Botlix (avar. Болъихъ) — Dağıstan Respublikasının cənub-şərqində yerləşən kənd. Botlix rayonunun inzibati mərkəzi və ən iri yaşayış məntəqəsi.
Botlix | |
---|---|
Болъихъ | |
Ölkə | |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 955 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəqəmsal identifikatorlar | |
Poçt indeksi | 368970–368971 |
Digər | |
botlih.ru | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Botlix kənd sovetliyinin inzibati mərkəzidir.
Coğrafi yerləşmə
Kənd Botlix rayonun cənub hissəsində, Ansalta və Qadaro çayları arasında, Mahaçqaladan 160 km cənub-qərbdə, Andi Koysu dərəsində yerləşir. Xarami aşırımından keçən yol (2177 m) Çeçenistana (Vedeno) aparır.
Ən yaxın yaşayış məntəqələri: Aşino, Raxata və Tando cənub-qərbdə, Tasuta şimal-şərqdə, Muni şərqdə, Kvanxidatli və Aşağı İnxelo cənub-şərqdə, Alak cənubda və Miarso cənub-qərbdə.
Etimologiyası
Kəndin adının mənşəyi ilə bağlı bir neçə versiya mövcuddur.
Onlardan ən çox yayılana görə Botlix toponimi avarlara aiddir (avar. Бо Лъалхъ), bo — «qoşun» və лъалхъ — «durmaq» sözlərinin birləşməsindən meydana gəlmişdir. Tərcümədə «qoşunun durduğu yer» mənasını verir. Bu ad əvvələr Şərqi Gürcüstana basqın edən qoşunların durduğu yer olması ilə izah edilir.
Başqa bir versiyaya görə kəndin adı «байлъи» sözündən əmələ gəlmiş, «kənarında» mənasını verir. Bəlkə də bu ad əvvəlcə kəndin yarğan kənarında, istehkam üçün ən uyğun yerdə olması ilə əlaqədardır. Şaqun dağının qarşı tərəfində, Qadaro çayının sahilində yaşayış üçün hasar rolunu oynayan müdafiə divarları hələ də qorunub saxlanılmışdır. Cənubdan və şərqdən kəndin təhlükəsizliyini təhdid edənlər üçün bu istehkamlar çətin bir maneə rolu oynayırdı.
Tarixi
1859-u ildə general-fredmarşal Aleksandr Baryatinski bu ərazidə sahil qalasını inşa edir. Bu qala Andi Koysu çayının vadisi boyunca gedən yeganə yolu nəzarətə götürməyə imkan verir. Daha sonra ağır iqlim şəraiti və malyariya epidemiyasının başlaması səbəbindən qala vadinin aşağısına, yeni tikilmiş dəmir körpüsü yaxınlığına köçürülür. Hal hazırda bu qalanın yalnız üç qülləsindən ikisi mövcudluğunu qoruyur.
1999-cu ildə silahlıların Botlix rayonuna bu istiqamətdən hücumu ilə İkinci çeçen müharibəsi başlayır.
12 sentyabr 2019-cu ildə Rusiya Prezidenti Vladimir Putin də açıldığı Botlix kəndinə gələrək burada, İkinci Dünya müharibəsi, Əfqanıstanda müharibəsi və 1999-cu ildə Rusiya ordusu ilə birlikdə Dağıstan əməliyyatında döyüşən və həlak olanların şərəfinə abidənin açılışında iştirak edir.
Əhali
- Milli tərkib
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasının məlumatlarına görə şəhərin milli tərkibi haqqında aşağıdakı məlumatlar verilmişdir:
Millət | Say, nəf. | Ümumi əhaliyə olan nisbət, % |
---|---|---|
avarlar | 10 904 | 89,7 % |
ruslar | 570 | 4,7 % |
digərləri | 4685 | 5,6 % |
İstinadlar
- "Таблица 5. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, городских округов, муниципальных районов, муниципальных округов, городских и сельских поселений, городских населенных пунктов, сельских населенных пунктов с населением 3000 человек и более" (XLSX) (rus). 2022-09-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-09-01..
- "мемориал". 2022-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-03.
- "Путин возложил цветы к мемориалу в Ботлихе" (rus). РИА Новости. 20190912T1403+0300Z. 2019-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-14.
- Зоя Гасанбекова. "В Ботлихе Владимир Путин возложил цветы к мемориалу погибшим" (rus). www.rgvktv.ru. 2019-09-14 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-09-14.
- . 2014-06-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-03.
Mənbə
- Ботлих сайт Администрации МО «сельсовет Ботлихский»
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Botlix avar Bolih Dagistan Respublikasinin cenub serqinde yerlesen kend Botlix rayonunun inzibati merkezi ve en iri yasayis menteqesi BotlixBolih42 39 54 sm e 46 13 12 s u Olke RusiyaTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 955 mSaat qursagi UTC 03 00EhalisiEhalisi 11 944 nef 2021 Reqemsal identifikatorlarPoct indeksi 368970 368971Digerbotlih ruXeriteni goster gizle Botlix Vikianbarda elaqeli mediafayllar Botlix kend sovetliyinin inzibati merkezidir Cografi yerlesmeKend Botlix rayonun cenub hissesinde Ansalta ve Qadaro caylari arasinda Mahacqaladan 160 km cenub qerbde Andi Koysu deresinde yerlesir Xarami asirimindan kecen yol 2177 m Cecenistana Vedeno aparir En yaxin yasayis menteqeleri Asino Raxata ve Tando cenub qerbde Tasuta simal serqde Muni serqde Kvanxidatli ve Asagi Inxelo cenub serqde Alak cenubda ve Miarso cenub qerbde EtimologiyasiKendin adinin menseyi ile bagli bir nece versiya movcuddur Onlardan en cox yayilana gore Botlix toponimi avarlara aiddir avar Bo Lalh bo qosun ve lalh durmaq sozlerinin birlesmesinden meydana gelmisdir Tercumede qosunun durdugu yer menasini verir Bu ad evveler Serqi Gurcustana basqin eden qosunlarin durdugu yer olmasi ile izah edilir Basqa bir versiyaya gore kendin adi bajli sozunden emele gelmis kenarinda menasini verir Belke de bu ad evvelce kendin yargan kenarinda istehkam ucun en uygun yerde olmasi ile elaqedardir Saqun daginin qarsi terefinde Qadaro cayinin sahilinde yasayis ucun hasar rolunu oynayan mudafie divarlari hele de qorunub saxlanilmisdir Cenubdan ve serqden kendin tehlukesizliyini tehdid edenler ucun bu istehkamlar cetin bir manee rolu oynayirdi Tarixi1859 u ilde general fredmarsal Aleksandr Baryatinski bu erazide sahil qalasini insa edir Bu qala Andi Koysu cayinin vadisi boyunca geden yegane yolu nezarete goturmeye imkan verir Daha sonra agir iqlim seraiti ve malyariya epidemiyasinin baslamasi sebebinden qala vadinin asagisina yeni tikilmis demir korpusu yaxinligina kocurulur Hal hazirda bu qalanin yalniz uc qullesinden ikisi movcudlugunu qoruyur 1999 cu ilde silahlilarin Botlix rayonuna bu istiqametden hucumu ile Ikinci cecen muharibesi baslayir 12 sentyabr 2019 cu ilde Rusiya Prezidenti Vladimir Putin de acildigi Botlix kendine gelerek burada Ikinci Dunya muharibesi Efqanistanda muharibesi ve 1999 cu ilde Rusiya ordusu ile birlikde Dagistan emeliyyatinda doyusen ve helak olanlarin serefine abidenin acilisinda istirak edir EhaliMilli terkib 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasinin melumatlarina gore seherin milli terkibi haqqinda asagidaki melumatlar verilmisdir Millet Say nef Umumi ehaliye olan nisbet avarlar 10 904 89 7 ruslar 570 4 7 digerleri 4685 5 6 Istinadlar Tablica 5 Chislennost naseleniya Rossii federalnyh okrugov subektov Rossijskoj Federacii gorodskih okrugov municipalnyh rajonov municipalnyh okrugov gorodskih i selskih poselenij gorodskih naselennyh punktov selskih naselennyh punktov s naseleniem 3000 chelovek i bolee XLSX rus 2022 09 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 09 01 memorial 2022 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 03 Putin vozlozhil cvety k memorialu v Botlihe rus RIA Novosti 20190912T1403 0300Z 2019 09 14 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 14 Zoya Gasanbekova V Botlihe Vladimir Putin vozlozhil cvety k memorialu pogibshim rus www rgvktv ru 2019 09 14 tarixinde Istifade tarixi 2019 09 14 2014 06 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2019 10 03 MenbeBotlih sajt Administracii MO selsovet Botlihskij