Bu məqaləni lazımdır. |
Bəhaəddin Vələd (1148, 1152 və ya 1149, Bəlx, Xarəzmşahlar dövləti – 1231, Konya, Rum Səlcuqlu dövləti) — fəqih, filosof.
Bəhaəddin Vələd | |
---|---|
fars. بهاءالدین ولد | |
Doğum tarixi | 1148, 1152 və ya 1149 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1231 |
Vəfat yeri | |
Uşağı | |
Fəaliyyəti | fəqih, filosof |
Haqqında
Xarəzmşah hökmdarları Bəhaəddin Vələdin xalq üzərindəki təsirindən hər zaman narahat idi; çünki o, insanlarla son dərəcə mülayim davranır, onların anlaya biləcəkləri fikirləri irəli sürür, dərslərində heç vaxt fəlsəfi mübahisələrinə yol vermirdi. Bəhaəddin Vələd ilə Xarəzmşah arasında olan bir hadisə: Bəhaəddin Vələd bir gün dərsində, fəlsəfəni və filosofları şiddətlə tənqid edir, onları İslam dinində var olmayan şeylərlə (bidətlə) məşğul olmaqda günahlandırır. Buna çox hirslənən məşhur İslam filosofu Fəxrəddin Razi onun haqqında Məhəmməd Tökişə şikayət edir.
Razinin hökmdarın yanından xüsusi hörmət və etibarı var idi. Razinin xəbərdarlıqları və xalqın Bəhaəddin Vələdə göstərdiyi maraq ve hörmət bir araya gəlincə, öz yerini itirməkdən qorxan Tökiş, Bəlx qəsəbəsinin açarlarını ona göndərdi. Bu, mənim yerimə hakimiyyəti sən idarə et, anlamına gələn bir davranış idı. Deyilənlərə görə bu davranışı "bir yerdə iki sultan olmaz" deyə qarşılayan Bəhaəddin Vələd, dərhal köç hazırlıqlarına başladı, ailəsini, kitablarını, sadid müridlərini yanına alaraq ölkədən ayrıldı (1212 ya da 1213).
Nişapur şəhərində məşhur şeyx Feridüttin Attar onları qarşıladı. Aralarında önəmli söhbətlər oldu. Kiçik Cəlaləddin də bu söhbətləri dinləyirdi. Attar, "Əsrarnamə" (Sirlər kitabı) adlı məşhur kitabını Cəlaləddinə hədiyyə etdi və oradan ayrılarkən kiçik Cəlaləddini nəzərdə tutaraq, yanındakılara "bir dəniz bir çayın dalına düşüb gedir" dedi. Bəhaəddin Vələdə də, "ümidvaram ki yaxın bir gələcəkdə oğlunuz aləm xalqının köksünü alovlandıracaqdır" deyə bir açıqlama gətirdi.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Behaeddin Veled 1148 1152 ve ya 1149 Belx Xarezmsahlar dovleti 1231 Konya Rum Selcuqlu dovleti feqih filosof Behaeddin Veledfars بهاءالدین ولد Dogum tarixi 1148 1152 ve ya 1149Dogum yeri Belx Xarezmsahlar dovletiVefat tarixi 1231Vefat yeri Konya Rum Selcuqlu dovletiUsagi Movlana Celaleddin RumiFealiyyeti feqih filosofHaqqindaXarezmsah hokmdarlari Behaeddin Veledin xalq uzerindeki tesirinden her zaman narahat idi cunki o insanlarla son derece mulayim davranir onlarin anlaya bilecekleri fikirleri ireli surur derslerinde hec vaxt felsefi mubahiselerine yol vermirdi Behaeddin Veled ile Xarezmsah arasinda olan bir hadise Behaeddin Veled bir gun dersinde felsefeni ve filosoflari siddetle tenqid edir onlari Islam dininde var olmayan seylerle bidetle mesgul olmaqda gunahlandirir Buna cox hirslenen meshur Islam filosofu Fexreddin Razi onun haqqinda Mehemmed Tokise sikayet edir Razinin hokmdarin yanindan xususi hormet ve etibari var idi Razinin xeberdarliqlari ve xalqin Behaeddin Velede gosterdiyi maraq ve hormet bir araya gelince oz yerini itirmekden qorxan Tokis Belx qesebesinin acarlarini ona gonderdi Bu menim yerime hakimiyyeti sen idare et anlamina gelen bir davranis idi Deyilenlere gore bu davranisi bir yerde iki sultan olmaz deye qarsilayan Behaeddin Veled derhal koc hazirliqlarina basladi ailesini kitablarini sadid muridlerini yanina alaraq olkeden ayrildi 1212 ya da 1213 Nisapur seherinde meshur seyx Feriduttin Attar onlari qarsiladi Aralarinda onemli sohbetler oldu Kicik Celaleddin de bu sohbetleri dinleyirdi Attar Esrarname Sirler kitabi adli meshur kitabini Celaleddine hediyye etdi ve oradan ayrilarken kicik Celaleddini nezerde tutaraq yanindakilara bir deniz bir cayin dalina dusub gedir dedi Behaeddin Velede de umidvaram ki yaxin bir gelecekde oglunuz alem xalqinin koksunu alovlandiracaqdir deye bir aciqlama getirdi IstinadlarEncyclopaedia of Islam 2nd edition Leyden Brill https archive org details rumisworldlifewo0000schi mode 2up S 13 Encyclopaedia of Islam 2nd edition Leyden Brill Encyclopaedia of Islam 2nd edition Leyden Brill C 2 S 393 Sexs ve ya bioqrafiya haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin