Cövdət Qüdrət Solok (1907, Konstantinopol – 10 iyul 1992, İstanbul), “Yeddi Meşale” ədəbi cəmiyyətinin yaradıcılarından biri, türk yazıçısı və ədəbiyyat tarixçisi. Yazıçı Cövdət Qüdrət adı ilə tanınır.
Cövdət Qüdrət Solok | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | İstanbul, Osmanlı İmperiyası |
Vəfat tarixi | (85 yaşında) |
Vəfat yeri | İstanbul, Türkiyə |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | müəllif |
Həyatı
C.Qüdrət 7 fevral 1907-ci ildə İstanbulda anadan olub. O, doqquz yaşında olarkən Mosul döyüşündə atasını itirdi. Anasının səyləri ilə oxuyub. O, 1933-cü ildə İstanbul Darülfünunun hüquq fakültəsini bitirib.
O, Kayseri lisesində (17.04.1934 – 25.09.1938), Ankara Dövlət Konservatoriyasında (27.09.1938 – 20.07.1939) diksiya və ədəbiyyat müəllimi, Ankara Erkek lisesində (03.07.1939 – 31.08.1943) və Atatürk lisesində (31.08.1943 – 24.12.1945) və ədəbiyyat müəllimi, Nəşr İdarəsinin sifarişi ilə İnönü Ensiklopediyasında ədəbi katib vəzifəsində çalışıb (24.12.1945 – 06.10.1950). Yazıçı Demokrat Partiya hökuməti dövründə Bitlis orta məktəbinə türk dili müəllimi təyin edildikdən sonra istefa verib (23.10.1950). Qısa müddət İstanbul və Ankarada vəkil (1951-1954), Türk Dil Qurumunda redaktor, “Bilgi” nəşriyyatında məsləhətçi (1967-1970), Siyasi Elmlər Fakültəsi, Mətbuat və Yayım məktəbində müəllim olaraq işləyib (1970-1973).
C.Qüdrət ədəbi fəaliyyətə 1927-ci ildə “Sərvət-i Fünun” jurnalında şeirlə başlayıb. Eyni jurnalda çalışan yeddi gənc yazıçı bir araya gəlib o günədək yazdıqlarını 1928-ci ildə “Yeddi Meşale” adında bir kitabda topladılar. Bundan sonra o qrup “Yeddi Meşaleçiler” olaraq tanınırdı.Daha sonra onların nəşr etdikləri “Meşale” jurnalının cəmi səkkiz sayı çıxdı. Jurnalın yeni əlifbaya keçid dövründəki çətinliklər səbəbilə nəşri dayandı. 1929-cu ildə isə C.Qüdrət bu jurnalda yayımlanan şeirlərini “Birinci pərdə” adlı kitabında topladı. Ondan sonrakı şeilərini isə ardıcıl olaraq 1936-1937-ci ildə “İkinci pərdə”, 1937-ci ildə “Üçüncü pərdə” adları altında toplasa da, heç vaxt kitab şəklində çap etdirmədi.
O, bu zaman pyeslər yazmağa da başladı. Onun yazdığı “Tərsinə axan çay” (1929), “Yuxu içində yuxu” (1930), “Qurdlar” (1933) pyesləri “Darülbedayi”də tamaşaya qoyuldu. “Danyal” və “Sara” adlı pyesi 1938-ci ildə “Varlıq” jurnalında, “Yaşayan ölülər” adlı pyesi isə “Ağac” jurnalında seriya şəklində verildi. Komediya formasında olan “Cumartesi çocuğu" adlı pyesini isə tamamlamadı.
“Süleymanın dünyası” adı altında toplanan “Sinif yoldaşları” (1943), “Havada bulud yoxdur” (1958), “Qarışqanı tanıyırsınız” (1976) adlı üç romanında türk cəmiyyətinin İkinci Dünya müharibəsi arasındakı otuz illik sosial kəsimini göstərdi.
C.Qüdrət 1940-cı illərdə yazdığı hekayələrini isə “Sokak” (1974) adlı kitabda toplayıb.
O, 1950-ci ildən sonra ədəbiyyat tarixinin tanınmışları və əsərləri haqqında tanıtım kitabları və orta məktəb ədəbiyyat kitabları yazıb. Lakin kitabların əksəriyyətini müxtəlif təxəllüslərlə nəşr etməli olub. Zaman keçdikcə təhlil, araşdırma, ədəbiyyat tarixi janrlarında araşdırmalara üz tutan C.Qüdrət iki cildlik “Türk və Qərb ədəbiyyatından seçilmiş parçalar” (1980-1981), iki cildlik “Nümunələrlə ədəbiyyat bilgiləri” (1980), üç cildlik “Türk ədəbiyyatında hekayə və roman” (1965, 1967, 1990) incələməsi, üç cildlik Qaragöz (1968-1969), iki cildlik “Orta oyun” (1973, 1975) tərtib və incələmələri önəmli tədqiqatlar hesab edilib.
XV əsrin ortalarına qədər gətirdiyi “Nümunə ilə Türk Ədəbiyyatı Tarixi” (1995) kitabı müəllif vəfat etdiyinə görə yarımçıq qalıb. İncələmə-araşdırma kitablarının proloqlarını və ədəbiyyatla bağlı bəzi yazılarını yenidən gözdən keçirərək bir araya gətirdiyi “Ədəbiyyat qapısı” (1997) yazıçının ölümündən sonra işıq üzü görüb.
“Dilləri var bizim dilə bənzəməz” (1966), “Bir baxıma” (1977), “Mənim oğlum bina oxuyur” (1983), “Qələmin ucu” (1991) adlı kitablarında ədəbiyyat və türk dili ilə bağlı müxtəlif mövzularda düşüncələrini dilə gətirdiyi yazılarını toplayıb.
Yazıçıya “Orta oyun” kitabına görə Türk Dil Qurumu Elm mükafatı (1974), “Türk ədəbiyyatında hekayə və roman” kitabına görə Sedat Simavi Vəqfi Ədəbiyyat Mükafatı (1991) verilib. Bundan əlavə, o, Dil Dərnəyi Türk Dili Fəxri Mükafatı (1989) ilə Ədəbiyyatçılar Dərnəyi Fəxri Mükafatına (1992) layiq görülüb.
1974-1986-cı illər arasında Bodrumda yaşayan yazıçı, daha sonra həyatını İstanbulda davam etdirib.
O, 10 iyul 1992-ci ildə bu şəhərdə vəfat edib.
Xarici keçidlər
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Covdet Qudret Solok 1907 Konstantinopol 10 iyul 1992 Istanbul Yeddi Mesale edebi cemiyyetinin yaradicilarindan biri turk yazicisi ve edebiyyat tarixcisi Yazici Covdet Qudret adi ile taninir Covdet Qudret SolokDogum tarixi 7 fevral 1907Dogum yeri Istanbul Osmanli ImperiyasiVefat tarixi 10 iyul 1992 85 yasinda Vefat yeri Istanbul TurkiyeTehsili Istanbul Universitetinin Huquq bolmesiFealiyyeti muellifHeyatiC Qudret 7 fevral 1907 ci ilde Istanbulda anadan olub O doqquz yasinda olarken Mosul doyusunde atasini itirdi Anasinin seyleri ile oxuyub O 1933 cu ilde Istanbul Darulfununun huquq fakultesini bitirib O Kayseri lisesinde 17 04 1934 25 09 1938 Ankara Dovlet Konservatoriyasinda 27 09 1938 20 07 1939 diksiya ve edebiyyat muellimi Ankara Erkek lisesinde 03 07 1939 31 08 1943 ve Ataturk lisesinde 31 08 1943 24 12 1945 ve edebiyyat muellimi Nesr Idaresinin sifarisi ile Inonu Ensiklopediyasinda edebi katib vezifesinde calisib 24 12 1945 06 10 1950 Yazici Demokrat Partiya hokumeti dovrunde Bitlis orta mektebine turk dili muellimi teyin edildikden sonra istefa verib 23 10 1950 Qisa muddet Istanbul ve Ankarada vekil 1951 1954 Turk Dil Qurumunda redaktor Bilgi nesriyyatinda meslehetci 1967 1970 Siyasi Elmler Fakultesi Metbuat ve Yayim mektebinde muellim olaraq isleyib 1970 1973 C Qudret edebi fealiyyete 1927 ci ilde Servet i Funun jurnalinda seirle baslayib Eyni jurnalda calisan yeddi genc yazici bir araya gelib o gunedek yazdiqlarini 1928 ci ilde Yeddi Mesale adinda bir kitabda topladilar Bundan sonra o qrup Yeddi Mesaleciler olaraq taninirdi Daha sonra onlarin nesr etdikleri Mesale jurnalinin cemi sekkiz sayi cixdi Jurnalin yeni elifbaya kecid dovrundeki cetinlikler sebebile nesri dayandi 1929 cu ilde ise C Qudret bu jurnalda yayimlanan seirlerini Birinci perde adli kitabinda topladi Ondan sonraki seilerini ise ardicil olaraq 1936 1937 ci ilde Ikinci perde 1937 ci ilde Ucuncu perde adlari altinda toplasa da hec vaxt kitab seklinde cap etdirmedi O bu zaman pyesler yazmaga da basladi Onun yazdigi Tersine axan cay 1929 Yuxu icinde yuxu 1930 Qurdlar 1933 pyesleri Darulbedayi de tamasaya qoyuldu Danyal ve Sara adli pyesi 1938 ci ilde Varliq jurnalinda Yasayan oluler adli pyesi ise Agac jurnalinda seriya seklinde verildi Komediya formasinda olan Cumartesi cocugu adli pyesini ise tamamlamadi Suleymanin dunyasi adi altinda toplanan Sinif yoldaslari 1943 Havada bulud yoxdur 1958 Qarisqani taniyirsiniz 1976 adli uc romaninda turk cemiyyetinin Ikinci Dunya muharibesi arasindaki otuz illik sosial kesimini gosterdi C Qudret 1940 ci illerde yazdigi hekayelerini ise Sokak 1974 adli kitabda toplayib O 1950 ci ilden sonra edebiyyat tarixinin taninmislari ve eserleri haqqinda tanitim kitablari ve orta mekteb edebiyyat kitablari yazib Lakin kitablarin ekseriyyetini muxtelif texelluslerle nesr etmeli olub Zaman kecdikce tehlil arasdirma edebiyyat tarixi janrlarinda arasdirmalara uz tutan C Qudret iki cildlik Turk ve Qerb edebiyyatindan secilmis parcalar 1980 1981 iki cildlik Numunelerle edebiyyat bilgileri 1980 uc cildlik Turk edebiyyatinda hekaye ve roman 1965 1967 1990 incelemesi uc cildlik Qaragoz 1968 1969 iki cildlik Orta oyun 1973 1975 tertib ve incelemeleri onemli tedqiqatlar hesab edilib XV esrin ortalarina qeder getirdiyi Numune ile Turk Edebiyyati Tarixi 1995 kitabi muellif vefat etdiyine gore yarimciq qalib Inceleme arasdirma kitablarinin proloqlarini ve edebiyyatla bagli bezi yazilarini yeniden gozden kecirerek bir araya getirdiyi Edebiyyat qapisi 1997 yazicinin olumunden sonra isiq uzu gorub Dilleri var bizim dile benzemez 1966 Bir baxima 1977 Menim oglum bina oxuyur 1983 Qelemin ucu 1991 adli kitablarinda edebiyyat ve turk dili ile bagli muxtelif movzularda dusuncelerini dile getirdiyi yazilarini toplayib Yaziciya Orta oyun kitabina gore Turk Dil Qurumu Elm mukafati 1974 Turk edebiyyatinda hekaye ve roman kitabina gore Sedat Simavi Veqfi Edebiyyat Mukafati 1991 verilib Bundan elave o Dil Derneyi Turk Dili Fexri Mukafati 1989 ile Edebiyyatcilar Derneyi Fexri Mukafatina 1992 layiq gorulub 1974 1986 ci iller arasinda Bodrumda yasayan yazici daha sonra heyatini Istanbulda davam etdirib O 10 iyul 1992 ci ilde bu seherde vefat edib Xarici kecidlerhttp www cevdetkudretodulleri com Hemcinin baxTurkiye edebiyyati