Buynuzcuqlu seratoniya (lat. Ceratonia siliqua) - seratoniya cinsinə aid bitki növü.
Buynuz ağacı | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: ???: Buynuz ağacı | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
İngilis dilində "carob" deyilsə də, ümumiyyətlə "St.Johns Bread" kimi tanınır. Alman dilində "johannisbrot" deyilir. Hər iki dildə də "Yaqub Peyğəmbərin çörəyi" mənasına gəlir. Yaqub peyğəmbərin səhrada çörək yerinə istifadə etdiyi bir meyvədir. Təqribən 5000 ildir ki, tanınır.
Bir neçə yüz il bundan əvvələ kimi şəkər əvəzinə və ya hazırlanan şirniyyatlarda istifadə olunurdu. Dövrümüzdə ağ şəkər istehsalının başlaması ilə bu mədəni və sağlam qida yox olmuşdur. Keçibuynuzu ağacı ilk 15 il heç meyvə verməyən bir ağacdır. Yetişmiş bir ağac 1000 kiloya qədər meyvə verə bilir.
İllər keçdi və insanlar keçibuynuzunun qidalanmadakı önəmini unutdular. Keçibuynuzunun ən vacib xüsusiyyəti nəfəs darlığına qarşı çox təsirli olmasıdır. Nəfəs darlığına qarşı çox təsirli olan bu maddə, demək olar ki, başqa heç bir bitkidə yoxdur. Bu maddə eyni zamanda bəzi allerji astma xəstəliklərində elə təsirlidir ki, dərhal nəticə almaq mümkündür. Bundan başqa allergiyanın səbəb olduğu nəfəs darlığı problemlərində müvəffəqiyyətlə tətbiq oluna bilər.
Keçibuynuzunun tərkibindəki qallium turşusu insan sağlamlığına müsbət təsir edən çoxtərəfli xüsusiyyətləri olan maddədir. Bitkinin tərkibindəki digər promotor maddələr bu maddənin xüsusiyyətlərini daha da artırmışdır.
Sağlamlığımız üçün keçibuynuzunun faydaları saya bilməyəcəyimiz qədər çoxdur. Faydalarından bir qismi aşağıdakılardır:
Ağrı kəsici, allergiyaya qarşı, astmaya qarşı, bakteriya məhv edici, bronxitə qarşı, xərçəngə qarşı, qaraciyəri toksindən təmizləyici, immunitet sistemini gücləndirici, mikroblara qarşı, antiseptik, xərçəngə qarşı qoruyucu, ishal və qəbzliyə qarşı, nitrozamin məhv edici, bronx genişlədici, uşaq iflicinə qarşı. Bundan başqa qida maddələrində E410 ilə göstərilən həcm artırıcı qida maddəsi kimi də istifadə olunur.
Keçibuynuzu və çəyirdəkləri üyüdülərək südlə və balla südlü qəhvə kimi bişirərək və ya bəkməz düzəldərək istifadə etmək olar.
Keçibuynuzu ağciyər xərçənginin 90% qarşısını almaq gücünə malikdir. Ağciyər xərçəngi daha çox siqaret çəkən insanlarda özünü büruzə verir. Bu xəstəliyi müalicə etmək üçün keçibuynuzu böyük nemətdir. Ağciyər xərçənginin daha yaxşı müalicə edilməsi üçün keçibuynuzu ilə qırmızı turp da istifadə edilərsə, keçibuynuzunun təsir gücü daha da artar.
Keçibuynuzunda xolestrol olmaması da böyük bir üstünlükdür. Tərkibində kafein və teobromin olmadığı üçün qan təzyiqi olan insanlar da rahatca istifadə edə bilər. Bitki fosfor və kalsium baxımından çox zəngindir. Bu səbəblə osteoporoz (sümük əriməsi) xəstəliyi olanlara kalsium ehtiyacının qarşılanmasında dəstəkləyicidir.
Həmçinin bax
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
İstinadlar
- Linnæi C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 2. S. 1026.
- Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Buynuzcuqlu seratoniya lat Ceratonia siliqua seratoniya cinsine aid bitki novu Buynuz agaciElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad RosidsKlad Deste PaxlaciceklilerFesile PaxlakimilerYarimfesile Cins Seratoniya Buynuz agaciBeynelxalq elmi adiCeratonia siliqua L 1753Sekil axtarisiITIS 26531NCBI 20340EOL 418096Ceratonia siliqua Ingilis dilinde carob deyilse de umumiyyetle St Johns Bread kimi taninir Alman dilinde johannisbrot deyilir Her iki dilde de Yaqub Peygemberin coreyi menasina gelir Yaqub peygemberin sehrada corek yerine istifade etdiyi bir meyvedir Teqriben 5000 ildir ki taninir Bir nece yuz il bundan evvele kimi seker evezine ve ya hazirlanan sirniyyatlarda istifade olunurdu Dovrumuzde ag seker istehsalinin baslamasi ile bu medeni ve saglam qida yox olmusdur Kecibuynuzu agaci ilk 15 il hec meyve vermeyen bir agacdir Yetismis bir agac 1000 kiloya qeder meyve vere bilir Iller kecdi ve insanlar kecibuynuzunun qidalanmadaki onemini unutdular Kecibuynuzunun en vacib xususiyyeti nefes darligina qarsi cox tesirli olmasidir Nefes darligina qarsi cox tesirli olan bu madde demek olar ki basqa hec bir bitkide yoxdur Bu madde eyni zamanda bezi allerji astma xesteliklerinde ele tesirlidir ki derhal netice almaq mumkundur Bundan basqa allergiyanin sebeb oldugu nefes darligi problemlerinde muveffeqiyyetle tetbiq oluna biler Kecibuynuzunun terkibindeki qallium tursusu insan saglamligina musbet tesir eden coxterefli xususiyyetleri olan maddedir Bitkinin terkibindeki diger promotor maddeler bu maddenin xususiyyetlerini daha da artirmisdir Saglamligimiz ucun kecibuynuzunun faydalari saya bilmeyeceyimiz qeder coxdur Faydalarindan bir qismi asagidakilardir Agri kesici allergiyaya qarsi astmaya qarsi bakteriya mehv edici bronxite qarsi xercenge qarsi qaraciyeri toksinden temizleyici immunitet sistemini guclendirici mikroblara qarsi antiseptik xercenge qarsi qoruyucu ishal ve qebzliye qarsi nitrozamin mehv edici bronx genisledici usaq iflicine qarsi Bundan basqa qida maddelerinde E410 ile gosterilen hecm artirici qida maddesi kimi de istifade olunur Kecibuynuzu ve ceyirdekleri uyudulerek sudle ve balla sudlu qehve kimi bisirerek ve ya bekmez duzelderek istifade etmek olar Kecibuynuzu agciyer xercenginin 90 qarsisini almaq gucune malikdir Agciyer xercengi daha cox siqaret ceken insanlarda ozunu buruze verir Bu xesteliyi mualice etmek ucun kecibuynuzu boyuk nemetdir Agciyer xercenginin daha yaxsi mualice edilmesi ucun kecibuynuzu ile qirmizi turp da istifade edilerse kecibuynuzunun tesir gucu daha da artar Kecibuynuzunda xolestrol olmamasi da boyuk bir ustunlukdur Terkibinde kafein ve teobromin olmadigi ucun qan tezyiqi olan insanlar da rahatca istifade ede biler Bitki fosfor ve kalsium baximindan cox zengindir Bu sebeble osteoporoz sumuk erimesi xesteliyi olanlara kalsium ehtiyacinin qarsilanmasinda destekleyicidir Hemcinin baxForstera hoveyasiEdebiyyatTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh IstinadlarLinnaei C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 2 S 1026 Nureddin Eliyev Azerbaycanin derman bitkileri ve fitoterapiya Baki Elm 1998 Elsad Qurbanov Ali bitkilerin sistematikasi Baki 2009 Xarici kecidler