Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Böyük Kolatan — Azərbaycan Respublikasının Masallı rayonunun Böyük Kolatan kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.
| Böyük Kolatan | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Masallı rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəsmi dili | |
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Poçt indeksi | AZ4423 |
| | |
Böyük Kolatan kəndi Azərbaycan Respublikasının Masallı rayonunun cənub qərbində, Talış dağlarının şərq ətəyində, rayon mərkəzindən 13 km. məsafədə yerləşir. Kəndin relyefi dərə və hamardır. Ərazinin suları şirin və içməlidir. Kəndin ərazisindən üç dağ çayı keçir. Bu çaylardan ən böyüyü Kolatançaydır.[]
Tarixi
Kəndin yaranma tarixi XVII əsrin ortalarına təsadüf edir. İlk sakinləri Qarabağdan və Lerik rayonundan gələn insanlar olmuşlar. Bu ərazidə küp qəbirlərin, hündür kurqan təpələrinin mövcudluğu, Qanqal qalası, Çolabil qala şəhəri, Peşkə dəlion kulət, Dəli ru, Osyo kut kimi tarixi yerlərin olması Böyük Kolatan ərazisinin qədim insan məskəni olmasına əyani sübutdur. Deyilənlərə görə Kolatan ərazisi qədimdə kol-kos və sıx meşəlik olmuşdur. Ora köçən əhali abadlıq məqsədilə ərazini təmizləmişlər. Böyük Kolatana gələn digər insanlar yerli əhalini "Kolatanlar" ərazini isə "Kolatan" adlandırmışlar. Kəndin adı da o zamanlardan Kolatan adlanır.
Kolatan əhalisi Talış xanı Mir Həsən xanın dövründə öz şücaətlərini göstərmişlər. 1826-cı ildə baş verən Rus-Qacar müharibəsində Mir Həsən xan Qacarlar tərəfində çıxış edərək Talış xanlığında üsyan qaldırmışdı. Ruslarla baş verən döyüşdə Mir Həsən xanın ətrafındakı döyüşçülər qorxub qaçmış, xanın yanında sadəcə Kolatan və Bədəlan əhalisindən yüz nəfər piyada tüfəngçi ilə iyirmi atlı qalmışdı. Ruslar özlərini Viləş çayına yetirmək istəyərkən xan onları səsləmiş və demişdi: "Sizə qurban оlum, qоymayın soldatlar özlərini çaya salsınlar!". Çünki Viləşin bir tərəfi böyük yarğan idi və bu, döyüşü rusların lehinə çevirərdi. Kolatan və Bədəlan tüfəngçiləri böyük şücaət göstərərək rusları Viləşə yaxın qoymamış, özləri onlardan əvvəl çaya çatmışdılar. Məğlub olan ruslar Qumbaşıya tərəf qaçmağa məcbur olmuşdular.[]
Mədəniyyəti
Kənd əhalisi talış dilində danışır. Əhali dədə-baba adət ənənələrinə riayət edir. Bayramlarda İslam qaydaları unudulmur.
Böyük Kolatanda elmə maraq qədim zamanlardan olmuşdur. XIX-XX əsrlərdə Kolatan kəndində Tehran dini universitetini bitirmiş 3 axund yaşamışdır. Hazırda Böyük Kolatanda 5 elmi işçi, 100-dən çox ali təhsilli mütəxəssis vardır. Böyük Kolatan gəncləri dünyanın müxtəlif ölkələrində, əksəriyyəti isə Azərbaycanda təhsil alırlar.
Böyük Kolatanda idmana da böyük maraq göstərilir. Təxminən 15 il ərzində "Böyük Kolatan futbol komandası" müxtəlif yarışlarda iştirak etmişdir. Kənd stadionu kolatanlı xeyriyyəçilərin yardımı ilə daha da yaxşı vəziyyətə gətirilmişdir.[]
Əhalisi
14 may - 17 dekabr 1886-cı ildə ailələr üzrə aparılmış kameral siyahıyaalmaya əsasən Bakı quberniyası, Lənkəran qəzası, Ərkivan şöbəsi, Bədəlan kənd cəmiyyətinə daxil olan Bədəlan kəndində, həmçinin bu kənd sakinlərinin yeni saldıqları Kolatan və Xanalıyan kəndlərində toplam 201 evdə şiə təriqətli müsəlman talışlardan ibarət 1.358 nəfər (966 nəfəri kişilər, 392 nəfəri isə qadınlar) əhali yaşayırdı. Kəndin ərazisi 1239 hektar, əhalisi 2012-ci ildə 5200 nəfər olmuşdur. Kənd 7 böyük mahaldan (məhəllədən) ibarətdir: Bala Kolatan, Bağıroba, seyidoba, Küjə, Mionə, Jiobə və təzə məhəllə. Həmçinin ərazidə 4 məscid, 2 orta məktəb binası, 1 həkim-ambulator, 1 poçt, 1 ATS məntəqəsi yerləşir.
Kənd şəhidləri
Böyük Kolatan kəndindən 1941-1945-ci illərdə, İkinci Dünya müharibəsinə 150 nəfər gənc ordu sıralarına, müharibəyə getmişlər. Onlardan 115 nəfər itkin düşmüş və həlak olmuşlar. Kəndin mərkəzində müharibə qəhrəmanlarının şərəfinə "Böyük abidə" ucaldılmışdır. Qarabağ döyüşlərində də Böyük Kolatan şəhidlər vermişdir. Böyük Kolatan kənd orta məktəbi, şəhid Simran Rzayevin adının daşıyır. Məktəbin önündə şəhidlərin xatirəsinə həsr olunmuş abidə ucaldılmışdır (Kolatan xeyriyyəçisi tərəfindən). Kəndin Jioba məhəlləsindəki bulaq da şəhidlərin xatirəsinə həsr olunmuşdur (Şəhidlər bulağı).[]
İstinadlar
- Azərpoçt. "İndekslər" (az.). www.azerpost.az. 2016-04-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-19.
- Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- Hazırda iki kənddir: Bala Kolatan və Böyük Kolatan
- Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Без пагинации Arxivləşdirilib 2022-05-25 at the Wayback Machine). Изд. по распоряжению главноначальствующего гражд. частью на Кавказе Завкавк. стат. ком. - 1893
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kolatan Boyuk Kolatan Azerbaycan Respublikasinin Masalli rayonunun Boyuk Kolatan kend inzibati erazi dairesinde kend Boyuk Kolatan38 57 58 sm e 48 39 09 s u Olke AzerbaycanRayon Masalli rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 12 39 km Saat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 3 194 nef 2009 Resmi dili Azerbaycan dili talis diliReqemsal identifikatorlarPoct indeksi AZ4423Xeriteni goster gizle Boyuk Kolatan Boyuk Kolatan kendi Azerbaycan Respublikasinin Masalli rayonunun cenub qerbinde Talis daglarinin serq eteyinde rayon merkezinden 13 km mesafede yerlesir Kendin relyefi dere ve hamardir Erazinin sulari sirin ve icmelidir Kendin erazisinden uc dag cayi kecir Bu caylardan en boyuyu Kolatancaydir menbe gosterin TarixiKendin yaranma tarixi XVII esrin ortalarina tesaduf edir Ilk sakinleri Qarabagdan ve Lerik rayonundan gelen insanlar olmuslar Bu erazide kup qebirlerin hundur kurqan tepelerinin movcudlugu Qanqal qalasi Colabil qala seheri Peske delion kulet Deli ru Osyo kut kimi tarixi yerlerin olmasi Boyuk Kolatan erazisinin qedim insan meskeni olmasina eyani subutdur Deyilenlere gore Kolatan erazisi qedimde kol kos ve six meselik olmusdur Ora kocen ehali abadliq meqsedile erazini temizlemisler Boyuk Kolatana gelen diger insanlar yerli ehalini Kolatanlar erazini ise Kolatan adlandirmislar Kendin adi da o zamanlardan Kolatan adlanir Kolatan ehalisi Talis xani Mir Hesen xanin dovrunde oz sucaetlerini gostermisler 1826 ci ilde bas veren Rus Qacar muharibesinde Mir Hesen xan Qacarlar terefinde cixis ederek Talis xanliginda usyan qaldirmisdi Ruslarla bas veren doyusde Mir Hesen xanin etrafindaki doyusculer qorxub qacmis xanin yaninda sadece Kolatan ve Bedelan ehalisinden yuz nefer piyada tufengci ile iyirmi atli qalmisdi Ruslar ozlerini Viles cayina yetirmek isteyerken xan onlari seslemis ve demisdi Size qurban olum qoymayin soldatlar ozlerini caya salsinlar Cunki Vilesin bir terefi boyuk yargan idi ve bu doyusu ruslarin lehine cevirerdi Kolatan ve Bedelan tufengcileri boyuk sucaet gostererek ruslari Vilese yaxin qoymamis ozleri onlardan evvel caya catmisdilar Meglub olan ruslar Qumbasiya teref qacmaga mecbur olmusdular menbe gosterin MedeniyyetiKend ehalisi talis dilinde danisir Ehali dede baba adet enenelerine riayet edir Bayramlarda Islam qaydalari unudulmur Boyuk Kolatanda elme maraq qedim zamanlardan olmusdur XIX XX esrlerde Kolatan kendinde Tehran dini universitetini bitirmis 3 axund yasamisdir Hazirda Boyuk Kolatanda 5 elmi isci 100 den cox ali tehsilli mutexessis vardir Boyuk Kolatan gencleri dunyanin muxtelif olkelerinde ekseriyyeti ise Azerbaycanda tehsil alirlar Boyuk Kolatanda idmana da boyuk maraq gosterilir Texminen 15 il erzinde Boyuk Kolatan futbol komandasi muxtelif yarislarda istirak etmisdir Kend stadionu kolatanli xeyriyyecilerin yardimi ile daha da yaxsi veziyyete getirilmisdir menbe gosterin Ehalisi14 may 17 dekabr 1886 ci ilde aileler uzre aparilmis kameral siyahiyaalmaya esasen Baki quberniyasi Lenkeran qezasi Erkivan sobesi Bedelan kend cemiyyetine daxil olan Bedelan kendinde hemcinin bu kend sakinlerinin yeni saldiqlari Kolatan ve Xanaliyan kendlerinde toplam 201 evde sie teriqetli muselman talislardan ibaret 1 358 nefer 966 neferi kisiler 392 neferi ise qadinlar ehali yasayirdi Kendin erazisi 1239 hektar ehalisi 2012 ci ilde 5200 nefer olmusdur Kend 7 boyuk mahaldan mehelleden ibaretdir Bala Kolatan Bagiroba seyidoba Kuje Mione Jiobe ve teze mehelle Hemcinin erazide 4 mescid 2 orta mekteb binasi 1 hekim ambulator 1 poct 1 ATS menteqesi yerlesir Kend sehidleriBoyuk Kolatan kendinden 1941 1945 ci illerde Ikinci Dunya muharibesine 150 nefer genc ordu siralarina muharibeye getmisler Onlardan 115 nefer itkin dusmus ve helak olmuslar Kendin merkezinde muharibe qehremanlarinin serefine Boyuk abide ucaldilmisdir Qarabag doyuslerinde de Boyuk Kolatan sehidler vermisdir Boyuk Kolatan kend orta mektebi sehid Simran Rzayevin adinin dasiyir Mektebin onunde sehidlerin xatiresine hesr olunmus abide ucaldilmisdir Kolatan xeyriyyecisi terefinden Kendin Jioba mehellesindeki bulaq da sehidlerin xatiresine hesr olunmusdur Sehidler bulagi menbe gosterin IstinadlarAzerpoct Indeksler az www azerpost az 2016 04 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 19 Azerbaycan Respublikasinin Dovlet Statistika Komitesi Inzibati erazi bolgusu tesnifati PDF az stat gov az 2019 2020 04 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2020 04 16 Hazirda iki kenddir Bala Kolatan ve Boyuk Kolatan Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskogo kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Bez paginacii Arxivlesdirilib 2022 05 25 at the Wayback Machine Izd po rasporyazheniyu glavnonachalstvuyushego grazhd chastyu na Kavkaze Zavkavk stat kom 1893