Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Börtə-Fücin, Börtə-Ücjin (1161, Xentiy vilayəti – 1230) — Temuçinin baş hərəmi; Dey-Seçen (Day Noyon) və onun unqirat soyundan olan xanımı Çotanın qızı.
| Börtə,Börtə Üçjin | |
|---|---|
| monq. ᠪᠥᠷᠲᠡ | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Xentiy vilayəti,Monqolustan |
| Vəfat tarixi | |
| Vəfat yeri | Avarqa |
| Həyat yoldaşı | Çingiz xan |
| Uşaqları | Cuçi,Cığatay,Ögedey,Toluy,Hocin-begi,Çeçeygen,Alagay-begi,Tumalun,Altalun |
| Atası | Dey-Seçen |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
"Mongolların Gizli Tarixinə" əsasən əvvəlcə Temuçinin atası Yesugey, öz xanımının Öelunun mənsubu olduğu olxonut tayfasından gəlin almaq istəyib.Yolda onlar Dey-Seçenə rast gəliblər. Dey-Seçen onlara "Mənim Bortə adlı gözəl bir qızım var, gedək onu sizə göstərim. Əgər bəyənsəniz qohum olarıq. Bir də ki, bu gecə yuxuda sizin nəslinizin bayrağını görmüşəm. Mənə elə gəlir ki, bu, yaxşı əlamətdir" deyir və Temuçindın bir yaş böyük olan Börtə ilə əvlənməyi təklif edir. Yesugey qızı bəyənir, və oğlunu qoyub gedir. Yesugeyin ölümdən əvvəl son istəyini yerinə yetirmək üçün onun dostu və qohumu olan Munlik, Temuçini geri götürüb və bunu Yesugeyin oğlu üçün darıxması ilə izah edib.
Bir neçə il sonra tayciut əsarətindən xilas olduqdan sonra,Temuçin düşərgəsini tapıb Börtə ilə evlənir. Börtənin anası Çotan, qızına qara samur dərisindən tikilmiş kürk cehiz vermişdi. Temuçin bu hədiyyəni götürüb, qardaşlarının müşayiəti ilə qüdrətli Toğrul xanın iqamətgahına getdi. Mərhum atası ilə qardaşlıq dövrlərini yadına saldı və xahiş etdi ki onu oğulluğa götürsün. Sonra xana qara samur dərisindən tikilmiş kürkü bağışladı.Toğrul xan gəncin bu hərəkətindən məmnun oldu və onu oğulluğa götürməyə razılıq verdi.
Bu addım Temuçinə xanımı Börtəni, Öelunun intiqamını almaq üçün onu qaçırmış merkitlərdən xilas etməyə kömək etdi. Bu "müharibədə" Temuçin və Camuqa-Seçen ilə gücünü birləşdirib merkitləri qırdı,və xanımı Börtəni xilas etdi.
Temuçinin çoxsaylı hərbi səfərləri sırasında Börtə, onun digər xanımlarından fərqli olaraq, Monqolustanda, doğma torpaqlarda qalmağı və Çingiz xanın şəxsi ailə yurdunu idarə etməkdə kömək etməyə üstünlük verirdi.
Börtə,Temuçinin dörd oğlu (Cuçi, Cığatay, Ögedey, Toluy) və beş qızının (Hocin-begi, Çeçeygen, Alagay-begi, Tumalun, Altalun) anası idi.
Onun ölümündən sonrakı adı isə Guan-hsien huanhou-"nurla bəxş edilmiş suveren" idi.
İstinadlar
- Börte // https://pantheon.world/profile/person/Börte.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Borte Fucin Borte Ucjin 1161 Xentiy vilayeti 1230 Temucinin bas heremi Dey Secen Day Noyon ve onun unqirat soyundan olan xanimi Cotanin qizi Borte Borte Ucjinmonq ᠪᠥᠷᠲᠡDogum tarixi 1161Dogum yeri Xentiy vilayeti MonqolustanVefat tarixi 1230Vefat yeri AvarqaHeyat yoldasi Cingiz xanUsaqlari Cuci Cigatay Ogedey Toluy Hocin begi Ceceygen Alagay begi Tumalun AltalunAtasi Dey Secen Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mongollarin Gizli Tarixine esasen evvelce Temucinin atasi Yesugey oz xaniminin Oelunun mensubu oldugu olxonut tayfasindan gelin almaq isteyib Yolda onlar Dey Secene rast gelibler Dey Secen onlara Menim Borte adli gozel bir qizim var gedek onu size gosterim Eger beyenseniz qohum olariq Bir de ki bu gece yuxuda sizin neslinizin bayragini gormusem Mene ele gelir ki bu yaxsi elametdir deyir ve Temucindin bir yas boyuk olan Borte ile evlenmeyi teklif edir Yesugey qizi beyenir ve oglunu qoyub gedir Yesugeyin olumden evvel son isteyini yerine yetirmek ucun onun dostu ve qohumu olan Munlik Temucini geri goturub ve bunu Yesugeyin oglu ucun darixmasi ile izah edib Bir nece il sonra tayciut esaretinden xilas olduqdan sonra Temucin dusergesini tapib Borte ile evlenir Bortenin anasi Cotan qizina qara samur derisinden tikilmis kurk cehiz vermisdi Temucin bu hediyyeni goturub qardaslarinin musayieti ile qudretli Togrul xanin iqametgahina getdi Merhum atasi ile qardasliq dovrlerini yadina saldi ve xahis etdi ki onu ogulluga gotursun Sonra xana qara samur derisinden tikilmis kurku bagisladi Togrul xan gencin bu hereketinden memnun oldu ve onu ogulluga goturmeye raziliq verdi Bu addim Temucine xanimi Borteni Oelunun intiqamini almaq ucun onu qacirmis merkitlerden xilas etmeye komek etdi Bu muharibede Temucin ve Camuqa Secen ile gucunu birlesdirib merkitleri qirdi ve xanimi Borteni xilas etdi Temucinin coxsayli herbi seferleri sirasinda Borte onun diger xanimlarindan ferqli olaraq Monqolustanda dogma torpaqlarda qalmagi ve Cingiz xanin sexsi aile yurdunu idare etmekde komek etmeye ustunluk verirdi Borte Temucinin dord oglu Cuci Cigatay Ogedey Toluy ve bes qizinin Hocin begi Ceceygen Alagay begi Tumalun Altalun anasi idi Onun olumunden sonraki adi ise Guan hsien huanhou nurla bexs edilmis suveren idi IstinadlarBorte https pantheon world profile person Borte