Yihoçesk diyarı (çex. Jihočeský kraj) — Çexiyada I dərəcəli inzibati – ərazi vahidi. Diyarın inzibati mərkəzi şəhəridir.
Cənubi Çexiya diyarı | |||||
---|---|---|---|---|---|
Jihočeský kraj | |||||
| |||||
| |||||
Ölkə |
| ||||
Tarixi və coğrafiyası | |||||
Yaradılıb | 12 noyabr 2000 | ||||
Sahəsi |
| ||||
Hündürlük | 479 m | ||||
Saat qurşağı | | ||||
Əhalisi | |||||
Əhalisi |
| ||||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
ISO kodu | CZ-31 | ||||
Poçt indeksi | 370 01 | ||||
Avtomobil nömrəsi | C | ||||
Rəsmi sayt | |||||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Coğrafiya
Cənubi Çexiya Bölgəsinin sahəsi 10 057 kvadrat kilometrdir və bu, ölkənin ərazisinin 12,8% -nə uyğundur.
Cənubi Çexiya bölgəsinin sərhədləri dağların təbii sərhədləri ilə üst-üstə düşür. Mərkəzdə cənubdan və qərbdən Šumava dağları ilə, şimal-qərbdən Brda yüksəkliklərindən, şimaldan Mərkəzi Çexiya dağları, şimal-şərqdən və şərqdən Çexiya-Moraviya dağları, cənubdan və şərqdən Çexiya hövzəsi yerləşir. Novogradskiy dağları. Meşələr rayon ərazisinin üçdə birini, 4% su səthlərini, əsasən gölməçələri tutur. Bölgə dəniz səviyyəsindən 400–600 metr yüksəklikdə yerləşir. Ən yüksək nöqtə Çexiya Meşə massivindəki Plexi dağı (dəniz səviyyəsindən 1378 metr yüksəkdir), ən aşağı nöqtəsi Pisek ərazisindəki Orlitsky su anbarının səthidir (dəniz səviyyəsindən 330 metr yüksəkdir).
Çex Respublikasının əsas çayı, Vltava, onun qolları Otava, Malşe və daha kiçik çaylar bölgənin ərazisindən axır. Cənubda Vltavada bəndin qurulması nəticəsində əmələ gələn Lipno su anbarı var (bu Çexiyadakı ən böyük bənddir), şimalda — Vltava üzərindəki Orlitski anbarı yaxınlığındakı Orlitsky su anbarı. Rzhimov yaxınlığındakı su anbarı bölgənin əksər hissəsini su ilə təmin edir.
Bölgə ərazisində ümumi sahəsi 30.000 hektardan çox olan 7000-ə yaxın gölməçə var.
Cənubi Çexiya Bölgəsinin təbii sərvətləri, Bohem meşəsindəki, Qraz dağ silsiləsindəki iynəyarpaqlı meşələrdir. Bölgədə faydalı qazıntılar var: tikinti qumu, çınqıl, gil, habelə torf, kalkerli seyrək və qrafit.
Cənubi Çexiya Bölgəsində bir milli park və 1.676.88 kvadrat kilometr ərazisi olan Šumava landşaft qoruğu, Třeboonь landşaft qoruğu (700 kvadrat kilometr), həmçinin Blansky meşə landşaft qoruğu (212 kvadrat kilometr) var.
Tarixçə
Cənubi Çexiya ərazisi, tarixdən əvvəlki dövrlərdən erkən orta əsrlərə qədər olan təbii coğrafi təcridinə görə nisbətən avtonom şəkildə inkişaf etdi, buna görə burada cənub çexləri qonşu bölgələrin əhalisindən fərqləndirən olduqca fərqli bir maddi mədəniyyət meydana gəldi. Xüsusiyyətlərdən biri, buraya alternativ olan bütün arxeoloji mədəniyyətlərə aid olan tumulus dəfnidir — Unetitsa, Knoviz, Hallstatt və Lathen.
Arxeoloji məlumatlara görə, burada ibtidai ovçu və balıqçıların ən qədim yaşayış yerləri Paleolit dövrünün sonu — Mezolit dövrünün əvvəllərində yaranmışdır. Ən sıx məskunlaşan yer Cheskobudeevitsky çökəkliyinin qərb hissəsi idi. Bundan sonra, Çexiyanın cənubunu əhatə edən keçilməz meşələr arasında ən əlverişli nəqliyyat yolları olan bu bölgədə axan çaylar boyunca yaşayış məntəqələri inkişaf etməyə başladı. Bölgədə neolit inqilabı başladı, ehtimal ki, eramızdan əvvəl 6 minillik əvvəl. e. Ser ilə əlaqəli ən qədim keramika. VI — ser. V minilliklər e., Çeske Budejovice və Tabor ərazilərində qazıntılar zamanı aşkar edilmişdir.
Bölgənin mərkəzi hissəsi Tunc dövrünün əvvəllərində yerləşirdi. Yerli yaşayış məntəqələri, alp minalarından ölkənin şimalına gedən Dunay-Vltava mis daşımalarında iştirak etdi. Malshe və Vltavanın birləşməsi, çox güman ki, ticarət yollarının kəsişməsi ola bilər (1908-ci ildə qazıntılar zamanı burada 230-dan çox mis külçə aşkar edilmişdir).
Cənubi Çexiya Keltlərin tarixi vətəninin bir hissəsi idi. II–I əsrlərdə. e. Trshisov, Zvikov və Nevezitse ərazisində Seltik müxalifətçiləri var idi. Dövrün əvvəlində Kelt tayfaları tədricən almanlarla əvəz olundu. 6–7-ci əsrlərdə müasir Cənubi Çexiya bölgəsinin ərazisi tədricən slavyanlar tərəfindən, 2-ci mərtəbədə yerləşirdi. VIII əsrdə, bəzi keçmiş Celtic oppidums yerində möhkəmlənmiş slavyan yaşayış yerləri meydana gəldi.
Praqanın Kozma salnaməsinə görə, X əsrdə Çexiyanın cənubundakı Slavnikoviçin knyaz ailəsi, Xinov, Doudlebi və Netolice'nin qədim yaşayış məskənlərinə aid idi. 10-cu əsrin sonundan etibarən Çex Respublikasının cənubu Przemysłowicz knyazlığının təsiri zonasında idi. XII əsrdə Przemyslovichy Cənubi Çexiya mülkiyyətinin çoxunu Vitkovichi feodal ailəsinə verdi. 2-ci mərtəbəyə. Vitkovichi arasında 13. əsr, kralı II Przemysl Otakar ilə qarşıdurmaya girən belə bir gücə sahib olan Rozmberk budağı üstünlük təşkil etdi. Rozemberk-in ölkənin cənubundakı gücünü məhdudlaşdırmaq və Çexiyanın Avstriya ilə daha yaxından inteqrasiyası üçün (eyni zamanda bu knyaz idi) II Przemysl Otakar Almaniyanın Çexiyanın cənub müstəmləkəsini təbliğ etdi. Kral üçün Çex-Avstriya sərhəddəki az məskunlaşmış ərazidə hakimiyyətinə dəstək nöqtələri yaratmaq strateji baxımdan vacib idi. Dünyəvi Alman kolonistləri tərəfindən bu bölgənin məskunlaşmasını təşviq etməkdən əlavə, kral, xüsusən də Zlatokorunskiy monastırını qurduğu Avstriyadan ona sadiq olan monastır icmaların təşkilinə kömək etdi. Bununla yanaşı, Rožemberki Çexiyanın cənub bölgələrinin müstəmləkəçiliyində mərkəzi hakimiyyətlə uğurla mübarizə apardı. Digər şeylər arasında, Zlatokorunskidən fərqli olaraq, Visebrodskiy monastırını da qurdular.
13-cü əsrdə Cənubi Çexiya bölgəsinin ən qədim şəhərlərinin əsası qoyuldu: Pisek, Jindřichuvv Hradec, Netolice, Ceske Budejovice, Nowe Gradi, Trebon və Wolin.
İqtisadiyyat
Cənubi Çexiya Bölgəsi, iqtisadiyyatı kənd təsərrüfatına, balıq əkinçiliyinə və meşə təsərrüfatına söykənən bir aqrar bölgədir. Kənd təsərrüfatında taxıl, yem bitkiləri və kartof becərilməsi üstünlük təşkil edir. Heyvandarlıqda mal-qara və donuz inkişaf etmişdir. Çexiyanın ümumi kənd təsərrüfatı istehsalında bölgədəki kənd təsərrüfatı müəssisələrinin payı 11% -dir. Bölgədəki çoxsaylı gölməçələrdə balıq yetişdirmək uzun bir ənənəyə malikdir. Cənubi Çexiya Bölgəsində ölkənin balıqçılığının yarısıdır.
Ən böyük sənaye müəssisələri inzibati mərkəz — Ceske Budejovice, həmçinin Strakonice və Tabor şəhərlərinin ətrafında cəmləşmişdir. Çexiyanın ümumi sənaye istehsalında Cənubi Çexiya bölgəsinin payı 5% -dir. Bölgədə qida sənayesi, nəqliyyat sənayesi, maşınqayırma, geyim sənayesi və inşaat sənayesi inkişaf etmişdir.
Tin nad Vltavou şəhərinin cənub-qərbində Temelín atom elektrik stansiyasıdır.
2003-cü ilə kimi bölgədə 141.000 müəssisə, o cümlədən 101.000 kiçik müəssisə və 8.600 kənd təsərrüfatı müəssisəsi qeydiyyata alınmışdır.
Nəqliyyat
D-3 avtomobil yolu Preskadan fromeské Budějovice yolu ilə Avstriya sərhəddinə qədər qurulur, R 4 avtomobil yolu Praqa və Piseki birləşdirir, başqa bir əhəmiyyətli avtomobil yolu qərbdən şərqə doğru uzanır və Vyananın paytaxtı Vyananı Pilsen ilə birləşdirir (R 20 / E 49 avtomobil yolu) .
Dəmir yolu, Praqanı Ceske Budejovice və Avstriya Linz ilə qərbdən şərqə, České Budějovice — Pilsen dəmir yolu xətti ilə birləşdirən bölgəni şimaldan cənuba keçir.
İstinadlar
- archINFORM (alm.). 1994.
- Administrativní registr ekonomických subjektů.
- https://www.czso.cz/documents/11256/34995526/CZ0310_1.pdf.
- Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2024 (çeş.). Praha: ČSÚ, 2024.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yihocesk diyari cex Jihocesky kraj Cexiyada I dereceli inzibati erazi vahidi Diyarin inzibati merkezi seheridir Cenubi Cexiya diyariJihocesky krajBayraq Gerb49 05 sm e 14 40 s u Olke Cexiya Tarixi ve cografiyasiYaradilib 12 noyabr 2000Sahesi 10 057 98 km 1 yanvar 2020 Hundurluk 479 mSaat qursagi UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 654 505 nef 1 yanvar 2024 Reqemsal identifikatorlarISO kodu CZ 31Poct indeksi 370 01Avtomobil nomresi CResmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyaCenubi Cexiya Bolgesinin sahesi 10 057 kvadrat kilometrdir ve bu olkenin erazisinin 12 8 ne uygundur Cenubi Cexiya bolgesinin serhedleri daglarin tebii serhedleri ile ust uste dusur Merkezde cenubdan ve qerbden Sumava daglari ile simal qerbden Brda yuksekliklerinden simaldan Merkezi Cexiya daglari simal serqden ve serqden Cexiya Moraviya daglari cenubdan ve serqden Cexiya hovzesi yerlesir Novogradskiy daglari Meseler rayon erazisinin ucde birini 4 su sethlerini esasen golmeceleri tutur Bolge deniz seviyyesinden 400 600 metr yukseklikde yerlesir En yuksek noqte Cexiya Mese massivindeki Plexi dagi deniz seviyyesinden 1378 metr yuksekdir en asagi noqtesi Pisek erazisindeki Orlitsky su anbarinin sethidir deniz seviyyesinden 330 metr yuksekdir Cex Respublikasinin esas cayi Vltava onun qollari Otava Malse ve daha kicik caylar bolgenin erazisinden axir Cenubda Vltavada bendin qurulmasi neticesinde emele gelen Lipno su anbari var bu Cexiyadaki en boyuk benddir simalda Vltava uzerindeki Orlitski anbari yaxinligindaki Orlitsky su anbari Rzhimov yaxinligindaki su anbari bolgenin ekser hissesini su ile temin edir Bolge erazisinde umumi sahesi 30 000 hektardan cox olan 7000 e yaxin golmece var Cenubi Cexiya Bolgesinin tebii servetleri Bohem mesesindeki Qraz dag silsilesindeki iyneyarpaqli meselerdir Bolgede faydali qazintilar var tikinti qumu cinqil gil habele torf kalkerli seyrek ve qrafit Cenubi Cexiya Bolgesinde bir milli park ve 1 676 88 kvadrat kilometr erazisi olan Sumava landsaft qorugu Treboon landsaft qorugu 700 kvadrat kilometr hemcinin Blansky mese landsaft qorugu 212 kvadrat kilometr var TarixceCenubi Cexiya erazisi tarixden evvelki dovrlerden erken orta esrlere qeder olan tebii cografi tecridine gore nisbeten avtonom sekilde inkisaf etdi buna gore burada cenub cexleri qonsu bolgelerin ehalisinden ferqlendiren olduqca ferqli bir maddi medeniyyet meydana geldi Xususiyyetlerden biri buraya alternativ olan butun arxeoloji medeniyyetlere aid olan tumulus defnidir Unetitsa Knoviz Hallstatt ve Lathen Arxeoloji melumatlara gore burada ibtidai ovcu ve baliqcilarin en qedim yasayis yerleri Paleolit dovrunun sonu Mezolit dovrunun evvellerinde yaranmisdir En six meskunlasan yer Cheskobudeevitsky cokekliyinin qerb hissesi idi Bundan sonra Cexiyanin cenubunu ehate eden kecilmez meseler arasinda en elverisli neqliyyat yollari olan bu bolgede axan caylar boyunca yasayis menteqeleri inkisaf etmeye basladi Bolgede neolit inqilabi basladi ehtimal ki eramizdan evvel 6 minillik evvel e Ser ile elaqeli en qedim keramika VI ser V minillikler e Ceske Budejovice ve Tabor erazilerinde qazintilar zamani askar edilmisdir Bolgenin merkezi hissesi Tunc dovrunun evvellerinde yerlesirdi Yerli yasayis menteqeleri alp minalarindan olkenin simalina geden Dunay Vltava mis dasimalarinda istirak etdi Malshe ve Vltavanin birlesmesi cox guman ki ticaret yollarinin kesismesi ola biler 1908 ci ilde qazintilar zamani burada 230 dan cox mis kulce askar edilmisdir Cenubi Cexiya Keltlerin tarixi veteninin bir hissesi idi II I esrlerde e Trshisov Zvikov ve Nevezitse erazisinde Seltik muxalifetcileri var idi Dovrun evvelinde Kelt tayfalari tedricen almanlarla evez olundu 6 7 ci esrlerde muasir Cenubi Cexiya bolgesinin erazisi tedricen slavyanlar terefinden 2 ci mertebede yerlesirdi VIII esrde bezi kecmis Celtic oppidums yerinde mohkemlenmis slavyan yasayis yerleri meydana geldi Praqanin Kozma salnamesine gore X esrde Cexiyanin cenubundaki Slavnikovicin knyaz ailesi Xinov Doudlebi ve Netolice nin qedim yasayis meskenlerine aid idi 10 cu esrin sonundan etibaren Cex Respublikasinin cenubu Przemyslowicz knyazliginin tesiri zonasinda idi XII esrde Przemyslovichy Cenubi Cexiya mulkiyyetinin coxunu Vitkovichi feodal ailesine verdi 2 ci mertebeye Vitkovichi arasinda 13 esr krali II Przemysl Otakar ile qarsidurmaya giren bele bir guce sahib olan Rozmberk budagi ustunluk teskil etdi Rozemberk in olkenin cenubundaki gucunu mehdudlasdirmaq ve Cexiyanin Avstriya ile daha yaxindan inteqrasiyasi ucun eyni zamanda bu knyaz idi II Przemysl Otakar Almaniyanin Cexiyanin cenub mustemlekesini teblig etdi Kral ucun Cex Avstriya serheddeki az meskunlasmis erazide hakimiyyetine destek noqteleri yaratmaq strateji baximdan vacib idi Dunyevi Alman kolonistleri terefinden bu bolgenin meskunlasmasini tesviq etmekden elave kral xususen de Zlatokorunskiy monastirini qurdugu Avstriyadan ona sadiq olan monastir icmalarin teskiline komek etdi Bununla yanasi Rozemberki Cexiyanin cenub bolgelerinin mustemlekeciliyinde merkezi hakimiyyetle ugurla mubarize apardi Diger seyler arasinda Zlatokorunskiden ferqli olaraq Visebrodskiy monastirini da qurdular 13 cu esrde Cenubi Cexiya bolgesinin en qedim seherlerinin esasi qoyuldu Pisek Jindrichuvv Hradec Netolice Ceske Budejovice Nowe Gradi Trebon ve Wolin IqtisadiyyatCenubi Cexiya Bolgesi iqtisadiyyati kend teserrufatina baliq ekinciliyine ve mese teserrufatina soykenen bir aqrar bolgedir Kend teserrufatinda taxil yem bitkileri ve kartof becerilmesi ustunluk teskil edir Heyvandarliqda mal qara ve donuz inkisaf etmisdir Cexiyanin umumi kend teserrufati istehsalinda bolgedeki kend teserrufati muessiselerinin payi 11 dir Bolgedeki coxsayli golmecelerde baliq yetisdirmek uzun bir eneneye malikdir Cenubi Cexiya Bolgesinde olkenin baliqciliginin yarisidir En boyuk senaye muessiseleri inzibati merkez Ceske Budejovice hemcinin Strakonice ve Tabor seherlerinin etrafinda cemlesmisdir Cexiyanin umumi senaye istehsalinda Cenubi Cexiya bolgesinin payi 5 dir Bolgede qida senayesi neqliyyat senayesi masinqayirma geyim senayesi ve insaat senayesi inkisaf etmisdir Tin nad Vltavou seherinin cenub qerbinde Temelin atom elektrik stansiyasidir 2003 cu ile kimi bolgede 141 000 muessise o cumleden 101 000 kicik muessise ve 8 600 kend teserrufati muessisesi qeydiyyata alinmisdir NeqliyyatD 3 avtomobil yolu Preskadan fromeske Budejovice yolu ile Avstriya serheddine qeder qurulur R 4 avtomobil yolu Praqa ve Piseki birlesdirir basqa bir ehemiyyetli avtomobil yolu qerbden serqe dogru uzanir ve Vyananin paytaxti Vyanani Pilsen ile birlesdirir R 20 E 49 avtomobil yolu Demir yolu Praqani Ceske Budejovice ve Avstriya Linz ile qerbden serqe Ceske Budejovice Pilsen demir yolu xetti ile birlesdiren bolgeni simaldan cenuba kecir IstinadlararchINFORM alm 1994 Administrativni registr ekonomickych subjektu https www czso cz documents 11256 34995526 CZ0310 1 pdf Cesky statisticky urad Pocet obyvatel v obcich k 1 1 2024 ces Praha CSU 2024 Hemcinin bax