Bəhmən Yusif oğlu Axundov (28 dekabr 1910, İrəvan – 2 oktyabr 1980, Bakı) — Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1968), ilk azərbaycanlı iqtisad elmləri doktoru (1951), professor, Əməkdar iqtisadçısı (1967).
Bəhmən Axundov | |
---|---|
Doğum tarixi | 28 dekabr 1910 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2 oktyabr 1980 (69 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Elm sahəsi | iqtisadiyyat |
Elmi dərəcəsi | iqtisad elmləri doktoru (1951) |
İş yeri | |
Təhsili | Daşkənd Orta Asiya Dövlət Plan İnstitutu |
Mükafatları | |
Həyatı
Bəhmən Axundov 28 dekabr 1910-cu ildə İrəvan quberniyasının İrəvan şəhərində fəhlə ailəsində anadan olub. 1917-ci ildə atasının ölümündən sonra ailənin vəziyyəti ağırlaşır. 1918-ci ildə İrəvanda milli münaqişənin kəskinləşməsi ilə əlaqədar onların ailəsi (anası, üç qardaşı, bir bacısı) Şərurun Yengicə kəndinə köçür. Bəhmən uşaqların ən böyüyü olduğu üçün məcburi olaraq erkən əmək fəaliyyətinə başlayır. Eyni zamanda təhsilini davam etdirir. Yengicə kənd məktəbini bitirdikdən sonra Naxçıvan Kənd Təsərrüfatı Texnikumuna daxil olur. Sonra Daşkənd Orta Asiya Dövlət Plan İnstitutunda təhsilini davam etdirir və 1934-cü ildə institutu bitirir.
Əmək fəaliyyəti
Bəhmən Axundov ali təhsilini başa vurduqdan sonra Bakı Dövlət Universitetində çalışır. O, bir müddət SSRİ Ağır Sənaye Xalq Komissiyasının Mərkəzi aparatında, Qubkin adına Moskva Neft İnstitutunda çalışıb. Bəhman Axundov 1942-ci ildə Bakıya qayıdır və Bakı Dövlət Universitetində müəllim, Azərbaycan KP MK Partiya Tarixi İnstitutunda baş elmi işçi kimi fəaliyyətini davam etdirir, mühazirələr oxuyur, bütün qüvvəsini gənc nəslin təlim-tərbiyəsinə həsr edir.
Akademik fəaliyyəti
Moskvada Krijanovski adına Moskva Plan institutunun aspiranturasına daxil olan Bəhmən Axundov 1939-cu ildə burada məşhur alim Stanislav Qustavoviç Strumilinin elmi rəhbərliyi altında namizədlik dissertasiyası müdafiə edir. Bəhman Axundov azərbaycanlılar arasında iqtisad elmləri üzrə alimlik dərəcəsi alan ilk alim idi.
1947-ci ildə Moskvaya 3 il müddətinə doktoranturaya ezam olunur. Onun doktorluq işinə də Q. Strumilin rəhbərlik edir. Doktorluq işinin müdafiəsini başa çatdırmaq üçün Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının o zamankı prezidenti akademik Y. Məmmədəliyevə ərizə ilə müraciət edir. Bu zaman Akademiyanın rəhbərliyində dəyişiklik baş verir və yeni təyin olunmuş prezident akademik M. Əliyev dokturanın vaxtının bir il uzadılması haqqında sərəncam verir.
Bəhman Axundov 1951-ci ildə "İnqilaba qədərki Bakı neft sənayesində kapital" mövzusunda keçmiş SSRİ EA-nın İqtisadiyyat İnstitutunun Elmi Şurasında doktorluq dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edir. Gərgin əməyin məhsulu olan bu əsərin Moskvada monoqrafiya şəklində nəşr edilməsi qısa müddət ərzində alimi ümumittifaq miqyasında tanıdır.
İqtisad sahəsində respublikada ilk doktor olan Bəhman Axundov 1950–1956-cı illərdə Bakı Dövlət Universitetində Siyasi iqtisad kafedrasının professoru, 1966–1974-cü illərdə isə D. Bünyadzadə adına Azərbaycan Xalq Təsərrüfatı İnstitutunun elmi işlər üzrə prorektoru, 1974-cü ildən ömrünün sonuna kimi həmin institutun Siyasi-iqtisad kafedrasının professoru kimi fəaliyyət göstərib. Bundan əlavə, o, "Azərbaycan kommunisti" və "Azərbaycan SSR EA-nın Xəbərləri" jurnalının İqtisadiyyat bölməsinin redaksiya heyətinin üzvü, respublikada Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyinin "Elmi əsərlər" jurnalının məsul redaktoru olub.
İqtisad elmləri doktoru, professor B. Axundovun 1961-ci ildə M. F. Axundov və H. B. Zərdabinin ictimai-iqtisadi dünyagörüşləri" kitabı rus dilində nəşr olunub. Üç cildlik "Azərbaycan tarixi" kitabının iqtisad hissəsinin yazılmasında da alimin xidməti az deyildir. 1968-ci ildə isə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir. O, respublika iqtisadçıları arasında bu mötəbər elm mərkəzinə seçilən ilk alim idi. B. Axundov Azərbaycan EA-nın Əlaqələndirmə Şurası xətti üzrə Azərbaycanda iqtisadi fikirlər tarixinin və siyasi iqtisadın aktual problemlərinin tədqiqi sahəsində də böyük iş aparmışdı.
Mükafatları
Bəhmən Axundovun ictimai-siyasi, elmi-pedaqoji fəaliyyəti dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Alim 1967-ci ildə Azərbaycanın Əməkdar iqtisadçısı adına layiq görülüb. O cümlədən, "Əmək rəşadətin görə" medalı, SSRİ Xalq Təsərrüfatı gümüş mükafatı ilə təltif edilib. İkinci Dünya müharibəsi dövründə ön cəbhədə olan Bəhmən Axundov "Moskvanın müdafiəsinə görə" medalına layiq görülüb.
Vəfatı
Bəhman Axundov ağır xəstəlikdən sonra 2 oktyabr 1980-ci ildə Bakı şəhərində vəfat edib.
İstinadlar
- "Axundov Bəhmən Yusif oğlu" (Azərbaycan). science.gov.az. 21.09.2021 tarixində .
- "Bəhmən Yusif oğlu Axundov" (Azərbaycan). www.aii.az. 9.09.2016 tarixində .
- Б. Ј. Ахундов // Коммунист. № 229 (17656). 4 октјабр 1980-ҹи ил. С. 3.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Behmen Yusif oglu Axundov 28 dekabr 1910 Irevan 2 oktyabr 1980 Baki Azerbaycan Milli Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu 1968 ilk azerbaycanli iqtisad elmleri doktoru 1951 professor Emekdar iqtisadcisi 1967 Behmen AxundovDogum tarixi 28 dekabr 1910 1910 12 28 Dogum yeri Irevan Irevan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 2 oktyabr 1980 1980 10 02 69 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIElm sahesi iqtisadiyyatElmi derecesi iqtisad elmleri doktoru 1951 Is yeri Azerbaycan Dovlet Iqtisad UniversitetiTehsili Daskend Orta Asiya Dovlet Plan InstitutuMukafatlariHeyatiBehmen Axundov 28 dekabr 1910 cu ilde Irevan quberniyasinin Irevan seherinde fehle ailesinde anadan olub 1917 ci ilde atasinin olumunden sonra ailenin veziyyeti agirlasir 1918 ci ilde Irevanda milli munaqisenin keskinlesmesi ile elaqedar onlarin ailesi anasi uc qardasi bir bacisi Serurun Yengice kendine kocur Behmen usaqlarin en boyuyu oldugu ucun mecburi olaraq erken emek fealiyyetine baslayir Eyni zamanda tehsilini davam etdirir Yengice kend mektebini bitirdikden sonra Naxcivan Kend Teserrufati Texnikumuna daxil olur Sonra Daskend Orta Asiya Dovlet Plan Institutunda tehsilini davam etdirir ve 1934 cu ilde institutu bitirir Emek fealiyyetiBehmen Axundov ali tehsilini basa vurduqdan sonra Baki Dovlet Universitetinde calisir O bir muddet SSRI Agir Senaye Xalq Komissiyasinin Merkezi aparatinda Qubkin adina Moskva Neft Institutunda calisib Behman Axundov 1942 ci ilde Bakiya qayidir ve Baki Dovlet Universitetinde muellim Azerbaycan KP MK Partiya Tarixi Institutunda bas elmi isci kimi fealiyyetini davam etdirir muhazireler oxuyur butun quvvesini genc neslin telim terbiyesine hesr edir Akademik fealiyyetiMoskvada Krijanovski adina Moskva Plan institutunun aspiranturasina daxil olan Behmen Axundov 1939 cu ilde burada meshur alim Stanislav Qustavovic Strumilinin elmi rehberliyi altinda namizedlik dissertasiyasi mudafie edir Behman Axundov azerbaycanlilar arasinda iqtisad elmleri uzre alimlik derecesi alan ilk alim idi 1947 ci ilde Moskvaya 3 il muddetine doktoranturaya ezam olunur Onun doktorluq isine de Q Strumilin rehberlik edir Doktorluq isinin mudafiesini basa catdirmaq ucun Azerbaycan SSR Elmler Akademiyasinin o zamanki prezidenti akademik Y Memmedeliyeve erize ile muraciet edir Bu zaman Akademiyanin rehberliyinde deyisiklik bas verir ve yeni teyin olunmus prezident akademik M Eliyev dokturanin vaxtinin bir il uzadilmasi haqqinda serencam verir Behman Axundov 1951 ci ilde Inqilaba qederki Baki neft senayesinde kapital movzusunda kecmis SSRI EA nin Iqtisadiyyat Institutunun Elmi Surasinda doktorluq dissertasiyasini muveffeqiyyetle mudafie edir Gergin emeyin mehsulu olan bu eserin Moskvada monoqrafiya seklinde nesr edilmesi qisa muddet erzinde alimi umumittifaq miqyasinda tanidir Iqtisad sahesinde respublikada ilk doktor olan Behman Axundov 1950 1956 ci illerde Baki Dovlet Universitetinde Siyasi iqtisad kafedrasinin professoru 1966 1974 cu illerde ise D Bunyadzade adina Azerbaycan Xalq Teserrufati Institutunun elmi isler uzre prorektoru 1974 cu ilden omrunun sonuna kimi hemin institutun Siyasi iqtisad kafedrasinin professoru kimi fealiyyet gosterib Bundan elave o Azerbaycan kommunisti ve Azerbaycan SSR EA nin Xeberleri jurnalinin Iqtisadiyyat bolmesinin redaksiya heyetinin uzvu respublikada Ali ve Orta Ixtisas Tehsili Nazirliyinin Elmi eserler jurnalinin mesul redaktoru olub Iqtisad elmleri doktoru professor B Axundovun 1961 ci ilde M F Axundov ve H B Zerdabinin ictimai iqtisadi dunyagorusleri kitabi rus dilinde nesr olunub Uc cildlik Azerbaycan tarixi kitabinin iqtisad hissesinin yazilmasinda da alimin xidmeti az deyildir 1968 ci ilde ise Azerbaycan Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu secilmisdir O respublika iqtisadcilari arasinda bu moteber elm merkezine secilen ilk alim idi B Axundov Azerbaycan EA nin Elaqelendirme Surasi xetti uzre Azerbaycanda iqtisadi fikirler tarixinin ve siyasi iqtisadin aktual problemlerinin tedqiqi sahesinde de boyuk is aparmisdi MukafatlariBehmen Axundovun ictimai siyasi elmi pedaqoji fealiyyeti dovlet terefinden yuksek qiymetlendirilib Alim 1967 ci ilde Azerbaycanin Emekdar iqtisadcisi adina layiq gorulub O cumleden Emek resadetin gore medali SSRI Xalq Teserrufati gumus mukafati ile teltif edilib Ikinci Dunya muharibesi dovrunde on cebhede olan Behmen Axundov Moskvanin mudafiesine gore medalina layiq gorulub VefatiBehman Axundov agir xestelikden sonra 2 oktyabr 1980 ci ilde Baki seherinde vefat edib Istinadlar Axundov Behmen Yusif oglu Azerbaycan science gov az 21 09 2021 tarixinde Behmen Yusif oglu Axundov Azerbaycan www aii az 9 09 2016 tarixinde B Ј Ahundov Kommunist 229 17656 4 oktјabr 1980 ҹi il S 3