oldu və adıgeylər də daxil olmaqla əhalinin əksəriyyəti Özbək xanın (1312-1342)dövründə islamı qəbul etdi.
XVII əsrdə Osmanlı səyyahı Övliya Çələbi dağlarda yaşayan adıgeyləri ziyarət edərək, "Adıgeylərin Allah dininə sitayiş etdiyini və donuz əti yemədiyini" bildirir.
XIX və XX əsrin əvvəllərində, Adıgey kəndlərinin əksəriyyətində bir neçə məscid fəaliyyət göstərirdi.
Sovet dövründə, din əleyhinə kampaniya çərçivəsində tarixçilər və publisistlər islamın Adıgey tarixinə və mədəniyyətinə təsirini minimuma endirməyə çalışırdılar. Mistik təsəvvürlərə və insanların sadə cahilliyinə əsaslanan qədim bütpərəst dinlərin öyrənilməsinə üstünlük verilirdi. Ateist məqsədlər üçün, adıgeylərin güclü islam tərəfdarlarının olmadığı barədə yalançı bir nəzəriyyə hazırlanmışdı. Bu mif hələ də ictimai şüurda və bəzi elm adamları arasında bu günə qədər mövcuddur.
Lakin buna baxmayaraq, SSRİ dağıldıqdan sonra əhali yenidən sərbəst şəkildə dinlə məşğul olmağa başlayır. Nəticədə məscidlərin də sayı artır. 2019-cu ildə artıq Adıgeydə 40, Krasnodar diyarında 7 məscid fəaliyyət göstərirdi. Lakin bu məscidlərin xırda olması, əhalinin artan tələblərini ödəmirdi. Nəticədə Adıgey Respublikası rəhbərliyi yeni iri məcsidin tikilməsinə qərar verdi.
Tikintisi
Maykop şəhərinin Cümə Məscidi respublika rəhbərliyinin təşəbbüsü ilə inşa edilmişdir. Tikinti işləri Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin keçmiş Ras əl-Xaimah vəliəhd şahzadəsi-Əl-Qasimi qəbiləsinin üzvü şahzadə Xalidə bin Sakr əl-Qasiminin şəxsi vəsaiti hesabına aparılıb. Binanın dizaynı Adıgey Respublikasının əməkdar rəssamı Abdulah Bersirov tərəfindən hazırlanıb.
Cümə Məscidinin inşası 1999-cu ilin aprelində başlamış və rekord müddətdə 18 ay ərzində bitmişdir. Məscidin inşası 2000-ci ilin oktyabrında tamamlanmışdır. 2000-ci il noyabrın 2-də Cümə Məscidinin təntənəli şəkildə açılşı baş tutmuşdur.
Xüsusiyyətləri
Məscidin xarici üzü ağ daşdan hazırlanmışdır. Minarələrin günbəzləri və günbəzlərin üzəri göyü simvolizə edən mavi rəngllə rənglənmişdir.Məscid binası əsas binanın mərkəzində yerləşən 4 kiçik qübbə, ardınca 4 minarə ilə əhatə olunmuş cəmi 5 günbəzə malikdir.
Məscidin daxili divarları müasir qızılı şriftlə yazılmış Qurandan ayələrlə bəzədilmişdir.
Cümə məscidi Maykop şəhər meydanlarından birində "Dostluq" meydanında Maykopskaya küçəsini ikiyə bölərək Sovetskaya və Pioneerskaya küçələri arasında, yerləşir. Məscidin rəsmi ünvanı Sovetskaya küçəsi, 200-dür.
İstinadlar
- Ислам у адыгов: историческая справка. 2021-10-09 at the Wayback Machine dumraikk.ru, 12.03.2014 (rus.)
- Адыгея һәм Краснодар крае мөселманнары диния нәзарәте сайты 2022-07-10 at the Wayback Machine (rus.)
- Беренче Майкоп мәчете бинасында Диния нәзарәтенең архивын урнаштырачаклар. 2022-07-05 at the Wayback Machine Интернет-СМИ «Кавказский узел»
- "Майкопская Соборная мечеть". 2022-05-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-09. (#redundant_parameters); (#redundant_parameters); (#redundant_parameters)
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Майкопская Соборная мечеть
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Maykop Cume mescidi adiq Myekuape jy guryt meshyt Adigey Respublikasinin Maykop seherinin esas katedral cume mescidi Adigey Respublikasi ve Krasnodar Diyari Muselmanlari Ruhani Idaresinin yerlesdiyi yerdir Mescidin tikinti Birlesmis Ereb Emirliklerinin kecmis veliehdi El Qasimi qebilesinin uzvu Halid Bin Sakr el Qasiminin sexsi vesaiti hesabina insa edilmisdir Mescidin imami Ibrahim Sxalaxovdur Cume mescidiadiq Myekuape jy guryt meshytMescidin xarici gorunusu44 36 26 sm e 40 05 51 s u Olke Rusiya AdigeyStatus fealiyyet gosterirSeher MaykopSifarisci Halid Bin Sakr el QasimiTikilme tarixi 1999 2000Uslubu Islam memarligiMinareleri 4Gunbezleri 5Material ag dasTarixiXIII esrde Simali Qafqaz Qizil Ordanin terkibine daxil oldu ve adigeyler de daxil olmaqla ehalinin ekseriyyeti Ozbek xanin 1312 1342 dovrunde islami qebul etdi XVII esrde Osmanli seyyahi Ovliya Celebi daglarda yasayan adigeyleri ziyaret ederek Adigeylerin Allah dinine sitayis etdiyini ve donuz eti yemediyini bildirir XIX ve XX esrin evvellerinde Adigey kendlerinin ekseriyyetinde bir nece mescid fealiyyet gosterirdi Sovet dovrunde din eleyhine kampaniya cercivesinde tarixciler ve publisistler islamin Adigey tarixine ve medeniyyetine tesirini minimuma endirmeye calisirdilar Mistik tesevvurlere ve insanlarin sade cahilliyine esaslanan qedim butperest dinlerin oyrenilmesine ustunluk verilirdi Ateist meqsedler ucun adigeylerin guclu islam terefdarlarinin olmadigi barede yalanci bir nezeriyye hazirlanmisdi Bu mif hele de ictimai suurda ve bezi elm adamlari arasinda bu gune qeder movcuddur Lakin buna baxmayaraq SSRI dagildiqdan sonra ehali yeniden serbest sekilde dinle mesgul olmaga baslayir Neticede mescidlerin de sayi artir 2019 cu ilde artiq Adigeyde 40 Krasnodar diyarinda 7 mescid fealiyyet gosterirdi Lakin bu mescidlerin xirda olmasi ehalinin artan teleblerini odemirdi Neticede Adigey Respublikasi rehberliyi yeni iri mecsidin tikilmesine qerar verdi TikintisiMaykop seherinin Cume Mescidi respublika rehberliyinin tesebbusu ile insa edilmisdir Tikinti isleri Birlesmis Ereb Emirliklerinin kecmis Ras el Xaimah veliehd sahzadesi El Qasimi qebilesinin uzvu sahzade Xalide bin Sakr el Qasiminin sexsi vesaiti hesabina aparilib Binanin dizayni Adigey Respublikasinin emekdar ressami Abdulah Bersirov terefinden hazirlanib Cume Mescidinin insasi 1999 cu ilin aprelinde baslamis ve rekord muddetde 18 ay erzinde bitmisdir Mescidin insasi 2000 ci ilin oktyabrinda tamamlanmisdir 2000 ci il noyabrin 2 de Cume Mescidinin tenteneli sekilde acilsi bas tutmusdur XususiyyetleriMescidin xarici uzu ag dasdan hazirlanmisdir Minarelerin gunbezleri ve gunbezlerin uzeri goyu simvolize eden mavi renglle renglenmisdir Mescid binasi esas binanin merkezinde yerlesen 4 kicik qubbe ardinca 4 minare ile ehate olunmus cemi 5 gunbeze malikdir Mescidin daxili divarlari muasir qizili sriftle yazilmis Qurandan ayelerle bezedilmisdir Cume mescidi Maykop seher meydanlarindan birinde Dostluq meydaninda Maykopskaya kucesini ikiye bolerek Sovetskaya ve Pioneerskaya kuceleri arasinda yerlesir Mescidin resmi unvani Sovetskaya kucesi 200 dur IstinadlarIslam u adygov istoricheskaya spravka 2021 10 09 at the Wayback Machine dumraikk ru 12 03 2014 rus Adygeya һәm Krasnodar krae moselmannary diniya nәzarәte sajty 2022 07 10 at the Wayback Machine rus Berenche Majkop mәchete binasynda Diniya nәzarәtenen arhivyn urnashtyrachaklar 2022 07 05 at the Wayback Machine Internet SMI Kavkazskij uzel Majkopskaya Sobornaya mechet 2022 05 23 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 09 redundant parameters redundant parameters redundant parameters Hemcinin baxRusiyadaki mescidlerin siyahisiXarici kecidlerMajkopskaya Sobornaya mechet